بررسي وضع اقتصادي مالي کشورهاي عمده (شماره ۳۸) طي هفته منتهي به ۱۰/٢٠١٠/١٢ ٢١ ا ذر ١٣٨٩
اداره مطالعات و سازمانهاي بين المللي - بانک مرکزي جوري اسلامي ايران فهرست مندرجات شماره صفحه 1-6 عنوان بررسي وضعيت اقتصادي كشورهاي عمده آمريكا تلاش اوباما براي تعامل با جوريخواهان دفاع برنانكه از عملكرد فدرال رزرو اتحاديه اروپا تلاش اتحاديه اروپا براي خروج از بحران انگليس شاخصهاي منتشره از اقتصاد انگليس در هفته گذشته عدم تغيير در سياستهاي MPC در جلسه ماه دسامبر ژاپن شاخصهايي از بخش خارجي اقتصاد 6-9 9 10-11 11-12 13 تحولات بازار ارزهاي عمده تحولات بازار طلا تحولات بازار سهام و اوراق قرضه تحولات بازار نفت جدول پيوست
بررسي وضعيت اقتصادي كشورهاي عمده آمريكا تلاش اوباما براي تعامل با جوريخواهان دولت امريكا در صدد توافق با جوريخواهان براي تمديد طرح كاهش مالياتها است كه دوره آن در پايان سال جاري منقضي خواهد شد. اين طرح كه در دولت بوش تصويب شد ماليات از سود سرمايه را با هدف افزايش درآمد قابل تصرف افراد كاهش داد. زمان انقضاي اين طرح پايان سال 2010 بود. پس از انتخابات كنگره در 2 و كسب اكثريت توسط جوريخواهان در مجلس نمايندگان يكي از موضوعاتي كه احتمال ميرفت محل مناقشه دو حزب رقيب قرار گيرد همين مسي له تمديد طرح كاهش مالياتها بود. جوريخواهان قبلا تهديد كرده بودند كه با هر معياري كه كاهش مالياتها را براي سال 2011 در نظر نگيرد مخالفت خواهند كرد. اين حزب رقيب دولت حاكم با اين استدلال كه كاهش ماليات از ثروتمندان توان اشتغال زايي انان را افزايش ميدهد مخالفت خود را با لغو اين قانون توجيه ميكنند. پيشنهاد دولت براي توافق با اصليترين خواست جوريخواهان به مزاق همحزبيهاي آقاي اوباما خوش نيامد و پس از مطرح شدن موضوع سيل انتقادات از ري يسجور آغاز شد. اين انتقادات به حدي بود كه واكنش اوباما را در پي داشت. اوباما مدعي است هرگونه توافق در زمينه تمديد معافيت مالياتي به نفع رشد اقتصادي و كاهش بيكاري امريكا خواهد بود. برآورد شده است كه در صورت تمديد طرح كاهش مالياتها بين 0/5 تا 1/0 درصد به رشد اقتصادي اين كشور در سال 2011 افزوده شود و در حدود 2/2 ميليون شغل ايجاد گردد. البته نگرفتن ماليات از ثروتمندان كه تقريبا 2 درصد خانوارهاي امريكايي را تشكيل ميدهند نيز بين 500 تا 700 ميليارد دلار هزينه خواهد داشت و به افزايش كسري بودجه اين كشور منجر خواهد شد. استدلال اخير مترين دليل مخالفت سنا براي تمديد طرح بوش براي كاهش مالياتها است. هفته گذشته پس از مطرح شدن پيشنهاد دولت در اين خصوص بازدهي اوراق قرضه 2 ساله و 10 ساله امريكا به سرعت افزايش يافت و به بالاترين سطح از 2009 رسيد. اين موضوع از يك طرف ضعف دولت در برابر كسري بودجه عميقتر را به سرمايهگذاران و خريداران بدهي گوشزد كرد و از سوي ديگر چشم انداز رشد اقتصادي و كاهش بيكاري را روشنتر ساخت كه هر دو اين عوامل تقويت بازدهي اوراق قرضه و دلار امريكا را در هفته گذشته به دنبال داشت. دفاع برنانكه از عملكرد فدرال رزرو برنانكه در اقدامي نادر در برنا تلويزيوني در شبكه CBS امريكا در روز شنبه 4 دسامبر حاضر شد تا از شدت فشار انتقادات به عملكرد فدرال رزرو بكاهد. از زمان اجراي دور دوم سياستهاي پولي انبساطي كمي در 2 انتقاداتي مطرح شد كه مثلا در شرايطي كه نرخ استقراض يكشبه به سطح صفر درصد كاهش يافته و سيستم بانكي اين كشور در انبوه 2/3 تريليون دلار اعتبار اراي ه شده توسط بانك مركزي در حال غرق شدن است خريد 600 ميليارد دلار اوراق قرضه از بانكها از اثر بخشي لازم برخوردار نخواهد بود. بسياري از اقتصاددانان برخي نمايندگان جوريخواه و حتي برخي از مقامات ارشد درون حكومت بر اين اعتقادند كه اقدامات فدرال رزرو نميتواند تĤثير چنداني براي تقويت رشد اقتصادي اين كشور داشته باشد زيرا هزينه استقراض قبلا به ميزان غير معمولي كاهش يافته است. برنانكه با اين تحليلها موافق نيست و معتقد است آنچه فدرال رزرو انجام ميدهد آنطور كه منتقدين ميگويند به معني انتشار پول نيست زيرا خريد اوراق ١
قرضه حجم پول در گردش را تغيير نميدهد و حتي عرضه پول نيز به مقدار قابل توجهي افزايش نمييابد. تمام تلاش Fed با هدف تقويت ضريب فزاينده پول صورت ميگيرد. به عبارت ديگر هدف كاهش نرخهاي بهره و تشويق اقتصاد براي رشد بيشتر است. ضمن اينكه فدرال رزرو از ابزار و اراده لازم براي خارج كردن نقدينگي از شبكه بانكي البته در صورت افزايش فشارهاي تورمي برخوردار است. برنانكه مدعي است فدرال رزرو در صورت نياز قادر است در كمتر از 15 دقيقه نرخهاي بهره را افزايش داده و سياست انقباض پولي را اعمال نمايد. وي همچنين در مورد خطر بروز مارپيچ تورم منفي ركود مدعي است با توجه به اقدامات انجام شده ريسك اين موضوع چندان زياد نيست ولي به هرحال مترين خطري است كه در حال حاضر اقتصاد امريكا را تهديد ميكند. پس از اين مصاحبه آقاي Lacker يكي از منتقدين و از Fed اعضاي در واكنش به اين اظهارات گفت در شرايطي كه قيمت بسياري از كالاها در حال افزايش است احتمال بروز تورم منفي بسيار كمتر از ان چيزي است كه چند ماه گذشته وجود داشت. تجربه گذشته همچون تورم بزرگ در دهه هفتاد ميلادي نيز نشان ميدهد كه بانك مركزي نبايد با هدف افزايش اشتغال فرمان سياستگذاري پولي را از جاده خارج كند و آن را از كار بياندازد. اتحاديه اروپا اختلاف مقامات اتحاديه اروپا در مورد سياستهاي مقابله با بحران بدهي اختلاف نظر در بين مقامات كشورهاي مختلف اتحاديه اروپا در مورد نوع و نحوه سياست هاي اين اتحاديه در قبال مشكلات بدهي سبب بروز نااطميناني در بين سرمايهگذاران و فعالان بازارهاي مالي شده است. بنحويكه در روز چهارشنبه هفته گذشته بازده اوراق قرضه 10 ساله دولتي Benchmark آلمان به بالاتر از 3 درصد افزايش يافت كه بالاترين سطح در 7 ماه گذشته بوده است. اين اوراق پس از تشديد بحران بدهي در اين منطقه به عنوان محل امن سرمايهگذاري محسوب ميشد. در هفته گذشته آلمان قويا آعلام نمود مخالف انتشار اوراق قرضه مشترك نخواهد داد. 1 اروپايي ميباشد و به هيچ عنوان نظر خود را تغيير آلمان اعلام نموده است كه انتشار اين اوراق نيازمند تغييرات بنيادين در توافق نا اين اتحاديه در ليسبون و تغييرات ساختاري در برخي از كشورهاي حوزه يوروست. همچنين آلمان و فرانسه به عنوان دو عضو قدرتمند اتحاديه در نشستي كه در روز جمعه برگزار شد در رابطه با رد پيشنهاد انتشار اوراق مشترك در اروپا به توافق رسيدند. نكت قابل توجه اين است كه هلند نيز به جمع مخالفان انتشار اين اوراق پيوسته است. 2 آقاي نوت وللينك از اعضاي شوراي حكمراني ECB و رييس بانك مركزي هلند عنوان داشت كه اعتقاد به محدود نمودن نقش ECB در حل بحران مالي حوزه يورو دارد و نجات كشورهاي اين حوزه را وظيفه ECB نميداند. ايشان كه در يك مناظره عمومي در آمستردام شركت نموده بود با انتشار اوراق قرضه مشترك اروپايي به منظور كمك به كشورهاي بدهكار منطقه مخالفت نمود و عنوان داشت كاهش كسري بودجه دولتي جهت مقابله با بحران را درشرايط كنوني صرفا وظيفه دولتهاست و نبايد دولتها به بانك مركزي اروپا متكي باشند. وي معتقد است وظيفه اين بانك نيست كه ريسك كشورها را وارد ترازنا خود نمايد. برخي ديگر از اعضاي ECB 3 از جمله آقاي ماريو دراقي رييس بانك مركزي ايتاليا و عضو شوراي حكمراني ECB و خانم گرترود براي اطلاعات بيشتر در مورد اوراق قرضه اروپايي به گزارش شماره 1 Euro Common Bond 34 مراجعه شود. 2 Nout Wellink 3 Mario Draghi ٢
1 گوگرل نيز خطاب به دولتهاي اروپايي اظهار نمودند نبايد صرفا حل مشكلات را به گردن ECB انداخت چرا كه حلال نهايي اين مشكلات دولتها هستند و برنا خريد اوراق توسط بانك مركزي اروپا صرفا براي ايجاد فرصت بيشتر براي دولتها جهت حل مشكلات خود ميباشد و راه حل نهايي اين مشكلات نيست. همچنين آقاي دراقي گفته است كه نبايد اجازه داده شود كه سياستهاي پوليECB تحت تاثير نياز شديد برخي از بانكها به منابع مالي قرار گيرد و نبايد تزريق منابع مالي به اين بانكها بصورت استقراض مستقيم بانكها از ECB ادا يابد و در مقابل بايد سيستم مالي هر كشور بطور جداگانه اين وظيفه را بر عهده گيرند. برخي از صاحبنظران معتقد هستند در مقابل ميتوان از شيوه مورد استفاده در انگليس يعني تعويض داراييهاي بيارزش بانكها با اوراق قرضه دولتي بهره جست تا ريسك مالي بانكها را كاهش داد. 2 بانك مركزي اروپا در گزارش نيم سالانه ثبات اعلام نموده با افزايش تنشها و نگرانيها در مورد مشكلات بدهي در حوزه يورو دسترسي بانكهاي اين منطقه به منابع مالي بين بانكي كاهش يافته است و اين مسي له برخي از بانكها را بشدت به منابع بانك مركزي وابسته ساخته است. اين مسي له زماني ميتواند مشكل ساز گردد كه سبب كاهش اعتبارت به مصرفكنندگان و بنگاههاي اقتصادي شود كه در اينصورت ميتواند رشد اقتصادي حوزه يورو را كند نموده و مبارزه با ركود اقتصادي مشكل نمايد. ECB در گزارش خود بيان داشته است كه ميزان انتشار اوراق Security توسط بانكها نسبت به ابتداي سال 2010 در حدود 10 درصد كاهش يافته كه اين نكته ميتواند سبب بروز مشكلاتي در تمديد اين بدهي و تامين مالي مجدد بانكها شود و بسياري از آنها را با مشكل روبرو نمايد. البته افزايش انتشار اوراق قرضه دولتي جهت تامين با كسري بودجه عاملي در جهت كاهش تقاضا اوراق Security و كاهش انتشار اين اوراق نيز بوده است. 3 در مقابل آقاي جين كلاد ژانكر نخست وزرير لوكزامبورگ و 4 رييس وزراي دارايي اروپا و آقاي جيوليو تريمنوتي وزير دارايي ايتاليا انتشار اوراق قرضه اروپايي را به منظور اثبات تغييرناپذيري اتحاد حوزه يورو خواستار شدند. اين دو معتقدند ايجاد آژانس اوراق قرضه اروپايي توسط كمسيون اروپا ميتواند به انتشار اين اوراق سرعت ببخشد. آقاي ژانكر انتشار اين اوراق را پاسخي محكم به نگرانيهاي بازار جهاني و شهروندان اروپايي در رابطه با مشكلات بدهي كشورهاي عضو حوزه يورو ميداند. در روز دوشنبه آقاي استروسكان رييس بخش اجرايي IMF نيز در جلب رضايت وزراي دارايي كشورهاي حوزه يورو جهت افزايش ميزان 750 به 1000 ميليارد يورو منابع Safety Net ناكام ماند. همزمان با بحران مالي اخير اين منابع از سوي اتحاديه IMF اروپا و براي حمايت از كشورهاي عضويي كه با مشكل مواجه هستند در نظر گرفته شده بود. در اين جلسه اعضاي حوزه يورو از جمله آلمان با افزايش منابع اين صندوق از ميزان 750 ميليارد يوروي كنوني مخالفت نمودند و اين مبلغ را كافي دانستند. برخي از اعضا معتقدند افزايش مبلغ فوق ممكن به بازار اين علامت را بدهد كه اسپانيا نيز نيازمند كمك است كه اين باعث تشنج بيشتر بازار شود. آقاي استروسكان در اين جلسه در تبين گزارش IMF مبني بر احتمال خدشهدار شدن رشد اقتصادي اين منطقه و كشورهاي همچون آلمان به جهت ريسك ايجاد شده از سوي كشورهاي حاشيه اين اتحاديه از جمله يونان ايرلند پرتغال اسپانيا و ايتاليا همت گمارد و براي متقاعد نمودن اعضا به گسترش بودجه حمايتي كوشش نمود كه تقريبا بينتيجه ماند. در اين گزارش همچنين ادا و گسترس برنا خريد اوراق قرضه دولتي توسط 3 Jean-Claude Juncker 4 Giulio Tremonti 1 Gertrude Tumpel-Gugerell 2 Stability Report ٣
ECB براي كاهش ريسك سيستمي موجود ضروري خوانده شده است. آقاي استروسكان رويكرد "يكي پس از ديگري" را در كمك به اعضاي مشكلدار اين حوزه مناسب ندانسته و اقدامات يكپارچهتر و عين حال كليتري را در رابطه با كمك به اعضا قبل از حادتر شدن مشكلات خواستار گرديد. اقدامات اخير كشورهاي اروپايي در جهت كنترل بحران در هفته گذشته پارلمان ايرلند مرحله اوليه بودجه دولت براي كاهش هزينههاي عمومي دولت به ميزان 6 ميليارد يورو در سال 2011 كه پيش نياز دريافت كمك 85 ميليارد يورويي اتحاديه اروپا بود را تصويب نمود. IMF و همچنين وزراي دارايي كشورهاي حوزه يورو توافق نمودند آزمون Stress Test بانكي در 2011 جهت تعيين ميزان تحمل بانكهاي موجود در حوزه يورو در مقابل بحرانهاي مالي دوباره انجام شود. لازم به ذكر است در آزمون قبلي در ماه گذشته تنها 7 بانك از 91 بانك مورد آزمون قادر به كسب شرايط لازم نشده بودند و اين نكته با توجه به عمق مشكلات كنوني و افزايش تعداد بانكهاي نيازمند كمك نشان دهنده خطا در آزمون قبلي بوده است. در اسپانيا نيز دولت اقداماتي در جهت كاهش بيهاي مستمري و در مقابل افزايش ماليات بر تنباكو و كاهش يارانه بر انرژي بادي انجام داده است. ادا مشكلات بانكي در حوزه يورو ECB اعلام نموده در ماه وابستگي بانكهاي ايرلندي به منابع بانك مركزي اروپا و ايرلند افزايش يافته است و كمك 85 ميليارد يورويي به اين كشور قطع كامل اين روند را در پي نخواهد داشت. ECB بيان داشته است تا 26 در حدود 136 ميليارد يورو به بانكهاي اين كشور از سوي بانك مركزي اروپا و ايرلند وام داده است. برخي از شاخصهاي اقتصادي منطقه يورو 1 شاخص اعتماد سرمايهگذاران در حوزه يورو از 14 واحد در ماه به 9/7 واحد در ماه دسامبر كاهش يافت. كاهش اين شاخص عمدتا به علت مشكلات بدهي در ماههاي اخير در اين منطقه بوده است كه تمايل سرمايهگذاران به سرمايهگذاري در اين منطقه را بشدت كاهش داده است. در هفتههاي گذشته نظرسنجيهاي از صندوق هاي سرمايهگذاري نشاندهنده خروج تدريجي سرمايهگذاران امريكايي و انگليسي از اين منطقه بوده است كه به اين نكته در گزارش گذشته نيز اشاره شده بود. آمارها نشان ميدهد كه در ماه نسبت به ماه قبل از آن صادرات و واردات تعديل شده فصلي در آلمان به ترتيب 1/1 درصد كاهش و 0/3 درصد افزايش يافته است. به نظر كارشناسان اين مسي له از افزايش سطح اعتماد مصرفكنندگان اين كشور منشا گرفته است. اين نشان ميدهد بزرگترين اقتصاد اروپا در حال كاهش اتكاي خود به صادرات مي باشد. لازم به ذكر است كه كمي مصرف در اين كشور هميشه مورد انتقاد ساير كشورهاي همسايه آلمان بوده است. البته بايد ذكر نمود كه ميزان توليدات صنعتي آلمان در ماه در دوره سالانه با 3/8 درصد رشد به 11/7 درصد رسيد كه فراتر از انتظار بازار بود. ادا بهبود شاخصهاي اقتصادي در اين كشور بارقههايي از اميد را براي اينكه رشد اقتصادي اين كشور به كاهش مشكلات حوزه يورو كمك نمايد بوجود آورده است كه البته اين نكته در گزارش اخير IMF كه در قسمت قبل به آن اشاره شده مورد ترديد واقع گرديده است. بانك مركزي فرانسه پيش بيني خود را از رشد اقتصادي اين كشور از 0/5 درصد به 0/6 درصد براي سهماهه پاياني سال 2010 افزايش داده است. نظرسنجي ها اين بانك در بخش خدمات و صنعت عامل اين افزايش ذكر شده است. شاخص 1 Investor Sentiment ۴
عدم تغيير در سياستهاي MPC در جلسه ماه حاصل از نظرسنجي در بخش صنعت از 104 به 107 و در بخش خدمات از 96 به 98 واحد افزايش نشان ميدهد. انگليس شاخصهاي منتشره از اقتصاد انگليس در هفته گذشته رشد شاخص خردهفروشي انگليس در ماه كاهش يافت. رشد اين شاخص از 0/8 درصد در ماه به 0/7 درصد در ماه رسيد. اين موضوع ناشي از بيميلي مصرفكنندگان به خريد كالاهاي گرانقيمت در برهه فعلي است كه كاهش مخارج عمومي و افزايش مالياتها در اين كشور به چالش اصلي تبديل شده است. گرچه بنظر ميرسد كه اين شاخص با توجه به نزديك شدن به سال نو ميلادي در ماه دسامبر اندكي افزايش يابد اما افزايش مالياتها بر ارزش افزوده به 20 درصد از ماه ژانويه سال آتي و سياستهاي رياضتي دولت در سال آتي آينده روشني را براي اين شاخص متصور نيست. دسامبر با توجه به آمار منتشر شده از اقتصاد انگليس سياستگذاران بانك مركزي اين كشور در جلسه اين ماه خود باز هم سياستهاي پولي را بدون تغيير باقي گذاشتند. آنها نرخ بهره سياستي خود را در سطح 0/5 درصد ثابت نگهداشتند و همچنين دست به افزايش سياست فوق انبساطي 200 ميليارد پوندي خود نزدند. جزي يات اين جلسه هنوز منتشر نشده است اما بنظر ميرسد كه همانند ماههاي گذشته درخواست آقاي سنتنس براي افزايش 25 پيپي نرخ بهره اين كشور و همكار او آقاي پوزن براي تشديد سياست فوق انبساطي در حدود 50 ميليارد پوند كماكان باقي باشد و ساير اعضا نيز به ادا سياست كنوني پافشاري كردند. اگرچه با توجه به سياستهاي رياضتي از سوي دولت و خطر كاهش صادرات اين كشور با توجه به مشكل بدهيهاي منطقه يورو افزايش سياستهاي فوقانبساطي براي جبران كاهش رشد از سوي اين كشور در آينده نزديك محتمل است. /س ژاپن توليدات كارخانهاي اين كشور در ماه با سرعتي دو برابر پيشبيني بازار افزايش يافت. اين شاخص در ماه 0/6 درصد رشد كرد و بيشترين رشد خود از سال جاري تاكنون را تجربه كرد. اين درحالي بود كه توليدات صنعتي اين كشور در كاهش يافت و عمدتا بدليل كاهش استخراج معادن سنگ نفت و گاز بود. كاهش توليدات صنعتي در ماه نشان ميدهد كه اين كشور سه ماهه پاياني سال جاري را بسيار ضعيف آغاز كرده است. در بخش ساختوساز نيز قيمت مسكن در سه ماهه منتهي به ماه براي نخستين بار در سال 2010 كاهش يافت. Halifax اعلام كرد كه قيمت مسكن در سه ماهه مذكور 0/7 درصد نسبت به سال قبل كاهش يافته است. شاخصهايي از بخش خارجي اقتصاد ذخاير ارزي ژاپن در پايان ماه به 1/1 تريليون دلار كاهش يافت. ذخاير ارزي اين كشور كه بزرگترين ذخاير بعد از چين محسوب ميشود بيشترين مقدار خود را در پايان ماه ثبت كرد و ركورد 1/118 تريليون دلاري از خود بجا گذاشت. از سويي ديگر مقامات اين كشور هرگونه مداخله خود در بازار ارز مابين 28 تا 26 را رد ميكنند و تنها اختصاص 2 تريليون ين از طريق مداخله در بازار و با هدف تضعيف پول ملي در 28 را ميپذيرند. ۵
س./ و 0 مازاد حساب جاري اين كشور نيز در ماه 2/9 درصد نسبت به سال قبل افزايش يافت اين رقم بسيار كمتر از پيشبيني 9 درصدي بازار بود. گفتني است كه اين شاخص در ماه 24/3 درصد نسبت به سال قبل رشد كرده بود تحولات بازار ارزهاي عمده در هفته گذشته دلار امريكا در برابر اكثر اسعار تضعيف شد. متوسط ارزش دلار در هفته مذكور نسبت به متوسط ارزش آن در هفته ماقبل در برابر ين پوند و يورو بترتيب 90/ 0/14 درصد كاهش يافت. يورو نمودار قيمت روزانه دلار به يورو و ين ژاپن( ا خر وقت بازار نيويورک) 0/59 دسامبر 2008 ژانويه 2009 دسامبر 2009 ژانويه 2010 ين ژاپن 112 108 104 100 96 92 88 84 80 76 72 68 64 60 0.85 0.83 0.81 0.79 0.77 0.75 0.73 0.71 0.69 0.67 0.65 0.63 منبع: رويترز يورو ين ژاپن به نرخهاي پايان وقت بازار نيويورك در هفته گذشته هر يورو در محدوده 1/3234-1/3303 دلار و هر پوند در محدوده 1/5712-1/5815 دلار در نوسان بودند. همچنين هر دلار نيز در دامنه 82/66-84/14 ين متغير بود. ين ژاپن نمودار قيمت روزانه يورو در برابر دلار و ين ژاپن ) ا خر وقت بازار نيويورک) دسامبر 2009 ژانويه 2010 دسامبر 2008 ژانويه 2009 دلار ا مريکا 160 155 150 145 140 135 130 125 120 115 110 105 166 160 154 148 142 136 130 124 118 112 106 100 منبع: رويترز ين ژاپن دلار آمريكا منبع: رويترز اکتبر نمودار قيمت روزانه ين در برابر دلار و يورو ) ا خر وقت بازار نيويورک) اکتبر دسامبر 2009 ژانويه 2010 ا وريل يورو دلار آمريكا اهم عوامل تا ثير گذار در بازار ارز طي هفته اکتبر دسامبر 2008 ژانويه 2009 ا وريل ين ژاپن 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 عوامل تا ثير گذار بر يورو عوامل مثبت روز سه شنبه دولت ايرلند موفق شد بودجه رياضتي سال 2011 خود را در مجلس اين كشور به تصويب مقدماتي برساند اين موضوع اگرچه مثبت بود اما نتوانست از نگرانيها در مورد گسترش بحران به ساير كشورهاي حاشيهاي يورو بكاهد. عوامل منفي مخالفت آلمان با درخواست صندوق بينالمللي پول براي افزايش شبكه ايمني 750 ميليارد يورويي نگرانيها در مورد ايجاد اختلاف براي مقابله با بحران بدهيها در منطقه يورو را افزايش داد. آلمان همچنين با طرح انتشار اوراق قرضه مشترك با تضمين تمام اعضاء مخالفت كرد. در پي اين تحولات نرخ بازدهي اوراق قرضه ايتاليا اسپانيا و يونان و همچنين هزينه ۶
بي ورشكستگي اعتبار( CDS ) آنها افزايش يافت و پول مشترك بيش از يك درصد در مقابل دلار تضعيف شد. موسسه رتبه بندي فيچ رتبه بدهي ايرلند را با سه درجه كاهش از A به BBB+ تنزل داد. اين اقدام به دليل هزينه ترميم بودجه اين كشور انجام شده است. جزب رقيب دولت ايرلند (حزب كارگر) اعلام كرده است با بسته نجات 1 EFSF به ارزش 85 ميليارد يورو مخالفت خواهد كرد. اين موضوع مانع تقليل نگرانيها از وضعيت بدهي در ايرلند در هفته گذشته شد. عوامل تا ثير گذار بر دلار عوامل مثبت مصاحبه برنانكه با شبكه CBS و اظهارات وي در مورد تورم اين ذهنيت را ايجاد كرد كه فعلا ريسك افزايش تورم وجود ندارد و يا چندان جدي نيست. اين موضوع توسط بازار به عنوان عامل مثبتي براي دلار تفسير شد. زيرا نشان ميداد كه دست فدرال رزرو در اجراي دور جديد سياستهاي فوق انبساطي باز تر شده است. برگزاري تمرين نظامي كره شمالي تقاضا براي دلار به عنوان پناهگاه امن را در روز سهشنبه افزايش داد. پيشنهاد تمديد طرح كاهش مالياتها در امريكا اميد به تقويت رشد اقتصادي در اين كشور را افزايش داده است. كاهش غير منتظره در تعداد افرادي كه براي اولين بار متقاضي دريافت بي بيكاري شدهاند مزيد بر علت شد تا چنين ديدگاهي تقويت گردد. افزايش اميد به بهبود اقتصاد امريكا از يك سو و نگراني از افزايش كسري بودجه اين كشور از سوي ديگر در هفته گذشته بازدهي اوراق قرضه اين كشور را افزايش داد كه ماحصل اين تحولات افزايش جذابيت داراييهاي دلاري و خود دلار بود. عوامل منفي با نزديك شدن به پايان سال و كاهش نقدينگي در بازار 2 احتياط سرمايهگذاران براي گرفتن وضعيتهاي كلان بيشتر ميشود. اين موضوع در هفته گذشته مانع از افزايش متناسب دلار با بازدهي اوراق قرضه اين كشور شد. به طور مثال نرخ بازدهي اوراق 10 ساله خزانه در هفته گذشته 0/25 درصد افزايش يافت اما شاخص دلار تنها 0/7 درصد افزايش يافت. با اينكه انتظار ميرود نرخ بازدهي اوراق قرضه امريكا تا پايان سال همچنان از روندي صعودي برخوردار باشد اما حراج موفق اوراق 30 ساله خزانهداري در روز پنجشنبه افزايش قيمت و در نتيجه كاهش نرخ بازدهي اوراق خزانهداري در اين روز را به دنبال داشت. كاهش نرخ بازدهي اوراق قرضه كه بيش از هر چيز رابطه دلار با ين را متĤثر ميسازد باعث شد تا دلار در برابر ين ژاپن تضعيف گردد. عوامل تا ثير گذار بر ين عوامل مثبت اقتصاد ژاپن در سه ماهه سوم 1/1 درصد نسبت به سهماهه دوم رشد داشت كه فراتر از انتظار بود و توانست ين را در برابر دلار در روز جمعه تقويت نمايد. عوامل منفي نمايندگان حزب دموكرات ژاپن در تلاش هستند تا از اختيارات بانك مركزي اين كشور بكاهند به گونه اي كه دولت بتواند براي تورم هدفگذاري نمايد. در صورت تصويب چنين طرحي دولت به بانك مركزي فشار بيشتري خواهد آورد تا سياستهاي انبساطي بيشتري را با هدف تقويت تورم اجرا نمايد. 2 Big Positions 1 European Financial Stability Fund ٧
عوامل تا ثيرگذار بر پوند استرلينگ عوامل مثبت رشد توليدات كارخانهاي و سفارشات صنعتي انگليس كه بالاتر از مقدار مورد انتظار بودند نويدبخش ادا بهبود اقتصادي در اين كشور بود و باعث شد تا پوند در روزهاي سهشنبه و چهارشنبه به بالاترين سطح خود در برابر دلار امريكا طي دو هفته گذشته دست يابند. ضعف يورو در هفته گذشته زمينه پيشروي پوند استرلينگ را در برابر پول مشترك فراهم ساخت. عوامل منفي تنزل رتبه ايرلند توسط موسسه رتبهبندي فيچ و بيثباتي سياسي در پي تلاش دولت براي تصويب بسته 85 ميليارد يورويي نجات در مجلس اين كشور در روز چهارشنبه پوند استرلينگ را به همراه يورو در برابر دلار تضعيف نمود. تحليل بنيادي بازار ارز در هفته گذشته در هفتهاي كه اخبار اقتصادي چنداني وجود نداشت بازار ارز به تحولات بازار اوراق قرضه بسيار حساس بود. بازار اوراق قرضه نيز هفته پرنوساني را چه در منطقه يورو و چه در امريكا پشت سر گذاشت. در امريكا توافق اوباما با جوريخواهان براي تمديد كاهش مالياتها از دو جهت باعث تقويت دلار گرديد. اول از آنجا كه تمديد قانون مذكور ميتواند توان مضاعفي را به اقتصاد رو به بهبود امريكا بدهد كه اين موضوع هم ميتواند از ميزان فشار بر بانك مركزي براي خريد كامل 600 ميليارد دلار اوراق قرضه و حتي اجراي دور سوم چنين سياستي بكاهد. دوم ترس از بدتر شدن وضعيت كسري بودجه بدليل كاهش درآمدهاي مالياتي و خطر عدم توان بازپرداخت بدهيها توسط دولت كاهش قيمت اوراق قرضه( افزايش بازدهي) را به همراه داشت. با افزايش بازدهي اوراق قرضه(نرخهاي بهره) جذابيت دلار و داراييهاي دلاري نيز افزايش يافت. چند هفته است كه در مورد منطقه يورو و نگراني ها در مورد كشورهاي حاشيهاي اين منطقه نوشتهايم.علاوه بر مشكلات قبلي نگرانيهاي جديدي نيز بروز كرده است. هفته گذشته كار به جايي رسيد كه نرخ بازدهي اوراق قرضه آلمان هم افزايش يافت. ترس از اينكه آلمان به تنهايي نتواند بار سنگين بدهيها در منطقه يورو را به دوش بكشد عامل تضعيف اوراق قرضه پايه اروپا بود. افزايش اختلاف ميان آلمان فرانسه و هلند از يكسو و ساير كشورهاي منطقه يورو از سوي ديگر در مورد نحوه مديريت بحران بخصوص در مورد افزايش موجودي صندوق EFSF1 و انتشار اوراق قرضه اروپايي موجب افزايش نگراني بازار و تضعيف يورو در هفته گذشته شد. ترس از افزايش نرخ بهره توسط بانك مركزي چين به دليل چشمانداز تورمي اين كشور عامل مي بود كه در پايان هفته فضاي ريسك گريزي را در بازارها حاكم ساخت. نرخ تورم چين در ماه و در دوره سالانه 5/1 درصد افزايش يافت كه بالاترين ركورد طي 28 ماه گذشته محسوب ميشود. روز جمعه بانك مركزي چين نرخ ذخيره قانوني بانكها را افزايش داد اما به نظر نميرسد اين اقدام براي كنترل تورم در اين كشور كافي باشد. هفته گذشته چهار بانك مركزي جلسه سياستگذاري خود را برگزار كردند. بانك مركزي انگليس هيچ تصميم تازهاي نگرفت. بانك مركزي كانادا نيز ضمن ثابت گذاشتن نرخ بهره در سطح يك درصد لحن ملايمي را در مورد روند رشد 1 European Financial Stability Fund ٨
اقتصادي در اين كشور اتخاذ كرد. استرالياييها نيز نرخ بهره خود را در 4/75 درصد تثبيت كردند اما برخلاف دوستان كانادايي خود هيچ اشارهاي به رشد اقتصادي نااميدكننده در سه ماهه سوم نكردند. اين يعني RBA1 همچنان به روند مثبت رشد اقتصادي در اين كشور اميدوار است. بانك مركزي نيوزلند نيز با توجه به كند شدن رشد اقتصادي اين كشور نرخ بهره را در سطح 3/0 درصد حفظ كرد. دو بانك مركزي نيز در هفته جاري جلسه خواهند داشت. فدرال رزرو و بانك مركزي سوي يس. در مورد بانك مركزي امريكا با توجه به جلسه 2 به نظر نميرسد برنا و يا حرف جديدي از اين نشست خارج شود. محتملترين حالت در مورد بانك مركزي سوي يس نيز تثبيت نرخهاي بهره است. البته SNB چشمانداز رشد اقتصادي كشور را در سال 2011 منتشر خواهد كرد و بر مبناي آن ميتوان احتمالاتي را در مورد زمان خروج از سياستهاي انبساطي در سال 2011 در نظر گرفت. تحولات بازار طلا نوسانات هفته گذشته طلا در بازار نيويورك در محدوده 1381/01-1419/65 دلار براي هر اونس در نرخ هاي پاياني ثبت شد. البته لازم به ذكر است كه در هفته گذشته در بازار جهاني بالاترين و پايينترين نرخ ثبت شده 1430/95 و 1371/45 دلار بوده است. نمودار قيمت روزانه هر اونس طلا به دلار ا مريکا( ا خر وقت بازار نيويورک) منبع: رويترز دسامبر 2009 ژانويه 2010 دسامبر 2008 ژانويه 2009 دلار ا مريکا 1500 1450 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 950 900 850 800 750 700 پس از نشست روز دوشنبه IMF با وزراي دارايي اتحاديه اروپا كه با مخالفت اعضا بخصوص آلمان و فرانسه در افزايش منابع حمايتي روبرو شد فعالان بازار در فضايي كه نشان دهنده اختلاف نظرهاي متعدد بين سياستگذاران حوزه يورو در برخورد با بحران اخير بود به خريد ريسك گريزانه طلا روي آوردند. بعلاوه شايعاتي مبني بر احتمال افزايش سياستهاي فوق انبساطي توسط فدرالرزرو در سال 2011 سبب افزايش قيمت طلا به بالاترين سطح تاريخي خود يعني 1430/95 دلار در هر اونس در پيك قيمتي شد. نقره نيز به بالاترين سطح از سال 1980 يعني 30/68 دلار دست يافت. در ادا توافق اوباما با جوريخواهان براي تمديد معافيتهاي مالياتي تصويب شده دوران بوش كه ميتواند بهبود شرايط اقتصادي اين كشور را بهمراه داشته باشد سبب افزايش ارزش دلار و در مقابل كاهش ارزش طلا شد. در اواخر هفته اظهار نظرهاي مختلف از سوي سياستگذاران حوزه يورو و تشكيل جلسه بين آلمان و فرانسه در جهت تعيين جهتگيري مشترك در مورد رد پيشنهاد انتشار اوراق قرضه 2 اروپايي سبب تقويت دلار در مقابل يورو و تضعيف نسبي طلا شد. 2 Euro Common Bond 1 Reserve Bank of Australia ٩
س./ در بازار بورس اين كشور شد. اما در اين روز در بازار بورس لندن خبري از افزايش قيمت سهام نبود. كاهش قيمت سهام معدني پس از افزايش شديد آنها در روز قبل شاخص FTSE اين كشور را با كاهش 0/2 درصدي روبرو كرد. در ابتداي روز پنجشنبه شاخص N225 همچون روز گذشته افزايش يافت. اما با تقويت ين در برابر دلار آمريكا مقداري از افزايش اوليه كاسته شد. از سوي ديگر اقبال سرمايهگذاران خارجي به بازار بورس اين كشور باعث شد كه N225 به بيشترين مقدار خود از ماه تاكنون برسد. در بازار بورس لندن اين سهام بانكي بودند كه باعث كاهش مجدد FTSE شدند. در روز جمعه سهام در بورس والاستريت افزايش يافتند. تحولات بازار سهام نوسانات هفته گذشته بازار سهام با توجه به آمار ناخوشايند از اشتغال آمريكا در روز جمعه ماقبل و تقويت ين در برابر دلار در اين روز بسياري از سرمايهگذاران اقدام به سودگيري نمودند و اين موضوع باعث كاهش شاخصN225 در روز دوشنبه در بازار آسيا شد. شاخص سهام انگليس در اين روز تحت تاثير افزايش سهام مربوط به نفت خام افزايش يافت و كاهش قيمت سهام بانكي كه ناشي از مشكل بدهيهاي منطقه يورو بود نيز نتوانست مانع از افزايش FTSE شود. در اين روز كه افزايش 1/9 درصدي سهام شركت كامپيوتري CISCO تحت الشعاع كاهش ارزش يورو قرار گرفت و سهام آمريكايي را كاهش داد. شاخص N225 در روز سهشنبه در ادا روند نزولي روزهاي ماقبل خود 0/3 درصد كاهش يافت. در اين روز انتشار گزارشي مبني بر اينكه احتمال افزايش نرخ بهره توسط بانك مركزي چين در پايان هفته وجود دارد شاخصهاي سهام آسيايي را كاهش داد. در مقابل شاخصهاي سهام در بورس لندن در اين روز به بيشترين مقدار خود در سه هفته اخير رسيدند. افزايش سهام معدني و افزايش قيمت فلزات از دلايل اين افزايش عنوان شد. در بازار بورس نيويورك اعلام تلويحي ادا سياست كاهش مالياتي از سوي دولت اوباما باعث رونق سهام اين كشور شد و بر شاخصهاي سهام اين كشور افزود. در روز چهارشنبه شاخص N225 حدود 0/9 درصد افزايش يافت و بالاترين قيمت روزانه خود در 7 ماه گذشته را ثبت كرد. مطرح شدن ادا سياست كاهش ماليات در آمريكا دلار اين كشور را در برابر ين ژاپن تقويت كرد و باعث افزايش قيمت سهام شركتهاي توليدكننده كالاهاي صادراتي انتشار شاخصهاي اقتصادي اميدواركننده در اين كشور دليل اين افزايش عنوان شد. شاخصهاي بورس لندن نيز در اين روز تحت تاثير افزايش قيمت سهام معدني ازجمله مس افزايش يافتند. در اين روز شاخصN225 حدود 0/7 درصد كاهش يافت. افت اين شاخص پس از افزايش 12 درصدي آن از آغاز ماه تاكنون بدلايل تكنيكي صورت پذيرفت درصد تغييرات شاخص هاي عمده سهام متوسط هفته جمعه پنج شنبه چهارشنبه سه سنبه دوشنبه درصد 260 230 200 170 140 110 080 050 020 010 040 070 100 130 160 190 220 250 DOW30 FTSE100 NIKKEI225 DAX30 منبع: رويترز ١٠
م/ تحولات بازار اوراق قرضه در ابتدا هفته با وجود نگرانيها در مورد اقتصاد حوزه يورو اوراق قرضه دولتي انگليس از تقاضا مناسب برخوردار شده و افزايش قيمت يافت. اما در ادا بهبود نظرسنجي در بخش صنعت كه نويد رشد اقتصادي در اين كشور را بهمراه داشته است سبب كاهش قيمت اين اوراق به پايينترين سطح در 5 ماه گذشته شد. اما در اواخر هفته با وجود ادا نگرانيها در مورد حوزه يورو روند صعودي قيمت اين اوراق ادا يافت. در امريكا با وجود شايعاتي مبني بر احتمال گسترس خريد اوراق قرضه توسط Fed قيمت اوراق قرضه در ابتداي هفته افزايش يافت. اما اعلام خبر توافق دولت اوباما با اعضاي جوريخواه كنگره براي تمديد برنا كاهش مالياتها دوران بوش كه ميتواند بهبود رشد اقتصادي اين كشور را بهمراه داشته باشد سبب كاهش قيمت و افزايش بازده اوراق قرضه در امريكا شد. در مقابل در روز پنجشبنه با استقبال مناسب سرمايهگذاران خارجي از مزايده اوراق قرضه 30 ساله اين كشور قيمت اوراق در اين كشور افزايش يافت. در روز جمعه نيز با كاهش كسري تجاري و افزايش يكي از شاخصهاي مربوط به سطح اعتماد مصرفكننده در امريكا قيمت اوراق 10 ساله اين كشور به پايينترين سطح در 15 ماه اخير كاهش يافت. قيمت اوراق قرضه 10 ساله Benchmark امريكا در سه ماه اخير دسامبر منبع: رويترز 109 107 105 103 101 99 97 95 93 نفت متوسط بهاي نفت خام پايه امريكا در هفته گذشته نسبت به متوسط آن در هفته ماقبل در بازار نيويورك 2/01 درصد افزايش يافت. به نرخهاي پايان وقت بازار مذكور بهاي هر بشكه نفت خام پايه امريكا در محدوده 87/79-89/38 دلار معامله گرديد. منبع: رويترز منبع: رويترز نمودار قيمت روزانه نفت خام پايه ا مريکا (ا خر وقت بازار نيويورک) وي يه ت ژ او دسامبر 2009 ژانويه 2010 وي يه ت ژ او دسامبر 2009 ژانويه 2010 نمودار قيمت روزانه سبد نفتي اوپک دسامبر 2008 ژانويه 2009 ژانويه 2009 اهم عوامل تا ثير گذار در بازار نفت طي هفته دسامبر 2008 دلار ا مريکا 125 115 105 95 85 75 65 55 45 35 دلار ا مريکا 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 در روز دوشنبه همزمان با سرد شدن هوا در اروپا و افزايش خوشبيني نسبت به آينده اقتصاد جهاني كه باعث ١١
94.00 92.00 90.00 88.00 86.00 84.00 82.00 80.00 78.00 76.00 74.00 72.00 70.00 68.00 66.00 64.00 افزايش تقاضا براي نفت خواهد شد قيمت طلاي سياه را به بيشترين مقدار خود در 26 ماه گذشته رساند. اظهارات برنانكه ري يس فدرال رزرو در يك برناي تلويزيوني مبني بر احتمال افزايش سياست فوق انبساطي 600 ميليارد دلاري از سوي اين بانك نيز از اين افزايش قيمت نفت حمايت كرد. در روز سهشنبه افزايش بازدهي اوراق قرضه آمريكا باعث افزايش ارزش دلار در برابر اسعار شد و اين موضوع قيمت نفت را بدليل همبستگي منفي بين قيمت نفت و دلار كاهش داد. در روز چهارشنبه افزايش غيرمنتظره موجودي انبارهاي سوخت آمريكا و تقويت دلار اين كشور باعث كاهش قيمت نفت براي دومين روز متوالي شد. اما همزمان توافق تلويحي آقاي اوباما و جوريخواهان بر سر ادا سياست كاهش مالياتها و انتظار افزايش تقاضاي نفت از كاهشهاي شديد قيمت نفت كاست. در روز پنجشنبه كاهش درخواست بي بيكاري از سوي آمريكاي يان خوشبيني نسبت به آينده اقتصاد اين كشور را تشديد كرد و اين موضوع قيمت كالاها ازجمله نفت را افزايش داد. در روز جمعه اقدام چين براي كاهش تورم در اين كشور اين نگراني را بوجود آورد كه تقاضاي جهاني نفت كاهش خواهد يافت و اين موضوع قيمت نفت را در اين روز كاهش داد. قيمت هاي نفت خام در هفته منتهي به 10 دسامبر 2010 دوشنبه 6 سهشنبه چهارشنبه 8 پنجشنبه 9 جمعه 10 دسامبر دسامبر 7 دسامبر دسامبر دسامبر نفت پايه آمريكا نفت برنت نفت اوپك (موجودی انبار نفت ا مريکا ) ارقام به ميليون بشکه توليدات موجودي انبار در هفته گذشته درصد تغيير نسبت به هفته ماقبل مدت مشابه سال قبل 550 106 3559 نفت خام 449 114 139 181 1602 2140 فراورده هاي ميان تقطير بنزين ١٢
ارزش هر دلار ا مريكا به ارزهاي عمده (ا خر وقت بازارنيويورك), قيمت نقدي هفته منتهي به /۱۳۸۹/۰۹ ۱۹ طلا, قيمت نفت خام در بازارهاي سلف و 4 شاخص عمده سهام ۲۰۱۰/۱۲/۱۰ متوسط دوشنبه سه شنبه چهار شنبه پنجشنبه جمعه متوسط درصد تغييرات نسبت جمعه رتبه عنوان ۳ دسامبر ۶ دسامبر ۷ دسامبر ۸ دسامبر ۹ دسامبر ۱۰ دسامبر هفته به هفته گذشته هفته گذشته 065319 051 064989 065005 065163 065094 064713 064969 SDR دلار به 065078 13180 (٣) 059 13257 13234 13246 13240 13265 13303 * يورو (پول واحد اروپايي) 13426 15629 (٢) 090 15771 15815 15773 15788 15766 15712 * ليره انگليس 15782 10139 (۴) 045 10093 10097 10104 10095 10116 دلار كانادا 10054 10030 09946 (١) 106 09841 09801 09832 09871 09879 فرانك سوييس 09820 09742 8371 (۵) 014 8359 8395 8371 8414 8349 ين ژاپن 8266 8256 153096 051 153874 153834 153462 153624 154529 به دلار 153920 SDR 153662 138762 046 139400 138490 138531 138101 139915 141965 طلاي نيويورک (هراونس) 141506 138658 059 139477 138051 138505 137855 141450 141525 طلاي لندن (هر اونس) 140680 8676 201 8850 8779 8837 8828 8869 نفت پايه ا مريکا 8938 8919 8892 204 9074 9048 9099 9077 9139 نفت برنت انگليس 9145 9180 11212 144 11374 11410 11370 11366 11359 1136219 ( وال ا ستريت (بورس DOW-30 11382 5647 324 5830 5813 5808 595000 5808 5770 بورس لندن) ) FTSE-100 5745 10080 127 10208 10212 10286 10232 10141 10167 ( توكيو (بورس NIKKEI-225 10178 6832 218 6980 7006 6964 6976 7002 6954 فرانكفورت) (بورس DAX-30 6948 ر* هر واحد به دلار ا مريکا شماره ۳۸