DECEMBER

Similar documents
38

30

15

7

Noah and the Great Flood Mizo

Gods Promise to Abraham Mizo PDA

( 3rd Semester ) MIZO ( Modern Indian Language ) Full Marks : 75 Time : 3 hours ( PART : B DESCRIPTIVE ) ( Marks : 50 ) The questions are of e

The Start of Mans Sadness Mizo

Questionnaire to VCs

13

W & L _Burmese_6x8.2

When God Made Everything Mizo CB6

SAMPLE QUESTION PAPER 2019 EXAM MIZO SUBJECT (098) CLASS X Time allowed : 3 Hours Marks : 80 Section A (Reading Comprehension) 1. A hnuaia thu hi ngun

Baptist Church of Mizoram Kristian Chhungkaw Thuzir 2019 (May 13-18, 2019) Rev. Vanlalmuankima

NOVEMBER

Untitled-1

A lo ni zawk maw.pmd

NAUP

Microsoft Word - CPF 2011 MIzo.doc

PERIODICAL

PERIODICAL

March

PERIODICAL

Untitled-1

DID

Untitled-1

Justification by Faith_Mizo_Master

Untitled-2

1 July August, 2016

BCM Ni Pawimawh Programme KUMTHAR NI January 1, 2019 Pathian hruainain kum 2019 kan lo chuang kai leh ta. Kohhran member zawng zawng Worship

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

MARTIN LUTHERA LEH A RINNA

PERIODICALS - JU

Untitled-3

Untitled-1

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

April 2018 AGAPE 1

Untitled-1

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

1 March April, 2018

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

PERIODICALS - JU

SAMPLE QUESTION PAPER 2020 EXAM SUBJECT : MIZO (098) CLASS : X Section A (Reading & Comprehension) 1. A hnuaia thu hi ngun takin chhiar la, zawhnate h

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

Heaven Gods Beautiful Home Mizo

Untitled-1

Baptist Women world Day of Prayer program 2019 in Mizo language (Khawvel pumpui Baptist hmeichhe inzawmkhawm pawl tawngtaihona a kan hriattur-te Mizo

TKP Dinchhan Thalaite hi:- 1. Kristian tha tak ni tura buatsaih. 2. Krista leh Kohhran tana thawk tura buatsaih. 3. Khawtlang tana mi tangkai ni tura

PERIODICAL

Edit tur Finale programme

PERIODICALS

ESTD. JULY 1931 Postal Regd. No. MR NE- 1063/ I din leh ang u Nehemia 2:17 REGD. NO. RN 37326/81 VOLUME 80 NO. 1 January 2011 Sipai Tlangau Jan

Hualngo

A Man Sent From God Hakha PDA

PERIODICAL

EXECUTIVE SUMMARY 1. India hmarchhak ram North East Region (NER) hi Himalaya hmar lam tlang bulthut ah state 7 Assam, Manipur, Meghalaya, Mizoram, Nag

Microsoft Word - 4th session.doc

Motto: 1. Hunawl hman \hat. 2. Kristian nundan \ha ngaihsan 3. Zofate hmasawnna ngaihtuah. KUMPUAN R

國立中山大學學位論文典藏.PDF

The Start of Mans Sadness Hakha

Noah and the Great Flood Hakha CB

C.C.C. Heep Woh College English Department S.1 English Oral Exam (2nd Term) Exam Date: 16/6/2015 Exam Time: 8:30-11:30a.m. Exam Room: 402, 4

C.C.C. Heep Woh College English Department S.1 English Oral Exam (1st Term) Exam Date: 9/1/2015(TUE) Exam Time: 8:30 11:30a.m. Exam Room: 40

(CIP) : /. :, (/ ) ISBN T S H CI P (2006) CH IJIASH EN GXIAN G YINSHI WEN H U A Y U CHENGY U 1

C.C.C. Heep Woh College English Department S.3 English Oral Exam (Final Term) Exam Date: 08/06/2017 Exam Time: 8:30 p.m. - 12:30 p.m.(4hrs)

Microsoft Word - Chord_chart_-_Song_of_Spiritual_Warfare_CN.docx

CSK Athletics Meet Day 1 Results B Grade Long Jump SD1: 4.10m SD2: 5.10m R: 6.04m Final No. Class Name Distance Position 1 2C17 Lee Yiu Chun

板橋查某

CSK Athletics Meet Field Results 08:30 B Grade Long Jump SD1: 4.10m SD2: 5.10m R: 6.04m Final No. Class Name Distance Position 16 4D 13 Leun


NU CING KHAW DON KUM (84) Suah kum : Sih ni : ( 3:45 am) Vui ni : SIHVUI HUN GEL NA Chairman : Upa Ngin Suan Lian Spea

CSK Athletics Meet Day 1 Field Results B Grade Long Jump SD1: 4.10m SD2: 4.70m R: 6.04m Final No. Class Name Distance Position 4 3A 29 Yau L

ti2 guan4 bo1 bo5 huai4 zheng4 hong1 xi2 luo2 ren4

MergedFile

<4D F736F F D20ABC8BB79A4CEABC8AE61A4E5BEC73939A6A8AA47B3F8A769AED12E646F63>

2019 Chinese Taipei National High School Athletic Game Boxing Championship Junior Men Division Top 8 As of WED 24 APR 2019 Men s Mosquito(38-41Kg) Ran

<C3C0B5A7A5CDAAE16C C20A657B3E666696E616C2E786C73>

Microsoft Word - Chord_chart_-_The_Word_of_God_in_Song CN.docx

jiàn shí

Appendix VIII (B)

Late-comers are NOT allowed to take the exam. Group 1: Reporting Time in SAR: 14:55 6A 21 CHEUNG HIU KWAN F 6B 32 TAM SHUK CHUN F 6C 2 CHIM HO WANG M

STELLA DEL MARE G =136 a d d3 4 RE m z mz mz SOL mz mz SImz mz V. Sozio a d d3 4 mz mz mz mz mz mz mz Chia - ro mata d d LA4 mz LA mz RE mz mz mz mz a

S5 SBA Elective Grouping xls

PDF

第-期統測成績優異同學名單

2008年海洋及沙灘分齡賽.xls

CSK Inter-class Swimming Gala Complete Results Event No. 1 A Grade 200 m Breast SD1: 5'00" SD2: 3'40" R: 2'51.09" Final Lane Class Name Time

Microsoft Word - 文件5

píng liú zú

F.3 Chinese Oral Exam Schedule.xls

( ) - 2 [ 50 1 TSANG TSZ CHING LI LOK YI SZETO MEI KI LAM SIN CHING FAN TSZ CHING LAM P

Microsoft Word - INDIANALAUTUEVANGELICALCHURCH TUANBIA FINAL.docx

: ) khgit 31 ai 33 ni 33 khum 31 sa 33 sa 55!! ( ) gai 33 phgo 31 ai 33 pg 33 log 33 n 55 ga 31 n 31 gai 33 ( ) ai 33 1 gi 33 khai 31 ai 33 mau 31 mui

CSK Athletics Meet Day 1 Field Results B Grade Long Jump SD1: 4.10m SD2: 4.70m R: 6.04m Final No. Class Name Distance Position 29 4D 30 Yeun

6 h h 3 h 3 ha 3 1 I 2 o o a 3 t y 3 t y 3 y t y 3 t y 3 y tsu 3 tsu 3 su 4 17

é é

Microsoft Word - 文件3

Outs1516.doc

C.C.C. Heep Woh College English Language First Examination S.5 Non-print non-fiction/ Social Issues Class: 5A Exam Date: 23rd January 2014 E

Transcription:

1

Kum 25-na December 2018 Bu 291-na Editor Upa C. Lalbiaktluanga Managing Editor Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Joint Editors Lalremmawia Upa B. Lalhmunliana John Lalhruaitluanga Upa Dr. C. Vanlalhruaia Circulation Manager Lalfakzuala Kristian Naupanga thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo. A chhunga thu awmte K R I S T I A N N A U P A N G Synod Office First Floor Mission Veng, Aizawl 796 001 Phone : 0389-2324590 e-mail: kristiannaupang@gmail.com A man pe duh leh a bu la duh chuan Circulation Manager hriattir tur a ni. Kum khat lak man ` 50. 2 Phek 1. Editorial... 1 2. Thinlungin Lal chibai i buk ang u... 2 3. We are super heroes... 5 4. Dil rawh u; tichuan, an pe ang che u... 10 5. Mi dang tan malsawmna ni ang che... 12 6. Hlim takin Krismas i hmang ve ang u... 15 7. Thingkung pahnih... 18 8. Krismas neitu Isua Krista... 19 9. Hriatzauna Huang... 23 10. Nuihzat suh... 25 11. I hria em... 27 12. Taihmakna... 28 13. Sunday School... 30 14. Chei chhuah... 31 15. Ka hmuh ang hmu thei rawh... 32

3 Editorial KRISMAS DUHAWM Mizo Kristiante tana hun duhawm leh lunglenthlak ber chu Krismas hun hi a ni. Hmun hla taka lehkha zir leh hnathawka awm bote pawhin he hunah hi chuan mahni pian leh murna, chhungte awmna hmunah hman kan tum hram \hin. Kohhranhoten programme duhawm tak siamin he hun hi kan hmang \heuh va, hetah hian fimkhur tak leh tihtakmeuhva tel ve ngei tur a ni. A theih chen chenah kohhran programmea tel ve zel hi himna, lawmna leh malsawm dawnna a ni. He hunah hian naupangte pawhin thawmhnaw thar nalh tak takte Isua zarah kan nei tih hre reng ila, nei ve thei lote hnenah lainatna lantir ila, thil pek mi dangte hnena pek ve te hi Krismas duhawmna, mi dangte kan pek vena a ni tih i hria ang u. Krismas tih awmzia chu Krista Ruai tihna a ni a. Pathianin a Fapa Isua khawvel chhandam tura a rawn tirh, mihringte tana ropui ber chu a ni. Chutiang changtute kan nih avang chuan Krismas ropuina leh duhawmna chuan mi tin thinlungah hlimna leh lawmna vawrtawp thlen zel rawh se.

THINLUNGIN LAL CHIBAI I BUK ANG U 4 Lalrinzuala Pachuau Intermediate Department Thingdawl Venglai Doctor pakhat Jim-a tia koh hi a awm a. Eng vang nge maw ni, ni khat chu a thil tih reng reng hi a phur em em a. A chhan eng nge ni thei ang le? Eng dang ni lovin, a tuk chu a birthday a nih vang a ni. A birthday a lo thleng ta, a \hiante pawh lawm turin an rawn pung zel a; mahse, Jim-a chu a phur ang a ni ta hauh lo. A birthday lawmnaah chuan a \hen zu rui chungin an lo kal a, insual buai tawk lah bo lo, nuam a ti thei ta lo. Tihphung pangngaiin thilpek te chu an pe ve bawk; mahse, rilru takin an lawmpuiin a hre tlat lo. A \hu ngui ta reng mai a, chutia a \hut lai chuan mi pakhat, a thawmhnaw inbel leh a hawi herah pawh an dinhmun a sang vak lo a ni tih hriat tak mai hian a ipte a\anga cheng sawmhnih phawrhin, Thi mai tur dinhmuna ka awm lai min chhanchhuah avangin ka lawm e, ti chung chuan a neih ang ang chu Jim-a chu a pe a. Jim-a pawh a hlim hle mai. He thawnthuah hian doctor pakhat, Jim-a tiha koh chu a pian cham lawm nan tihphung pangngaiin a \hianten thilpek an pe a; mahse, mi dang pakhat harsat ve hmel tak kha chuan thinlung takin a neih zawng zawng Jim-a tan khan a pe a. Keini naupangte pawh Krismas kan hman hi a dan pangngai ve rengah ngai lo ila, kawr thar emaw, toys emaw, mahni duh zawng ngenna hunah hmang lo ila, Lal Isua pian cham a ni tih

5 hre rengin thinlung takin chibai kan buk dawn nia. Kha doctor, Jim-a pawh khan a \hian hausa tak takte hnen a\ang khan thilpek \hahnem tak a dawn aiin, thinlung taka mi pakhatin cheng sawmhnih a pekah khan a lawm zawk a nih kha. Chutiang bawkin Lal Isua pawhin thinlung a lawm a en \hin. Thinlung a lamah hawn ila, ro thil dang a ngai tawh lo vang. Keini tleirawl leh rawltharte pawh thawmhnaw leh pheikhawk ngenah kan bang bik lo. henkhat chuan December ni 24, Ur lawk zan hi thil sual tih nan leh kawng sual zawh \an nan kan hmang \hin. Hei hi a pawi em em a ni. Zu leh ruih theih thila intihhlim tum tlatte hi an awm nia. A \hen an lo insual thul a, tleirawlte tan chuan \hat lai hun chen pawh a thiang alawm. Kan Bible-ah pawh, halaite u, in \hat lai chen ula, in la naupan viau lai hian hlim rawh u; in thinlung duh zawng chu zawm ula, in mitin a hmuh chak zawng nen chuan, a ti a ni. Mahse, a dawt chiah kan chhiar chuan heti hian a inziak a: Amaherawhchu, chungah chuan Pathianin in chungah ro a rel dawn tih hre reng ang che u, (Thuf. 11:9) tiin min hrilh a ni. Kan intihlim a nih pawhin Pathian duh zawng zelin aw?

Lal Isua Krista pian cham lawma kan hlimna hun puiah hian nawmchen kan tum luat avanga keimahnin kan tuar theihna lakah i inveng ang u. Tu mahin kan birthday-ah chuan mi dang chunga hun hlimawm lo lo thleng turin kan duh lo vang. Nuam leh hlim taka hman kan duh vek. Chutiang bawkin Lal Isua pawh hian a duh ve ang tih a rinawm. Thawnthu kan tar lanah pawh khan mi pakhat khan Jim-a n a thi tur a chhanhim a ni tih a hriat avang khan a neih chhun pawh Jim-a tan a ui lo a nih kha. Kan Lal Isua Krista khawvelah a thil siam mihringte thi mai tur min chhandam tura tlawm taka a rawn inpekna a ni tih hria ila; chutiang ni lovin, thil sual tih nan kan hmang a nih chuan Pathian pawh a lawm lo vang. Marka 2:27-ah chuan, Tin, a fa tirah mipa a hring a; puanin a tuam a, khualbuka an len ve tak loh avangin ran chaw pekna thlengah a mutttir a, tiin a inziak a. Kan thinlungah Lal Isua a len loh fo avangin thil sual tiin kawng dik lo kan zawh \hin. Ngai teh, kawngkhar bulah ka lo ding e, i chhungah ka lo lut ang e, i thinlung kawng min lo hawn rawh, tiin min dil fo \hin, tia Isuan min dilna hi engtin nge kan chhan let ve ang? Khualbuk vengtu ang khanin kan hnawl dawn em ni? He Krismasah hian kan thinlunga Lal Isua lo lut tura kan duh chuan, a sawia sawi ngawt lovin mi zia leh chet danah kan lan chhuahtir thei. Thawmhnaw leh pheikhawk emaw, toys emaw nu leh pa hnena ngen \hin kan sim a ngai. Nu leh pate n kan tana \ha tur chu an hre zawk Tin, Lal pian cham pha kan lawm laiin thil sual ti tura \hianten thiam taka min sawm a nih pawhin, AIH, ti tlat ila, chu chu Pathian kan hmangaihzia lan chhuahtirna a ni. Keini naupang leh tleirawlte hian thinlungin Lal lo piang chu chibai i buk ve ang u. Krismas leh kum thar chibai vek u le. 6

WE ARE SUPER HEROES 7 Abraham Lalrinawma Beginner Dept. ztu. Chanmari, Aizawl Tunlai chu Super Hero-ho an buai thei hle mai. Thor-a te, Iron Man te, Captain America te, super power neiho reng reng chu an buai thei khawp mai. Engati nge an buai em em a? Mi sualho pawl hi an awm a, Thanos-a te, an chak si a, khawvel hi lak vek an tum a. Chu vang chuan khawvel hi mi sual pawlhovin an neih veka, mihring awm zawng zawngte hi an tihhlum vek loh nan Super Hero-hote chuan bei let vein an buai phah em em mai a ni. Engtin nge Spiderman-a khan a tih kha? With Great Power comes Great Responsibilities, a ti a nih kha. Mizo \awng chuan, Thiltihtheihna a san poh leh mawhphurhna a sang, tihna a ni. Mi sualho hi an chak si a, thil an ti thei si a, bei let turin super power nei Super Hero-te chuan team te an siam a, an team hmingah chuan Avengers te an ti a, \ang rualin Super Hero-te

chuan khawvel chhanchhuak turin mi sualte chu an bei let \hin a ni. A va hmuhnawm thei tak em! Mahse, chung chu thawnthu mai mai a ni a, a phuahtuin ngaihnawm takin a ziak a, film-ah te an siam a. Keinin kan lo en a, Avengers te ang kha nih ve kan chak a, Captain America te kan man a, Spiderman-a anga in tina lawn kai ve theih te kan chak a, Thor-a, Hammer-a ang te, Iron Man-a suit ang te neih ve te kan chak a ni. Thawnthu mai mai ni lo, Super Hero tak tak hi khawvelah hian pakhat chiah a awm a, khawvel hi a lo chhanchhuak tawh a. Chu Super Hero chanchin chu ka n hrilh ang che u. Vanah khian Pathian leh vantirhkohte an awm a, eng mah sualna a la awm lo a ni. Vantirhkoh zinga lal ber, Lucifer-a an tih chuan Pathian thu a awih ta lo va, indona hmasa ber Van Indona a chawk chhuak ta a. Pathian pâwl leh Lucifer-a pawlte chu an indo ta a nih chu. Lucifer-a chuan Pathian chu a hneh ta lo va, van a\ang chuan Pathian chuan a paih thla ta a, khawvelah kan zingah hian Lucifer-a leh a pawlte chu an awm ta a ni. Lucifer-a chu a hming thlaksakin, Setana an lo ti ta a. Vanram a kal ve thei tawh dawn si lo va, keini naupang fel tak takte hi vanram kan kal theih loh nan Pathian thu awih lo turin min thlem \hin a nih chu. Tichuan, Pathian chuan van a\angin Khawvel chu a rawn thlir a, Khung ka hmangaih em em, naupang fel tak takte khu, ka thu an awih loh chuan meidilah an tla dawn si a. Engtin nge ka tih ang aw? a ti a. Meidil a kan tlak lohna tura min chhanchhuak thei tur a zawng a, vantirhkohho zingah chuan tu mah an awm lo. A tawpah chuan, Pathian chuan a Fapa mal neih chhun, Isua hnenah chuan, Khawvela ka hmangaihte khu chhanchhuak turin nang chauh hi tling zo i awm si a, zuk kal mai ta che, a ti a. Isua chuan a Pa thu a 8

awih a, van hmun nuam tak a\ang chuan lei hrehawm em em maiah chuan a rawn kal ta a ni. Mihringte, meidila tla tur zawng zawngte tawrh ai kha a rawn tuar zo vek a, kan thih ai kha krawsah min rawn thihsak ta a nih chu. Kan thih ai thia, meidila kan tlak lohna tura khawvel chhanchhuaktu awm chhun, Super Hero chu ISUA hi a ni. Engtin nge Super Hero kan nih ve theih ang? Isua chu a thih hnu chuan thlanah an phum a; mahse, a thi hlen lo. Thihna hnehin ni thum niah a lo tholeh ta a. Isua a lo thawhleh hnu chuan vanah a lawn dawn ta a. Vanah a lawn daih chuan, khawvelah Setana leh a pawlte kha kan zingah an la awm reng a, Setana leh a pawlte chuan vanram kai thei lo turin min la thlem reng bawk si a. Isua chuan khawvel chhanchhuah hna thawk chhunzawm turin keimahniho hi Super Hero atan min thlang ta a ni. Kan va han vannei tak em! Super Hero ni ringawt mah ila, power kan nei ve si lo a? Isua vana a lawn dawn khan, Nangniho hian khawvel chhanchhuah hna lo thawk chhunzawm ve rawh u, min ti a. Mahse, keimahni chauh chuan kan thei dawn lo tih a hre reng a, chu vang chuan power min pe a ni. Chu power min pek chu kan lo hre lo mai thei a, Pathian Thlarau, Thlarau Thianghlim (Holy Spirit) min pe a ni. Chu Thlarau Thianghlim chu mi zawng zawng a pe a, tute pawh hian kan nei vek a ni. Kan power, Thlarau Thianghlim hmang chuan khawvela Setana hnathawh, thil sual tinrengte hi kan hneh thei vek a ni. Eng maw kan power chu? Kan power, Isua min pek chu Thlarau Thianghlim a ni a, Pathian Thlarau a nih avangin Pathian ang hmel pu, mi pakhat ve bawk a ni a. Finna pawh a aia sang awm thei tawh lo, Pathian hnen a\anga chhuak a ni a, kan 9

bulah hian a awm reng a; mahse, hmuh theih a ni lo. Chu Thlarau Thianghlim lawm loh zawnga kan awm chuan a lungngai ve thei a, a vui thei a, kan tithinrim thei a, a pawi kan sawi thei a ni. Kan power chuan eng nge a tih theih? Kan power, Thlarau Thianghlim chu kan bulah awm rengin, kan hriat lohnaahte min hriattir a, kal dan tur kan hriat lohnaah te min hruaitu a ni a, kan thil thiam lohte min zirtitrtu a ni a, kan hriat fiah lohte min hrilhfiahtu a ni. Chu chauh chu a la ni lo, Thlarau Thianghlim chuan mi zawng zawng hnenah super power min pe vek a. A \hen chu tihdam theihna te, a \hen chu finna sang tak te, a \hen chu thil mak tih theihna te, a \hen chu thiamna sang tak te, a \hen chu \awng chi hrang hranga \awng theihna te min pe a ni. Thlarau Thianghlim chu Pathian hnen a\anga chhuak a nih avangin, kan mamawh hunah kan mamawh 10 dan ang zelin power min pe \hin a ni. I power i hmang thiam em? Spiderman-a khan engtin nge a power kha a lo neih kha? Spider-in a kutah a seh vangin a power kha a lo nei a. A tirah chuan a power kha a hmang thiam nghal bik lo reng reng. A power te kha a hre thiam lo va, a chesual vel nawk nawk a nih kha. Keini pawh hian power kan neih hi kan lo hre lovin, Spiderman-a ang khan kan power hi kan lo hmang thiam lo ve reng em? Kan power hi Isua min pek a ni a. Kan power, Thlarau Thianghlim hi Pathian a\anga chhuak a nih avangin Isua thu kan awiha, Isua nun dan mawi anga kan awm ve a ngai a. Isua thu awih tur chuan nu leh pate thu te, pi leh pute thu te, zirtirtute thu te kan awih hmasak a ngai a. Aia upa zawkten min tirh chang tein, thu awih taka kan kal \hin a ngai. Mami/ Mama, TV en tawh suh. Games kha khel tawh suh, an tih chang tein thu awih

taka kan dah nghal hmak a ngai a ni. Chutianga thu kan awih theihna tur chuan kan \awng\ai ang a, Thlarau Thianghlim hnenah thu awih theihna te min pe turin kan dil \hin tur a ni. Thlarau Thianghlim chuan kan mamawhna apiangah min pui thei vek a ni. Kan power chu Bible a\anga Isua thu awih dan zir leh \awng\aia, Thlarau Thianghlim hnenah min \anpui tura dil a lo ni ta a nih chu. Isua thu kan awih nasat poh leh kan power hi a lo chak nasa zual zel dawn a ni. Kan power a lo san zual zel chuan, hmangaihna kan lo ngah ang a, kan bula awmten nuam an lo ti ang a, kan hlim tlang dawn a ni. Buaina siamtu ni lovin, dawhtheihna leh insum theihna te kan lo nei anga, remna siamtu kan lo ni tawh zawk dawn a ni. Kan hriat reng tur chu he power hi Isuan amah ringtute a pek a ni a, Isua ringtu kan nih phawt chuan he power hi kan nei vek a ni. Isua kan rin loh erawh chuan 11 he power hi kan nei thei miah lo thung a ni. Kan power chu a chakin thil a ti thei em em a ni, Pathian a\anga chhuak a ni si a, eng mahin min hneh thei dawn reng reng lo. Chutia super power kan neih a, kan lo chak tak em em siah chuan, a tira kan sawi Super Herote ang khan mawhphurhna lian tak kan nei ta tlat mai. Thiltihtheihna a san poh leh mawhphurhna a sang, tih a nih kha. Khawvelah hian Setana leh a pawlten, vanram kan kai theih lohna turin sual tinreng hmangin min thlem \hin a, keini chuan kan power, Thlarau Thianghlim puihnain kan hneh thei tawh. Mahse, hneh ve thei lo, kan \hian tam tak, sualin a thlem thluk, vanram kai thei lo tur an awm a. Chungte chu chhanchhuak tur chuan kan Super Hero, ISUA chuan nangmah leh keimah hi khawvel chhanchhuah hna thawk turin Super Hero-ah min thlang a ni. Khawvel chhanchhuaktu ropui Isua hnung zuiin i power te chu khawvel chhanchhuah nan hmang ve rawh le.

DIL RAWH U; TICHUAN, AN PE ANG CHE U 12 Lalsangpuii Darkim Sacrament Dept. Ztu. Ramhlun North Kum 40 vel liam taah khan Noel-i leh a laizawnnu Sarah-ite chu unau inkawmngeih tak niin an hlim thei em em a. Sarah-i hi kum 6 mi lek a la nih avang hian Noel-i pawh hian a duat thei em em a. Noel-i nutei chu Pathian thu awih deuh mai a niin, \awng\ai te pawh a peih em em a. Mahse, Noel-i nu erawh chuan Pathian a ring ve lo va, \awng\ai pawh a \awng\ai ve ngai lo. Ni khat chu Sarah-i chu a damlo ta vak mai a, a pum chu na a ti em em mai a. Damdawi inah an hruai a, doctor-te'n an han en chian chuan a phingah bawk a lo awm a, chu vang chuan zun pawh a zung thei lo va, chu chuan a pum vel pawh chu a lo tina tih an hre chhuak ta a. Bawk chu zai ngei a ngai a, naupang kum 6 mi lek chu zai hmabakin damdawi inah chuan an dah ta a. Noel-i leh a nu pawh chu an mangang hle mai a, Sarah-i na tuar \ap chu an en ngawih ngawih ringawt mai a. Noel-i nutei chu lo kalin a nu hnenah chuan, "I fanu damna tur hian i \awng\ai a ngai a ni. Lal Isua hi Lal leh Chhandamtuah pawm la, i nun a lo inthlak danglam ang a, i mangannaah pawh Lal Isua chuan a rawn \anpui ang che," tiin Pathian thu a rawn hrilh a. Noel-i nu pawh chuan Isua chu a lo pawm ve ta a. Chumi zan chuan Noel-i nu chuan Sarah-i chu damdawi inah chuan a riahpui a, a thiam ang tawk tawkin Sarahi chu a \awng\aisak a. A \awng\ai lai chuan an awmna pindanah chuan mi pakhat, kawr var vek ha hi lo lutin Noel-i nu hnenah

chuan, "I \awng\aina kha Pathianin a hria a, i fanu hi a tihdamsak tawh che a, zai pawh a ngai tawh lo vang," a rawn ti a. Noel-i nu chuan mak a ti hle mai a, chu mi chu a va umzui dawn chuan hmuh tur reng a lo awm tawh bawk si lo va. An awmna pindana a va let leh chuan Sarah-i chu a lo harh ve chiah a. A zun chhuah thu a rawn sawi a, a hmelah chuan na nei hmel pawh a pu lo va, harsatna awm lovin a zung thei ta mai a. Doctor-ten an han en chian leh chuan Sarah-i phinga bawk chu a lo awm tawh lo va, a lo dam vek tawh hi a lo ni a. Noel-i nu chuan Sarahi Pathianin a tihdam dan chu mak a tih em avangin a sawi reng mai a, a hnuah phei chuan Pathian thuhriltu a lo ni ta hial a ni. "Dil rawh u; tichuan, an pe ang che u," (Mt. 7:7) tih hi Janeshia Adams-Ginyard tan chuan a dik takzet a ni. Kumin, 2018-a film chhuak Black Panther-ah tel ve ngei a duh a, film-a a changtu turte 13 an thlan fel hma daih a\angin a tel ve ngei theih nan ni tin Pathian hnenah a dil \hin. awng\aia Pathian hnena a dil reng lai chuan amah pawh a inbuatsaih a, a thiam thil, taekwondo-ah pawh a intuai hriam zel bawk a. A tawpah chuan Pathian hnena a dil chu a hlawhtling ta a, Black Panther film-ah chuan stuntwoman ni turin an thlang ve ta a ni. awng\aina hi ringtute'n Pathian kan chettirna pawimawh ber a ni. A chang chuan kan \awng\aina te hi Pathian hian min chhang nghal \hin. Kan \awng\aina te min chhan nghal chang a tam. Chutiang hunah chuan kan lawm a, Pathian rinawmzia sawiin kan hlim em em \hin. A chang chuan kan \awng\ai chhanna kan hmu nghal mai lo, chutiang hunah pawh chuan beidawng lovin kan \awng\ai zel tur a ni a, Pathianin hun a tih hunah kan duh leh mamawhte min pe dawn a ni tih hriain, chawl lova \awng\ai zel tur a ni.

MI DANG TAN MALSAWMNA NI ANG CHE 14 Vanlalruata Rawite Chanmari Kum eng emaw zat kal ta khan Australia ramah chuan mipa naupang pakhat, kut leh ke nei lo hi a awm a, a hming chu Nick Vujicic a ni. Kut leh ke a neih loh avang chuan hrehawm a ti thei em em a, a beidawng ngawih ngawih \hin a ni. Sikul te kalin theihtawpin lehkha te a zir \hin a, a chang chuan a \hiante tih theih ang a tih theih loh avang chuan a beidawng thei em em a ni. Kum 17 mi a lo nih chuan a nuna thil pawimawh tak mai, a nuna beiseina thlentu a tawng ta a ni. Chu tleirawl chu an sikul tifaitu chuan thusawi thiam tak nih tum turin a fuih \hin a. A \hiante a kawmnaa a titi vel a lo ngaihthlak chuan thusawi thiam tak a la nih theih ngei tur thu a hrilhin a lo fuih \hin a ni. A chanchin te chu mi dang hrilha, mi dangte hnenah Pathian thu te fuihna leh beiseina thute puang chhuak tura a fuih \hinna chuan beiseina nasa tak a pe a, chu tleirawl chuan thusawi mi nih a tum ta a ni. A tirah chuan a \hiante, mi tlem te hmaah thil a sawi \hin a, a thusawi ngaithlatute chu an pung zel a, mi sawmthum vel a\angin mi za velah, chutah mi sang chuang hmaah te thu a sawi ta zel a. A lo puitlin chuan motivational speaker ropui tak a lo ni ta a, ram hrang hrangah thusawi tura sawmna 35,000 chuang lai a dawng tawh a, 'Attitude is altitude' tih company dinin ministry a din bawk a. Youtube lama a video-te chuan entu a ngah hle a ni. Vujicic-a hian thu a sawinaah hian Bible a keng \hin a, \halai hrang hrang hmaa Pathian thu a sawite

15 chuan mite nun a hnehin Pathian hnen a\anga beiseina miin an chan phah nasa em em a ni. Nick Vujicic-a hi hetianga thu sawitu ropui tak ni tura fuih \hintu chu an sikul tifai \hintu, mi naran tak a ni. Keini pawh hian mi dang tan beiseina kawng leh miin Pathian an hmuh theihna hmanraw pawimawh kan ni ve thei vek a ni. Nick Vujicic hian hetiang harsatna a nei chung hian beidawng lovin Pathian rinchhanin a hma lam a pan zel a, mi dangte tana mi \angkai motivational speaker ropui tak a lo ni thei ta a ni. Keini pawh kan hma lam hunah Pathian rinchhanin kal zel ila, mi dang tana \angkai, mi dangte Pathian hnena hruai thlengtu leh beiseina petu kan ni \heuh thei a ni. Nick Vujicic-a te sikul tifaitu pawh khan, Kei chu eng mah ka ni hlei nem, tiin mi dang tana \angkai kha tum tlat lo se chuan Nick Vujicic-a kha thusawitu ropui tak Pathian mi hman tak a ni lo mai thei a ni. South Africa-ah chuan tleirawl pakhat, lehkha zir taima tak mai, an retheih avanga lehkha zir chhunzawmna tur nei lo hi a awm a. Chu tleirawl chuan pa a nei tawh lo va, a nuin a enkawl \hin a ni. A nu chu vanduaithlak takin a hna a\angin an ban a, chu tleirawl chuan lehkha zir chhunzawma an

chhungkaw enkawl chu a tum tlat a. An retheih em avang chuan lekha zir chhunzawmna an nei si lo va, lehkha zir a bansan anga a chhungte chawm nan hnathawh tur a zawng mai dawn em ni tih a ngaihtuah buai em em lai chuan, dawr pakhata a thil leinaah chuan dawr neitupa hian a chanchin chu a lo hria a, a khawngaih em em a ni. Dawr neitupa chuan, Pawisa chu ka pe thei lo vang che; mahse, in thil lei duh apiang ka dawrah hian i chhungten rawn ba \hin sela, chumi chhung chuan lehkha i lo zir char char ang a, lehkha i zir zawhah min rul leh mai dawn nia, a ti ta a. Nakinah chuan chu tleirawl chu a lo puitling ta a, lehkha pawh chu a zir zo ta a. Dawr neitupa hnenah chuan a ba te rul turin a va kal a. Dawr neitupa fel tak chuan, "I ba chu min rulh a ngai lo ve, i chunga thleng ang hian mi dang chungah thil \ha ti ve 16 mai rawh," tiin a lo chhang a ni. Dawr neitupain lehkha a zir theihna atana a \anpui hi Raymond Zondo, South Africa rama court sang berah Deputy Chief Justice a lo ni ta a ni. Dawr neitupa fel tak khan lo \anpui lo se chuan lehkha a zir chhunzawm thei lo vang a, hetiang dinhmunah hian a ding thei miah lo vang. He chanchin hi Deputy Chief Justice ni tura an interviewnaah hian Raymond Zondo hian hnuk ulh \euhin a sawi chhuak a ni. Keini pawh kan sawi tak Vujicic-a te sikul tifaitu leh dawr neitupa ang khan, mi dang tana mi \angkai, Pathian hmanraw pawimawh tak kan ni \heuh thei a ni.

HLIM TAKIN KRISMAS I HMANG VE ANG U 17 Upa B. Lalhmunliana Jt. Editor Berâm vêngtute chuan an berâm vênte chu an kalsan duh lo va, ramhnuai phûlah, berâmte bulah chuan mut ve nghâl mai an tum a. Chu zânah chuan chhûm pawh a awm lo, khua a thiang kûk mai a, arsi lang tuar chu an thlîr a, zân rei tak thlengin an meng a, an mut pawh a chhuak lo. Chutia an titi bawrh bawrh lai chuan an bulah mi pakhat, êng êm êm mai hi a rawn lang phut a, an awmna vêl zawng zawng chu a rawn ên ta phût mai a. Berâm vêngtute chuan tûn hmain mihring êng thei an la hmu ngai lo, ramhuai râpthlâk tak a nih an ring a ni ang, an hlau êm êm a, an khûr hlawk hlawk mai a. An bula lo ding êng phût mai chu ramhuai ni lovin, Lalpa vântirhkoh a lo ni zâwk a. Berâm vêngtute hnênah vântirhkoh chuan, Min hlau a ni maw? Hlauhawm ka ni lo ve, Lalpa vântirhkoh ka ni e, thlamuang takin awm rawh u, a rawn ti ta mai a. Mak ti êm êmin an inen a, vântirhkoh hnênah chuan, Keini berâm vêngtu, mi mâwl mai maite hnênah hian eng nge sawi duh i neih tâk mai le? an ti a. Vântirhkoh chuan, Thu lâwmawm theihtâwp, mi zawng zawng tâna chanchin lâwmawm em em hrilh tûr che ua tirh ka ni e. Tûnah hian in tân, Davida khua, Bethlehem-ah Chhandamtu Isua a piang ta, Lal Krista chu, a rawn ti ta mai a. Berâm vêngtute chuan an hlau tawh lo, chu thu an han hria chu an lâwm êm êm a. Vântirhkoh hnênah chuan, Chhandamtu lo piang ta chu chibai bûk kan va duh ve! Khawiah nge tûnah a awm? tiin an zâwt a. Lalpa vântirhkoh chuan, Davida khawpui Bethlehem-ah in kal

ang a, ran inah in lût ang a, a chhûngah chuan Isua nu leh pa, Mari leh Josefa in hmu ang a, ran in kil khatah chuan ran chaw pêkna thlênga nausen mu chu in hmu ang. Chu ngei chu, Messia, Krista chu a ni, a ti a. Vântirhkohin chu thu a sawi zawh chuan an kiang vêl zawng zawngah vân mipui an rawn awm ta \euh mai a; vân lam hawiin an han vanvadâk a, vântirhkoh hmêl\ha êm êm mai hmêlin vân zawng zawng chu a khat tlat bawk a. Chûng vântirhkoh tam lutuk maite chu vân zaipâwl an lo ni reng a. Chutah le, vân zaipâwlte chuan hla mawi ropui êm êm mai chu an sa a, an zai ri chuan khawvêl hi a nghawr chhuak vek mai a ni. An awmna vêl zawng zawng chu namênlovin a êng phût mai a, an lâwm bawk si, zaipâwl zai a ropui bawk si, awm ngaihna rêng an hre lo, vânrama awm ni maiin an inhria a, an hlim ngei mai. Berâm vêngtute chuan ngaihnawm ti takin zaipâwl 18 zai chu an ngaithla reng a, Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se. Lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se, tih hla an sak zawh chuan vawilehkhatah vâna miho zawng zawng chu an bo leh ta vek a, an awmna hmun chu vanram ni lovin, ramhnuaiah, phûlah beramte nên an lo la awm reng a ni tih an inhre chhuak leh ta a ni. An chunga thil lo thlengte chu mak an ti êm êm a, an mumang a nih te an ring rum rum a; mahse, a tak ngei a ni bawk si. Keini mi rethei, mi mâwl mai maite hriat atâna vântirhkoh chhiar sên loh an rawn kal \euh mai hi a va mak êm aw! tiin lâwm êm êmin an thil hmuh leh hriatte chu mak ti takin an sawi vêl a. An zinga pakhat chuan, Hawh u, kan beram vênte hi kalsan ila, vantirhkohvin kan hnêna a sawi ang khân Davida khua Bethlehem-ah chuan va kal ila, ran chaw pêkna thlênga mu, Chhandamtu Lal Krista

lo pianga chu chibai i buk ang u hmiang. Kan berâmte hi chu Pathianin a lo vêng êm êm ang, a ti a. Mi dangte pawh chuan, Ni e, hawh u, tûnah hian i kal nghâl ang u, an ti a, an insiam sawk sawk a, Bethlehem lam pan chuan an kal nghâl ta sawk sawk a. Vântirhkoh sawi ang chuan Bethlehem-a ran in chu berâm vêngtute chuan an hmu ta ngei a, a chhûngah chuan Mari leh Josefa bâkah, ran chaw pêkna thlênga nausên mu chu an va hmu ta a. Mak ti bawk si, lâwm êm êm bawk siin ran in chhûngah chuan an lût ve ta a nih chu. Mak tih êm êm pahnih an nei a: pakhat chu, lei leh vân lalber ni si, Chhandamtu Isua Krista meuh ni si, ran chaw pêkna thlênga a lo mu bâm mai chu a ni a, an ngaihtuah thiam lo hial. Mak an tih lehzual chu, vântirhkoh sawi ang taka an va hmu chu a ni. Berâm vêngtute chuan lâwm takin chibai an bûk ta hlawm a. Berâm vêngtute chuan, berâm vênga phûla riah tuma an titi bawrh bawrh laia 19 an chunga thil lo thleng, an thil hmuh leh hriatte chu an sawi ve ta thung a. Josefa leh Mari chuan ngun takin an lo ngaithla a, mak an ti hle. Mari erawh chuan nausên Isua chu Pathian Fapa a ni tih a hriat chian êm avângin, berâm vêngtute sawi zawng zawngte pawh chu mak ti ve hle mah se, a lo hre thiam êm êm a. Berâm vêngtute chu, khawvêl Chhandamtu chibai bûk theia an awm avâng chuan an hlim êm êm a, an berâm vênna hmun panin hlim takin an lêt leh ta a ni. Keini pawhin Krismas kan hmang ve dâwn a, nausên Isua chu tûnah chuan nausên a ni tawh lo va; a bula kan awma, vanrâma kan kal theih nân a nunna hlânin min chhandam tawh a; chu vâng chuan, berâm vêngtute angin hlim takin Krismas i hmang ve ang u. Isua duh zâwng ti tûrin inbuatsaih ila, Pathian huat zâwng thil sual chu tu man tih loh i tum ang u.

THINGKUNG PAHNIH 20 Phoebe Malsawmtluangi Intermediate Dept. zirlai, Delhi Ruby chu sikul a\anga a lo haw chuan, an varanda-ah a va kal nghal a, a thingkung pahnih en turin a ni. A thingkungte chu a hmuh chuan a hlim em em a, hnah a rawn chhuah tawh tih a hmuh chuan, tui a pe a. A thingkungte chu a len deuh hunah theite a rawn rah a. Ruby leh a thingkungte chu \hian ang chiah chiah an ni. Mahse, vanduaithlak tak maiin thingkung pakhat zawk chu a tawi ta em em a; mahse, thei tam deuh mai a rawn rah \hin a ni. A thingkung pakhat ve chu sang deuh mai a ni a; mahse, thei a rah ve thei lo thung a. Ruby chu kum 27 mi a nihin a nuin a boralsan a, amah chiahin a awm ta a. Chumi a\ang chuan Ruby chuan a thingkungte chu a chhungte ang tak takin a ngai ta a. A thingkungte chu inang lo hle mah se, a pahnih chuan inang zelin a ngaihsak \hin a. Ruby pitar hun chuan a in pawh a lo \awng tawh takzet a. A thingkung lian zawk chu a zawt a, a thing zar tlem a lak theih nan. Thingkung chuan a lo phal nasa mai a, in mawi deuh a sa thei ta a. A ril\am laiin a thingkung te zawk a\ang chuan thei te a ei a, a zuar a, pawisa te a neih theih phah \hin a ni. Ruby chu a pitar tawh em avangin a thih dawn hnaiah thingkung bulah te chuan a \hu a. A tawpah chuan Ruby chu a boral ta a. Ruby thih hnu chuan police-te chuan an endik a. Chung thingkung pahnih chu tun thleng hian an la dam reng a ni. Tichuan, Ruby ruang chu thing, a duat em emte inkarah phum a ni ta a ni.

KRISMAS NEITU ISUA KRISTA 21 Priscilla Lalneihthangi Saron Veng December thla a lo inher chhuah meuh chuan Aizawl khawpui chu Krismas boruakin a tuam hneh tawh hle a. Khawlai te chu an chei vul chuk mai a, bazar-ah te chuan mipui tam tak an innek luih luih reng a. Hmun hrang hrang a\angin mipui tam tak bazar tura lo kal chu an insulpel zut zut reng mai a, thil zuar lo au lauh lauh te nen chuan an ri luih luih reng mai a ni. Krismas hmang turin an theihtawpin an inbuatsaih a; mahse, chung mite chuan Krismas neitu leh an hman chhan tak chu an hre chiang teh meuh em le? Krismas lo thleng mai tur nghakhlel em emtu hmeichhe naupang hmel\ha tak mai hi a awm a, a hming chu Rintei a ni a. Rintei chuan thawmhnaw thar leh duh zawng neih tumin Krismas chu a hmuak a. A nu leh pa te hnenah chuan a thil awh zawngte chu a sawi reng mai a, a \hiante bulah phei chuan intithei takin Krismas a thil thar a neih hnem turzia te leh hman a tum dan te chu a uar thei ang berin a sawi \hin a. Krismas chu thawmhnaw thar neihna hun ni bera a ngaih avangin a nghakhlel em em mai a ni. Tuk khat chu Rintei chu phur tak maiin sikul kal turin a insiam a, ni dang zawng aiin sikul kal chu a chak zek zek tawh mai a. A chhan chu Krismas hmaa an sikul kal tawp ber ni a nih tawh dawn vang a ni. Sikul a thlen chuan intithei takin Krismasa a thil thar neih tur zawng zawngte chu a sawi leh zat zat a. Chhun chawlh an neih lai phei chuan an class-a mi Partei, hmeithai fa, rethei ve tak mai chu hmusit angreng

takin thawmhnaw thar leh thil thar a chhungte'n an lei dawn leh dawn loh te chu a zawt reng mai a. Partei chuan rilru hrehawm takin an harsat thu leh a nuin thawmhnaw thar a leisak theih loh tur thuin a chhang a. Chu veleh Rintei chuan, "Krismasa kawr thar han neih loh te chu a! Krismasin awmzia a nei nang," tiin Partei chu hmusit takin a nuihsawh ta mai a. Partei rilru chu na hle mah se, a nuin an unau tan theihtawp chhuahin ei a zawn \hin avang chauhva sikul pawh la kai thei an nihzia hriain, a rilru tihnat loh a tum lui hram hram a. Chawhnu dar a lo rik rual chuan sikul naupangte chu hmanhmawh takin an tlan chhuak sung sung mai a, Rintei pawh chu phur tak maiin hmanhmawh takin a 22 tlan chhuak ve a. An ina haw tlang ta mai lo chuan dawr vela mi thil zawrhte chu en kualin, urlawk zana dawhthlak tura a duh zawngte, a tuka a nute bula a thawmhnaw duh zawng a ngen turte chu en kualin mipui tam tak karah chuan a tlan kual vel a, a nuten kawng kan dawna fimkhur tura an chah lawm lawm \hin chu a lo theihnghilh ta mai a. Thil dang eng mah ngaihtuah lova

kawngpuia a tlan puat lai chuan motor chak tak maia rawn tlan chuan a rawn su ta chawrh mai a. Rintei chu a zawi ta riai riai a, a bul vela mite au tuar tuar chu hla taka mi \awng vau vau ang chauhvin a hre ta a. Tichuan, zawi zawiin a reh ta riai riai a, nikhaw hre lovin a awm ta reng mai a. Accident a tawh avang chuan a nu leh a pate chu mangang tak maiin damdawi inah chuan an phi buai hle mai a. An fanu neih chhun, an duat em em mai nikhaw hre lova let reng mai an hmuh chuan hrehawm an ti em em mai a, a nu phei chu a \ap a \ap mai a. Chutia a chhungte mangang taka an awm lai chuan natna khuma nikhaw hre lova mu reng mai Rintei chuan mumang mak tak mai hi a lo nei a. A mumangah chuan lalram ropui tak mai hi a hmu a, chuta an lal fapa chu a \hian \ha tak mai hi a lo ni a, ram mipuite chu an lal fapa pian cham lawm turin an inbuatsaih mup mup mai a. Chumi 23 chu hriain an lal fapa chuan a pa hnenah chuan lal in pawna kala, an ram mipuite inbuatsaihna chu en thlithlai a dil ta a. Lalpa chuan a fapa ngenna chu hre thiamin an khuaa kal chu a phal ta a. Lal fapa chu phur takin a birthday lawm tura inbuatsaih mipuite chu tlawh turin Rintei nen chuan an chhuak ta a. Bazar-ah te an kal a. Amaherawhchu, mipuite chuan an lo ngaihven hauh lo mai a, an thawmhnaw zawrhte chu hralh zawh loh mawlh an hlau va. Naupang mai ni lo, puitlingte thleng chuan thawhnaw leh an duh zawng zawngin lal fapa chu hre chang lovin an lo nek phar lawp lawp ta mai a. Lal fapa chu a lungawi lo ta hle mai a, a rilru a nain, a ram mipuite chungah chuan a thinrim ta êm êm mai a. Khaw mipuite chuan a birthday neitupa ber pawh chu hre chang lovin anmahni duh zawng leh awh zawng lei nan ringawt an hmang a ni tih a hmuh chuan a rilru a na hle mai a. Rintei chuan a \hianpa

chu a khawngaih ta hle mai a. Chutih lai mek chuan khua chu a lo thim ta a, Rintei chu a rilru a hmanhmawh em em mai a, a \hianpa lal fapa chuan a haw hma chuan heti hian thu a chah ta a: "Tuna ka mipuiten birthday an lawm chhan ber tur min ngaihsak miah loa anmahni lam ringawt an inngaihtuah ang chiah hian Krismas neitu ber Isua Krista theihnghilha hun i hman khan keimah ang chiah hian Isua Krista pawh rilru na deuhin a awm \hin tih i lo hre reng dawn nia," tiin. Chu veleh chuan Rintei chu a lo harh ta kawk a, a bul vel a en chuan damdawiin khumah hian a lo mu a, a nu leh pa chuan lawm avanga mittui tla zawih zawihin an lo nuih var var a. Rintei chuan, "Ka nu, ka pa, Krismas hman dan tur ka hre tawh asin, Isua Krista nen Krismas hman ngei ngei ka duh tawh," a rawn ti chhuak hlawl mai a. Amaherawhchu, engkim a lo tlai zo tawh a, Rintei chu thla chanve chhung zet mai nikhaw hreloin a lo mu reng tawh a 24 lo ni a, a lo harh meuh chuan Krismas Ni pawh chu a lo liam vek tawh hi a lo ni a. A nghahhlelh em em, kawr thar neih nan leh toys thar neih nana hman a lo tum, Krismas chu nikhaw hre lovin, damdawi in khumah a lo hmang tih a hriat chuan hrehawm a ti em em mai a. Krismas chu ama birthday ang maia hman a lo tumna leh mi dang hmuhsit phah hial nana a lo hmang chu a zak ta hle mai a. Kum thara Krismas lo thleng leh turah chuan birthday neitu Isua Krista hre reng chunga hmang ve ngei tawh turin a rilru a siam fel ta a ni. Krismas hi kan birthday em maw tiin mi tam tak chuan keimahni châk zawng tih nan leh duh zawng lei nan ringawt te kan hmang \hin a. Keini Kristian naupangte chuan Isua Krista duh zawng tih nan leh amah chawimawi nan te, mi dang \anpui nan leh inhmangaih tawn nan te hman kan tum \heuh tur a ni. Krismas hi a neitu Isua Krista duh ang ngeiin i hmang \heuh ang u.

25 Lalremmawia Krismas thla kan lo thleng leh ta bawk a, tun \um chu Mizorama Krismas hmasa lam hman chungchangin bul i n \an teh ang. Mizoram leilunga Krismas hman hmasak ber hrim hrim chu kum 1872-a Manipur ramri, Tuivai lui kama Sap sipaihovin an hman kha a ni a. Mizoten Krismas an lawmna hmasa ber erawh chu kum 1901-a Mizoram chhim lam Pukpui khuaah Zosapthara hova an hman kha a ni a. Hetih lai hian Pukpui khuaah Kristian 47 an awm tawh a ni. Zosapthara Kum 1903-ah Aizawlah Zosaphluia leh Zosapthara te chhungkawho leh kohhran hruaitu hmasa Pu D. hianga te, Pu R. Dala te, Pu Chhunga te, Pu Thangthura te leh sikul naupang leh nula leh tlangval awm chhunten an hmang ho va. Lamlian bula Synod Office hmasa, te tak te kiangah k h a n Zosaphluia hmanlaiin hmeichhe sikul a awm \hin a. Biak in a la awm loh avangin chu sikulah chuan Krismas chu thingpui nen an hmang a ni. Mipa leh hmeichhia inhma tawna dingin, an hla neih chhun, Tu nge leiah hian lo kal? tih hla inchhang an sa a. Mipain, Tu nge leiah hian lo kal? tiin an zawt a, hmeichhiain an lo chhang a, a thunawn chu an sa ho \hin a ni. Zaipawl pathum an nei a, tlangvalho chu Dâlan a ho va, tleirawlho chu Pu Chhingan a ho va, naupangho chu Pu Thangan a ho a ni.

Tunlai angin an la zaikhawm/ lengkhawm lo va. Sawrkar Sap an tel lo bawk. Kum 1904-a an hman leh chuan bawng leh vawk an talh a, sipai hotu Sikin Sap leh Col. Sapte an tel. Malzaia zai te pawh an awm. Kum 1905-a an hman \um chuan an thang kama an awh savate thawh khawmin, vawkpa sum nga an talh bawk. Zosapte leh naupang tlem tein intihhlimna hun an hman zawhah, tlaiah ruai an \heh a. Fatu chu Khasi U Pawra a ni. Lungleiah chuan kum 1912-ah Dahrawk Suaka, Durtlang lal hovin an hmang a. Carol hi R.D. Lêta leh Thanga, Shillong-a sikul kal \hinten Khasi-ho tih dan rawn ching vein, kum 1912-ah Thakthing Tlangah an carol ve a ni (Ref. Krismas, Rev. Lalnghinglova). * Krismas zawh ni, Dec. ni 26 hi Boxing Day an ti a. A awmzia 26 chu hnathawktu leh chhiahhlawhten hemi ni hian anmahni ruaitute hnen a\angin thilpek, Christmas Box an dawng \hin a; a changin hemi ni hian anmahni ruaitute chuan hnathawktute chu an chhungte tlawh an phalsak \hin bawk. * Krismas lai vela Krismas hla saa zai ho hi Carol a ni. * Krismas card hmasa ber chu kum 1915-ah card siamtu lar Hallmark-in a lo siam daih tawh a ni. * Tunlaia Krismas Pa nia kan hriat dan hlim hmel pu tak, thau tak leh thawmhnaw sen leh vara inchei hi kum 1931-a Coca Cola f a k n a a\anga rawn lar chhuak a ni ve tlat.

NUIHZAT SUH 27 Upa Dr. Lalnunsiama Colney Ramthar Tlang Veng Tleirawl lai hi nuih duh hun lai a ni a, ho te pawh hi han awm khawm deuh chuan a nuihzatthlak duh bik \hin. I nuih khan i tihrawl (muscle) 17 i hmang a, i tûm khan i tihrawl 43 i hmang thung. Tûm ching takte hi an hmai a chuar hma bik a, tak ngul rengte hian pumpui na an nei hma bik bawk. Mi pangngai chu ni khatah vawi 15 vel an nui tlangpui. Nuih hi hriselna a nih avangin nui fo vang che. I nuih chhan erawh ngaihtuah chiang la, mi dang nuihzat zawng leh hmusit zawng erawh chuan nui suh. um khat chu tleirawl \hianzaho hian anmahni tawk zawnga pitar pakhat, zangkul lo kal chhat chhat chu an nuihzat hle mai a. An kal pelh hnu c h u a n tleirawl p a k h a t chuan, "A beng lenzia kha i hre mai em? A bengverh lah kha a zau rapthlak si, a beng lah kha a uai fual pur lehnghal," tiin an la nuih zui tlawrh tlawrh a. Chu pitar lah chu, a kum a tam tawh avang leh a beng a \hat vak tawh loh avangin amah an nuihzat tih pawh hre miah lovin a kal pangngai chuan a kal liam ta a. Ngaihtuah a tithui duh hle.

Vawi khat chu thingpui dawrah thingpui kan in laiin college kal lai ni awm tak, nalh taka inchei mi panga emaw vel hi kan bulah thingpui inin an \hu a. Chutih lai chuan putar pakhat hian a tute ei tur chhang ilo vel hi a rawn lei a. A \awng muang deuh churh lehnghal a. A lam hawi chiah si lo hian tleirawlho chu an insik a, an nui deuh tat tat hlawm a. A kal hnu chuan an zinga pakhat chuan, "A hnar hallelui-zia kha in lo hmu em?" tiin an nuih ta tlawrh tlawrh mai a, a nuihzat zawngin an sawi zui bawk a. A ni lah tak a, a hmel phu lovin a hnar a lian a, a upat tawh avangin a kawng kal pawh a nghet lo tih a ke pen a\angin a hriat theih. Eng vangin nge pitar beng leh putar hnar kha a len em em mai chu le, tiin ka ngaihtuah zui ta a. Mi thiamte chuan mihring taksa peng hrang hrang zingah beng leh hnar hi kan thih hma chuan a \hang niin an sawi a. Chu bakah beng leh hnar hi ruhno (cartilage) a ni a, a fan thei 28 a, lei hipnain a hip reng avangin beng hi a uai fual duh a, hnar pawh hi a \han reng avang leh kum upa lam vun lo vuai tawh nen, a lian lurh hian a lang hma bik a, chu vang chuan hmel phu lovin a langsar \hin niin an sawi. Heng thilte ka ngaihtuah hian, kha pitar leh putar khan an duh reng vanga beng hlai leh hnar lian nei an ni lo va, mihring pianken ve reng a lo ni a. Nang pawh an kum ang zat i nih hunah anni aia beng leh hnar nei lian zawk i ni thei a ni, nuihzat suh. Matthaia 7:2-ah khan Lal Isuan, "In sawisel ang bawkin an sawisel ang che u a, in tehna ngai bawkin an tehsak leh ang che u," a tih ang khan, i kum a upat hunah an tehsak ve thei che tih inhria la, fimkhur rawh. Piangsualte pawh hi an duh reng vanga piangsual an ni lo va. Kan pi leh puten, "Piansualin tlai luat a nei lo," an tih angin, i chungah a thleng ve thei tih hria la, piangsualte pawh nuihzat suh. Khawngaih la, \anpui zawk ang che.

I HRIA EM? 29 1. Disciple : Zirtir, hnung zui, Isua hnung zuitute tihna a ni. 2. Golgotha : Hebrai \awnga lu ruh hmun tihna a ni a, Latin \awng chuan Kalvari an ti. Jerusalem hmar lama awm tlang pakhat hming a ni. 3. Synagogue : Juda-te inkhawmna, biak in hming a ni a. Sakhaw thu an inzirtirna hmun a ni. 4. Torah : Juda-te lehkhabu Hebrai \awnga ziak, dan bu Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers leh Deuteronomy sawina a ni. 5. Rabbi : Zirtirtu tihna a ni. 6. Nazarit : Chhechhama mahni inhlante sawina a ni. Lu an met lo va, zu lam reng reng an in ngai lo bawk. 7. TANAK : Hebrai Bible hi hmun thumah an \hen a, Torah, Nebi im, Kethuvim tiin. hen tina hawrawp bul ber T, N leh K-te chhiar rem turin vowel an belh a, TANAK tiin a chhiar theih a. Hebrai-hovin Bible-a an pawm chin sawi nan hman a ni. 8. Samari ram : Galili ram bial leh Juda ram inkara ram bial khat hming a ni. Lal Isua hun lai hian Palestina ram hi bung thum Juda ram, Samari ram, Galili ram tiha sawi \hin a ni. 9. Messia : Hebrai \awnga hriak thih tihna a ni. Chu chu Grik \awng chuan Krista tia lehlin a ni. 10. Hosanna : Hebrai \awnga Tunah chhandam rawh, kan ngen a che tihna a ni.

TAIHMAKNA 30 H. Lalrinsanga Asst. Leader, Junior Dept. Ramthar Tlang Veng Kohhran Khawvel changkanna inher zelin a hrin chhuah leh khawvel tukverh lo danglam zelah hian, kan bul leh a velah thlarau leh khawvel thil tak pawha kan nun kuai her bawih tur thil tam tak a thleng mek zel a. Thiamna dawhsan a sang telh telh a, finna a pung telh telh a, chung karah chuan a ruh no no an nek chhuak zel a, thiamna piah lam bakah thil tih theihna chelekin kawng tin leh \um tin maiah an fu fer furin thang kan kam tawh a, thiamna mai pawh a tawk loh chang a awm ta fo mai. Chutih lai erawh chuan khawvel tukverha dak chhuak tur chuan thiamna leh finna chauh lo chu min chawi sang thei dang an awm chuang lo a, nuamsa leh ei hmua min siam theitu dang vak pawh an awm meuh chuang lo. A bul berah chuan Pathian a ni tih erawh sawi hmaih chi a ni lo. Chung thiamna leh finna kuangkuaha tu ma chhuhsak leh hnehchhuh theih loh tura kawl tur chuan taima taka kan zir emaw, kan thawh emaw a ngai a, nawmchenna hmun tam tak laka mit chhin a ngai a, sahawkna hmun lakah kan beng kan hup a ngaih chang a awm \hin. Kan Bible-in, "Mut thlahlel suh, i lo pachhe dah

31 ang e," (Thuf. 20:13) tia a sawi angin, pachhe lo tura kawla ni chhuak chhiar takmeuhva kan hmabak, kan tih tur taima taka kan hlen chhuah \hin a ngai a. Amaherawhchu, chung zawng zawng chu khawvel thil, chhum rei lo te lo langa ral leh tur te ang an ni. Keini chhamdam fate hian kan chatuan hmun engthawlna van khawpui, ni eng ngai lova Beramno enna hmun khawpui, kuta sak loh kan thlen theih na turin taima taka ni tin kraws kan put sauh sauh a va \ul em! Thih thlenga rinawma awma nunna lallukhum tiam ringtute hian, tisa châkna nazawng hawisanin kan mit chak zawng leh kan beng hriat, min tiphawklektu tam takte hi hawisan ngam a va \ul \hin em! Inkhawm te, \awng\ai te leh kan rawngbawlna kawng hrang hrangah te hian taima leh chhel takin ke pen zel ila. Kan kraws put hi i chawisang zel ang u.

SUNDAY SCHOOL 32 Upa H. Ngurthansanga 1. Pathianni zing, tuk\huan ei khamah hian, Lalpa Biakbuk a\angin; A ni,lalpa Biakbuk a\ang ngeiin, dâr ri mawi a lo ri \hin a. Chu dâr ri mawi tak mai chu Lalpa min kohna a ni a, Ka mite u, lo kal ula, ka thute rawn zir rawh u khai, a ti \hin a lo ni. 2. Kristian naupangte chu thu awih takin kan kal \hin a. Chutah chuan, Tu nge siam che? Pathianin, tihah \anin mihring hlui thihna te, keh sawm nun te thlengin kan zir zu nia. Chu pawh chu a thlawn liau liau lehnghal! 3. Sunday School: Aw Sunday School, a lo va han hlu em ve aw! Hre thiam lo an \awngvai a, sawi loh loh an sawi \hin a ni. Zirna in chhe ber a ni, an ti a. Award kan dawn \hinte, Sunday School exam certificate-te hi, Hna dilna atan pawh \angkai lo, te an ti a ni awm e. 4. Dan bawhchhia, pawi khawih ching, jail bang zút mekte, zu leh ruihhlo avanga Treatment Centre-a \hu kun lupte khu zuk tlawh la, an naupan lai chanchinte zuk zawt ve mah tehreng, a tam zawk chu ziktluak taka Sunday School kai lo zuk lo ni zel a maw le! Hring nun kawng sialtu, vanram kailawn chu Sunday School ngei hi a lo ni e.

CHEI CHHUAH 33

34 KA HMUH ANG HMU THEI RAWH A chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan lohna a chi ruk hmu thei rawh. A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la: 1. 2. 3. 4. 5. 6................... November issue chhanna: 1. A tui kawh a phai bik 3. Sava thlawk a tlem 5. In a tlem bik 2. Sava mei a tawi 4. Thingkak a awn bik 6. kekawr ipte a dum

35

36