akagami( ) 1. 喜帖.nimacu a akagami? 這是誰的喜帖? [( 日 )] akumakuma( ) 1. 蜘蛛.keman ta cacarag a akumakuma. 蜘蛛會吃蚊子 alapen( ) 參照 lapalim( ) 1. 忘了 ; 記不得. malim(

Transcription

1 abula( ) 1. 油.kasicuayan kemasi tua vutjulj a qalev a seman abula tua sisan djamai. 過去我們是從肥肉製作炒菜用的油 abulagi( ) 1. 油桐花.nguanguaq a vuciyar nua abulagi. 油桐花的花是很美麗 abunai( ) 1. 危險.abunai aravac a sapui. 火很危險 [( 日 )] adjaq( ) 參照 djaq adjav( ) 1. 不知道 ; 也許.adjav ki kemljang tiamadju! ( 我 ) 不知道, 也許他們會知道吧! adjav niamadju anema ku keljang? 我什麼都不知道, 要問他們 adjav, maya ken a kivadaq. 不要問我, 我不知道 adjawananga( ) 參照 adjav 1. 任憑...adjawananga niamadju! 就任憑他們啦! adjawananga( ) 參照 adjav adju( ) 1. 朋友 ( 特指女性朋友 ). mareadju( ) 參照 adju 1. 互為朋友 ( 特指女性朋友 ).mareadjuaravac tiamadju. 她們是很好的朋友 adjuq-( ) 1. 具有 留下 之意. adjuqan( ) 參照 adjuq- 1. 為... 留下.adjuqan ta paisu a aljak nimadju. 他留錢給他的孩子 adjuqianga( ) 參照 adjuq- 1. 請為... 留一些了.adjuqianga akakedrian ta paisu. 請為孩子留一些錢 inadjuq( ) 參照 adjuq- 1. 遺留.inadjuq a tjalupun ni vuvu i vavua. 祖母把帽子遺留在山上 kiadjuq( ) 參照 adjuq- 1. 留在.na kiadjuq ti lampau i akaw. lanpau( 男子名 ) 是留在屏東 2. 自己留下.tiakennayanga kiadjuq viaku a mapuljat a kianan. 你們都一起去吧! 我來留守 madjuq1( ) 參照 adjuq- 1. 忘記.madjuq aku susi nua paljing i tjumaq. 門的鑰匙放在家裡忘記帶出來了 madjuq2( ) 參照 adjuq- 1. 遺忘.madjuq aku turivecan katiaw. 昨天我遺忘了我的東西 adjuqan( ) 參照 adjuqadjuqianga( ) 參照 adjuqai( ) 1. 感嘆 ; 問候.ai aya ti kaka tjanusun. 我姊姊向您問候 aianga( ) 參照 ai 1. 懷念.aianga ka sicuayan pai. aianga ka sicuayan pai. aianga( ) 參照 ai Page 1 of 374

2 akagami( ) 1. 喜帖.nimacu a akagami? 這是誰的喜帖? [( 日 )] akumakuma( ) 1. 蜘蛛.keman ta cacarag a akumakuma. 蜘蛛會吃蚊子 alapen( ) 參照 lapalim( ) 1. 忘了 ; 記不得. malim( ) 參照 alim 1. 忘了 ; 記不得.djavadjavai aicu malim aken tuasungadan, manasun a tjima? 很抱歉我忘了你的名字, 你是? aljak( ) 1. 孩子 ; 最小的孩子.mapida mareka su aljak 妳生了幾個小孩? pualjak( ) 參照 aljak 1. 生小孩.tji djepelang pualjak tua mamacaquan aravac. djepelang ( 女子名 ) 生了很聰明的孩子們 na pualjak aku vatu tua tjelu ka tiau. 我的狗昨天生了三隻小狗 sipualjaljakan( ) 參照 aljak 1. 最小的孩子.matjelu amen a marekakakaka tiaken a sipualjaljaljakan. 我們家有三個孩子我是最小的孩子 rualjak( ) 參照 aljak 1. 多子 ; 多產.izua rualjak a ravac a nia qacang. 我們有隻很會生的母豬 aljis( ) 1. 牙齒.navaik ti kama ka tiav a kipucemel tua aljis. 我父親昨天去看牙齒 alju( ) 1. 糖 ; 蜂蜜.izua nu alju a kusi pataud ta kamaya a matjaq 你們有糖嗎? 我要拿來配青芒果 pinualjuan( ) 參照 alju 1. 有放糖的.pinualjuan a qavai. 湯圓裡面有放糖 pualju( ) 參照 alju 1. 請放糖.pualju nu sawni a vava. 酒等一下要放糖 2. 士族.aicu a kinaqaljanan na payuan zuku, laraqus, pualju, kata qaqetitan. 排灣族的階級是貴族, 士族及平民 alu( ) 1. 八.alu a qayaqayam i qaljiv. 屋頂上有八隻鳥 aluaqepuan( ) 參照 qepu aluavatan( ) 參照 vatanamin( ) 1. 僅有的 ; 剩下.amin aicu a rusa a puluq a tjeza nua taidai. 一百元只剩二十元 aminanga( ) 參照 amin 1. 沒有了.aminanga kinsa nekanga nu djamai. 菜已經沒有了, 只剩下白飯 puamin( ) 參照 amin 1. 結束.na puamin ti giau tua paveli tua kakanen. giau 的餐廳結束營業 aminanga( ) 參照 amin Page 2 of 374

3 amizuku( ) 參照 zuku -an( ) 1. 具有 表明地點 之意. pubasuan( ) 參照 -an 1. 公車站 ( 放公車之處 ).i pubasuan ti su kaka. 你的姊姊 / 哥哥在公車站 [( 日 )] pukisian( ) 參照 -an 1. 火車站 ( 放火車之處 ).i pukisian aken a kemaljavaljava. 我正在火車站等候 [( 日 )] anan( ) 1. 還是.ka ti madju anan ania hanciu na marasurasudjamen a mapuljat. 他擔任我們班長的期間, 我們很同心合一 anasui( ) 1. 火柴.namasi anasui ti vuvu semavavua. 祖父帶火柴到田裡 anema( ) 1. 什麼.anema su kudakudain? 妳在做什麼? masanema( ) 參照 anema 1. 成為什麼.na masanema tucu timadju? 他現在是什麼職份? anga-( ) 1. 具有 完成 之意. vaikanga( ) 參照 anga- 1. 已經走了.vaikanga timadju. 他已經走了 angalj( ) 1. 口 ; 嘴巴.aicu a tja angalj, tja sikakan, tja siqaivuivu. 我們嘴巴是用來吃東西和說話的 ngaraljangalj( ) 參照 angalj 1. 張口.kuyakuya aravac a ngaraljangalj i katjuruvuan. 在大庭廣眾張口是不雅的 api( ) 1. 男子名.ti api a ngadan nimadju. 他的名字叫 api( 男子名 ) apu( ) 1. 檳榔.aicu a apu mavan a tjasiqaljaqaljaqalja nu izua a kivala. 有訪客時我們是用檳榔來表示心歡迎 papuapuan( ) 參照 apu 1. 檳榔盒子.kana cekeljananga tjara izua sakamaya a papuapuan i tjumaq. 家家戶戶都一定放有檳榔盒子 mapu( ) 參照 apu 1. 嚼檳榔.mapu a ravac ti kuljelje. kuljelje( 男姓 ) 很能嚼檳榔 mapuapu( ) 參照 apu 1. 正嚼檳榔.nakuya mapuapu sa qivuivu inika maljaluai a sukai. 不要一面嚼檳榔又在講話你會說不清潔 ruangalj( ) 參照 apu 1. 搬弄是非.nu ruangalj itjen aravac suqelam a timaimanga. 愛搬弄是非的人誰都討厭 Page 3 of 374

4 aradj( ) 1. 芋頭乾.nu vaik a cinunan a semagadu kemacu ta aradj. 獵人若去山上會帶芋頭乾 arai( ) 1. 漁網. puarai( ) 參照 arai 1. 放魚網.puarai ti kama i pana a kiciqav. 父親在溪裡放網捕魚 semanearai( ) 參照 arai 1. 製作漁網.semanearai ti kina ta uri sikiciqav. 媽媽為捕魚在製作漁網 ariqa( ) 參照 qaasik( ) 1. 除草之意. masik( ) 參照 asik 1. 除草.sarukuya masik i puvasan nu qemudjaqudjalj. 下雨天在芋頭園除草是很辛苦 atap( ) 1. 排香草 ( 植物名 ).maka tjenglai a saluman nua atap tua vavayavayan. 排香草的香味很受婦女的喜愛 avan( ) 1. 是.avan aicu a kuljinai 你的雨具是這一支嗎? aya( ) 1. 這樣說.parekiljivaljivaku a marekakakaka aya kai nikama. 父親對我們這樣說 : 你們要彼此相愛 siniaya( ) 參照 aya 1. 是說 的意思."imanuil" nu aya, nakizang a cemas tjanuitjen, siniaya. 以馬內利 是說神與我們同在的意思 ayatua( ) 1. 因為.namasan maqulip ti kina i tjuku ayatua na pucekelj ljakua inika napualjak. 我阿姨 tjuku 已結婚但是因為不孕沒有子嗣 azua( ) 1. 那.keljan azua sunatj. 那本書拿給我 iainuan( ) 參照 inu iav( ) 1. 青蛙.liave aravac a iav ita veljeluan tua nia qinaljan. 在我們部落的溪裡有有很多的青蛙 ibuk( ) 1. 男用上衣.vincikan tua djilung a ibuk ni kama. 爸爸的上衣是繡陶壺的圖 naemibuk( ) 參照 ibuk 1. 穿著男用上衣.naemibuk ti kama katiaw. 爸爸昨天穿著男用上衣 icasav( ) 參照 casav icigacu( ) 參照 gacu icu( ) 1. 具有 這個 之意.aminanga a icu na qinaciljai a umaq i maza i makazayazaya. 在瑪家剩下這一戶是用石蓋的房子 ti djanav ana seman senai ta icu senai nguanguaq Page 4 of 374

5 a ravac. 這首好聽的歌的作者是 djanav niaken a icu a kava. 這是我的衣服 idedet( ) 參照 det igakku( ) 參照 gakku igidi( ) 參照 gidiikiukai( ) 參照 kiukai iku( ) 1. 尾巴.neka nu iku nazua vatu. 那隻狗沒有尾巴 ikuikuan( ) 參照 iku 1. 最後一名.ikuikuan aken tjanuamen a tameseljaseljangan. 我在班上是最後一名 ikuikuan( ) 參照 iku iluq( ) 1. 耳垢.neka nu iluq tua sucalinga. 你的耳多沒有耳垢 liaw a iluq i tjaladj ta ku calinga. 我的耳朵裡有很多的耳垢 semuiljuq( ) 參照 iluq 1. 挖耳垢.ti kina na semuiljuq tjanuaken. 母親幫我挖耳垢 imaza( ) 參照 mazainadjuq( ) 參照 adjuqinalap( ) 參照 lapinamilikan( ) 1. 美語.kituluamen tua inamilikan a ljemita tua qadaw. 我們每天學習美語 inayatucu( ) 參照 tucuingav( ) 1. 枝葉末端.na kivekuc a ingav nua qau. 竹子的枝葉末端是彎下 ini( ) 1. 不是.nuna ui ini anga itjen pulingalingaw. 似是而非我們搞不清楚 ini ka mayatucu a puvarung a caucau. 你缺乏深思熟慮 ini-( ) 1. 具有 反對 表示不贊同 之意. inika-( ) 1. 具有 不行 不良 不符合 不對 之意. inikananguaq( ) 參照 inika- 1. 行為不良.inikananguaq a cemakav. 偷東西是不好 inikanaseljenguaq( ) 參照 inika- 1. 居住環境不方便.inikanaseljenguaq a kinaizuanan niamadju i taihuku. 他們在台北的住家不方便 inikapacengceng( ) 參照 inika- 1. 不符合 ; 不對稱.inikapacengceng ta kakudan a su sikakudanan. 你 / 妳的行為不符合規定 inikaparia( ) 參照 inika- 1. 不對.inikaparia suvinarungan. 你 / 妳的想法不正確 inikananguaq( ) 參照 inika- Page 5 of 374

6 inikanaseljenguaq( ) 參照 inikainikanguanguaq( ) 參照 nguaqinikapacengceng( ) 參照 inikainikaparia( ) 參照 inikainikasedjaljep( ) 參照 djaljepinitungan( ) 參照 inpic( ) 1. 筆 ; 鉛筆.pida su inpic? 你有幾支筆? [( 日 )] papuinpican( ) 參照 inpic 1. 鉛筆盒.liav a inpic i tua papuinepican. 有很多隻铅筆在铅筆盒裏 puinpican( ) 參照 inpic 1. 筆盒.mavaik i gakku a ku puinpican. 我不小心把筆盒留在學校 intucu( ) 1. 煙囪.pecevucevulj a nia intucu. 家裡煙囪正在冒煙 [( 日 )] inu( ) 1. 在那兒.inu a sausi nua tja utubai. 我們的摩托車的鑰匙在那裡? inu a sausi na umaq? 家裡的龥匙在哪裡? iainuan( ) 參照 inu 1. 何處.iainuan a su vavelian tua pang 妳通常在哪買麵包? pasainu( ) 參照 inu 1. 往那兒走.pasainu auri tjanatemalidu atja sazuain nu sauni? 等一下我們要往那兒走較有看頭? pinasainu( ) 參照 inu 1. 放在哪裡.azua djinameq nua tjaizing a manganga caucau ki pinasainu a remuvu? 警局抓到的壞人不知道放在哪裡監禁 kemasinu( ) 參照 inu 1. 從那裡來.kemasinu sun a vuaq. 你今天從那兒來? semainu( ) 參照 inu 1. 往哪裡去.uri semainu ti cagul a padjeledjele tua nanemanemanga. cagul( 男子名 ) 正準備行李要去哪裡? mainu( ) 參照 inu 1. 去向.uri mainu sun kaka nu masukincengelj? 哥哥 / 姊姊午後你會去那兒? inuli( ) 1. 祈禱.na masan pazangal a inuli pitua tja saluan. 禱告是我們很重要的信仰生活 [( 日 )] inulikai( ) 參照 inuli 1. 禱告會.ljemita tu sipaka tjelulj a vengin tua tapulavayan makiukai a men a inulikai. 每週三的晚上我們都要到教會參加祈禱會 [( 日 )] kaka'inulian( ) 參照 inuli 1. 禱告室 ; 禱告的地方.tjenglai aken tua nu kaka'inulian. 我喜歡你們的禱告室 inulikai( ) 參照 inuli inumalj( ) 參照 umalj- Page 6 of 374

7 inupuan( ) 參照 upu iputjatjeketjekan( ) 參照 tjeketjekisai( ) 1. 差一點.isai sasu alap tua icibang. isi( ) 1. 洗石子. tema'isi( ) 參照 isi 1. 舖洗石子.tema'isi'isi aicu a marka daikusang. 這些泥工師傅們正在粉刷洗石子 tina'isi( ) 參照 isi 1. 舖洗石子的.tina'isi aicu a djeljep nua umaq. 這棟房子的牆有粉刷洗石子 isiq( ) 1. 尿液.nakuya a isiq na kaljualaq. 蜘蛛的尿液不好有毒 puisiq( ) 參照 isiq 1. 小解 ; 小便.sekezianan imaza makayaitjen a puisiq. 我們在此地休息上廁所 qemaung a lumamad nu nama puisiq a qinerengan. 嬰孩尿濕了床就會哭 [siqiladj 臀部依排灣族的 vuculj 方言, 大部分稱臀部為 siqiladj, 屁股是 dilj, 肛門是 qudjudju.] sapuisiq( ) 參照 isiq 1. 想小解.sapuisiq aken tucu! 我現在想要小解! isisiu( ) 1. 衛生所.kasi isisiu aicu a ku cemel. 我的藥是從衛生所拿來的 tjara izuazuanga isisiu tua taguan tucu. 如今, 各鄉都有一個衛生所 [( 日 )] ita( ) 1. 一 ; 一粒 ; 一個.ita azua vatu. 那是一隻狗 ita sakamaya vangalj nusa kamaya. 這棵芒果只有一粒的果實 izua ita kamaya i vavav tua cukui. 桌子上有一粒芒果 itaidai( ) 參照 ita 1. 一百.itaidai a vaquan a mareka situ. 新的學生有一百位 itakurav( ) 參照 ita 1. 一萬.itakurav a paquziquzipen nia madju a raimai. 他們在飼養一萬隻的鴨子 itakuzulj( ) 參照 ita 1. 一千.itakuzulj anamaqepuqepu ka salim ituasemenasenai i gakku. 在學校的演唱有一千人聚集 kaitan( ) 參照 ita 1. 唯一.ti zepulj kaitan a aljak ni lanpaw kati tjuku. zepulj( 女子名 ) 是 lanpaw( 父親 ) 和 tjuku( 母親 ) 唯一的孩子 itaidai( ) 參照 ita itakisi( ) 參照 kisi itakurav( ) 參照 ita itakuzulj( ) 參照 ita itavatan( ) 參照 vatan- Page 7 of 374

8 itjen-( ) 1. 具有 我們 之意. tjanuitjen( ) 參照 itjen- 1. 我們.neka nu varung nimadju tu papuvalisakedan tjanuitjen. 他心中不會在乎我們 itung( ) 1. 衣服 ; 傳統服.nguanugaq aravac a su itung. 你的傳統服非常漂亮 iu( ) 1. 羊.ka izuanan tikama itaidai a nia iu a paquziquzipen nimadju. 父親還在的時候, 他飼養一百頭羊 iuku( ) 1. 肥皂.tjenglay aken a emaya ta iuku nu ilamata en, aza salulum a iuku. 我洗澡的時候喜歡用肥皂, 因為肥皂香香的 ivuavuaq( ) 參照 vuaq1 izua( ) 1. 有.izua maretimaljimalji a kacalisian imaza i taiwan. 在台灣有多元的原住民族群 2. 各種各類.izua su paisu a makaya ku kisedjamen? 你有錢我可以借嗎? 3. 本家. pakakaizuazua( ) 參照 izua 1. 各種各類.aicu a ivukivukid izua nama pakakaizuazua qemuzimuzip. 在叢林野地裡有各種各類的動物 pukasizuan( ) 參照 izua 1. 清理.tjiakenayanga pukasizuan tua tjakinanan. 飯後的工作由我來負責清理 kasizuan( ) 參照 izua 1. 來自.tjainan a kasizuan nua alju. 蜜是來自蜜蜂 kinasizuanan( ) 參照 izua 1. 本家.ljaima i makazayazaya akinasizuanan ni tjaina? 你母親的本家是瑪家的那一家? ua( ) 1. 表示很痛. ua adradra( ) 參照 ua 1. 哇! 很痛.nu mapasaqetju itjen ua adradra ayaitjen. 我們受傷時, 會叫 哇! 很痛 ua adradra( ) 參照 ua uac( ) 1. 血管.ayatua vucelai timadju manasika makeljang aravac a uac nimadju. 他 / 她很白所以他 / 她的血管很明顯 uagu( ) 1. 放牛.uagu ta ljuang i pana a kakedrian. 小孩子在河邊放牛 uakung( ) 1. 碗公.aicu a uakung tja papusiyavan. 碗公是用來裝湯 [( 閩 )] uba( ) 1. 大衣.nguanguaq a su uba. 你的大衣很好看 Page 8 of 374

9 emuba( ) 參照 uba 1. 穿大衣.na emuba ti muni ka kipasiasing. muni ( 女子名 ) 穿大衣照相 ubi( ) 1. 皮帶.ti veneng na seman ubi, ta sipavai tua sudju nimadju. veneng( 女子名 ) 有做一條皮帶要送給她的情人 ucia( ) 1. 茶葉.inika nanguaq a semuqaca ta ucia. 不可以喝太多茶 [( 日 )] udung( ) 1. 麵.keman sun tua udung? 你要吃麵嗎? udungku( ) 參照 udung 1. 麵粉.navenli aken tua udungku. 我買了麵粉 udungku( ) 參照 udung ui( ) 1. 是 ; 答應. ui' ayaitjen nu palaingitjen tua vinarungan nua qivuivu. 如果你同意發言人的意見就說 ui maljaljaui( ) 參照 ui 1. 相互承諾.na maljaljaui tiamadju a madrusa tu pucekelj. 他們兩位相互承諾要結婚 ljauiu( ) 參照 ui 1. 答應吧.ljauiu asu salasaladj a mangetjez a kivangavang sema tjanuitjen. 答應你的同學來家裡玩的請求吧 ljemaui( ) 參照 ui 1. 答應了.ljemaui timadju tua salasaladj i gakku tu mangtjez tiamadju a kivangavang. 他已經答應同學來家裡玩的心意 ljinaui( ) 參照 ui 1. 獲 准.ku ljinaui timadju tu patulu tua sivecikan tua lunbun. 我答應做他的論文指導老師 ulav-1( ) 1. 具有 遺失 之意. maulav( ) 參照 ulav-1 1. 遺失.maulav aku utubai. 我的摩托車遺失了 ulav-2( ) 1. 萬 ( 數字 ).mane ulav a caucau ana matevetevelj ka maslusalut 在豐年祭的大會場有萬人聚集 ulja( ) 1. 但願希望.ulja namalaing a su vinarungan. 願你心想事成 umalj-( ) 1. 具有 更新 改過 變換 競爭 之意. inumalj( ) 參照 umalj- 1. 更名.inumalj nua sihu a ngadan nua nia qinaljan. 政府改變我們部落的名 inumalj a ngadan nimadju tua kinacalisianan. 他的名字已經改成原住民名字 umaljen( ) 參照 umalj- 1. 更換.umaljen ni kina a sausi nua paljing ikangamen ka makaya tjumaq. 母親改 Page 9 of 374

10 換了門鎖我們無法進屋內 pasekaumalj( ) 參照 umalj- 1. 搬動.ka mangtjez timadju pasekaumaljen azua cukui. 他一來就搬動那一張桌子 tjaumalj( ) 參照 umalj- 1. 續弦.aicu a nia kina tucu tjaumalj ni kama. 我們現在的母親是後母 kakiumaljan( ) 參照 umalj- 1. 改過自新之地.aicu a i ruvu kakiumaljan nua mareka na pasaliv a caucau. 監獄是犯法的人改過自新的地方 kiumalj( ) 參照 umalj- 1. 改過.ka kiumalj ti madju tua sitekelan mapavalit a kincemekeljan ni madju. 自從他改過不再喝酒整個家庭煥然一新 kiumaljanga ti madju inianga ka tjemamaku. 他已經改過自新不再抽菸 kiumaljanga( ) 參照 umalj- 1. 改過自新.kiumaljanga aken tua ku sitekelan. 我已經改過自新不再喝酒 sekaumalj( ) 參照 umalj- 1. 移動 ; 換.sekaumaljaken tua ku sengsengan ljakua inikana maumalj aku dingwa. 我換工作但是電話沒有改變 siumaumalj( ) 參照 umalj- 1. 再來一次.nu semenasenaitjen itua zemiazian anema tjalja siumaljan nu ayaitjen avan a naluan haiyang. 婚禮的歌舞中最被重複的一句是 naluan haiyang malalumalj( ) 參照 umalj- 1. 競爭.tiamadju a mareqali malalumalj a kemasi kakedrian a patjetucu. 他們兩位自小就彼此競爭到如今 maumalj( ) 參照 umalj- 1. 改變.ka masu kincengelj maumalj a kinaqadaqadavan. 午後天氣就改變 anema namaumalj taicu tjaqinaljan tucu? 我們現在的村莊最大的改變是什麼? umaljen( ) 參照 umaljumaq( ) 1. 住家.nimun aicu a umaq? 這是你們的家嗎? pasatjumaq( ) 參照 umaq 1. 放到屋內.namaya tua uri qemudjalj vaikaken a pasatjumaq tua ku vinaivai. 好像要下雨, 我回去把曬的衣物放到屋內 2. 向屋內.pasa tjumaq aken tua vinateqan. 我把洗的衣服拿到屋內 piumaq( ) 參照 umaq 1. 在家照顧.uri piumaq aken tua ku vuvu tucu a qadaw. 今天我要在家照顧孫子 tjumaq( ) 參照 umaq 1. 進屋內 ; 回家.teku a paljing nua qinaciljai a umaq, nu tjumaq itjen ljemuku itjen. 石板屋的門低, 進門要低頭 nakuya tjumaq a paqateleng tuaumaq nuaqaliqali sanemangangainsun. 你不要隨便進人家屋內以免陷自己於不義 kaumaqan( ) 參照 umaq 1. 原住處.tjara izuazua a tja kaumaqan a qinaljan anga. 每個聚落都有原住處 Page 10 of 374

11 semanumaq( ) 參照 umaq 1. 蓋 ( 石板 ) 房屋.uri semanumaq amen tua qinaciljai i makazayazaya. 我們要在瑪家蓋石板屋 sematjumaq( ) 參照 umaq 1. 進屋內.izua nu sematjumaq a qatjuvi nu kalja zalangzangan. 夏天有時候蛇會進到屋內 semaumaq( ) 參照 umaq 1. 回家.semaumaq mun nungida? 你們何時回家? unem( ) 1. 六.unem a aljak nua ngiaw. 貓生了六隻小喵咪 unemaqepuan( ) 參照 qepu unemavatan( ) 參照 vatanungez-( ) 1. 具有 鎖緊 綁緊 之意. ungezu( ) 參照 ungez- 1. 請鎖緊.ungezu azua namaluka siqeljevan. 請鎖緊那已經鬆動的門 maungez( ) 參照 ungez- 1. 綁緊.namaungez a vinengetj tua kinacu i vavav tua utubai. 摩托車載的東西有綁緊 ungezu( ) 參照 ungezunting( ) 1. 開車 ; 駕駛.pasa uri unting aken tua hikuki. 我很想開飛機 aicu maluljai anga aken, untingu a kitauvalit. 我已經很累了, 換你來開車 [( 日 )] untingting( ) 參照 unting 1. 正在開車.nakuya untingting sa padingwawa mananga nu sepakakuda itjen. 不能一面駕駛又一面打電話, 我們會發生狀況 untingting( ) 參照 unting upu( ) 1. 牆.teku aicu a upu. 這道牆很低 inupuan( ) 參照 upu 1. 用石頭堆砌的.nguanguaq a inupuan tua qaciljai a djalan i qinaljan. 部落的路是用石頭堆砌的, 很好看 mupu( ) 參照 upu 1. 築牆.mupu itjen nusauni. 待會兒我們要築牆 mupupu( ) 參照 upu 1. 正在堆砌石牆.mupupu a taqaljaqaljan tua namacunuq a djalan. 居民正在堆砌石牆修護崩塌的道路 uqaljai( ) 1. 男生 ; 公的 ; 雄的 ; 像男人.madrusa a ku vuvu a uqaljaqaljai. 我有兩位孫子 uqaljai aku djinameq a vavui. 我抓到的山豬是公的 uqaljaqaljai( ) 參照 uqaljai 1. 全是男生 ; 男生們.uqaljaqaljai a mapuljat a mareka ku aljak. 我的孩子全都是男的 amin a uqaljaqaljai a makaya djemuljat. 只有男生們可以參與刺球 Page 11 of 374

12 sauqaljai( ) 參照 uqaljai 1. 帥哥.sauqaljai aravac ti baru. 巴魯先生很帥 matuuqaljai( ) 參照 uqaljai 1. 像男人.nutja pacunan azua vavayan, matuuqaljai a sikipakakudan. 我們看那為女士, 表象很男性 uqaljaqaljai( ) 參照 uqaljai uqulj( ) 1. 背.namarukunganga uqulj ni vuvu i tjavaug 我祖父 tjavaug 的背已經彎了 urag( ) 1. 落下 ; 掉下之意.nu icengceng a urag nua abulagi a hana, nguanguaq a ravac a nia djalan. 正當油桐花落下時, 我們的路會被裝飾得非常漂亮 maurag( ) 參照 urag 1. 落葉 ; 果實掉落 ; 樹葉凋謝.maurag a vangalj nua tjianes ta vinalian. 因為風大橘子的果實掉落 maurag a marka asav nua kasiw nu uri madjaljun anga a kalja vuceleljan. 冬天將至樹木都將落葉 uram( ) 1. 貧窮.paramur sa uram niaiza cekeljan. 這一家相當貧窮 mauram( ) 參照 uram 1. 缺乏 ; 欠缺.aicu ai kacauan tjuruvu a ravac a mauram tua kanen. 這個世界上仍然有相當多的人缺乏量食 urem( ) 1. 染色.aicu a qudjidjilj a quljav uri si urem ni kina tua lekelek. 這個紅色顏料是母親要用來染色苧蔴線 maurem( ) 參照 urem 1. 被 染上.aku na maurem sa ku kava vucelacelai tua qudjidjilj a quljav? 我的白色衣服為什麼會被紅色染上? murem( ) 參照 urem 1. 染上顏色.kasicuayan tjitjen a murem a kimadju tua lekelek ljakua tucu izuanga kuba a kipusaliman tua murem. 過去是我們自己染色線的材料, 然而現在都是工廠在做染色工作 usui-( ) 1. 具有 舉 揮手 之意. pausui( ) 參照 usui- 1. 揮手打招呼.pausui aken tjaivuvu i ljegeai. 我向長輩 ljegeai( 男子名 ) 揮手打招呼 uta( ) 1. 不只 也.inika amin a kina kaikaian nimadju ana demudu namaya uta azua kakudan nimadju. 他不僅是談吐很惡劣, 他的態度也一樣 utjaq-( ) 1. 具有 吐 之意. samutjaq( ) 參照 utjaq- 1. 想吐.samutjaq aken tua nguljingulj nua kulimu nimadju. 聞到他化妝品的味道我就想吐 Page 12 of 374

13 mutjaq( ) 參照 utjaq- 1. 吐.mutjaq ti kama ta tinekelan ta vava. 爸爸因為喝酒而吐了 utubai( ) 1. 摩托車.izua ku utubai. 我有摩托車 na mapalakanga utubai ni kina. 媽媽的摩托車壞了 ti kama na venli ta utubai tjanuaken. 是爸爸買摩托車給我的 kiutubai( ) 參照 utubai 1. 騎摩托車.kipapaulingav itjen nu kiutubai mana inikatjen a matjani. 我們騎摩托車出去要小心, 才不會摔傷 ege( ) 1. 男子名.ti ege ljaivavav aravac a sinupuan. ege 所受的教育很高 ekes( ) 1. 女子名.ti ekes macaqu a ravac a seman situngan tua kinacalisianan. ekes 很會製作傳統服飾 eleng( ) 1. 女子名.qaqivu ti eleng a pasa maza! 叫 eleng( 女子名 ) 來這裏! eme( ) 1. 女子名.ti eme gakku nu sinsi. eme( 女子名 ) 是學校的老師 emuba( ) 參照 uba epe( ) 1. 女子名.ti epe angadan ni kaka. 我姊姊的名字是 epe( 女子名 ) esai( ) 1. 男子名.ti esai a ruljadeng bukusi. ruljadeng( 族名 ) 家族的 esai( 男子名 ) 是牧師 pa-( ) 1. 具有 使 或 讓 之意. pavelian( ) 參照 pa- 1. 賣掉.pavelian a nu umaq kaizuanan a kakavelian. 趁你的房子還有價值時賣掉 paberiq( ) 參照 beriq pacacikel 2( ) 參照 cikelpacacikel1( ) 參照 cikelpacacikelu( ) 參照 cikelpacaingan( ) 參照 caingpacakav1( ) 參照 cakav pacakav2( ) 參照 cakav pacakav3( ) 參照 cakav pacalivat( ) 參照 calivatpacalivaten( ) 參照 calivatpacaljebak( ) 參照 caljebakpacapilj( ) 參照 capilj pacaqis( ) 參照 caqis2 pacayu( ) 參照 cai- Page 13 of 374

14 paceged( ) 參照 cegedpacek( ) 1. 尖 ; 刺 ; 插.ka nekanan nu vatjuljayan kasiv a sinan pacek atja sikasengseng i vavaua. 尚未有鐵器之前, 我們用木製削尖在田裡耕作 penacek1( ) 參照 pacek 1. 用木製削尖插入地土.penacek ti kama tua uri lingdjeljan tua qeluz nua tapaw. 父親用木製削尖插入地土準備做工寮 penacek2( ) 參照 pacek 1. 刺穿.seman vuluq ti vuvu a penacek tua vavui. 祖父用矛刺穿山豬 mapacek( ) 參照 pacek 1. 被刺穿.mapacek a ku kula tua vakela 我的腳被箭射穿 pacekcek( ) 參照 cekcek pacekis( ) 參照 cekis pacengceng1( ) 參照 cengceng pacengceng2( ) 參照 cengceng pacengceng3( ) 參照 cengceng paceris( ) 參照 ceris pacevelj( ) 參照 ceveljpacidjing( ) 參照 cidjingpacikel1( ) 參照 cikelpacikel2( ) 參照 cikelpacualu( ) 參照 cual-2 pacugan( ) 1. 意義.liav a pacugan nua milimilingan. 神話的意涵很深 pacun( ) 參照 cun pacungiri( ) 參照 cun pacunu( ) 參照 cun padai( ) 1. 稻米.salum aicu a nu kinsa padai. 你們煮的米很香 pupadayan( ) 參照 padai 1. 稻田.matjapida qa a nu pupadayan? 你們家有幾處稻田呢? padavatan( ) 1. 環頸雉.nguanguaq a ravac a palalj nua padavatan. 公的環頸雉的羽毛非常漂亮 padet( ) 參照 det padingkian( ) 參照 dingki2 padjadjaljudjaljun( ) 參照 djaljunpadjadjas( ) 參照 djadjaspadjadjekec( ) 參照 djekecpadjalim( ) 參照 djalimpadjaljian( ) 1. 達成之意.aicu a padjaljian kinasengseng a qau, avan sitekel nua mamazangiljan nu kalja salutan. 稱為達成之意的竹杯是頭目在豐年祭時用來飲酒用之杯 Page 14 of 374

15 padjaljun( ) 參照 djaljunpadjama( ) 參照 djamapadjavacen( ) 參照 padjavacu( ) 參照 djavac padjavai( ) 參照 djavai1 padjekec( ) 參照 djekecpadjele( ) 參照 djelepadjeng-( ) 1. 具有 儲存 之意. papadjengan( ) 參照 padjeng- 1. 儲藏室.parimasudju a tja papadjengan. 儲藏室整理一下 penadjeng( ) 參照 padjeng- 1. 存錢.penadjeng aken tua paisu a pasa yubing. 我到郵局存錢 pinadjengan( ) 參照 padjeng- 1. 存放處.inika ken a kemljang tu inu a pinadjengan ni kama ta kuang. 我不知道父親把槍存放在哪裡? sinipapadjeng( ) 參照 padjeng- 1. 委託存放.sinipapadjeng a paisu nua kiukai a pi ginku. 教會的錢存放在銀行 padjivic( ) 參照 djivic-2 pagecel( ) 參照 gecelpagidigidi( ) 參照 gidipagula( ) 參照 gula pagumac( ) 參照 gumac2 pahusu( ) 參照 husu pai1( ) 1. 因此 ; 所以.ini ka sun a rukisasusu tua mareka tja kaka, pai si pavai tua zuma a hiu nia madju. 你過去未曾照顧我們的親屬們, 所以他們把票投給別人 pai2( ) 1. 看吧.maya masepelj a siqunu ni su vuvu ayaken tjanusun inikasun a lemangda pai mavuciqanga su lima. 我才跟你說不要玩祖母的小刀你不聽, 看吧! 你的手割傷了 pa'iga( ) 參照 'iga pailjaqa( ) 參照 qapairang( ) 1. 漢人 ( 閩南族群 ); 平地市街.pairang ayaitjen a payuan tua kasusu nua ljautia. 排灣族稱閩南人為 pairang sema pairang amen nu sauni. 等一下我們要下山去平地 2. 平地 ; 平地人.kasi pairang a vinli. 從平地買來的人 sepairang( ) 參照 pairang 1. 是漢人 ( 閩南族群 ).sepairang a ku ljaqediqedi. 我的鄰居是漢人 paisu( ) 1. 金錢.namanguaq aya itjen tua liav a paisu. 有錢人被稱為富裕的人 Page 15 of 374

16 papupaisuan( ) 參照 paisu 1. 錢包.kudremedremel a papupaisuan ni sinsi. 老師的錢包很厚 kipaisu( ) 參照 paisu 1. 賺錢.nu ini ka tjen a ki samulja ki paisu pazangal itjen a ki pakakudakuda. 如果我們不努力賺錢, 做什麼都不方便 semapaisu( ) 參照 paisu 1. 用錢.tjuruvu a semapaisu a singkiu. 很多人用金錢買選票 semupaisu( ) 參照 paisu 1. 浪費錢.maya cuay nu pakadingva, semupaisu. 電話不要講太久, 話費很貴 paitung( ) 參照 paivatj( ) 1. 遲疑 ; 嫌麻煩.paivatj aken a makazuanan i tjanumun. 我覺得路過你們那裏很麻煩 rupaivatjan( ) 參照 paivatj 1. 經常遲疑.nakuya rupaivatjan itjen aravac, kasuqelaman itjen na qaliqali. 不要經常遲疑, 會惹人討厭 paiz-( ) 1. 具有 搧 之意. kipaiz( ) 參照 paiz- 1. 搧涼.kipaiz timadju nu kaljazalangezangan. 當天氣炎熱時, 他會搧涼 semansipaizan( ) 參照 paiz- 1. 製作扇子.na semansipaizan ta ngat ti kama. 爸爸用月桃製作扇子 sinikipaiz( ) 參照 paiz- 1. 搧涼之物.anema su sinikipaiz tusa zalangzangan? 這麼熱的天氣, 你用甚麼為自己搧涼? sipaipaiz( ) 參照 paiz- 1. 用來搧的.a vali mana tja sipaipaiz tua tja pinaisuananga vaqu. 風是用來搧除搗碎過之小米殼的 sipaizan( ) 參照 paiz- 1. 扇子.zalangezang a ravac tucu, djaljepan tu namasi sipaizan sun. 今天特別的炎熱, 難怪你有帶扇子 paka( ) 1. 稱為... 命名為... pinaka( ) 參照 paka 1. 稱為... 命名為...pinaka ti muni ni kina i eleng aku vuvu. 我的孫女被姨媽 eleng( 女子名 ) 命名為 muni( 女子名 ). pakacu( ) 參照 kacu pakadjele( ) 參照 djelepakaigi( ) 參照 kaigi pakaiv( ) 參照 kaiv pakakaizuazua( ) 參照 izua pakakeri.( ) 參照 keri Page 16 of 374

17 pakaleva( ) 參照 levapakaliayav( ) 參照 liav pakalingdjeljen( ) 參照 lingdjeljpakaliqu( ) 參照 liqu pakaljaving( ) 參照 ljaving pakaljeling( ) 參照 kaljeling pakaljingas( ) 參照 ljingas2 pakan( ) 參照 kanpakananguaq( ) 參照 nguaqpakapaqulid( ) 參照 qulidpakasaljinga( ) 參照 saljingapakasengseng( ) 參照 sengsengpakatjaladj( ) 參照 tjaladj pakatjaletjal( ) 參照 tjaletjal pakavaljut( ) 參照 valjut pakavic( ) 參照 kavic pakavililj( ) 參照 vililj pakavulj( ) 參照 kavulj pakazuazua( ) 參照 zua2 pakecang( ) 1. 肉粽.pakecang ayaitjen tua bacang nua pairan. 我們稱閩南語人的肉粽為 pakecang [( 閩 )] pakeciu1( ) 1. 量量看.pakeciu tumakudakuda zua pasaladruq. 量量看有多長 pakeciu2( ) 1. 量尺.izua su pakeciu?. 你有量尺嗎? pinakeciu( ) 參照 pakeciu2 1. 測量.su pinakeciu anga azua kadjunangan? 那塊地你測量過了嗎? kipakeciu( ) 參照 pakeciu2 1. 測量.na kipakeciu ang sun tua su kava? 你量過衣服的尺寸嗎? pakeljang( ) 參照 keljang2 pakerarang( ) 1. 雙腳向上仰.ka matjani timadju pakerarang. 他跌落到雙腳向上仰 pakiav( ) 1. 賭 ; 籤 ; 摸彩.kasengsengu anga tua pakiav. 請你製作籤條 [( 閩 )] papakiavan( ) 參照 pakiav 1. 賭場.matjalialiaw a papakiavan itua nia qinaljan. 我們的部落有好幾個賭場 penakiav( ) 參照 pakiav 1. 抽籤 ; 賭博 ; 摸彩.aku sun a tjenglay a maya a penakiav? 妳為什麼那麼喜歡賭博? Page 17 of 374

18 pinakiavan( ) 參照 pakiav 1. 摸彩獲得的.aicu a ku tjukutjuku ku pinakiavan. 我這部單車是摸彩獲得的 pakiceviq( ) 參照 ceviq pakicual( ) 參照 cual-2 pakilalaing( ) 參照 laingpakipaselem( ) 參照 selem1 pakirimu( ) 參照 rimupakitj( ) 參照 kitjpakitjaljava( ) 參照 tjaljavapakitjavililj( ) 參照 vililj pakitulu( ) 參照 tulu pakivadaq( ) 參照 kivadaqpakizang( ) 參照 zangpakucu( ) 參照 kucu2 pakung( ) 1. 廟宇.pitja melialiav a pakung i kacalisian. 原住民地區的廟宇越來越多 kipupakung( ) 參照 pakung 1. 私設神壇.nakipuvarung ti vuvu tu kipupakung. 爺爺有意要私設神壇 semanpakung( ) 參照 pakung 1. 蓋廟宇.navenarung a pairang tu semanpakung a pigadu. 漢人打算在山上蓋廟宇 sinanpakung( ) 參照 pakung 1. 蓋好的廟宇.paka nguanguaq sun tazua sinanpakung? 妳認為那座廟好看嗎? palaing( ) 參照 laingpalak( ) 1. 破壞 ; 損壞 ; 傷害.nakuya seman palak tua zuma. 不要傷害別人 kemapalak( ) 參照 palak 1. 破壞.tima na kemapalak tua paljing 誰破壞了門? makapalak( ) 參照 palak 1. 毀損.paulananga kusasinki a makelusa makapalak. 我的照相機掉下去而毀損 mapalak( ) 參照 palak 1. 損壞了.mapalak a ku iga ta celalaq. 我的電視被雷打壞了 mapalak timadju tua nemanga nu mapulaw. 他醉酒的時候會破壞東西 palak-( ) 1. 具有 迷失 破壞 毀損 之意. pasekapalak( ) 參照 palak- 1. 誤導.nu inika namaljaluai a pukeljang tua djalan, pasekapalak tua untinting ta zidusia. 路標不清楚容易誤導汽車駕駛員 sekapalak( ) 參照 palak- 1. 背離 ; 迷路.maya sekapalak tua tja kakudan. 不要背離我們的文化習俗 Page 18 of 374

19 na sekapalak ta pakazuanan izua ita mauraq djalan. 他在分岔點那裏迷路了 sekapalak aken atua djalan a sisa pukisian. 我在要去火車站的路上迷了方向 palalj1( ) 1. 翅膀 ; 羽毛.nguaqnguaq a palalj na qaris. 雄鷹的羽毛很漂亮 pupalalj( ) 參照 palalj1 1. 長翅膀.nu meqacanga a qayaqayam tjara pupalalj sakamaya 雛鳥長大後一定會長出翅膀的 semupalalj( ) 參照 palalj1 1. 去羽毛.semupalalj itjen nu cemulju tua kuka. 殺雞要去除羽毛 masupalalj( ) 參照 palalj1 1. 掉羽毛.na masupalalj anga aicua qayaqayam. 這隻鳥的羽毛都掉了 palalj2( ) 1. 機翼.ladruq aravac azua palalj nua sikuki. 飛機的機翼很長 palaluat( ) 1. 永久.parekiljivaki a patje palaluat. 我們永遠彼此相愛 palamu( ) 參照 lamupalappa( ) 參照 lappapaledeled( ) 參照 ledeled palepalan( ) 參照 palpalpalic-( ) 1. 具有 含糊 交結 之意. palic1( ) 參照 palic- 1. 織工之珠.aicu a palic sini sanparava tua naseminamalji a pinulima nua vavayan. 織工之珠是象徵女子細心手巧 palic2( ) 參照 palic- 1.palic2.azua pinaka palica palalj nua qaris, namasan kipacaing nua mamazangiljan katua rakac. 那稱為 palic 的雄鷹羽毛是頭目與勇士的佩飾 pinalic( ) 參照 palic- 1. 使交結.pinalic anga ni camak azua calis. camak( 男子名 ) 把麻繩扭成交結狀了 mapalic( ) 參照 palic- 1. 含糊.mapalic aravac a su kai. 妳所說的話太含糊了 palic1( ) 參照 palicpalic2( ) 參照 palicpalidring( ) 1. 牛車.pinivavaw ta palidring a ku nemanga. 我的東西放在牛車上 penalidrilidring( ) 參照 palidring 1. 搭牛車.penalidrilidring ti ljavulas katua sudju nimadju. ljavuras( 男子名 ) 跟他的女朋友搭牛車 makapalidring( ) 參照 palidring 1. 用牛車.na makapalidring amen a semakuc tua kasiv. 我們用牛車來載運木材 paligemegem( ) 參照 gemgem- Page 19 of 374

20 palingulj( ) 參照 lingulj-2 palisi( ) 1. 祭祀 ; 禁忌.nu izua na saqetju itjumaq palisi ti vuvu a vavayan tua ta sevalitan. 如果家中有人生病奶奶就會祭祀祖靈 palisi a keman tua padai ka sicuayan. 古時吃白米是一件禁忌 palisi a paqetut i tjaiqayav tua vavuluvulunga. 在長者面前屁是禁忌 palisian( ) 參照 palisi 1. 祭典.masan lialiav a palisian nua payuan. 排灣族的祭典有很多 palisilisi( ) 參照 palisi 1. 祭祀中.palisilisi azua malada tua masalut niamadju. 那位祭司正在為他們的收穫節進行祭祀 penalisi1( ) 參照 palisi 1. 忌諱.penalisi a venaqesin nu urivaik a qemaljup a vulungvulungan. 上山打獵前忌諱有人打噴嚏 penalisi2( ) 參照 palisi 1. 施巫祭 ; 認為不妥.penalisi a vavuluvulungan tua paka siuljai a pisasaw tua vinateqan. 老一輩的人不準把衣服隔夜晾曬在外面 pinalisian( ) 參照 palisi 1. 被祭拜過.pinalisian aicu a qapudrung. 這個刺球是有被祭祀過的 palisian( ) 參照 palisi palisilisi( ) 參照 palisi paljakev( ) 參照 ljakevpaljaluai( ) 參照 ljaluai paljang( ) 1. 清點聘禮.nu uri penaljang semingilj a pasusangas sa susui a sinipangtjez nua sauqaljai a penuljat itua kinateveteveljan nua taqaljaqaljan. 清點聘禮之前要先用小米梗點火祈福, 而後由部落的耆老代表在眾親屬與會眾前一一清點唱名 paljaqic( ) 參照 ljaqic paljaung( ) 參照 ljaungpaljavac( ) 參照 ljavac paljavak( ) 參照 ljavakpaljavak1( ) 1. 貝珠帶.aicu a ravaravain nua payuanzuku namasan pazangal a paljavak. 排灣族的傳統服飾中貝珠帶是很重要 paljavak2( ) 1. 具有 含跨 領域 勢力範圍 之意.kasicuayan aicu a mamazangiljan na paljavak tua pana, cemecemel, qinaljan katua taqaljaqaljan. 傳統社會的頭目勢力範圍擴及河流, 野林, 部落和人民 paljavakan( ) 參照 paljavak2 1. 全包.ayatua puvarung aravac ti mulitan, paljavakan nimadju a sengsengan a penuljat. 由於 mulitan 能力很強, 工作由她全數包辦完成 sepaljavak( ) 參照 paljavak2 1. 分部在於.aiacu a sepadain a caucau na sepaljavak tua i akaw katua i taitu a qinaljan nua payuan katua rekai. padain 舊部落的人已分部於屏東和台東兩縣 Page 20 of 374

21 的排灣族及魯凱族的村落 paljavakan( ) 參照 paljavak2 paljengi( ) 參照 ljengljengpaljengljeng( ) 參照 ljengljengpaljeqaca( ) 參照 qaca paljiacadjau( ) 參照 cadja paljiazuau( ) 參照 zua 1 paljing( ) 1. 門口. pipaljing( ) 參照 paljing 1. 放在門口.ku kinelay a pipaljing a ljaceng. 我把菜掛在門口 paljiq1( ) 1. 詛咒.sualapu a sinbikuyac a paljiq i tjanuamen. 除去被加在我們身上的詛咒 paljiq2( ) 1. 排泄物.suapi a kirimu azua marka paljiq. 快一點把那些糞便清理掉 palpal-( ) 1. 具有 絞碎 嚼食 之意. palepalan( ) 參照 palpal- 1. 代替咬碎.palpalan ti su vuvu ta aqu.. 請幫祖母咬碎檳榔 penalepal( ) 參照 palpal- 1. 咬碎.cuai itjen a penaljpalj tua kudresudrsul a kakanen. 我們需要很久的時間來咬碎硬的食物 penalpal( ) 參照 palpal- 1. 嚼食.gemalju ti vuvu a penalpal nu keman aya tua nakuyanga aljis. 祖母的牙齒已經很不好, 必須細嚼慢嚥 palutud( ) 參照 lutud pana( ) 1. 溪流.tjaljiqaca azua pana. 那條溪流很寬 penanan( ) 參照 pana 1. 沿著溪流.penanan tiamadju a ljezaya. 他們沿著溪流而上 tjepana( ) 參照 pana 1. 捕魚蝦.ari vaiki a tjepana. 我們去溪裏捕魚蝦 panadip( ) 1. 魚鉤.kacu anga tua su panadip. 不要忘了帶釣具 pinanadip( ) 參照 panadip 1. 釣到的.aicu a marka ciqaw ku pinanadip kasauni. 這些都是我剛剛釣來的 pinanadipan( ) 參照 panadip 1. 釣魚的地方.avan a zua vacalj a ku pinanadipan kasauni. 我剛才釣魚是在那個深水的地方 mapanadip( ) 參照 panadip 1. 被釣到.pazangal a mapanadip a tjulja. 鰻魚不容易被釣到 panaq( ) 1. 標槍 ; 射箭.aicu a panaq si djamedjameq tua vavui 標槍是用來標刺山豬水, 鹿和山 Page 21 of 374

22 羌 penanaq( ) 參照 panaq 1. 射箭.ti kama namasan temulutulu tua penanaq a sema tiveljatan i gakku. 在學校父親是負責教用弓射箭 pinanaq( ) 參照 panaq 1. 被弓箭射中.aicu a tja siasiyaven a lava pinanaq ni kaka i camak ta tiveljatan ka qezemetj. 我們現在喝的飛鼠湯是昨天晚上被 camak( 男子名 ) 大哥的弓箭射中的 pancu( ) 1. 內褲.kudrakudral a pancu ni vuvu i masegeseg. 阿公 masegeseg 的內褲很大 [( 日 )] pang( ) 1. 麵包.izua a ku pang. 我有麵包 [( 日 )] semanpang( ) 參照 pang 1. 製作麵包.macaqua semanpang ti kina. 我母親很會製作麵包 pangac( ) 1. 虎頭蜂.saqetju a caljedjen na pangac. 被虎頭蜂螫是很痛的 pangalj( ) 1. 配分.mamamav a pangalj nua marekakakaka. 每位兄弟姊妹都有均等的配分 pinangalj( ) 參照 pangalj 1. 分配.pinangalj anga ni kama tjanuamen a nia kadjunangan. 父親已經把土地分配給我們了 kinipangalj( ) 參照 pangalj 1. 分得的.anema su kinipangalj tjai su kaka? 妳從哥哥分得了什麼? pangipangisan( ) 參照 pangis pangis( ) 1. 流口水 ; 鼻涕痕跡.izua pangis ita su ngudjus! 有口水 / 鼻涕痕跡在你 / 妳的鼻子上 pangipangisan( ) 參照 pangis 1. 滿臉口水 ; 鼻涕的痕跡.pangipangisan ti vaus. vaus 女子名的臉都是口水 / 鼻涕的痕跡 pangtjez( ) 參照 ngetjez pangtjezan( ) 參照 ngetjez pangtjezu( ) 參照 ngetjez pangul( ) 1. 棍棒 ; 榔頭.naveneli aken tua ku pangul katiaw. 我昨天買了榔頭 penangul( ) 參照 pangul 1. 用棍棒打.nakuya penangul tua kakedrian. 不用棍棒打小孩 pinangul( ) 參照 pangul 1. 被用棍棒打.pinangul aken nua zuma kasalim. 昨晚我被人用棒打 panguralj( ) 1. 鳳梨.nu mapakaliav anga tja kinan a panguralj saqetju tja sema. 如果我們吃太多的鳳梨舌頭會痛 Page 22 of 374

23 pupanguraljan( ) 參照 panguralj 1. 鳳梨園.izainu a nu pupanguraljan? 你們的鳳梨園在哪裡? papa( ) 1. 特指為小朋友預備的飯.kiri, keman sun tua nia papa? 小朋友, 要不要吃我們的飯? [papa 通常是說給小孩的用詞, 例如大人會對小朋友說 anema nu papa? 你家煮什麼飯?] papacai( ) 參照 caipapadjengan( ) 參照 padjengpapakiavan( ) 參照 pakiav papapiliq( ) 參照 piliqpapaqedevan( ) 參照 qedevpapaqenetj( ) 參照 qenetjpaparangez( ) 參照 rangezpapatjezuan1( ) 參照 patjepapatjezuan2( ) 參照 patjepapavanavan( ) 參照 vanavpapavanavanaw( ) 參照 pavanaw pape-( ) 1. 具有 使變成 之意. papevaljut( ) 參照 pape- 1. 使變活 ; 使生存.qudjalj ana papevaljut tua uri macayanga qinuman tua kinasuqudjaljan. 雨使因旱災快枯死的農作物變活 amin a zaljum nu makaya papevaljut tua qinuman a kinasuqudjaljan. 因為旱災而枯萎的農作物, 只有水可以使之生存 papegacel( ) 參照 gacel papeliav( ) 參照 liav papeqaung( ) 參照 qaung1 paperacuk1( ) 參照 racukpaperacuk2( ) 參照 racukpaperadjai( ) 參照 radjai papetad( ) 參照 tad papetadu( ) 參照 tad papevaljut( ) 參照 papepapiayan( ) 1. 探親.nu saljinga itjen tu kemeljang tua vinarunga nua vavayan a su kinatjengelayan, vaik itjen a sauqaljai a papiayan. 如果我們要知道某家女兒對你的觀感, 我們男方要去探親 papigacalj1( ) 參照 gacaljpapigacalj2( ) 參照 gacaljpapinatuk( ) 參照 natukpapinatuken( ) 參照 minatuk Page 23 of 374

24 papintjus( ) 參照 mintjus papipulju( ) 1. 土地守喪.nu macai a mamazangiljan papipulju tua kadjunangan a makatalj. 部落貴族去世時土地要守喪一天 [ 過去在排灣族人的喪禮中, 若死者為貴族, 在埋葬完的隔天, 全部落的人不能出外工作為死者守喪 ] pulju( ) 參照 papipulju 1. 喪記.aicu a pulju sinikipukeljang tu izua macacai. 佩帶喪記表明有人過世 papirava( ) 參照 ravapapius( ) 1. 哨子 ; 吹口哨.papius a kisacu sa pasekez tjanuaken. 警察吹哨子攔我 kemasi kakerian a ken a ki tulu tua papius. 我從小就習學吹口哨 macaqu a ravac a papius ti kuljilji. kuljilji( 男子名 ) 很會吹口哨 papuapuan( ) 參照 apu papucekelj( ) 參照 cekeljpapududuan( ) 參照 dudupapuinpican( ) 參照 inpic papukiam( ) 參照 kiam papukisian( ) 參照 kisi papulevan( ) 參照 levapapuligu( ) 參照 ligu papunadu( ) 參照 nadupapungadan( ) 參照 ngadan papupaisuan( ) 參照 paisu papupicul( ) 參照 piculpapusaljivalavan( ) 參照 saljivalav papusapuyan( ) 參照 sapui papusiavan( ) 參照 siav papuzangaqi( ) 參照 zangaq paqadilj( ) 參照 qadiljpaqaljai( ) 1. 尊敬 ; 尊重 ; 道歉.kakudan a paqaljai tua mamazangiljan. 尊敬貴族是倫理 paqqljai tua vavuluvulung. 敬老尊賢 kipaqaljai( ) 參照 paqaljai 1. 道歉.nu seljekuya itjen nakuya ika tjen a kipaqaljai 若我們有些失誤, 不能不道歉 mapaqaljai( ) 參照 paqaljai 1. 受尊重.na mapaqaljai timadju tua timaimanga. 他深受人人的尊敬 mapaqaljaian( ) 參照 paqaljai 1. 尊榮.a su mapaqaljayan nasepulingelingetj tua i kacauan. 你的尊榮遍佈各地 paqaljapitj( ) 參照 qaljapitj paqaljudj( ) 參照 qaljudj- Page 24 of 374

25 paqaljup( ) 1. 儀式.paqaljup nuaya nu mapenetj anga a maljeveq vaik a taqaljaqaljan a uqaljaqaljai a qemaljup. paqaljup 是指部落擇定五年祭時間時全部落的男士都要上山打獵 paqaqeljing( ) 參照 qeljingpaqaquljucen( ) 參照 quljucpaqateleng( ) 1. 隨便 ; 輕視.nakuya qivu a paqateleng. 不可隨便亂說話 kivadaq itjen a pakasangas, nakuya kemuda paqeteleng. 做任何事情要先請示, 不可擅自作主 nakuya keminamalji a paqateleng kasuraman itjen nua tjasalasaladj. 不能隨便罵人, 我們的夥伴會疏離 paqateleteleng( ) 參照 paqateleng 1. 隨隨便便.tisun maya paqateleteleng a ljemavaran. 你不要隨隨便便的說話 penaqatelengan( ) 參照 paqateleng 1. 不負責任.maya qivu a penaqatelengan. 不要說不負責任的話 pinaqatelengan( ) 參照 paqateleng 1. 草率的.namya tua pinaqatelengan aicu a nu kinudan. 你們的作法似乎太草率了 rupaqatelengan( ) 參照 paqateleng 1. 敗壞.kasicuayan rupaqatelengan a sikudan nimadju ljakua kemalja kiumaljananga timadju tucu. 她過去是一位敗德的婦人, 然而她現在是完全改過自新 paqateleteleng( ) 參照 paqateleng paqaung( ) 參照 qaung1 paqayam1( ) 參照 qayampaqayam2( ) 參照 qayampaqayam3( ) 參照 qayampaqayaqayav( ) 參照 qayavpaqecev( ) 參照 qecev2 paqeci( ) 參照 qecipaqedev( ) 參照 qedevpaqel-( ) 1. 具有 遇難 遭受到 之意. pinaqel( ) 參照 paqel- 1. 被 加害.pinaqel timadju akemac nua vatu ka salim. 今晚他被一隻狗咬到受重傷 mapaqel( ) 參照 paqel- 1. 受 之難.sarukuya itjen a cuacuai nu mapaqel atja varung tua pinatalaqan a kai nua tja salasaladj. 我們遭受不實的惡言時, 心會有一段時間很難過 namapaqel( ) 參照 paqel- 1. 遭受.namapaqel aravac ania qinaljan tua zinaljuman ka sicavilj. 去年的水患我們的村莊遭受相當的災害 paqeqe( ) 參照 paqeqe- Page 25 of 374

26 paqeqe-( ) 1. 具有 雞叫 之意. paqeqe( ) 參照 paqeqe- 1. 發出雞啼聲.paqeqe a kuka nu maljialjia. 清晨時分雞會發出雞啼聲 paqeqeqeqe( ) 參照 paqeqe- 1. 正發出雞啼聲.paqeqeqeqe anga kuka gacalju. 起床吧, 雞叫了 paqeqeqeqe( ) 參照 paqeqepaqetjutj( ) 參照 qetjutj paqiaqiat( ) 參照 qiatpaqiat( ) 參照 qiatpaqiladj( ) 參照 qiladjpaqulid( ) 參照 qulidpaqulidu( ) 參照 qulidpaqulja( ) 參照 quljapaquzip( ) 參照 quzipparagacalj( ) 參照 gacaljparakaljai( ) 1. 祭司.nama paqaljai a parakaljai i qinaljan ka sicuayan. 傳統部落裡祭司是受尊重的 paraljuv( ) 參照 raljuv paramur( ) 1. 過於 ; 太.paramur sa su kisamulja. 你太用功了 paramur-( ) 1. 具有 豐富 超過 過分 之意. penaramur( ) 參照 paramur- 1. 非常豐富 ; 太超過.penaramur aravac a ku levan tjanumun. 我對你們的感謝無法言喻 penaramur sa su sitekelan uri avan nu sika ljekuya nua su kinacaucauan. 你喝酒喝得太超過了, 會因為酒把身體搞壞 kiparamur( ) 參照 paramur- 1. 踰越.tjuruvu a kiparamur nu papungadan tua aljak tua vuvu. 很多人在給孩子命名時會逾越禮俗 parang-( ) 1. 具有 虐待 欺負 施虐者 欺負者 之意. kinaparang( ) 參照 parang- 1. 受虐者.tima zua kinaparang nua akuma. 被鬼神虐待的是哪一個人? maparang( ) 參照 parang- 1. 虐待 ; 欺侮.maya maparang azua qemuzimuzip. 不要虐待動物 namaparang( ) 參照 parang- 1. 虐待者 ; 欺侮者.tima namaparang tjanusun? 是誰欺侮了你? parapuruk( ) 參照 purukparaqiladj( ) 參照 qiladjparaqutjav( ) 參照 qutjav- Page 26 of 374

27 parasulem( ) 參照 sulemparavac( ) 參照 ravac paravac-( ) 1. 具有 最特別 最為 之意. tjaljanamasanparavacan( ) 參照 paravac- 1. 至當.aicu a ti tjuku avan nu tjaljanamasanparavacan tjanuitjen a kacalisian. 我們原住民當中 tjuku( 女子名 ) 是至當受尊崇 tjaljaparavacan( ) 參照 paravac- parimasudj( ) 1. 整理 ; 收拾.macaqu a parimasudj a ku aljak. 我的小孩會整理東西 nu paceged itjen nu kadjamadjaman, parimasudj ta kasasavan a sangasangasan atja sengsengan. 起床後的第一個工作是清掃屋外廣場 pinarimasudj( ) 參照 parimasudj 1. 已經整理.ku pinarimasudj asu qerengan katiaw. 我昨天已經整理好你的床鋪了 maparimasudj( ) 參照 parimasudj 1. 整理好.nungida maparimasudj ta ku qelengan? 什麼時候才會整理好我的房間? pariuk1( ) 1.( 古壺 ) 放在凹處.aicu a pinaka pariuk a reretan, avan a kakesan nua tjasevalitan. 稱為 放在凹處 之古壺是祖先用來煮飯之用具 pariuk2( ) 1. 炒菜鍋 ; 大鍋.pini pariuk a kemesa a vutjulj. 豬肉是在炒菜鍋裏煮的 nu papucekelj itjen silisilisi aicu a pariuk. 我們在辦婚禮時, 鍋子也是聘禮的其中之一 pinariuk( ) 參照 pariuk2 1. 放在鍋裡煮的.anema su pinariuk? 妳在煮什麼東西? pinipariuk( ) 參照 pariuk2 1. 放於鍋內.pinipariuk a kemsata qavai. 米糕要用鍋子煮 paruk1( ) 1. 檳榔核仁.kuljepac a paruk nua saviki. 檳榔核的味道是澀的 paruk-2( ) 1. 具有 招贅 之意. kiparuk( ) 參照 paruk-2 1. 未婚入夫家的女孩.kiparuk ayaitjen tua vavayan a inika pucekelj sa kitevelj tua uqaljai. Kiparuk 指的是未經結婚就入男方家同居 inika palaing tu uqaljai tu vavayan aicu a kiparuk sinan manganga kasicuayan. 未婚入門在傳統部落社會不分男女都視為不名譽的 parut( ) 1. 軟弱 ; 無力.nakuya za parut aravac nu uqaljay itjen. 男人不可以太軟弱 parutan( ) 參照 parut 1. 弱點.tima neka nu parutan? 誰沒有弱點? Page 27 of 374

28 meparut( ) 參照 parut 1. 變軟弱.nu mevulung anga itjen, meparut itjen a paqulid. 人老了會變軟弱 parutan( ) 參照 parut parutavak( ) 1. 歌詞.aicu a senai a sicuayan nguanguaq aravac a parutavak. 以前的歌謠, 歌詞都非常美 paruzpuz( ) 1. 嫌麻煩.paruzpuz timadju tua nemanga. 凡事他總是嫌麻煩. penaruzpuz( ) 參照 paruzpuz 1. 令人厭煩.penaruzpuz sa maretimaljimalji a pacugan nua kakerian. 小孩子不同的需求令我感到厭煩 naparuzpuz( ) 參照 paruzpuz 1. 不甘願.nutja sekauljan naparuzpuz sakamaya. 請他做事情總是不甘願 pasa( ) 1. 往.uri pasa taihuku amen nu sauni. 待回我們要往台北去 pinasa( ) 參照 pasa 1. 送往 寄到.pinasa pairang a pasupu a kemasi kerikeri ti cemelesai manasika macaqu a penairangan. cemelesai 自小就送到平地讀書所以很會說閩南語 pasacadja( ) 參照 cadja pasacasav( ) 1. 除喪.aicu a pasacasav namasan palisian uta nua kacalisian. 除喪是排灣族的生命禮俗之一 pasacasav1( ) 參照 casav pasacasav2( ) 參照 casav pasainu( ) 參照 inu pasaliw( ) 1. 犯罪.nu pasaliw a caucau tucu patavungen izua ruvuin. 在今天的社會, 犯罪的人有的罰金有的關在監獄 pasamalji( ) 參照 maljipasaqayav( ) 參照 qayavpasatjumaq( ) 參照 umaq pasazaleman( ) 參照 zaleman pasazalemani( ) 參照 zaleman pasazalemanu( ) 參照 zaleman pasecacikel( ) 參照 cikelpasedjam( ) 參照 sedjam-1 pasekapalak( ) 參照 palakpasekaumalj( ) 參照 umaljpasekez( ) 參照 sekezpaselamu( ) 參照 lamupaselapai( ) 參照 lapai- Page 28 of 374

29 paselem( ) 參照 selem1 paseljenguaq( ) 參照 ljenguaqpasenav( ) 參照 senavpaseng( ) 1. 真是浪費 ; 可惜.paseng a su kinisamuljan a neka nu suqadaw. 你認真付出切沒有收穫真是可惜 paseqeljing( ) 參照 qeljingpasiav( ) 參照 siav pasulivai( ) 參照 livaipasusu( ) 參照 susu 2 patagilj( ) 參照 tagiljpatak( ) 1. 檳榔殼.kudresul anga aravac tucu a patak nua saviki. 這個時候檳榔殼已經很硬了 patakalj( ) 參照 takalj patalaq( ) 參照 talaqpatalav( ) 參照 talav-1 patarevan( ) 1. 比喻 ; 隱喻 ; 意義.aicu a payuan nu ljemavaran izua liave a patarevan. 排灣族說話的時候運用許多的比喻 sinipupatarevan( ) 參照 patarevan 1. 用來比喻做.aicu a itasisiu masanlialiav aravac a sinipupatarevan ni yisu nu tjemaucikecikel. 聖經裡記載耶穌傳道教導時所使用的比喻 patavungen( ) 參照 tavungpateljip( ) 1. 後悔.pateljip aken tua inikaken kanapatudur a kitulu tua pa pianu. 我後悔沒有繼續學習彈鋼琴 patideq( ) 參照 tideq patigami( ) 參照 tigami patiljequ( ) 參照 tiljequpatjaliav( ) 參照 liav patjangzaq( ) 1. 單斜屋工寮.nu kalja dangdangan, tjara leningdjelj sakamaya tua patjangzaq tu tja kesan. 我們正當開墾新地時, 必定會立起一間單斜屋工寮, 藉以煮飯 patjara( ) 參照 tjara3 patjatjalik( ) 參照 tjalik patjaucikel( ) 參照 cikel patjaulain( ) 參照 tjaulapatjavang1( ) 參照 tjavangpatjavang2( ) 參照 tjavangpatje-( ) 1. 具有 時間 永恆 結束 留下 之意. Page 29 of 374

30 papatjezuan1( ) 參照 patje- 1. 永恆.gaugavi tua nasi a nekanu papatjezuan. 我們領受永恆的生命 papatjezuan2( ) 參照 patje- 1. 侷限.titjen a caucau izuasakamaya papatjezuan tua tjakinljangan. 我們人的認知總是有限 patjemamiling( ) 參照 patje- 1. 到永遠.ulja na patjemamiling a nu mare kiljivak ayaitjen a papupicul tua pucekecekelj a maqacuvucuvung. 我們祝福結婚的人要相愛到永遠 patjemaza( ) 參照 patje- 1. 到此為止.aicu a tjaljiqacaqaca djalan patjemaza sa puamin. 這一條寬的路到此為止 patjetucu( ) 參照 patje- 1. 直到現在.ini ka malim a kiljivak ni madju tjanuaken a patjetucu. 她對我的愛護直到現在沒有改變 patjezua( ) 參照 patje- 1. 結束.nu patezua tjaljavaran kitjen a semekez satje kincengelj. 我們討論結束, 休息吃午餐 patjekai( ) 參照 kai1 patjeljaqaung( ) 參照 qaung1 patjemamiling( ) 參照 patjepatjemaza( ) 參照 patjepatjemiling( ) 參照 milingpatjetucu( ) 參照 patjepatjez( ) 1. 鑿子 ; 鑿 ; 刻.pasedjami aken tua su patjez tu pida. 你的鑿子借我幾隻 penatjez( ) 參照 patjez 1. 雕刻.ti kama na penatjez taicu a vecik i tua cukes. 這根柱子上的字體是我父親雕刻的 patjezua( ) 參照 patjepatutu( ) 參照 tutu paukuz( ) 1. 下聘 ; 護送聘禮.nu masudjusudju mavan a paukuz a talja temaliduan. 結婚典禮上, 就是下聘的部份最精彩 aicu a paukuz pasatjumaq tua dredretan siniaya nu papucekecekelj a mamazangiljan. 頭目家族舉行婚禮時由男方護送陶壺與聘禮到女方家 paula-( ) 1. 具有 災難 憐憫 遭遇 之意. paulan( ) 參照 paula- 1. 災禍.aicu a ljayar tucu nua qemuzimuzip namasan paulan nua kuka. 這一次雞隻的疫情相當嚴重 penaula( ) 參照 paula- 1. 憐憫 ; 心疼.penaula tjavarung tusa kakedrian a vaikan nua matjaljaljak. 我們很憐憫這些孩子, 因為他們的父母相繼辭世 neka nu kina a inika penaula tua aljak nimadju. 沒有一個母親不心疼自己的孩子 Page 30 of 374

31 kipaula( ) 參照 paula- 1. 遭遇.kipaula ravac tiamadju taicu a qudjalj, ayatua siniqaljudj a quma. 他們這一次遭逢大水災, 把他們的田產都沖走了 paulan( ) 參照 paulapa'urugang( ) 1. 彈奏風琴.macaqu a ravac a pa'urugang aku cekelj. 我的妻子很會彈奏風琴 pausev( ) 1. 純真 ; 純潔.aicu a pausev a vavayan namasan pazangal a ravac itua tja qinaljan a payuan. 在部落社會裡, 純真對女孩子是很重要 mapausev( ) 參照 pausev 1. 純潔.makasaljinga tua timanga uqaljaqaljai ana mapausev a vavayan. 所有的男人都仰慕那純潔的女孩 pausui( ) 參照 usuipautez( ) 1. 全力 ; 極限.pautez anga kina kakudralan nusa vasa. 這已經是芋頭最大的樣子了 pavaik( ) 參照 vaik pavala-( ) 1. 具有 感同身受 嘗試 之意. pavavala( ) 參照 pavala- 1. 試一試 ; 試看 ; 嘗試. na keman aken a pavavala tua pinu siljian a djamai ljakua inikaken a venala lemamedj. 我有試吃放有辣椒的菜淆但是我無法吞下 kipavala( ) 參照 pavala- 1. 不是吃味 ; 感同深受.nu pacun itjen tua kipaula nia madju kipavala itjen tua tja varung. 看到他們的苦難, 我們感同深受 pavalet( ) 參照 valet pavalit( ) 參照 valit-2 pavanaw( ) 1. 洗澡.vaik a pavanaw ti kama. 爸爸去洗澡 2. 游泳.mainu mun a pavanaw? 你們要去那兒洗澡 ( 游泳 )? papavanavanaw( ) 參照 pavanaw 1. 正在... 洗澡.papavanavanaw ti aljui. aljui( 女子名 ) 正在幫小孩洗澡 pavateq( ) 參照 vateqpavavala( ) 參照 pavalapaveli( ) 參照 pavelian( ) 參照 papaveliveli( ) 參照 payuan( ) 1. 排灣族.tjaivilivililj aken nua payuan. 我是排灣族的後代 pinayuanan( ) 參照 payuan 1. 排灣語 ; 排灣族的話.macaqu aken tua kai a pinayuanan? 你會說排灣族語嗎? Page 31 of 374

32 payuanzuku( ) 參照 zuku pazaing( ) 參照 zaing pazangal( ) 1. 重要 ; 貴重及困難.pazangal a saliman naicu a pacugan. 這件事很難處理 tjaljapazangalan( ) 參照 pazangal 1. 最重要.tjitjen a caucau tjaljapazangalan a namaseqet a varung. 有誠信是我們做人最重要的品德 nukinemenemaken nasa tjaljapazangalan a kakavelian nuaking. 在我的想法黃金的價值最貴 pazangaq( ) 參照 zangaq pazangaqan( ) 參照 zangaq pazangaqi( ) 參照 zangaq pazangaqu( ) 參照 zangaq pazarezar( ) 參照 zarezar pazekatj( ) 1. 饒恕 ; 包容.ti yisu makaya pazekatj tua tja pasalisaliw. 耶穌能饒恕我們的罪 paziuding( ) 參照 ziuding pazulju( ) 參照 zuljupecaqi( ) 參照 caqi pecungu( ) 參照 cungupedi( ) 1. 碎 ; 破.kipapaulingavu tua pedi nua galasu manu mapasaqetjusun. 小心玻璃碎片免得你受傷 pedipedi( ) 參照 pedi 1. 碎碎的.pedipedi anga ku kakanen. 我的食物碎碎的了 pendi( ) 參照 pedi 1.( 切 ) 分.na pendi ti masegseg tua qailjungan na qezung. masegseg( 男子名 ) 打碎了窗戶玻璃 penedipedi( ) 參照 pedi 1. 正在 ( 切 ) 分.penedipedi tiamatju ta vutjulj na gacang. 他們正在切分豬肉 pinedi( ) 參照 pedi 1. 打碎了.pinedi anga nimadju a qaciljai. 他把石頭打碎了 mapedi( ) 參照 pedi 1. 破.mapedi a kisi. 碗破了 namapedi( ) 參照 pedi 1. 被打碎了.aku namapedi anga azua pan? 那塊餅為什麼被打碎了呢? pedipedi( ) 參照 pedi pedjamuq( ) 參照 djamuq pelaqut-( ) 1. 具有 滑倒 之意. sepelaqut( ) 參照 pelaqut- 1. 滑倒.na sepelaqut aken kasauni. 我剛剛滑倒 peljuq-( ) 1. 具有 滿 之意. Page 32 of 374

33 penek( ) 參照 peljuq- 1. 凹陷.aku izua penek tusa su zidusia. 你的車為何有凹陷? peneljuq( ) 參照 peljuq- 1. 裝滿.pinizuan a peneljuq tua lami a salang. 糧倉裝滿了食物 sepeljuq( ) 參照 peljuq- 1. 充滿.sepeljuq a ku levan i varung. 我心充滿快樂 mapeljuq( ) 參照 peljuq- 1. 滿.mapeljuq a zaljum i cikeng. 水剛滿了水 peluseq( ) 參照 luseq penacek1( ) 參照 pacek penacek2( ) 參照 pacek penadjeng( ) 參照 padjengpenakiav( ) 參照 pakiav penalepal( ) 參照 palpalpenalidrilidring( ) 參照 palidring penalisi1( ) 參照 palisi penalisi2( ) 參照 palisi penalpal( ) 參照 palpalpenanan( ) 參照 pana penanaq( ) 參照 panaq penangul( ) 參照 pangul penapedjeli( ) 參照 djeli penaqatelengan( ) 參照 paqateleng penaqulidan( ) 參照 qulidpenaramur( ) 參照 paramurpenaruzpuz( ) 參照 paruzpuz penatjez( ) 參照 patjez penaula( ) 參照 paulapendi( ) 參照 pedi penedipedi( ) 參照 pedi penek( ) 參照 peljuqpeneljuq( ) 參照 peljuqpenenetj1( ) 參照 penetjpenenetj2( ) 參照 penetjpenenid( ) 參照 penidpenesis( ) 參照 pesis penetj-( ) 1. 具有 判斷 允諾 決定 職責 之意. penenetj1( ) 參照 penetj- 1. 決定.tisunai a penenetj. 由你決定 Page 33 of 374

34 penenetj2( ) 參照 penetj- 1. 職責.inika niaken a penetj aicu. 不是我的職責 pinapapapenetjan( ) 參照 penetj- 1. 判斷.inika pasaliv a pinapapapenetjan. 判斷很公正 kipapapenetj( ) 參照 penetj- 1. 接受審判.uri kipapapenetj tiamadju nutiaw. 他們明天要受審 kipenetj( ) 參照 penetj- 1. 允諾.kipenetj aken tukisamulja ta sengsengan. 我允諾要努力工作 namapenetjanga( ) 參照 penetj- 1. 已決定.namapenetjanga tu tima uri masan kalaingan. 早已決定誰要擔任領袖 pengadjai( ) 參照 ngadjai pengec-( ) 1. 具有 扯 拉扯 之意. pinengec( ) 參照 pengec- 1. 被 拉扯.pinengec aku quvalj ta sivengvengetj ta ku quvalj. 我被綁頭髮的飾品拉扯到我的頭髮 mapapengec( ) 參照 pengec- 1. 相互拉扯.mapapengec tiamadju ka marivu. 他們打架的時候相互拉扯頭髮 mapengec( ) 參照 pengec- 1. 被扯.mapengec ku quvalj ta garuc ni tjuu. 我用 tjuu( 女子名 ) 的梳子梳頭時頭髮被扯到 pengusulj( ) 參照 ngusulj penid-( ) 1. 具有 轉彎 轉變 扭轉 之意. penenid( ) 參照 penid- 1. 轉動.tiaken a na penenid tazua ljupetj nua zaljum. 那個水的開關是我轉動的 pinenid( ) 參照 penid- 1. 轉向.ku pinenid a pasa kacedas azua cukui. 我已經把桌子轉向東邊 kipenid( ) 參照 penid- 1. 掉頭.kipenid azua tulaku sa vaik. 那部卡車掉頭就離開了 sinipenid( ) 參照 penid- 1. 用來轉向之物.pinci aku sinipenid tazua ljupetj nua zaljum. 我用老虎鉗轉動水龍頭 mapenid( ) 參照 penid- 1. 因... 改變.mapenid a ku varung a masa su kai. 我因你的話而改變想法 peniliq( ) 參照 piliqpentjuq( ) 參照 petjuqpenualj( ) 參照 pualj penulingetj( ) 參照 pulingetj penuljat( ) 參照 puljat- Page 34 of 374

35 penurpur( ) 參照 purpurpepe( ) 1. 蛾 ; 蝴蝶. quljipepe( ) 參照 pepe 1. 剛破繭而出的蝴蝶.quljipepe ayaitjen tua tjaukivaljuq a kaladiadi. 剛破繭的蝴蝶 makazayazayaz 發音叫 quljipepe pequras( ) 參照 quras perak-( ) 1. 具有 拆開 擊碎 震碎 之意. maceperak( ) 參照 perak- 1. 被震破.maceperak azua tjagulj tua luni. 那座岩石被地震震碎 nacemperak( ) 參照 perak- 1. 拆開的人.tima nacemperak tua nu siqeljevan? 誰拆壞了你們的木門 cemperak( ) 參照 perak- 1. 擊碎.tima makaya cemperak tazua djeljep? 誰能擊碎那一道牆? perav-( ) 1. 具有 快樂 之意. peravan( ) 參照 perav- 1. 快樂的樣子.neka nu ku padjaljian tua peravan nua taqaljaqaljan. 我無法形容族人歡樂的樣子 maperaperav( ) 參照 perav- 1. 正在快樂.anema a nu sika maperaperav? 妳們正在為什麼快樂? maperav( ) 參照 perav- 1. 快樂.paqaljay itjen a maperav nu izua mapaulaula. 遇到有人家辦喪事盡量避免作樂 peravan( ) 參照 peravperper-( ) 1. 具有飛之意. miperper( ) 參照 perper- 1. 飛翔.na misepi a ken tu makaya a ken a miperper. 我夢到自己在飛翔 miperperper( ) 參照 perper- 1. 正在飛翔.pacunu azua qayaqayam a miperperper. 看那隻鳥正在飛翔 pesakuya( ) 參照 kuyapesema( ) 參照 sema pesis( ) 1. 除動物毛之意. penesis( ) 參照 pesis 1. 除動物毛.macaqu aravac ti kuljelje a pensis tua palalj na raimai. kuljelje( 男子名 ) 很會除山豬毛 penesis tua maculjuculju a linalja nucemulju tua kuka. 殺雞拔羽毛時需要用熱水 petepeteq( ) 參照 peteqpeteq-( ) 1. 具有 破裂 之意. Page 35 of 374

36 petepeteq( ) 參照 peteq- 1. 破碎的.petepeteq anga a su qailjungan. 妳的眼鏡已經破了 pineteq( ) 參照 peteq- 1. 打破的碎的.paulan anga azua djilung a pineteq ni camak. camak 打破的那個陶壺很可惜 mapeteq( ) 參照 peteq- 1. 破裂破掉.mapeteq a kindraljum. 瓶子破了 petjuq-( ) 1. 具有 斷裂 之意. pentjuq( ) 參照 petjuq- 1. 使斷裂.tima na penetjuq tazua calis? 誰把蔴繩拉斷了? mapetjuq( ) 參照 petjuq- 1. 斷裂.kipapaulingavu mapetjuq azua vaudj. 要注意草繩會斷裂 pia( ) 1. 糖果.nu papucekelj itjen padjele itjen ta pia sipakan tua namaqepuqepu a mareka tja kaka. 我們在辦婚禮時會準備一些糖果給親朋好友吃 pias( ) 1. 卵子 ( 特指蛙 魚 螃蟹之卵 ).i cengceng tucu a izua pias nua gang. 這時後正是母螃蟹產有卵的時期 picaucau( ) 參照 caucau picil( ) 1. 小芋頭.nu tja gilgilan a picil nua vasa,sa tja pa tuadu tua vutju a kemesa sanguaq a ravac. 刮掉小芋頭的皮之後放肉一起煮是很好吃 picul( ) 1. 竹節 ; 關節.makeljang a ravac a picul nusa qau. 這根竹子的結非常清楚 piniculan( ) 參照 picul 1. 關節.saqetju a ku piniculan tua ku kinirapaljan tua ku vuvu. 我因照顧我的孫子, 我的關節很痛 picul-( ) 1. 具有 力 力量 有力 努力 鼓勵 之意. papupicul( ) 參照 picul- 1. 鼓勵.maljimalji ta su papupicul tjanuamen. 謝謝你對我們的鼓勵 pupicul( ) 參照 picul- 1. 有力的.pupicul a su ljuang. 妳的牛很有力量 tjaljapupiculan( ) 參照 picul- 1. 至高無上.mamazangiljan nuayaitjen a payuan mavan a tjaljapupiculan itua tjaqinaljan. 在我們排灣族社會頭目的權柄是至高無上 katjepiculan( ) 參照 picul- 1. 有力的.katjepiculan a cemas. 神是有能力的 semapicul( ) 參照 picul- 1. 憑著力量.nakuya a semapicul nu mazepezep. 不能夾著力氣與人談判 mepupicul( ) 參照 picul- 1. 變有力.kamenguaq a ku saqetjuan, mepupicul aken. 當我的病痊癒時, 我變得有力氣 Page 36 of 374

37 mipicul( ) 參照 picul- 1. 努力.mipicul a taqaljaqaljan a kitulu ta sikipaisuan. 部落族人努力學習賺錢的方法 pidedet( ) 參照 det pidi( ) 1. 士家與庶民羽毛.azua pinaka pidi a palalj nua qaris, namasan kipacaing nua pualju katua qaqetitan. 那種雄鷹羽毛是士家與庶民的配飾 pihakuin( ) 參照 haku pikeman( ) 參照 kanpiku( ) 1. 手肘.ku tinangz ta pikua ku kinacavacavan. 我用手肘支撐我的身體 pikula( ) 參照 kula pikulau( ) 參照 kula pilima( ) 參照 lima piliq-( ) 1. 具有 挑剔 挑選 之意. papapiliq( ) 參照 piliq- 1. 選拔.uri papapiliq amen tua rakac. 我們要選拔勇士 peniliq( ) 參照 piliq- 1. 選擇.peniliq aken tua tjalju qinaljan. 我選擇留在部落 kipiliq( ) 參照 piliq- 1. 挑剔.nakuya kipiliq tua tja kanen. 不要偏食 mapiliq( ) 參照 piliq- 1. 挑選.uri mapiliq a tja sekauljan. 被派的人要精挑細選 piljai( ) 1. 小兒麻痺.piljai nimadju a kemasi kerikeri. 他從小就患有小兒麻痺 mapiljai( ) 參照 piljai 1. 肢障.mapiljai timadju a kemasi kakerian. 他是自小就是肢障者 pimaca( ) 參照 maca pinacayan( ) 參照 caipinacerisan( ) 參照 ceris pinacunan( ) 參照 cun pinadjele( ) 參照 djelepinadjengan( ) 參照 padjengpinaka( ) 參照 paka pinakalevan( ) 參照 levapinakeciu( ) 參照 pakeciu2 pinakiavan( ) 參照 pakiav pinalic( ) 參照 palicpinaliqaqut( ) 參照 liqaqutpinalisian( ) 參照 palisi Page 37 of 374

38 pinaljavakan( ) 參照 ljavakpinanadip( ) 參照 panadip pinanadipan( ) 參照 panadip pinanaq( ) 參照 panaq pinangalj( ) 參照 pangalj pinangul( ) 參照 pangul pinapapapenetjan( ) 參照 penetjpinaqatelengan( ) 參照 paqateleng pinaqel( ) 參照 paqelpinaqulid( ) 參照 qulidpinaqup( ) 1. 洗臉.nu migacaljitjen ita kadjamadjaman semangasitjen a pinaqup. 早上起床的第一件事是洗臉 pinaquzip( ) 參照 quzippinarimasudj( ) 參照 parimasudj pinariuk( ) 參照 pariuk2 pinasa( ) 參照 pasa pinasainu( ) 參照 inu pinasazaleman( ) 參照 zaleman pinaseceker( ) 參照 ceker pinaseleman( ) 參照 selem1 pinatalaqan( ) 參照 talaqpinavalitan( ) 參照 valit-2 pinavalj( ) 參照 navalj pinavelian( ) 參照 pinayuanan( ) 參照 payuan pinazangaqan( ) 參照 zangaq pinci( ) 1. 老虎鉗.kacu anga pinci a semamaza. 記得帶老虎鉗來這裡 [( 日 )] pinedi( ) 參照 pedi pinengec( ) 參照 pengecpinenid( ) 參照 penidpineteq( ) 參照 peteqpiniculan( ) 參照 picul pinilaulj( ) 1. 排灣族湯圓.aicu a pinilaulj izua pinuljualjuan izua pinuvutjuljan. 排灣族的湯圓有包糖跟肉做內餡 pinipariuk( ) 參照 pariuk2 pinitjaladj( ) 參照 tjaladj pinizaleman( ) 參照 zaleman Page 38 of 374