فرازهایی از عقیده اهل سنت و جماعت

از فرازهايي ع یده ا ل ن ت و ما ت تاليف: شيخ حافظ بن احمد ا لحكمي رحمه االله 342-377 ه مترجم: سهيل رحماني

كتاب ا ني ا درس ايميل: از سايت كتابخانه عقيده دانلود شده است. www.aqeedeh.com book@aqeedeh.com سايتهاى مفيد www.aqeedeh.com www.islamtxt.com www.ahlesonnat.com www.isl.org.uk www.islamtape.com www.blestfamily.com www.islamworldnews.com www.islamage.com www.islamwebpedia.com www.islampp.com www.videofarda.com www.nourtv.net www.sadaislam.com www.islamhouse.com www.bidary.net www.tabesh.net www.farsi.sunnionline.us www.sunni-news.net www.mohtadeen.com www.ijtehadat.com www.islam4.com www.videofarsi.com

فهرست مطالب 3TUمقدمهي......... 5 مترجمU3T مو لف...... 3... U3T U3Tمقدمهي...9 اولU3T U3Tباب...2...... اول: عبادتU3T U3Tفصل U3Tاولين امري كه بر بندگان واجب U3Tا ن امري كه مخلوقات به خاطر ا ن خلق U3Tعبد به چه معناست و بر چه كسي اطلاق U3Tتعريف عبادت و شروط است چيست U3T... 2 شدهاند چيست U3T... 22 ميشود... 22 U3T ا نU3T... 23 23 چيست U3T... U3Tعبادت U3Tچه وقت عملي عبادت محسوب ميگردد U3T... 23 U3Tبندگان چگونه ا نچه را خداوند ميپسندد و به ا ن رضايت ميدهد بشناسند. 25 U3T 25... چند شرط دارد U3T U3Tعبادت 26 در اراده (عزم صادقانه) چيست U3T... U3Tراستي عبادت... 26 U3T در U3Tاخلاص U3Tكدامين شريعت است كه خداوند امر فرموده است كه جز به ا ن دينداري صورت نگيرد... 27 U3T دوم: اسلامU3T U3Tفصل 29......... 29 دينT3U... U3Tمراتب 29... «اسلام» چيست U3T U3Tمعني

3TايU فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 2 3... اول: شهادتينT3U U3Tركن U3Tشروط لا ا له ا لا االله... 33 U3T او... 42 U3T و معادات براي خدا و بخاطر U3Tموالات U3Tشهادت به اينكه محمد فرستاده خداوند U3Tبقيهي اركان استU3T... 43 اسلام... 45 U3T 47 انكار و يا ترك ركني از اركان اسلامU3T... U3Tحكم 49... ايمان و بيان اينكه ا ن قول و عمل است و زياد و كم ميشودU3T U3Tتعريف ايمان...... 55... U3T سوم: U3Tفصل U3Tمرتبهي دوم: ايمانU3T... 55 56... اول: ايمان به خدا و اقسام توحيدT3U U3Tركن 56... اول از توحيد: توحيد الوهيتT3U U3Tقسم 57... ضد توحيدT3U U3Tشرك 57......... شركU3T U3Tانواع 63 دوم از توحيد: توحيد ربوبيتT3U... U3Tقسم 68... سوم از توحيد: توحيد اسماء و صفاتU3T U3Tقسم...70... نيك خداوند و صفات بلندمرتبهي اوU3T U3Tاسماء U3Tصفت «علو» و ا نچه را كه اسم «ا علي» دربرميگيردU3T...89...99... الحاد در اسماء و صفاتU3T U3Tحكم...02 تلازم بين انواع توحيدT3U U3Tوجوه...03 دوم: ايمان به ملاي كهU3T U3Tركن مان به كتابهاي ا سمان U3Tي... 08 نيست...6 U3T كلام و اينكه قرا ن كلام خداوند است و مخلوق U3Tصفت

زاU 3T 3TايU 3TايU 3 فهرست مطالب U3Tركن چهارم: ايمان به پيامبران 2... U3T U3Tمعني «معجزات پيامبران» U3T چيست...34 ا خرت...38 U3T پنجم: ايمان به روز U3Tركن Uنشانهه 3T يا قيامت 40...U3T ا ن...45 U3T ايمان به فتنهي قبر عذاب و نعمتهاي U3Tوجوب 49...(U3T ايمان به رستاخيز (بعث U3Tوجوب روز U3Tصحنهه يا قيامتU3T...54 مان به عرض و حساب و نشر صحف و مان به صراط و قصاص ميزان 60...U3T و U3T حوض...68 دو...72 U3T ايمان به وجود كنوني بهشت و جهنم و عدم فناي ا ن U3Tوجوب...80 در روز قيامت پروردگارشان را نظاره ميكنندU3T U3Tمو منان ا ن...83 U3T انواع و مراتب U3Tشفاعت ششم: ايمان به قضا و قدر 90...U3T U3Tركن 92...U3T ايمان به قدر و ا دلهي ا ن Uمراتب 3T...227...... چهارم: احسانU3T U3Tفصل U3Tمرتبهي سوم: احسان...227 U3T...23 دومU3T U3Tباب كفر...... 233... U3T اول: U3Tفصل ا ن...233 U3T و اقسام U3Tكفر ساحر...244 U3T پيرامون احكام سحر و U3Tمباحثي جملهي شرك: كهانت و تنجيم و طلب باران از ستارگان و بدشگونيT3U...25...258 زخم چشم زدنU3T U3Tحكم

4 يياهزارف زا هديقع تعامج و تنسلها 3T لصفU :مود هانگ U3T...... 26... 3T ماسقاU هانگ و يهرافك اهنا 26... U3T 3T :موس لصفU تعدب U3T...... 277... 3T تعدبU و ماسقا نا U3T 277... 3T موس بابU 283...U3T 3T لصفU :لوا باحصا U3T...... 285... 3T هچنا U هك قح رد ربمايپ و لها تيب ناشيا رب ام بجاو تسا 285... U3T 3T يرتربU و لضافت نايم باحصا ربمايپ 289...U3T 3T يافلخU نيدشار ليلد رب ت يضف ل و تفلاخ و تدم تفلاخ يهدشار ناشيا U3T 297... 3T لصفU :مود ءارما U3T...... 307... 3T هچنا U هك رد لابق نلاوي سم نامنامكاح و رب ام بجاو تسا U3T 307... 3T يلصاU زا لوصا لها :تنس رما هب فورعم و يهن زا ركنم 30...U3T 3T :موس لصفU و ءايلوا تامارك ناشيا U3T... 33... 3T يهرابردU ءايلوا و تامارك ناشيا U3T 33... 3T همتاخ :مراهچ لصفU U3T...... 39... 3T طارصU يميقتسم دنوادخ هك هب ندوميپ نا رما هدومن تسا U3T 39... 3T فيرعتU و تخانش يهفي اط يجان روصنم يهتفايتاجن) زوريپ 322...(U3T

لا [ لا ا[ مقدمهي مترجم ا ن الحمدالله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ باالله من شرور ا نفسنا وسيي ات ا عمالنا من يهده االله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وا شهد ا ن لا ا له ا لا االله وحده لا شريك له وا شهد ا ن محمد ا عبده ورسوله. عمران: 02 ] [النساء: ] لا ا[ حزاب: 70-7] اما بعد: فا ن ا صدق الحديث كتاب االله وخير الهدي هدي محمد وشر الا مور محدثاتها وكل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة وكل ضلالة في النار. همانا خداوند متعال انسان را از ا ب و خاك ا فريد و بدو خلقت همگون و درستي بخشيد و او را در تقديراتي كامل و تناسباتي منسجم قرار داد. سپس خداوند اين موجود را هدايتي وصف ناشدني عطا كرد كه نعمتي گرانبها و محترم براي اوست... علي: -2 [3

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 6 «همان خداوندي كه (چيزها را) ميا فريند و سپس (ا نها را هماهنگ ميكند و) ميا رايد. خداوندي كه اندازهگيري ميكند و (هرچيزي را ا ن گونه كه شايسته و بايسته است ميا فريند و ا ن گاه ا ن را به كاري) رهنمود مينمايد (كه بايد بكند)». و داشتن چنين نعمتي به راستي شكر و قدرداني فراواني نسبت به ا فرينندهي ا ن م ي- طلبد. اما افسوس كه انسان موجودي است كه هرگاه استغنا يابد طغيان مي كن د و نعمتشناسي و قدرداني را از ياد ميبرد... [العلق: -6 [7 «قطعا ) اغلب ( انسانها سركشيوتمر دميا غازند. اگرخودراداراوبينيازببينند». طغيان انسان تا به اين حد رسيده است كه امروزه بعد از اين همه پيشرفت و ترقي در هزاره سوم خلقت خود را از ياد برده و هدايت خداوندي را فداي مطامع دنيوي خود نموده است و از ا نجا كه خود را موجودي برتر فرض ميكند هوي و هوس خويش را معبودي نموده است كه توان و اختيار ا ن را دارد كه براي تمام شي ونات زندگي خود و همنوعانش برنامه تعيين كند و مكتب بسازد و تراوشات فكري خود را بعنوان احكام اجرايي و لايتغير و مقدس بر كرسي بنشاند و كسي را كه مخالف هوي و هوس او حركت كند جريمه نمايد و او را متخلف و مرتجع بداند. براستي بنگريم به اينكه ا دمي چرا اين همه از خودوارفتگي و طغيان را در سر ميپروراند مطمي نا پاسخ اين استكه انسان همزمان با پيشرفت مادي روز به روز نسبت به مفاهيم اصلي زندگي و حيات واقعي خويش جاهل ت ر شده است. جاهليت شايد كلمهاي است كه عدهاي فكر ميكنند مخصوص هزاران سال پيش است و ديگر عهد ا ن سرا مده است. اما براستي اين گونه نيست جاهليت در واقع يعني دوري از هدايت الهي و ارتباط با زمان و مكان و قبل و بعد از پيشرفت مادي ندارد. هرگاه بشر در انحاء مختلف زندگي خود از هدايت خداوندي دور ماند و خود را به شياطين هوي و هوس

7 مقدمهي مترجم سپرد جاهل شده است. چه بسا در تناسب با عمق دوري انسان امروزي از دين خداوند جاهليت معاصر قويتر و پررنگتر از جاهليت ساليان قبل از اسلام باشد. ممكن است عدهاي اينگونه پاسخ دهند: همانطور كه ميدانيم اديان ا سماني در ادوار مختلف زندگي انسان نتوانستهاند ا نگونه كه لازم است زعامت جامعه بشري را در سير بر راه سعادت و ترقي دنيوي و اخروي برعهده گيرند مگر براي مكان يا زمان محدود! همچنان كه ميبينيم در اعصار اخير برترين اديان (همانند اسلام محمدي ) نقش خود را از دست داده و پاسخگوي خواستههاي بلند پروازانهي انسان مترقي قرن بيستم يك م نيست! هنوز در اين زمينه راههايي را براي افراد بشر با سلايق متفاوت پيشنهاد نكرده است بگونهاي كه او را در دنيا به پيش برد و سعادت و نجاتش را در ا خرت تضمين نمايد! صد البته كه انسان امروزي مكتبي را كه واقعا در جامعه نهادينه نشده باشد و همهي افراد بشر بدان معترف نباشند موفق نميداند و ا ن را جوابگو نميشمارد و به حقانيت ا ن اعتراف نميكند... شايد بارها اين سخن را شنيدهايم كه اسلام ادعا ميكند ديني است متناسب با هر زمان و مكان و پاسخگوي هر فرد از افراد جامعه. ممكن است مانند ساير مباني دين اين كلام را بدون دليل قبول كرده باشيم اما در درون خود هنوز به نوعي درگير اين قضيه هستيم كه اگر اسلام ديني است كه ميتواند در هر زمان جوابگو باشد پس چرا همينك نه تنها افراد خارج از دين هيچ استقبالي به ا ن نشان نميدهند و شايد رويكرد منفي هم در برابر ا ن داشته باشند بلكه مسلمانان خود از هر نظر ضعيفترين افراد هستند. (از جمله از نظر فكري علمي سياسي و...). اينكه گفته شده اسلام ديني است كه شايستگي ا ن را دارد در هر برهه از زمان و بر هر قطعه از خاك كرهي خاكي انسانها را به سعادت برساند سخني گزاف نيست و استدلالي است برگرفته از اين ا يهي قرا ن: [الماي دة: 3]

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 8 «امروز (احكام) دين شما را برايتان كامل كردم و (با عزت بخشيدن به شما و استوارگردانيدن گامهايتان) نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را بعنوان ا ي ين خداپسند براي شما برگزيدم». اما كامل بودن اسلام ا نگاه نمود پيدا ميكند كه عدهاي از افراد بشر پيام اسلام را در بهترين تفسير ا ن درك كنند و صحابهوار ا ن را از سرچشمه خالص و بيبديل معرفت نبوي دريافت كنند و به حقايق ا ن دست يابند وا ن را بدور از هرگونه افراط و تفريط قبول كنند و رسالتي را كه به موجب ا ن خداوند خلافت خود را به ايشان عطا ميكند با جان و دل بپذيرند و جان كلام اينكه لياقت ا ن را بيابند كه حامل و پرچمدار هدايت الهي گردند... سپس خود بدان رسالت الهي عمل نموده و ا ن را در زندگي حتي در جزي يترين حالات پديدار سازند و ا ن را بر سر و چشم خود قرار دهند و نصبالعين نمايند و در حيات دنيوي ا ن را تجربه كنند و لذت زندگي در پرتو انوار الهي را دريابند. بعد از اينكه اين پيام را بدور از هرگونه جنوح و انحراف از ا ن در حيات خود جاري نمودند و ديگران را نيز بسوي ا ن راهنمايي كنند تا ا نان نيز از اين فيض رحماني بهرهمند گردند و سعادت دو جهان را دريابند و بدينوسيله به شاخص مهم اين امت يعني «امر به معروف و نهي از منكر» عمل كنند تا جامهي بهترين امت روزگار را بر خود ببينند... طبعا در اين راه سختيها و صعوبات فراوان وجود دارد تا فرد پخته درا يد و افراد ساخته شوند و نيازهاي خود را پاسخ دهند و تاج شرافت و كرامت را بر سر خود نهند و در اين راه بايد صبر پيشه كنند كه خداوند ياور صابرين است. اگر افرادي اينگونه دين خداوند را از منابع اصيل اسلام دريافت كردند و خود را به تشعشعات هدايت ا ن ا راسته نمودند و ديگران را به اين راه رباني رهنمون كردند و بر سرسختيهايي كه اصحاب شياطين (انس و جن) بر راه ا نان قرار ميدهند صبر گيرند همانا سعادت ابدي را براي خود قرار دادهاند و از خسران خود را رهانيدهاند.

9 مقدمهي مترجم [العصر: -2 [3 «انسانها همه زيانمندند. مگر كساني كه ايمان ميا ورند و كارهاي شايسته و بايسته ميكنند و همديگر را به تمسك به حق (در عقيده و قول و عمل) سفارش ميكنند و يكديگر را به شكيبايي (در تحمل سختيها و رنجها و دردها) توصيه مينمايند (كه موجب رضاي خدا ميشود)». اينگونه افراد ميتوانند پيام اصيل اسلام را به جهان برسانند و اسلام واقعي را در دنيا معرفي كنند و ا نگاه كه اسلام در بين مردمان جريان يافت خداوند ا رامش و سكينهي خود را بر انسانها نازل ميكند تا ا نان نيز در سايهسار ا ن دمي بياسايند و حكم الهي در بين مردم حاكم گردد. ا نگاه افراد اين نكته را درك ميكنند كه اسلام زمان و مكان نميشناسد و در هر شرايطي ميتواند سعادت بشري را براي او فراهم كند... اما اساس اين مشكل كه هم اكنون اسلام اين نقش را ندارد ناشي از وجود دو رخنه بزرگ در بين مسلمانان است: يكي اينكه بيشتر مسلمانان نسبت به دين پاك و خالص خداوندي درك درستي ندارند و نسبتا ا ن را نفهميدهاند و دربارهي شرع اسلام و مفاهيم اصلي ا ن جاهل هستند. اين مسي له نيز ناشي از ا ن است كه افراد يا اينكه اصول دين را همراه با شبهات فراوان از افرادي دريافت نمودهاند كه دين را ابزاري براي رسيدن به دنياي دون كردهاند يا اينكه مفاهيم اصلي دين به باد فراموشي رفتهاند و اهميت خود را از دست دادهاند و به جاي ا نها مساي ل خلافي و تفرقهبرانگيز پررنگ شدهاند و مسلمانان به يادگيري كليات دين از كتابهايي روي ا وردهاند كه شايستگي اين را ندارند كه منبع اهل اسلام تلقي شوند در نتيجه اين فراگيري نه تنها باعث سعادت نميشود بلكه به نوبهي خود به بارا وردندهي فجايع و درست كنندهي افكار و اذهان بيمار در افراد ميشود كه متا سفانه اينگونه افراد امروز كم نيستند...

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 0 ديگر اينكه ا ن مسلماناني كه دين را تا حدي درك كردهاند نسبت به واقع و حال جامعهي خود جاهلند به اين دليل پيام الهي را به درستي به ديگران نميرسانند. عمل اين گونه افراد به دين اسلام همراه با دست يازيدن به كلياتي است كه زياد دست و پا گير نباشد. به گونهاي كه تنها اعتقاد به وجود خداوند را كافي ميدانند و ديگر در دام شهوات غرق شدهاند. سرنوشت بشري براي ا نان اهميتي ندارد و نقش خود را از ياد بردهاند و غافلند از اينكه اينان حامل برترين پيامها هستند و بايد سبب هدايت ديگران شوند... ا ري اسلام اينگونه معرفي شده است و اينگونه افرادي داعيهي اسلام را دارند و ا ن را تبليغ ميكنند. اگر ما نيز درست قضاوت كنيم مطمي نا ميدانيم كه با اين وصف نبايد مسلمانان وضعيت بهتري را به نسبت وضع امروزي خود داشته باشند. اما اگر خلاف ا ن تحقق يابد يعني مسلمانان در جهت فراگيري تعاليم دين خود تا اقصي درجات ا ن به صورت عالمانه و كامل تلاش نمايند و همزمان بتوانند دواي درد خود را نسبت به حال و زمان از اين منابع پاك دريابند و ا ن را بر جراحات خود بمالند قطعا درد مسلمانان التيام مييابد. چون ما معتقديم كه داروي اسلام تا ثيري اعجازانگيز و شگرف دارد. اين را پيشينيان ما تجربه نمودهاند و صدها سال انواع مصايب انساني زمان خود را با ا ن تسلي دادهاند... پس امروز نيز براي بازگرداندن عزت و مجد اسلامي ابتدا بايد دين را از منابع اصلي ا ن دريابيم. سپس ا ن را بر جامعهي خود تطبيق دهيم و بدان عمل كنيم. اين وظيفه متعلق به شخص يا طبقهي خاصي از مسلمانان نيست. بلكه تمام افرادي را كه ادعاي اسلام مينمايند در بر ميگيرد پير و جوان زن و مرد دارا و ندار در اين زمينه وظيفهي يكساني دارند... در اين راستا سعي بر ا ن شد كه يكي از منابع مهم اهل سنت و جماعت را كه قطعا مسلمانان بدان نياز پيدا ميكنند ترجمه نماييم. تا اينكه توانسته باشيم در تصحيح عقايد و مفاهيم غلط مردم و بازگرداندن ا نان به سرچشمهي هدايت اداي وظيفه نماييم. باشد كه

مقدمهي مترجم همگي به اسلام اصيل چنگ زنيم و ا ن را عملي نماييم. پيشاپيش از تمامي برادران و خواهراني كه اشتباهات موجود در اين كتاب را از طريق ا درس ذيل براي بنده ميفرستند و همچنين از كساني كه اين كتاب را براي اعلاي دين منتشر مينمايند سپاسگزارم. ترجمهي اين كتاب از روي نسخه چاپ شده كتاب به زبان عربي با دراسه و تحقيق استاد «احمد بن علي بن علوش» انجام گرفته است كه «مكتبة الرشد» امر چاپ و نشر ا ن را بر عهده گرفته است. همانا محقق از طلاب علم حديث است و تحقيقها و تعليقهاي ايشان دقيق و علمي بودهو كتاب رساله فوق ليسانس ايشان و مورد تاييد اساتيد مختلف است. روش ترجمه تا حدي كامل و دقيق و عيني است مگر در جاهايي كه بيم غلطاندازي رفته است مواردي بسيار جزي ي از متن كتاب كه نيازمند تفصيل بوده ولي مقام تفصيل ا نها موجود نبوده است حذف شدهاند. همچنين دراسههاي طولاني و غير لازم حديث شناسي از محقق نيز در برخي جاها مختصر شده است. قابل توجه است در ترجمه ا يات قرا ن منبع اصلي كتاب «تفسير نور» ترجمه «دكتر مصطفي خرمدل» بوده است. اميد است خداوند اين عمل را براي خود خالص گرداند و ا ن را چراغي در ظلمات روز قيامت براي بنده و شما خوانندهي عزيز قرار دهد. ر بنا.. ا لهنا.. ظلمنا ا نفسنا وا ن لم تغفرلنا وترحمنا لنكونن من الخاسرين. الل ه م ر بنا نسا لك با سماي ك الحسنی وصفاتك العلی برحمتك تو فنا مسلمين وا لحقنا بالصالحين. سهيل رحماني s.rahmani55@yahoo.com ربيع الاول 429 از هجرت رسول اكرم

مقدمهي مو لف لا ا[ نعام: - [3 «ستايش خدايى را كه ا سمانها و زمين را ا فريد و تاريكيها و روشنايى را پديد ا ورد با اين همه كسانى كه كفر ورزيدهاند [غير او را] با پروردگار خود برابر مىكنند. خدا ا ن ذاتي است كه شما را از گل ا فريده است سپس (براي زندگي هر يك از شما) زماني را تعيين كرده است و زمان معين (فرا رسيدن رستاخيز) را تنها خدا ميداند و بس. س پ س شما (افراد مشرك دربارهي ا فرينندهاي كه انسان را از اين اصل ناچيز يعني گل ا فريده است و او را تكامل بخشيده است) شك و ترديد به خود راه مي دهي د. در ا سمان ه ا و زمين تنها او خداست (و پرستش را سزا است. او) پنهان و ا شكار شما را ميداند و از ا نچه (از خوبي و بدي انجام ميدهيد و) فراچنگ ميا وريد ا گاه ا س ت (و جزا و سزاي شما را ميدهد)». وشهادت ميدهم كه خدايي جز خداي يكتا نيست تنهاي بينياز است نه زاده است و نه زاييده شده است و كسي همتاي او نيست. [البقرة: - 6 [7

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 4 «(و يهوديان و مسيحيان و مشركان هر سه) ميگويند: خداوند فرزندي براي خويش برگزيده است! خدا برتر از اين چيزهاست (كه نيازمند زاد و ولد و نسل و فرزند باشد) بلكه ا نچه در ا سمانها و زمين است از ا ن اوست و همگان (بندهي وي) فروتن در برابر اويند. وا[ [ پديدا ورنده ا سمانها و زمين [است] و چون به كارى اراده فرمايد فقط مىگويد [موجود] باش پس [فورا موجود] مىشود». [القصص: 68] «پروردگار تو هر چه را بخواهد ميا فريند و هركس را بخواهد برميگزيند و مردمان (پس از صدور فرمان خدا در برابر چيزي و كسي) حق اختيار و انتخاب ندارند.خداوند بسي منزهتر و بالاتر از ا ن است كه چيزي را انباز او كنند». لا ا[ نبياء: 23] «خداوند در برابر كارهايي كه ميكند مورد بازخواست قرار نميگيرد (و بازپرسي نميشود و كسي حق خردهگيري ندارد) ولي ديگران مورد بازخواست و پرسش قرار مي- گيرند(و در اقوال و افعالشان جاي ايراد سو ال بسيار است)». و شهادت ميدهم كه سرورمان محمد بنده و فرستادهي اوست او را با هدايت و دين حق فرستاده است [33 [التوبه: «تا اين ا ي ين (كامل و شامل) را بر همهي ا ي ينها پيروز گرداند (و به منصهي ظهورش رساند) هرچند كه مشركان نپسندند».

لا«P 5 مقدمهي مو لف صلوات خداوند بر او و ا ل و اصحابشP0F P كساني كه به حق قضاوت و دادگري كردندPF 3 و همچنين صلوات خداوند بر تابعينP2F P نيك ا نها 2 4 كساني كه از سنتP3F P منحرف نميشوند و براي ا ن برابر قرار نميدهند بلكه فقط تابع و پيرو ا نند. و به ا ن تمسك ميجويند و دوستي و دشمنيشان بر مبناي ا ن است و در ا ن تامل ميكنند و از ا ن دفاع ميكنند و صلوات خداوند بر تمام كساني كه راه ا نان را تا روز قيامت دنبال ميكنند. اما بعد: كتابي كه پيش رو داريد مختصر مهم و پر فايده و داراي منافع بسيار است. دربرگيرندهي قواعد دين و متضمن اصول توحيد است كه پيامبران به سوي ا ن دعوت نمودهاند و كتابهاي ا سماني به خاطر ا ن نازل شدهاند و كسي كه به غير ا ن تمسك ميجويد و به وسيلهي غير ا ن دينداري ميكند نجاتي براي او نيست: [اين كتاب] ب ه - صحابي به كسي گفته ميشود كه پيامبر را ديده باشد و به او ايمان ا ورده و تا ا خر عمر بر اين ايمان ثابت مانده و بر ا ن فوت كرده باشد. تدريبالراوي 29-28.و 2/ ا ل نبي ازواج و اهل بيت پيامبر هستندكه از قبيله هاشم ميباشند. القاموس 33/3. -2 اشاره به اين ا يه دارد: [الا عراف: [8 «و از ميان كسانى كه ا فريدهايم گروهى هستند كه به حق هدايت مىكنند و به حق داورى مىنمايند». و وارد شده است كه مراد از ا ن گروه امت محمدي است. و در صحيحين از معاويه بن ابي سفيان «روايت شده است كه رسول خدا فرمودند: تزال طاي فة ظاهرين علی الحق لا يضرهم من خذلهم ولا من خالفهم حتی تقوم الساعة» وفي رواية: «حتی يا تي ا مر االله وهم علی ذلك». تفسير ابن كثير 269/2 و تخريج حديث خواهد ا مد. 3- تابعي كسي است كه يكي از اصحاب پيامبر را ديده و به پيامبر ايمان ا ورده باشد و در اين حال ايماني از دنيا رفته باشد. تدريبالراوي 234/2. 4- سنت در لغت به معني راه و روش است و شرعا به قول فعل ويا تقرير نبوي اطلاق مي گردد. مختار الصحاح 37.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 6 پيروي راه راست و طريق روشنP4F P حق دلالت و هدايت ميكند. در ا ن امور مربوط به 2 ايمان و خصلتهاي ايماني را شرح دادهام و ا نچه را كه باعث نفي كلي ايمانP5F P و يا نفي 3 كمالP6F P ا ن ميشود بيان كردهام. هر مسا لهاي را همراه دليل ا ن(از كتاب و سن ت) ا وردهام تا ا ن امر واضح باشد وحقيقت ا ن ا شكار و راه ا ن روشن گردد. 4 در ا ن به مذهب اهل سنت و جماعتP7F P بسنده كردم و سخنان اهل هوي و هوس و بدعت را واگذاردم كه اين سخنان جز براي رد دادن برا نها و زدن تير بر اي سنت بر پيكرهشان ا ورده نمي ش و ن د چنانكه امامان والا مقام 5 سلفP8F Pجهت كشف نقايص و بدعتهاي ا نان نوشتههاي جداگانهاي را تصنيف نمودهاند كه ما را از تكرار ا نها بي نياز مينمايد. با توجه به اينكه هر امري بوسيلهي متضاد و مخالف خود شناخته ميشود و با تعريف ضابط خود مشخص ميگردد وا نگاه كه ا فتاب طلوع كند روز نيازمند استدلال نيست و - اشاره به حديث امام احمد دارد كه از عرباض بن ساريه روايت شدهاست كه گفت: پيامبر ما را موعظهاي فرمودند كه از ا ن دلهايمان به لرزه درا مد و چشمانمان پر از اشك گشت. گفتيم: اي پيامبر خدا: گويا ا خرين موعظه و موعظهي يادگاري شماست. ما را به چه امر ميكنيد فرمود: همانا شما را بر [راه] راستي به جاي ميگذارم كه شب ا ن مانند روز روشن است بعد از من هر كس از ا ن دور گردد به هلاكت ميرود... تا ا خر حديث مسند احمد 26/4 ابن ماجه 6/ شماره 43 ترمذي 44/5 شماره.2676 2- مانند شرك اكبر يا هر كدام از نواقض اسلام. 3- مانند معاصي و گناهان كبيره. 4- اهل سنت و جماعت كساني هستند كه بر تبعيت از ا ثار و احاديث پيامبر چه ظاهري و چه باطني اجماع كردهاند. از جمله ا نان اصحاب پيامبر و تابعين ا نها ميباشند كه در خير و نيكي تا روز قيامت به ا نان اقتدا ميشود. عقيده واسطيه: ابن تيميه 20-9. 5- مانند حسن بصري وامام مالك و احمد و شيخ الاسلام ابن تيميه و شاگردش ابن قيم و شيخ الاسلام محمد بن عبدالوهاب(رحمهم االله)

7 مقدمهي مو لف هرگاه حق و حقيقت تبيين و تشريح شود غير ا ن جز گمراهي نخواهد بود. اين نوشته را برطريق سو ال مرتب نمودم تا خواننده بيدار و ا گاه شود سپس توضيحي برا ن امر است مترادف نمودم و الناجية المنصورة» P9F P نام نهادم. ا ن را ا ن را با جوابي كه «ا علام السنة المنشورة لا عتقاد الطاي فة از خداوند من ان مسا لت دارم كه ا ن را در جهت رضايت خود قرار دهد و بدليل فضل و رحمت خود به ا نچه بدان ميرساند علم دهد. ما را علم داده است سود برساند و به ا نچه به ما سود ا نه علی كل شيء قدير وبعباده لطيف خبير وا ليه المرجع والمصير وهومولانا فنعم المولی ونعم النصير. - طاي فه ناجيه منصوره: همان اهل سنت و جماعت هستند كه پيامبر وصف ا نها را در اين حديث ا ورده است: «پيوسته تا روز قيامت گروهي از امت من وجود دارند كه حق را اعلان ميكنند» بخاري 49/8 از حديث مغيره بن شعبه و مسلم از ثوبان اينگونه رواي كرده:» و كساني كه قصد دارند ا نها را دچار خذلان و ضرر نمايند تا ا مدن امر االله «قيامت» نميتوانند بدانان ضرري برسانند». مسلم 54-52/6 و درمسند احمد 34/5 و ترمذي حديث 292 ابوداود 4252 با الفاظ مشابهي روايت شده. و به اين دليل به طاي فه ناجيه نام برده ميشوند كه پيامبر در حديث فرقهها فرمودند كه همه- ي فرقهها در ا تش دوزخ هستند غير از يكي از ا نان كه اين فرقهي همان فرقهي ناجيه است.

باب اول

و«فصل اول: عبادت اولين امري كه بر بندگان واجب است چيست امر ا نها اولين چيزي كه شناخت ا ن بر بندگان واجب است امريست كه خداوند به خاطر ا ن را ا فريده و از ا نها پيمان و ميثاقP0F P گرفته است و پيامبران را همراه ا ن برايشان فرستاده و كتابهاي ا سماني رابا ا ن نازل كرده است و به خاطر ا ن دنيا و ا خرت و بهشت و جهنم خلق شدهاند و به ا ن خاطر است كه روز قيامت محقق ميشود و ا ن واقعه بزرگ وقوع 2 مييابد P PF و در جهت ا ن است كه ترازو و ميزان به كار گماشته ميشود و پرونده اعمال منتشر ميگردد و سعادت و شقاوت در ا ن است و بر اساس ا ن انوار الهي تقسيم ميگردد. [النور: 40] «وكسي كه خدا نوري بهرهي او نكرده باشد او نوري ندارد (تا وي را به راست رهنمود كند و بر راستاي راه بدارد)». - ميثاق عهديست كه خداوند ا ن هنگام كه هنوز بنيا دم در اصلاب پدرشان بودند از ا نان گرفته است. همانگونه كه ميفرمايد: [الا عراف: [72 هنگامى را كه پروردگارت از پشت فرزندان ا دم ذريه ا نان را برگرفت و ايشان را بر خودشان گواه ساخت كه ا يا پروردگار شما نيستم گفتند چرا گواهى داديم تا مبادا روز قيامت بگوييد ما از اين [امر] غافل بوديم». در اين زمينه ميتوان به تفسير ابن كثير 264-26/2 و صحيح بخاري رقم 3334 و مسلم 2805 مراجعه نمود. 2- الحاقة و الواقعة از اسامي قيامت هستند. خداوند ميفرمايد: «هنگامي كه واقعه(ي عظيم قيامت) برپا شود» [واقعه ] و همچنين ميفرمايد: «رخداد راستين! رخداد راستين چگونه رخدادي است!» [حاقه و 2]

ص[ فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 22 ا ن امري كه مخلوقات به خاطر ا ن خلق شدهاند چيست خداوند ميفرمايد: [الدخان: 39-38] «ما ا سمانها و زمين و ا نچه در ميان ا ن دو است بيهوده و بيهدف نيافريدهايم. ما ا ن دو را جز به حق نيافريدهايم وليكن بيشتر ايشان نميفهمند». و ميفرمايد: [27 : «ما ا سمانها و زمين و چيزهايي را كه در بين ا ن دو است بيهوده نيافريدهايم. اين گمان كافران است». و نيز ميفرمايد: [الذاريات: [56 «من جنيان و انسانها را جز براي پرستش خود نيافريدهام». و... P2F از عبد به چه معناست و بر چه كسي اطلاق ميشود «عبد» اگر معني عبادتكننده يعني بندهي تحت امر مسخ ر- همهي مخلوقات چه در عال م بالا و چه در عال م دنيا ميشود. خشك متحرك و ساكن و ظاهر و پوشيده مو من گرفته شود شامل عاقل و غيرعاقل تر و و كافر خوب و بد و... همهي ا فريدگان خداوند و تحت پرورش او و مسخر امرش و تحت تدبير اويند و براي هر كدام - مو لف از اين ا يات استدلال نموده است كه خداوند مخلوقات را بيهوده نيافريده بلكه ا ن ها را براي يكتاپرستي خلق نموده است.

سي[ 23 فصل اول: عبادت از ا نها صورتيست كه بر ا ن صورت شكل مييابند و محدود به حدي هستند كه او تعيين كرده است و همهي ا نها به سمت اجل خود در حركتند و از ا ن مثقال ذرهاي تجاوز : 38] «اين محاسبه و اندازهگيري و تعيين نميكنند خداي بس چيره و توانا و ا گاه و دانا است». اينگونه است. تقدير عزيز عليم و تدبير عادل حكيم و اگر مراد از ا ن بنده عبادتگزار و دوستدار و متواضع درگاه الهي گرفته شود اين مفهوم ويژه مو مناني است كه بندگان گرامي و اولياء متقي خداوند هستند كه هيچ ترسي بر ا نان نيست و غم و اندوهي بديشان دست نخواهد داد P. P3F تعريف عبادت و شروط ا ن عبادت چيست عبادت اسمي است در برگيرندهي هر ا نچه از اقوال و اعمال ظاهري و باطني كه خداوند ا ن را دوست دارد و بدان راضي است و بيزاري از ا نچه ضد ا ن است و با ا ن 2 منافات داردP4F P. چه وقت عملي عبادت محسوب ميگردد هرگاه دو امر درعملي به مرحله كمال برسند ا ن عمل عبادت است.ا ن دو امر عبارتند از: نهايت حب و دوست داشتن بهمراه كمال و فروتني و خوف. خداوند ميفرمايند: [البقرة: 65] - به مفهوم ا يهي 63-62 سوره يونس اشاره دارد. 2- اين تعريف را شيخالاسلام ابن تيميه رحمه االله اراي ه نموده است. العبودية ص 4.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 24 لا ا[ «و كساني كه ايمان ا وردهاند خدا را سخت دوست دارند (و بالاتر از هر چيز بدو محبتميورزند)». و ميفرمايد: [المو منون: 57] «(مو منان يعني)كساني اند كه از خوف خدا در هراس هستند». و خداوند ا ن دو امر را در كلام خود با هم يكجا نيز ا ورده است: نبياء: 90] «ا نان در انجام كارهاي نيك بر يكديگر سرعت ميگرفتند و ميان خوف و رجا ما را به فرياد ميخواندند و همواره خاشع و خاضع ما بودند». علامت محبت بنده نسبت به پروردگارش چيست علامت محبت بنده ا ن است كه ا نچه را كه خداوند دوست ميدارد او هم ا ن را دوست بدارد و نسبت بدانچه پروردگارش را غضبناك و خشمگين مي كن د بغض و نفرت داشته باشد. پس اوامر او را بجاي ا ورد و از ا نچه از ا ن نهي كرده است دوري گزيند و با دوستان او دوستي گزيند و با دشمنانت او دشمني ورزد. لذا از اين رو بهترين و مطمي نترين بهره و دستگيرهي ايمان همان دوست داشتن براي االله ودشمني به خاطر او بوده است P. P5F - اشاره به حديثي دارد كه امام احمد از براءبن عازب روايت نموده است كه پيامبر فرمودند: همانا محكمترين ستون و دستگيرهي ايمان اين است كه چيزي يا كسي را در راه خدا دوست داشته باشي يا بخاطر او بغض بورزي. مسند - 286/4 طبراني و بغوي نيز با الفاظ نزديكي اين را روايت كردهاند و الباني اين حديث را ا ورده است 998/2.

25 فصل اول: عبادت بندگان چگونه ا نچه را خداوند ميپسندد و به ا ن رضايت ميدهد بشناسند از روي پيام پيامبرانش ا ن را بشناسند چون كه خداوند پيامبرانش را فرستاد و كتابهاي ا سماني نازل كردهو ا نچه را دوست داشته در ا ن امر نموده و از ا نچه را نميپسنديده را نيز در ا نها بيان داشته و بوسيلهي ا ن حجت انكارناپذيرش براي همه بيان داشته و حكمت بالغهاش را ظهور رسانيده. خداوند ميفرمايد: [النساء: 65] «پيامبرانى كه بشارتگر و هشداردهنده بودند تا براى مردم پس از [فرستادن] پيامبران در مقابل خدا [بهانه و] حجتى نباشد» [ا ل عمران: 3] ب«گو: اگر خدا را دوست ميداريد از من پيروي كنيد تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشايد و خداوند ا مرزنده مهربان است». عبادت چند شرط دارد شروط عبادت سه دستهاند: اول: داشتن تصميم و عزم صادقانه. اين شرط بوجود ا ورندهي عبادت است. دوم: اخلاص در نيت. سوم: موافقت عمل با شريعتي كه خداوند امر كرده است كه به غير ا ن دينداري انجام نگيرد. اين دو شروطي در جهت مورد قبول واقع شدن عمل هستند.

لا ا[ فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 26 راستي در اراده (عزم صادقانه) چيست عبارت از ترك تنبلي و دوري از سستي و بذل سعي و كوشش در جهت تصديق كردار و عمل شخص با سخن و ادعا است. خداوند ميفرمايد: [الصف: 3-2] «اي مو منان چرا سخني ميگوي يد كه خودتان برابر ا ن عمل نميكنيد. نزد خدا سخت ناپسند است كه چيزى را بگوييد و انجام ندهيد». اخلاص در عبادت اخلاص نيت به چه معناست يعني اينكه منظور و مراد بنده از تمام اقوال و افعالش چه ظاهري و چه باطني فقط براي االله و جلب رضايت پروردگار باشد. خداوند ميفرمايد: [البينه: 5] «جز اين بديشان دستور داده نشده است كه مخلصانه و حقگرايانه خداي را بپرستند». ا[ ليل: [20-9 «همان كسي كه مالش را (در راه االله) ميدهد تا پاك شود. و هيچك س نزد او نعمتي ندارد كه (به پاس اين حق) به وي پاداش دهد». نسان: [9 (و ميگويند : ( تنها براي كسب خشنودي االله به شما غذا ميدهيم واز شما انتظار هيچ پاداش و سپاسي نداريم.

27 فصل اول: عبادت [الشوري: [20 «هر كس كه كشت ا خرت را بخواهد به كشت او فزوني و بركت ميدهيم و هر كس كه كشت دنيا را بخواهد مقداري از دنيا بدو ميدهيم و ديگر در ا خرت كمترين بهرهاي ندارد». كدامين شريعت است كه خداوند امر فرموده است كه جز به ا ن دينداري صورت نگيرد ا ن شرع حنيفيتP6F P (عقيده صحيح و ا يين پاك) ابراهيمي است. خداوند ميفرمايد: «در حقيقت دين نزد خدا همان اسلام است». [ا ل عمران: 9] [ا لعمران: 83] «ا يا جز دين خدا را ميجويند (كه اسلام است) ولي ا نها كه در ا سمانه ا و زمين اند از روي اختيار يا از روي اجبار در برابر او تسليم اند». [البقرة: 30] «چه كسي از ا ي ين ابراهيم رويگردان خواهد شد مگر ا ن (ناداني) كه خود را خوار و كوچك داشته و (انسانيت و عقل خويش را به بازيچه گيرد و ناچيز انگارد )». - حنيفيت يعني مسلمان و گفته شده: حنيف يعني ترك پرستش بتها و گفته شده: پيرو راه راست و گفته شده: كسي كه به تمامي پيامبران ايمان ا ورد و گفته شده: حنفيت يعني گواهي «لا اله الا االله» و در لسان ا مده است كه حنيف يعني كسي كه از ساير اديان دوري گزيند و بسوي دين حق روي ا ورد. نگا: لسان العرب 57/9 مختار الصحاح ص 59 و ابنكثير 87-86. /

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 28 لا [ عمران: [85 «و كسي كه غير از (ا يين و شريعت) اسلام ا ي يني برگزيند از او پذيرفته نميشود و او در ا خرت از زمرهي زيانكاران خواهد بود». [الشوري: 2] «ا يا ا نها انبازها و معبودهايي دارند كه براي ايشان ديني را پديد ا وردهاند كه خدا بدان اجازه نداده است(و از ا ن بيخبر است )». و ا ياتي ديگر.

فصل دوم: اسلام مراتب دين دين اسلام داری چند درجه میباشد اسلام سه درجه دارد: اسلام ايمان احسان و هر كدام از اينها هرگاه به تنهايي و به صورت مطلق ذكر شوند تمام دين را در بر ميگيرد. معني «اسلام» چيست هرگاه فردي با اقرار به يكتايي خداوند تسليم درگاه او شد و به مقتضاي اين يكتايي از اوامر او اطاعت و فرمانبرداري كامل نمود و از هر گونه شرك در مورد خداوند بيزاري جست ا ن فرد معناي «اسلام» را تحقق بخشيده است. خداوند ميفرمايد: [النساء: 25] «ا ي ين چه كسي بهتر از ا ي ين كسي است كه خالصانه خود را تسليم االله كند». [لقمان: 22] «كسي كه مطيعانه رو به االله كند[و تسليم االله گردد] در حالي كه نيكوكار باشد به دستاويز بسيار محكمي چنگ زده است».

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 30 يب«[الحج: 34] «خداي شما و ايشان خداي واحدي است پس تسليم (فرمان) او بوده و (اعمالتان را خالصانه براي اوقرار دهيد)و مژده بده مخلصان متواضع (در برابر فرمان خدا ( را». دليل اينكه ميگوييم «اسلام» هرگاه مطلق و تنها ا ورده شود شامل تمام دين است چيست خداوند ميفرمايد: است». [ا ل عمران: 9] گمان دين (حق وپسنديده) در پيشگاه خدا اسلام (خالصانه تسليم فرمان االله شدن) و پيامبر ميفرمايد: «بدا الا سلام غريب ا وسيعود غريبا كما بدا» P7F P. «اسلام با غربت ا غاز شد و دوباره (در ا يندهي نه چندان دوري) همانند سرا غازش غريب ميگردد». و فرمودند: 2 «ا فضل الا سلام ا يمان باالله» P8F P. «بهترين و برترين درجهي اسلام ايمان به خداوند است». - بروايت مسلم از ابن عمر و ابي هريرهش كتاب ايمان 90/ - ترمذي 8/5 رقم 2629- احم د 398/ و 74-73/4 - دارمي 220/2- ابن ماجه 39/2 320 پيامبر خدا دربارهي غربا ميفرمايد: «كساني كه ا نچه را كه مردم فاسد ميكنند ا نها ا ن را اصلاح مينمايند» و در روايتي ميفرمايد: «ا نگه كه مردم فاسد شدند ا نان اصلاح يافتهاند». ترمذي - 8/5 مسند 74-73/4. 2- احمد از عمرو بن عبسه روايت ميكند كه:» مردي گفت: يا رسولاالله اسلام چيست فرمود: «اينكه قلبت تسليم پروردگار گردد و اينكه مسلمانان از ا زار و اذيتت در امان باشند. گفت: كدام عمل در اسلام بهتر است فرمود: ايمان..». مسند 4/4 و بخاري از ابوهريره روايت ميكند كه: «از رسول خدا پرسيدند: كدام عمل بهتر است فرمود: ايمان به خداوند و پيامبرش. سپس گفته شد: بعد از ا ن چه فرمود: جهاد در راه خدا. سپس گفتند: بعد از ا ن چه عملي برتر است فرمود: حج مبرور» بخاري: - 2/ مسلم - 62/ ترمذي 85/4 رقم 658- نساي ي 93/8.

3 فصل دوم: اسلام چرا اسلام را با اركان پنجگانه تعريف ميكنيم تعريف نمودند: چون كه پيامبر در جواب سوال جبري يل دربارهي اسلام ا ن را با اين اركان «الا سلام ا ن تشهد ا ن لا ا له ا لا االله وا ن ١ وتصوم رمضان وتحج البيت ا ن استطعت ا ليه سبيلا» P9F P. محمد ا رسول االله وتقيم الصلاة وتو تي الزكاة «اسلام ا ن است كه گواهي بدهي كه جز خداوند واحد خدايي به حق وجود ندارد و محمد فرستاده ا ن خداي يگانه است و اينكه نماز را برپا داري و زكات [اموالت] را بپردازي رمضان را روزه بگيري و در صورت داشتن استطاعت [مناسك] حج را به جاي بياوري» و اينكه ميفرمايد:» 2 بني الا سلام علی خمس» P20F P. «اسلام بر پنج [پايه] بنا نهاده شده است..». در اين حديث نيز اركان پنجگانه را ذكر كرده است. غير از ا ن كه حج را قبل از روزه- ي ماه رمضان ا ورده است و هر دوي ا نها در صحيحين ا مدهاند. ركن اول: شهادتين شهادتين در دين چه مقام و منزلتي دارد بنده جز با شهادتين به دين اسلام مشر ف نميشود. خداوند ميفرمايد: [النور: [ 62 و [الحجرات: 5] «مو منان واقعي كساني هستند كه به خدا و پيغمبرش ايمان دارند». - متفق عليه: بخاري 8/ مسلم 3-30/ ترمذي 6/5 رق م 260- نساي ي 98-97/8/4 و 0/8-.03 2- متفق عليه: بخاري - 8/ مسلم 34/ - ترمذي 5/5 رقم 2609

الا [ فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 32 و پيامبر ميفرمايد: ١ ورسوله...» P P2F الحديث.» امرت ا ن ا قاتل الناس حتی يشهدوا ا ن لا ا له ا لا االله وا ن محمد ا عبده «از جانب خداوند به من امر شده است تا زماني كه مردم به يگانگي االله و به حقانيت رسالت محمد شهادت ندهند و نماز را اقامه نكنند و زكات ندهند با ا نان جهاد كنم». دليل اينكه به يگانگي و وحدانيت االله شهادت داده ميشود چيست دليل ا ن سخن خداوند است كه ميفرمايد: [ا ل عمران: 8] «خدا كه همواره به عدل قيام دارد گواهى مىدهد كه جز او هيچ معبودى نيست و فرشتگان ] وا [ و دانشوران [نيز گواهى مىدهند كه] جز او كه توانا و حكيم است هيچ معبودى نيست». [محمد: 9] «بدان كه قطعا هيچ معبودي جز االله وجود ندارد». [ا ل عمران: 62] «و هيچ معبودي جز خداوند يگانه نيست». [المو منون: 9] «خداوند نه فرزندي براي خود برگرفته است و نه خدايي با او (انباز) بوده است». سراء: [42 - بخاري -/ مسلم -39/ ابوداود - 44/3 نساي ي -09/8 ابن ماجه 295/2 رق م -3927 3929 - احمد 8/4 - دارمي 37/2.

33 فصل دوم: اسلام «(اي پيغمبر! به مشركان) بگو: اگر با خداوند (جهان) ا ن چنان كه ميپندارند خداياني (در گستره هستي) بودند در ا ن صورت حتما در صدد جستن راهى به سوى [خداوند ] صاحب عرش برمىا مدند». شهادت «لا اله الا االله» به چه معناست به معني نفي هرگونه عبادت براي هر ا نچه غير خداست و اثبات ا ن براي خداوند يگانه.يعني همان گونه كه در مالكيتش شريكي ندارد در عبادت هم شريك نداشته باشد. خداوند ميفرمايد: [الحج: 62] «[ا رى ] اين بدان سبب است كه االله خود حق است و ا نچه به جاى او مىخوانند ا ن باطل است و اين خداست كه والا و بزرگ است». شروط لا ا له ا لا االله شروط لا اله الا االله كه جز با وجود همهي ا ن شروط شهادت براي شهادت دهنده هيچ نفعي دربرندارد كدامند لا اله الا االله هفت شرط دارد: اول: علم به معني و مفهوم ا ن از هر دو جنبهي نفي و اثبات. دوم: يقين قلبي به ا ن. سوم: انقياد و فرمانبرداري ظاهري و باطني [از اوامر و مقتضيات لااله الا االله بر مسمان]

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 34 چهارم: قبول و پذيرفتن مدلولات ا ن به نحوي كه چيزي از لوازم و مقتضيات ا ن مردود شمارده نشود. پنجم: اخلاص در ا ن. ششم: صدق و راستي نسبت به لا اله الا االله از اعماق قلب نه فقط از طريق زبان. هفتم: محبت و دوستي براي لا اله الا االله و اهل ا ن [و تمام افرادي كه زير پرچم لا اله الا االله جمع شدهاند] و دوستي و دشمني در پناه ا ن و بخاطر ا ن P. P22F چه دليلي از كتاب و سنت بر شرط «علم» وجود دارد خداوند ميفرمايد: يعني شهادت به «لا اله الا االله» دهند ميشود درك ميكنند. [الزخرف: 86] و در حالكيه در قلبهايشان معني ا نچه را بر زبانشان جاري و پيامبر ميفرمايد: ٢ «من مات وهو يعلم ا ن لا ا له ا لا االله دخل الجنة» P23F P. لا اله را قبل الا االله ببين گر بگويد با زبان تنها چه سود علم وصدق پاك واخلاص وقبول شرطهايش با محبت شد تمام هفت شرطش عزت دنيا و دين قاي لي كو شرطهايش را نبود خود يقين و انقيادي چون رسول لطف حق يارت چو هستي بردوام - 2- مسلم - 4/ ابن خزيمه در كتاب التوحيد: 87/2 ظاهر حديث اين توهم را ايجاد ميكند كه معرفت قلبي به صاحبش نفع ميرساند هر چند كه نطق و عملي نداشته باشد. مرجي ه از اين حديث سوءاستفاده نموده و ا ن را به معرفت قلب معني كردهاند و اين را تنها شرط لا اله الااالله قرار دادهاند. به زعم باطل ا نها هر كس كه داراي معرفت قلبي باشد هر چند كه كفريات وگناهان زيادي را نيز به

35 فصل دوم: اسلام «كسي كه بميرد در حالي كه بداند و علم داشته باشد كه معبودي حقيقي غير از خداوندوجود ندارد وارد بهشت ميشود». دليل اينكه «يقين» جزء شروط لا اله الا االله به شمار ميا يد با توجه به کتاب و س ن ت چيست دليل ا ن سخن خداوند است كه ميفرمايد: [الحجرات: [5 «مو منان (واقعي) تنها كسانيند كه به خدا و پيغمبرش ايمان ا ورده ا ن د س پ س هرگ ز شك و ترديدي به خود راه ندادهاند. و با مال و جان خويش در راه خدا به تلاش ايستاده اند و به جهاد برخاستهاند.ا نان (بلي ا نان در ايمان خود) درست و راستگويند». و نيز پيامبر ميفرمايد: «ا شهد ا ن لا ا له ا لا االله وا ني رسول االله لا يلقی االله بهما عبد غير شاك فيهما ا لا دخل ١ الجنة» P24F P. «هر كس در حالي خدا را ملاقات كند كه شهادت دهد خداي همراه بياورد به بهشت وارد ميشود. اما اين تفسير درست نيست. چون كه در اين گونه مباحث بايد تمام احاديث وارده را بررسي نموده و بين ا نها و بين احاديث حساب روز قيامت جمع نمود. پ س حديث فوق اينگونه معني ميشود كه بندهاي كه با علم به لاالهالااالله بميرد و بقيه شروط ا ن را ادا نمايد بعد از حساب و كتاب وارد بهشت ميشود. يعني اينكه اگر گناهي مرتكب شده باشد جزاي ا ن را ميبيند و چون كه اين فرد جزو مو منين است در نهايت وارد بهشت ميشود. رك صحيح مسلم به شرح نووي 29/. - مسلم 42-4/ - احمد نيز ا ن را از ابوهريره روايت ميكند و در ا ن قصهاي ا مده است به شرح زير: «در هنگام غزوه تبوك مردم را گرسنگي فرا گرفت. گفتند. اي پيامبر خدا اجازه دهيد شترهاي ا بكشمان را سر ببريم و از ا نان بخوريم و بهره گيريم. پيامبر فرمود: اين كار را انجام دهيد. عمربن

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 36 به حقي غير از االله وجود ندارد و همانا من (پيامبر) رسول اويم و در ا ن (شهادتين) شك و ترديدي نداشته باشد حتما وارد بهشت ميشود». و به ابوهريره لقيت وراء هذا الحاي ط يشهد ا ن لا ا له ا لا االله مستيقنا بها قلبه فبشره بالجنة» P25F P. ميفرمايد: «من «از اين خانه كه خارج شدي اگر كسي را ديدي كه شهادت داد كه معبود به حقي غير از االله وجود ندارد و از صميم قلب بدان (شهادت) يقين داشت او را به بهشت بشارت بده». «انقياد» شرطی از شروط لا اله الا االله دلايل كتاب و سنت مبني بر اينكه است كدامند خداوند ميفرمايد: [لقمان: [22 خطاب نزد پيامبر ا مد و فرمود: اي رسول خدا اگر اين كار را انجام دهند باركشهايمان كم ميشود. شما از ا نان بخواهيد كه باقيمانده توشههايشان را جمع كنند و از خداوند بخواهيد در ا ن بركت اندازد. اميد است كه خداوند اين كار را ا سان كند. پس پيامبر خدا پارچهاي چرمين خواست و ا ن را گسترانيد.سپس از ا نان خواست كه مانده توشههايشان را جمع نمايند. كساني بودند كه يك مشت دانه كسي ديگر مشتي خرما و ديگري گوشت ميا وردند. تا اينكه پارچه پر از اين خوراكها شد. سپس پيامبر دعا كرد كه خداوند در ا ن بركت اندازد. سپس فرمود: هر كس ظرف خود را پر كند. ابوهريره ميفرمايد: تمام سپاه ظرفهاي خود را پر كردند و از ا ن سير خوردند در حاليكه هنوز بر سر سفره مقداري از ا ن باقي بود در اين حال پيامبر فرمودند: «ا شهد ا ن لا ا له ا لا االله وا ني رسول االله لا يلقی االله بهما عبد غير شا ك فيهما ا لا دخل الجنة» الحديث مسند /3 قصه در شرح مسلم 42-4/ ا مده است. - مسلم 44/- 45 قسمتي از يك حديث طولاني است.

37 فصل دوم: اسلام «و هر كس خود را -در حالى كه نيكوكار باشد- تسليم خدا كند قطعا در ريسمان استوارترى چنگ درزده و فرجام كارها به سوى خداست». پيامبر نيز ميفرمايند: ١ «لا يو من ا حدكم حتی يكون هواه تبع ا لما جي ت به» P26F P. «ايمان هيچ يك از شما كامل نخواهد شد مگر اينكه هوي و هوسش پيرو ا نچه باشد كه من ا وردهام». از كتاب و سنت براي اينكه «قبول» شرط لا اله الااالله است چه دليلي داريم خداوند در شا ن ا ن كسي كه لا اله الا االله را قبول نميكند ميفرمايد: تا ا نجا كه ميفرمايد: [الصافات: 37-22] «كسانى را كه ستم كردهاند با همرديفانشان و ا نچه غير از خدا مىپرستيدهاندگرد ا وريد». تا جايي كه ميفرمايد: «(چرا كه) وقتي كه بدانان گفته ميشد: جز خدا معبودي - اين حديث را نصر بن ابراهيم المقدسي در «كتاب الحجة علی تاركی سلوک المحجة» ا ن را روايت كرده است و نووي در اربعين ا ن را حسن صحيح دانسته است. ابن حجر رجال سند ا ن را ثقه ميداند اما ابن رجب به دليل وجود ن عيم بن حماد ا ن را ضعيف بيان كرده است همچنين الباني در تعليقي كه بر حديث 5 از كتاب السنه ابن ابي عاصم دارد ا ن را ضعيف ميداند. اما بخاري ابوداود ترمذي و ابن ماجه از نعيم روايت كردهاند. حديث با اين اسناد ضعيف است. چون كه مدار ا ن بر نعيم بن حماد ميچرخد. اما يحيي بن معين و احمد بن حنبل و العجلي او را ثقه دانستهاند. در هر صورت معني حديث صحيح است زيرا در قرا ن دلالتهايي بر ا ن وجود دارد.همانند ا يات نساء 65 /- احزاب 36 براي تفصيل بيشتر رك جامعالعلوم و الحكم ابن رجب 338 السنه ابن ابي عاصم 3-2/ - اربعين مع شرح ابن دقيق - 04 فتحالباري 89/3 09.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 38 نيست بزرگي مينمودند (و خويشتن را بالاتر از ا ن ميديدند كه يكتاپرستي را بپذيرند). و ميگفتند: ا يا ما براي ) س خن) چكامهسراي ديوانهاي معبودهاي خويشتن را رها سازيم!. (اما او شاعر و مجنون نيست و) بلكه حق را ا ورده و پيغمبران را تصديق كرده است. (محتوي دعوت محمدو هماهنگي ا ن با دعوت انبياء دليل صدق گفتار او است)». و پيامبر ميفرمايد: «مثل ما بعثني االله به من الهدی والعلم كمثل الغيث الكثير ا صاب ا رض ا فكان منها نقية قبلت الماء فا نبتت الكلا والعشب الكثير وكان منها ا جادب ا مسكت الماء فنفع االله به الناس فشربوا وسقوا وزرعوا وا صاب منها طاي فة ا خری ا نما هي قيعان لا تمسك ماء ولا تنبت كلا فذلك مثل من فقه في دين االله ونفعه ما بعثني االله به فعلم وع لم ومثل من لم يرفع بذلك را س ا ولم يقبل هدی االله الذي ا رسلت به» P. P27F «مثال ا نچه از هدايت و علم كه خداوند مرا به ا ن برانگيخته است مانند باران فراواني است كه بر زمين ميبارد قسمتي از زمين صاف و هموار است و ا ب را جذب ميكند و در ا ن گياه و علف فراوان ميرويد [پس هم به خود و هم به ديگران سود ميرساند]. قسمتي از ا ن نيز صاف ولي باير و بيحاصل است ا ب را در خود نگه ميدارد و از اين طريق خداوند به مردم سود ميرساند و مردم از ا ب ا ن مينوشند و ا بياري و زراعت ميكنند [پس فقط به ديگران سود ميرساند]. اين باران بر قسمتي ديگر از زمين نيز ميبارد كه نه ا ب را در خود حفظ ميكند و نه گياهي در ا ن ميرويد. اين مثال كسي است كه در دين الهي تفقه يافته است و از ا نچه خداوند به من داده به او سود رسانيده است پس ا ن را فراگرفته و به ديگران ا موخته است. همچنين ا ن مثال كسي است كه خود را به ا ن مشغول نميكند و هدايتي را كه خداوند مرا به ا ن فرستاده است قبول نميكند». - متفق عليه: بخاري 28- - مسلم 63/7.

39 فصل دوم: اسلام چه دليلي از كتاب و سنت بر شرط «اخلاص» وجود دارد خداوند ميفرمايد: [الزمر: [3 «هان! تنها طاعت و عبادت خالصانه براي خداست و بس». [الزمر: [2 «خدا را پرستش كن و پرستش خود را سره و خاص او گردان». و پيامبر ميفرمايد: «ا سعد الناس بشفاعتي من قال لا ا له ا لا االله خالص ا من قلبه» P28F P. «خوشبختترين مردم و نزديكترين ا نها به شفاعت من [در روز قيامت] كسي ا س ت كه با اخلاص و از صميم قلب اعتراف ميكند كه خدايي بحق جز االله وجود ندارد». 2 االله».P P29F و پيامبر ميفرمايد: «ا ن االله تعالی حرم علی النار من قال لا ا له ا لا االله يبتغي بذلك وجه «خداوند [وجود] ا ن كس را كه شهادت لا اله الا االله را بر زبان ميا ورد و تنها هدف او از اين گفتار جلب رضايت الهي است بر ا تش دوزخ حرام گردانيده است». از كتاب و سنت براي اينكه «صدق» شرط لا اله الااالله است چه دليلي داريم خداوند ميفرمايد: [العنكبوت: 3-] - بخاري: 33/ و - 204/7 مسند احمد.373/2-2 بخاري 0-09/ - مسند احمد 44/4

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 40 «الف لام ميم. ا يا مردمان گمان بردهاند همين كه بگويند ايمان ا ورده ا ي م (و به يگانگي خدا و رسالت پيغمبر اقرار كردها م)ي به حال خود رها ميشوند و ايشان (ب ا تكاليف و وظايف و رنجها و سختهايي كه بايد در راه ا يين ا سماني تحمل كرد) ا زمايش نميگردند!. ما كساني را كه قبل از ايشان بودهاند (با انواع تكاليف و مشقات و با اقسام نعمتها و محنتها) ا زمايش كردهايم. ا خر بايد خدا بداند چه كساني راست ميگويند و چه كساني دروغ ميگويند». و پيامبر ميفرمايد: ١ النار».P P30F «ما من ا حد يشهد ا ن لا ا له ا لا االله وا ن محمد ا رسول االله صدق ا من قلبه ا لا حرمه االله علی «هركس كه از ته قلب و از روي صداقت و اخلاص به وحدانيت خداوند اعتراف كند و شريكي براي او قرار ندهد و به رسالت محمد ايمان داشته باشد خداوند بدن او را بر ا تش دوزخ حرام مينمايد و از عذاب ا ن در امان ميباشد». هنگامي كه پيامبر به فردي باديهنشين شرايع اسلام را ياد داد. او در جواب گفت: هب«خدا قسم نه چيزي بر ا ن اضافه ميكنم و نه چيزي از ا ن كم مينمايم». پيامبر فرمودند: «ا فلح ا ن صدق» P3F - حديث به صورت كامل به اين شرح است: انس بن مالك روايت ميكند كه معاذ رديف و همدوش پيامبر بود كه فرمودند: اي معاذبن جبل. م عاذ گفت: لبيك اي ن را سه با ر تكرا ر نمودند. پيامبر فرمود: «هركس كه از ته قلب و از روي صداقت و اخلاص به وحدانيت خداوند اعتراف كند و شريكي براي او قرار ندهد و به رسالت محمد ايمان داشته باشد خداوند بدن او را بر ا تش دوزخ حرام مينمايد و از عذاب ا ن در امان ميباشد». معاذ گفت: اي پيامبر خدا ا يا مردم را به اين امر ا گاه نكنم تا همديگر را بشارت دهند. فرمود: ا ن هنگام توكل ميكنند [و از انجام عمل صالح كوتاهي مينمايند]. معاذ در هنگام مرگ از ترس اينكه امري از امور دين را كتمان كرده- باشد اين حديث را روايت نمود. بخاري - 4/ مسلم 45/ (صدقا ) را نياورده است.

4 فصل دوم: اسلام «اگر راست بگويد (صدق داشته باشد) رستگار شده است». از كتاب و سنت براي اينكه «محبت» شرط لا اله الااالله است چه دليلي داريم خداوند ميفرمايند: [الماي دة: 54] «اي مو منان! هر كس از شما از ا ي ين خود بازگردد (و از ايمان به كفر گرايد كوچكترين زياني به خدا نميرساند و در ا ينده) خداوند جمعيتي را (به جاي ايشان بر روي زمين) خواهد ا ورد كه خداوند دوستشان ميدارد و ا نان هم خدا را دوست مي- دارند». و پيامبر نيز فرمودند: «ثلاث من كن فيه وجد بهن حلاوة الا يمان ا ن يكون االله ورسوله ا حب ا ليه مما سواهما وا ن يحب المرء لا يحبه ا لا الله وا ن يكره ا ن يعود في الكفر بعد ا ذ ا نقذه االله منه كما يكره ا ن يقذف في 2 النار» P32F «كسي كه اين سه خصلت را داشته باشد شيريني ايمان را ميچشد يكي اين كه االله و رسولش را از همه بيشتر دوست داشته باشد دوم اين كه محبتش با هر كس به خاطر - بخاري - 7/ مسلم 32-3/ - نساي ي 229-226/ و -9-8/8 احمد - 264 250/ ما لك.88/ 2- متفق عليه: لفظ ا ورده شده در متن لفظ امام مسلم است. ب خا ري 0-9/ - مسل م 48/ مو لف در رسالهاي به نام «مفتاح دارالسلام في تحقيق شهادتي الاسلام» اين شروط و ادله را به تفصيل ا ورده- است. رك كتاب معارج القبول شرح سلم الوصول ازمو لف 279-273/ - فتحالمجيد شرح كتاب التوحيد عبدالرحمن ا ل شيخ 70.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 42 خوشنودي االله باشد سوم اين كه برگشتن به سوي كفر بعد از رهايي از ا ن مانند رفتن در ا تش برايش ناگوار باشد». موالات و معادات براي خدا و بخاطر او (دشمني) به خاطر خدا دليل شرعي موالات (دوستي) براي خدا و معادات چيست خداوند ميفرمايد: تا ا نجا كه ميفرمايد: [الماي دة: - 5 [55 «اي مو منان! يهوديان و مسيحيان را به دوستي نگيريد (و به طريق اولي ا نان را به سرپرستي نپذيريد) ايشان برخي دوست برخي ديگرند (و در دشمني با شما يكسان و برابرند) هر كس از شما با ايشان دوستي ورزد (و ا نان را به سرپرستي بپذيرد) بيگمان او از زمره ايشان است». تا جايي كه ميفرمايد: «تنها خدا و پيغمبر او و مو منان يار ودوست شمايند». [التوبه: 23] «اي مو منان پدران و برادران (و همسران و فرزندان و هريك از خويشاوندان ديگر) را ياوران خود نگيريد (و تكيهگاه و دوست خودنداريد) اگر كفر را بر ايمان ترجيح دهند(و بيديني از دينداري در نزدشان عزيزتر و گراميتر باشد)». [المجادله: 22 ] «مردماني را نخواهييافت كه به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشند ولي كساني را به دوستي بگيرند كه با خدا و پيغمبرش دشمني ورزيده باشند».

43 فصل دوم: اسلام [الممتحنه: - [3 «اي مو منان! دشمنان من و دشمنان خويش را به دوستي نگيريد». تا ا خر سوره و از اين قبيل ا يات. شهادت به اينكه محمد فرستاده خداوند است شهادت به اينكه محمد رسول و فرستاده الهي است به چه دليل صورت ميگيرد خداوند ميفرمايد: [ا ل عمران: 64] «به يقين خدا بر مو منان منت نهاد [كه] پيامبرى از خودشان در ميان ا نان برانگيخت تا ا يات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به ا نان بياموزد قطعا پيش از ا ن در گمراهى ا شكارى بودند». [التوبه: 28] يب«گمان پيغمبري (محمد نام) از خود شما (انسانها) به سويتان ا مده است. هرگونه درد و رنج و بلا و مصيبتي كه به شما برسد بر او سخت و گران ميا يد. به شما عشق ميورزد و اصرار به هدايت شما دارد و نسبت به مو منان داراي محبت و لطف فراوان وبسيار مهربان است». [المنافقون: ] «خداوند ميداند كه تو فرستادهي از جانب او ميباشي».

الا [ فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 44 شهادت به «محمدرسولاالله» به چه معناست شهادت به رسالت محمد تصديق قطعي از صميم قلب همنوا با گفتن زبان است. به اين معني كه محمد بنده و فرستادهي ربالعالمين به سوي تمام مردم چه انسانها و چه جنياناست. حزاب: 46-45] «گواه و مژده رسان و بيمدهنده. و به عنوان دعوت كننده به سوي خدا طبق فرمان االله و به عنوان چراغ هدايت». پس اذعان (تصديق) به جميع ا نچه از گذشته و ا ينده خبر داده است و همچنين به تمامي ا نچه كه حلال و حرام عنوان كردهاست واجب است. نيز اطاعت و فرمانبرداري نسبت به ا نچه بدان امر نموده و اجتناب و دوري از ا ن چه از ا ن نهي نموده است و تبعيت از شريعت پاك او همچنين داشتن التزام به سنت و رفتار او چه در ظاهر و چه در خفاء همراه با رضايت بدانچه به ا ن قضاوت كرده است و تسليم محض در برابر ا ن لازم و ضروري است. و فهم اين موضوع كه چون او ا نچه را از خداوند به او رسيده است تبليغ مينمايد اطاعت از او اطاعت از خداوند و نافرماني او معصيت الهي است.. و ايمان به اينكه خداوند ا ن قدر به او عمر داد تا دين را به وسيلهي او كامل نمود و بلاغ و پيام ا شكارش را ابلاغ نمود و او امتش را در حالي ترك نمود كه بر راه راستي ميروند كه شبش مانند روز روشن است و كسي چيزي از ا ن نميكاهد مگر اين كه خود [و ا نچه ساخته است] خواهيم پرداخت. به هلاكت ميروند P. P33F و در اين باره مساي لي است كه انشاءاالله بدان - به حديث عرباض اشاره ميكند كه تخريج ا ن ا ورده شد.

45 فصل دوم: اسلام شرايط شهادت به رسالت محمد چيست و ا يا شهادت اول (شهادت به وحدانيت خدا) به تنهايي و بدون اين شهادت [شهادت به پيغمبري محمد] مورد قبول واقع ميشود همانگونه كه پيشتر بيان كرديم بنده جز به اين دو شهادت وارد دين اسلام نميشود. اين دو لازم و ملزوم و وابسته به همديگرند. ا ن چه در شهادت اول شرط است در شهادت دوم نيز شرط محسوب ميشود. بقيهي اركان اسلام دلايل وجوب نماز و زكات چيست خداوند ميفرمايد: [التوبه: 5] «اگر توبه كردند و (و از كفر برگشتند و به اسلام گرويدند و براي نشان دادن ا ن) نماز خواندند و زكات دادند (ديگر از زمره شمايند و ايشان را رها سازيد و) راه را بر ا نان باز گذاريد». [التوبه: ] «اگر ا نان (از كفر) توبه كردند و نماز را خواندند و زكات دادند (دست از ا نان بداريد چرا كه) در اين صورت برادران ديني شما هستند». [البينه: 5] «در حالي كه جز بديشان دستور داده نشده است كه مخلصانه و حقگرايانه خداي را بپرستند و تنها شريعت او را ا ي ين (خود) بدانند و نماز را چنان كه بايد بخوانند و زكات را (به تمام و كمال) بپردازند.». وديگر ا يات.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 46 دليل وجوب روزه در كتاب و سنت چيست خداوند ميفرمايد: [البقرة: [83 «اى كسانى كه ايمان ا وردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود». و فرموده است: [البقرة: 85] «پس هر كس از شما اين ماه را درك كند بايد ا ن را روزه بدارد». و به دليل ا ن چه در حديث ا ن فرد ا عرابي ا مده است كه از رسولاالله پرسيد: «أخبرني ما فرضاالله علي من الصيام فقال: شهر رمضان إلا أن تطوع شيي ا» «مرا از ا ن چه كه خداوند از روزه بر من فرض نموده است خبر ده پيامبر فرمود: [روزه واجب] روزه ماه رمضان است مگر اينكه خود به صورت داوطلبانه و مستحب به ا ن بيافزايي». دلايل وجوب حج چيست خداوند فرموده است: [البقرة: [96 «و حج و عمره را به تمام و كمال خالصانه براي خدا انجام دهيد» (و مراسم و مناسك ظاهري را به پايان بريد و هدفتان جز رضاي خدا نباشد). [ا ل عمران: 97] «و حج اين خانه واجب الهي است بر كساني كه توانايي (مالي و بدني) براي رفتن بدانجا را دارند».

47 فصل دوم: اسلام پيامبر نيز فرموده است كه: «ا ن االله تعاليكتب عليكم الحج» P34F «خداوند حج را بر شما واجب گردانيده است». 2 و همچنين در حديث جبري يل P P35F و حديث: «اسلام بر پنج چيز بنياد نهاده شده است» دليل است بر وجوب حج. حكم انكار و يا ترك ركني از اركان اسلام حكم كسي كه يكي از اين اركان پنجگانه را انكار نمايد يا اينكه بدان [يعني به وجود ا ن] اقرار كند ولي از قبول ا ن خودداري نمايد چيست به دليل كفري كه مرتكب شده است مانند بقيهي كذابان و مستكبران مثل فرعون و ابليس كشته ميشود. حكم ا ن كس كه به ا نها [اركان پنجگانه اسلام] اقرار كند ولي همه يا يكي از ا نها را به دليل كسالت و تنبلي يا تا ويل اشتباه ترك كند چيست اگر مورد متروك نماز باشد از كسي كه ا ن را با وصف مذكور [در سوال] از وقت و موعد خود به تا خير بيندازد خواسته ميشود كه توبه نمايد [و نماز را به حالت قضاء ادا كند] و در غير اين صورت حد او ا ن است كه كشته شود. به اين دليل كه خداوند ميفرمايد: [التوبه: [5 «اگر توبه كردند و نماز خواندند و زكات دادند (ديگر از زمرهي شمايند و ايشان را رها سازيد و) راه را بر ا نان باز گذاريد». - صحيح مسلم 02/4 نساي ي -0/5- احمد 508/2 2- قبلا ا ورده شده است.

فرازهايي از عقيده اهلسنت و جماعت 48 و نيز به دليل حديث پيامبر اسلام كه فرمود: «ا مرت ا ن ا قاتل الناس...». P36F «به من امر شده است كه با مردم بجنگم تا اين كه شهادتين را ادا كرده و نماز و روزه بگذارند». اما در مورد زكات: اگر كسي كه زكات را پرداخت ننموده است قدرت و شوكتي نداشته باشد امام و حاكم اسلام با زور و به اجبار زكات را از او ميگيرد و او را نيز مجبور ميكند كه قسمتي از اموال خود را [زاي د بر زكات مورد نظر] تسليم بيتالمال كند به دليل اين حديث از حضرت رسول كه فرمودند: 2 «ومن منعها فا نا ا خذوها وشطر ماله معها...» P37F P. «هر كس از اداي ا ن [زكات] ممانعت كند ا ن را به همراه قسمتي از اموالش از او ميستانيم». و اگر جماعتي داراي قدرت و زور بودند بر امام واجب ميشود كه عليه ا ن ه ا ب ه جنگ و قتال برخيزد تا اينكه زكات را بپردازند. به دليل ا يات و احاديث كه شرح ا ن پيشتر گذشت و همچنين به دليل ا نچه ابوبكر صديق و اصحاب انجام دادند. اما اگر فرد در مورد روزه تنبلي كند. حكمي در باب ا ن نيامده است ولي امام يا ناي ب او به وسيلهي تنبيه و ا زار او را تا ديب ميكنند. اگر متروك حج باشد مهلت اداي ا ن تمام عمر است و جز با مرگ منتفي نميشود و مبادرت به انجام ا ن واجب است و دربارهي سستي در ا ن وعيد و تهديد اخروي ا مده است. اما در دنيا عقوبت خاصي ندارد. - متفق عليه بخاري / مسلم 39/ 2- سنن نساي ي 7-5/5 - ابوداود 4/5 درجه حديث حسن ميباشد. اما گروهي ادعاي نسخ اين حديث را دارند. ر.ك. نساي ي 6/5.