dutch mountains

Transcription

1 dutch mountains text jan tromp photography harry cock francine houben / mecanoo architecten

2 dutch mountains

3 dutch mountains francine houben / mecanoo architecten 荷蘭人造山法蘭馨荷本麥肯諾建築師事務所 fotografie/photography/ 攝影 harry cock tekst/text/ 內文 jan tromp Uitgeverij de Kunst

4 Inhoud / Contents / 目錄 Inleiding Introduction / 引言 P 6 1 Montevideo 蒙得維的亞 Rotterdam, The Netherlands P 12 2 Whistling Rock Country Club golfclubhuis Whistling Rock Country Club golf clubhouse / 呼嘯岩高爾夫球俱樂部 Chuncheon, South Korea P 44 3 Bibliotheek Technische Universiteit Delft TU Delft Library / 代爾夫特理工大學圖書館 Delft, The Netherlands P 80 4 Bibliotheek van Birmingham Library of Birmingham / 伯明罕圖書館 Birmingham, UK P 106 Interview met Francine Houben door Jan Tromp Een onvergetelijk gebouw, dat is wat ik wil maken P 142 Interview with Francine Houben by Jan Tromp An unforgettable building, that is what I want to create P 162 讓人無法忘記的建築, 這就是我要設計的, 揚 特龍埔專訪法蘭馨 荷本 P Bijlmerpark 拜爾莫公園 Amsterdam, The Netherlands P Wei-Wu-Ying Center for the Arts 衛武營藝術文化中心 Kaoshiung, Taiwan P Kapel Heilige Maria der Engelen Saint Mary of the Angels Chapel / 聖瑪莉亞天使祈禱堂 Rotterdam, The Netherlands P La Llotja de Lleida 萊里達文化中心 Lerida, Spain P 294 Projectgegevens Project specifications / 項目細節 P 338 Mecanoo people 麥肯諾同事 P 342 Biografie Francine Houben Biography Francine Houben / 法蘭馨 荷本生平 P 344 Mecanoo statements 麥肯諾宣言 P 346 Mecanoo architecten 麥肯諾建築師事務所 P 348

5 Inleiding Bijna dertig jaar later is leven en werk van Francine Houben aanzienlijk veranderd. In 2008 werd ze in Nederland uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar. Het werkterrein van Mecanoo is internationaal geworden. Maar de missie is dezelfde als die van De 6 opdracht is nog altijd kwalitatieve verbetering van 7 Francine Houben heeft een aantal liefdes. de leefomgeving. Over de enorme bibliotheek in het Ze is moeder, ze heeft een man, ze heeft ouders. Ze heeft centrum van Birmingham zegt Houben bijvoorbeeld: ook, samen met vier partners, een architectenbureau Ik wil samenhang brengen, temidden van de etnische met negentig medewerkers uit 25 landen. Je hoeft die diversiteit van de stad en de sporen van het industriële andere liefdes niet tekort te doen om vast te stellen dat verleden. ze verslingerd is aan het bureau en haar vak. Houben vertrouwt op haar intuïtie, naar een songtekst Dit boek is meer dan een boek over architectuur. Het van John Lennon: Intuition takes me everywhere. De gaat over prachtgebouwen, all over the world, naar ontwerpen van Mecanoo zijn gebaseerd op vorm. En op Nederlands ontwerp. Het gaat over een vrouw die zichzelf emotie. Op rationaliteit. En op sensualiteit. is gebleven in de wonderlijke en harde wereld van de Dutch Mountains is de titel van dit boek. Het verwijst internationale architectuur. Het gaat over het weergaloze naar de jeugd van Francine Houben in het romantische, succes van een nog altijd idealistisch gemotiveerd heuvelachtige landschap van het zuiden van Nederland. architectenbureau, Mecanoo uit Delft. De titel verwijst ook naar een belangrijk kenmerk van Gebouwen van Mecanoo zijn nooit alleen maar haar werk. Dikwijls is het glooiend en golvend, het monumentaal. Het bureau draagt de overtuiging uit verheft zich boven het vlakke land en tegelijk is het in dat de publieke ruimte het geestelijk eigendom is van compositie en materiaal met het aardse verbonden. de plaatselijke bevolking en dat om die reden publieke Dutch Mountains toont projecten van Mecanoo van over gebouwen zich moeten voegen naar de sociale en de hele wereld. Gebouwen die alweer een geschiedenis natuurlijke omgeving. kennen, recente ontwerpen, projecten in opbouw. Van Francine Houben was in 1984 een van de oprichters Kaohsiung, de grootste havenstad van Taiwan, tot de van Mecanoo. Geheel naar de geest van de tijd, zeker in Bijlmermeer, de bekendste multiculturele wijk van Nederland, werden de jonge architecten van Mecanoo Amsterdam en vermoedelijk van heel Nederland. Van gedreven door maatschappelijk idealisme, veel meer dan een theater en conferentiecentrum in Lerida, Spanje door persoonlijke ambitie. Verheffing van de bevolking, tot de grootste bibliotheek van Europa in Birmingham, een bijdrage aan de leefbaarheid dat was het grote doel. Engeland. Woningbouwprojecten moesten de gemeenschap ten Dutch Mountains is de trektocht van Francine Houben goede komen en kwaliteit moest de grauwheid van de over de wereld, in acht fotoreportages. sociale woningbouw vervangen. INLEIDING / INTRODUCTION / 引言 JAN TROMP

6 Introduction 8 9 Francine Houben has several loves. remains to improve the quality of the living environment. She is a mother, she has a husband, she has parents. She For example, Houben says of the enormous library in also has, along with her four partners, an architecture downtown Birmingham: I want to create cohesion bureau with a staff of 90 from 25 different countries. among the ethnic diversity of the city and the traces of its She is as devoted to her family as to her profession and industrial past. commitment to Mecanoo. This book is more than a book Houben relies on her intuition, as in a song by John Lennon: about architecture. It is about beautiful buildings, all over Intuition takes me everywhere. Mecanoo s designs are the world, created according to Dutch design. It is about based on form. And emotion. On rationality. And sensuality. a woman who has remained true to herself in the strange Dutch Mountains is the title of this book. It refers to and harsh world of international architecture. It is about Houben s youth in the romantic, hilly landscape of the the matchless success of the always idealistically motivated Southern Netherlands. The title also refers to an important architecture bureau from Delft, Mecanoo. feature of her work, which is often hilly and undulating, it Mecanoo s buildings are not just monumental. The practice rises above the flat land yet is connected to the earth in carries the conviction that public space is the intellectual composition and material. property of the local population and that public buildings Dutch Mountains shows Mecanoo s projects from around should respect the social and natural environment. the world. Buildings which already have a place in history, Francine Houben was one of the founders of Mecanoo recent designs, and projects under construction: from in Entirely in the spirit of the time, especially in Kaohsiung, Taiwan s largest port city, to the Bijlmermeer, the Netherlands, young architects were driven by social the most famous multi-cultural neighbourhood of idealism far above personal ambition. Uplifting the people, Amsterdam and probably in the Netherlands. From a contributing to quality of life - that was the great goal. theatre and conference centre in Lerida, Spain to Europe s Housing projects had to benefit the community and quality largest library in Birmingham, England. was to replace the drabness of social housing. Dutch Mountains follows the trail of Francine Houben Nearly thirty years later, the life and work of Francine around the world, in eight photo shoots. Houben has changed considerably. In 2008 she was named Business Woman of the Year in the Netherlands. Mecanoo s playing field has gone global. But the mission is the same as that of The task INLEIDING / INTRODUCTION / 引言 JAN TROMP

7 引言 法蘭馨 荷本有幾個至愛 她有幾個小孩 丈夫 雙親 四位建築師事務所合夥人, 以及來自 25 個國家的 90 位同事 她奉獻自己給家庭 建築專業與麥肯諾建築師事務所, 這不僅僅是一本關於建築的書, 更是以荷蘭設計到世界各地完成優秀建築的故事 ㄧ位經過世界嚴苛建築世界考驗仍能忠於自己的女性 無比成功且具高理想性的建築師事務所 麥肯諾建築師事務所 麥肯諾設計的作品不只是考量紀念性向度, 而是常保一個信念 公共空間是當地居民共同的知識財產, 因此公共建築應尊重社會與自然環境 法蘭馨 荷本是麥肯諾建築師事務所於 1984 年的創始人之一, 在當時荷蘭的社會氛圍中, 年輕建築師都帶有社會理想主義的色彩, 增進公眾利益與提升生活品質等都是主要的目標, 個人功利反而是其次 住宅設計必須對社區與生活品質有助益, 並且避免傳統社會住宅的單調刻板印象 三十年後, 法蘭馨 荷本的生活與工作都有許多轉變, 在 2008 年她獲得荷蘭年度女性企業家獎項, 麥肯諾的舞臺已擴展到全世界 但是她的理想與抱負仍與 1984 年當時相同, 依然是改善生活環境品質, 以英國伯明罕市中心的大型圖書館為例, 荷本女士說 : 我想在各種不同民族和工業歷史足跡之間創造協調性 荷本女士以直覺工作, 就像約翰藍儂的ㄧ首歌中所描述 : 直覺將我帶到任何ㄧ方, 麥肯諾的設計以形式 情感 理性 感官為基礎 荷蘭人造山 是本書書名, 概念來自荷本女士幼年在荷蘭南部的浪漫起伏地形, 以及她的作品風格 由平地升起但又與地表質感相連的設計 荷蘭人造山 中可以看到麥肯諾在世界各地的作品, 經典作品 近期完成 甚至正在興建中的案子, 包括位在臺灣最大港口城市高雄 荷蘭阿姆斯特丹著名的多元文化社區拜爾莫, 不同機能包括位在西班牙萊里達的劇院與會議中心 位在英國伯明罕的歐洲最大圖書館 荷蘭人造山 以八組照片, 跟著法蘭馨 荷本的腳步到世界各地 INLEIDING / INTRODUCTION / 引言 JAN TROMP

8 Aan de Wilhelminapier in de havenstad On the Wilhelmina Pier in the port 在海港城市鹿特丹威爾漢敏娜 Rotterdam meerden ooit de oceaan- city of Rotterdam ocean liners and (Wilhelmina) 碼頭曾經停泊著 荷蘭 stomers en cruiseschepen aan van de cruise ships of the Holland-America 美國線 跨洋去紐約的郵輪 在此碼頭 Holland-Amerika Lijn om de overtocht Line set anchor to make the cros- 的端點上, 麥肯諾設計了荷蘭最高的居 naar New York te maken. Op de kop sing to New York. At the head of this 住摩天大樓 : 蒙得維的亞 這座大樓有 van deze pier bouwde Mecanoo de op pier, Mecanoo built what was then, 152 米高,192 戶居住單元,54 種居住 dat moment hoogste woontoren van the tallest residential tower in the 單元類型 Nederland: Montevideo. Het gaat om Netherlands: Montevideo. The tower 蒙得維的亞由相互交叉的量體組 een toren van 152 meter hoog met 192 is 152 meters high with 192 apart- 成, 其中一部分在碼頭上空懸浮, 建 1 Montevideo woningen, met maar liefst 54 verschillende woningtypes. Montevideo bestaat uit een compositie van in elkaar grijpende volumes, waarvan een deel boven de kade zweeft. Het gebouw refereert aan de hoogbouw van New York, Chicago en Boston uit het interbellum: bakstenen gebouwen, met een verfijnde detaillering en kleurgebruik, veel dakterrassen en loggia s. De constructie doet mee aan het Holland-Amerikagevoel: een bouwsysteem van afwisselend staal (Amerika), beton (Holland) en weer staal. De eerste twee verdiepingen zijn ments and incorporates at least 54 different housing types. Montevideo is a composition of interlocking volumes, partly floating over the quayside. The building is evocative of the high-rise buildings in New York, Chicago and Boston from the interwar period: brick buildings, with refined details and colours, many roof top terraces and loggias. The construction embodies the Holland- Americafeeling: a building system of alternating steel (America), concrete (Holland) and then steel. The first two floors are constructed of steel and support the tower and 築讓人聯想到二次大戰間的紐約 芝加哥 波士頓建築 : 磚造 精美細部 色彩 屋頂花園與涼廊, 結構本身也是一種荷蘭 - 美國的對比隱喻, 由下到上依序為鋼 ( 美國 ) 混凝土( 荷蘭 ) 鋼 ( 美國 ) 最底下兩層是鋼構造, 支稱著上面的高樓和懸挑的 水公寓, 上方 27 層是混凝土格狀結構,28 層以上又回復成鋼構 蒙得維的亞的入口大廳給人一種飯店大廳氣氛, 令人感覺像是初次旅行到這裡 整個大樓就像郵輪的斷面, 有不同的樓高 不同的價位 餐廳 辦公室 出租式客房及附有健身房和桑拿浴的游泳池 geconstrueerd uit staal en dragen de the cantilevered Water Apartments. Montevideo, Rotterdam, Montevideo, Rotterdam, 蒙得維的亞 toren en de ver uitkragende Water- The 27 floors above have been Nederland (2005) The Netherlands (2005) (Montevideo, 烏拉圭首都 ), appartementen. De 27 verdiepingen constructed with a concrete climbing 鹿特丹, 荷蘭 (2005 年 ) daarboven zijn gerealiseerd met een form. From the twenty-eighth floor betonnen klimkist. Vanaf de achten- steel is used. twintigste verdieping is verder in staal The high, wide entrances of Monte- gebouwd. video have something of the feel of a De hoge, ruime entrees van Montevi- hotel lobby, where a traveller arrives. deo hebben iets van de sfeer van een The building as a whole refers to the hotellobby, waar je als reiziger arri- cross section of an ocean liner with veert. Het gebouw als geheel refereert different floor heights, different price aan de doorsnede van een oceaansto- classes, and restaurants, offices, mer met verschillende verdiepings- guest rooms and a swimming pool hoogten, verschillende prijsklassen en with a gym and sauna. restaurants, kantoren, gastenverblijven en een zwembad met fitnessruimte en sauna.

9 14 Vanaf de Wilhelminapier vertrokken vroeger de oceaanstomers met emigranten naar Amerika. Het voormalige hoofdkantoor van de Holland-Amerika Lijn is nu het beroemde Hotel New York. The pier was once the gateway to the New World as ocean liners took emigrants to America. The former headquarters of the Holland-America Line is now the famous Hotel New York. 這個碼頭曾經是跨洋去美國的郵輪起點, 碼頭底端的荷蘭美國航運辦公總部, 現已改裝成著名的紐約飯店 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

10 16 Montevideo bestaat uit een compositie van in elkaar grijpende volumes, waarvan een deel boven de kade zweeft. In 2005 was Montevideo de hoogste woontoren van Nederland. The building is a composition of intersecting volumes, one of which is suspended above the quayside. In 2005 Montevideo was the highest residential tower in the Netherlands. 建築由相互交叉的量體組成, 其中一部分在碼頭上空懸浮,2005 年當時是荷蘭最高的住宅大樓 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

11

12 20 De M op het dak, een windwijzer van acht meter hoog, is van Montevideo, maar ook van de rivier de Maas, van de Maritieme traditie van Rotterdam en van nog veel meer. The M crowning the building, an 8-metre high weather vane, stands for Montevideo, yet also for the river Maas, Rotterdam s Maritime tradition and much more. 建築頂端冠上ㄧ個八公尺高的 M 形狀風向標, 代表 Montevideo 港邊的 Maas 河等等

13 22

14 24 25 Het gebouw refereert aan de hoogbouw van New York, Chicago en Boston uit het interbellum: bakstenen gebouwen, met een verfijnde detaillering en kleurgebruik, veel dakterrassen en loggia s. De constructie is hybride van aard, de onderste twee bouwlagen zijn van staal (Amerika), dan volgt tot negentig meter hoogte beton (Holland) en daarna gaat het weer verder met staal, wat vrij indeelbare vloeren oplevert. The building refers to the interwar high-rise buildings of New York, Chicago and Boston: brick with refined detailing and use of colour, plenty of roof terraces and loggias. The hybrid construction delivers highly flexible floor plates and consists of steel (America) on the two lower levels with concrete (Holland) up to a height of 90 metres and then steel again. 建築讓人聯想到二次大戰間的紐約 芝加哥 波士頓 : 磚造 精美細部 色彩 屋頂花園與涼廊 結合多種結構系統以提供高彈性的平面配置, 最底下兩層是鋼構造 ( 美國 ), 上方直到 90 公尺高是混凝土結構 ( 荷蘭 ), 以上又回復成鋼構 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

15 27 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

16 28 29 De doorsnede laat zich rijmen met die van een oceaanstomer of cruiseschip. Met de prijsklassen verschillen de vloeroppervlakken en de verdiepingshoogten. De ronde ramen doen mee in dit spel. The building section is reminiscent of an ocean liner or cruise ship: different price classes have different floor plans and storey heights. The porthole windows are a play on the Maritime analogy. 整個大樓就像郵輪的斷面, 有不同的價位 不同的平面 不同的樓高, 立面上舷窗般的窗戶是海洋文化的比喻 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

17 De constructie biedt ruimte voor variatie, verschillende verdiepingshoogten en meer dan vijftig verschillende plattegronden. Ramen, balkons en loggia s zijn in ritmische patronen geplaatst. The construction allows room for variation, different storey heights and more than fifty different floor plates. The windows, balconies and loggias form a rhythmic pattern. 選擇的結構形式提供多種空間可能性, 包括不同樓高 五十多種住宅單元等, 開窗語彙 陽臺 涼廊等元素形成充滿韻律的立面構圖

18 32 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

19 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

20 37 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

21 39 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

22 40 41 Rotterdam, city of architecture, bouwt een nieuwe skyline met architecten als Norman Foster, Rem Koolhaas, Ben van Berkel, Renzo Piano en Alvaro Siza. Rotterdam, city of architecture, builds a new skyline with architects such as Norman Foster, Rem Koolhaas, Ben van Berkel, Renzo Piano, and Alvaro Siza. 在充滿著名當代建築師作品的鹿特丹市, 與其它建築師包括 Norman Foster Rem Koolhaas Ben van Berkel Renzo Piano Alvaro Siza 繪出整個城市天際線

23 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 MONTEVIDEO 蒙得維的亞

24 Op 75 kilometer ten noordwesten van Seventy-five kilometers northwest of 在離南韓首都首爾西北方 75 公里處, de Zuidkoreaanse hoofdstad Seoul ligt the South Korean capital, Seoul, is 座落著一個 27 洞的高級高爾夫球場 : 呼 Whistling Rock, een exclusieve 27 holes Whistling Rock, an exclusive 27 holes 嘯岩 球場周圍的宜人山勢, 是高爾夫 golfbaan. Het complex wordt omgeven golf course. The complex is surroun- 球俱樂部主館與三個茶藝館設計的靈感 door een schitterend berglandschap, ded by beautiful mountain scenery, 來源 dat voor Mecanoo de inspiratiebron which was Mecanoo s inspiration for 設計手法結合俱樂部需要的奢華感 was voor het ontwerp van een clubhuis the design of a clubhouse and three 與對環境意識的敏感度, 概念是設計一 en drie theehuizen. tea houses. 個能把周圍美景盡收眼底的盒子 兩片 Het ontwerp vormt een uitgewogen The design reflects a careful balance 自然石材上下夾住水平透明開口, 輕輕 2 balans tussen een luxe golfclubhuis en een zorgvuldige inpassing op de gevoelige locatie. Het gebouwconcept creëert een room with a view: een transparante gevel ingeklemd tussen twee platen natuursteen, zwevend boven het landschap. between a luxurious golf clubhouse with environmental consciousness and site sensitivity. The design concept is that of a room with a view: a transparent façade in between two horizontal natural stone slabs. The building appears to float above the 飄浮在優美的景觀上 因業主將在俱樂部內展示個人藝術收藏, 這個俱樂部被當做博物館般設計, 天然材料結合純白天花與地板, 提供平和的背景, 所有來賓在此空間中享受文化與自然的饗宴, 欣賞 經驗 與記憶愉悅的感官享受 Het clubhuis doet denken aan een surrounding landscape. 三個茶藝館沿著球道分散配置, 依 museum waar leden en bezoekers The clubhouse is rather like a 照所在位置的差異, 每個造型語彙都不 worden uitgenodigd te genieten van museum, where members and visitors 同, 但都有雕塑品般的設計品質, 不管 kunst, cultuur en natuur. Een plek om are invited to celebrate art, culture 是待在俱樂部或是在打球途中, 三個建 te bewonderen, te genieten en aan and nature: a place to admire, to 築都具有地標般的效果 Whistling Rock Country Club golf clubhouse terug te denken. Het interieur met haar eenvoudige vormen, natuurlijke materialen, witte vloeren en plafonds creëert rust en balans in het gehele gebouw. Op verschillende plekken langs de golfbaan staan theehuizen, drie in totaal, tempel, cocon en wolk. Elk theehuis vormt een beeldhouwwerk op zichzelf. In het avondlicht is het een sprook- experience and to remember. The interior with its simple forms, natural materials, white floors and ceilings creates balance throughout the building. Tea houses are located along the golf course in several places, three in total. Each tea house is a sculpture in itself. At dusk, it is a magical experience, either from the golf course or jesachtige ervaring, zowel vanaf de from the clubhouse. Whistling Rock Country Club Whistling Rock Country Club golf 呼嘯岩高爾夫球俱樂部, golfbaan als vanuit het clubhuis. golfclubhuis, Chuncheon, clubhouse, Chuncheon, South Korea 春川, 南韓 (2011 年 ) Zuid-Korea (2011) (2011)

25 46 47 為這位喜好收集現代藝術的業主, 我們也設計了位在首爾的 Heungkuk Plaza, 廣場上展示藝術家 Jonathan Borofsky 的作品 The Hammering Man For the client, a collector of modern art, we also designed Heungkuk Plaza in Seoul with Jonathan Borofsky s The Hammering Man. We ontwierpen voor de opdrachtgever, een verzamelaar van moderne kunst, ook Heungkuk Plaza in Seoul met the Hammering Man van Jonathan Borofsky. CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

26 48 De 27 holes golfbaan ligt in een prachtig berglandschap. Het was vanzelfsprekend dat dit de inspiratiebron zou vormen voor het clubhuis en de drie theehuizen. With such a beautiful mountain landscape surrounding the 27-hole golf-course, it was only natural that this be our design inspiration for the clubhouse and the three tea houses. 27 洞高爾夫球場周圍的宜人山勢, 是高爾夫球俱樂部主館與 3 個茶藝館設計的靈感來源

27 50 51CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

28 52 Het ontwerp vormt een uitgewogen balans tussen een luxe golfclubhuis en een zorgvuldige inpassing op de gevoelige locatie. Het gebouwconcept bestaat uit een glazen gevel ingeklemd tussen twee platen natuursteen, zwevend boven het landschap, waardoor een belvedère wordt gecreëerd. The design reflects a careful balance between a luxurious golf clubhouse with environmental consciousness and site sensitivity. The building concept consists of a belvedere: a glass façade between two natural stone slabs floating above the surrounding landscape. 設計手法結合俱樂部需要的奢華感與對環境意識的敏感度, 概念是設計一個能把周圍美景盡收眼底的盒子 兩片自然石材上下夾住水平透明開口, 輕輕飄浮在優美的景觀上

29

30 56 57CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

31 Het clubhuis doet denken aan een museum waar leden en bezoekers worden uitgenodigd te genieten van cultuur en natuur. Een plek om te bewonderen, te genieten en aan terug te denken. Het interieur met haar eenvoudige vormen, natuurlijke materialen, witte vloeren en plafonds creëert rust en balans in het gehele gebouw. The clubhouse is rather like a museum, where members and visitors are invited to celebrate culture and nature: a place to admire, to experience and to remember. The interior with its simple forms, natural materials, white floors and ceilings create balance throughout the building. 因業主將在俱樂部內展示個人藝術收藏, 這個俱樂部被當做博物館般設計, 天然材料結合純白天花與地板, 提供平和的背景, 所有來賓在此空間中享受文化與自然的饗宴, 欣賞 經驗 與記憶愉悅的感官享受

32

33 62 63CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

34 64 65 De wijnkelder. The whine cellar. 酒窖 CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

35 Restaurant met in het midden plaats voor een weelderige tuin. Restaurant with space for a lush garden in its centre. 餐廳中央設計蒼翠繁茂的花園 67 CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

36 De drie theehuizen - cocon, tempel en wolk - zijn sculpturale objecten en variëren in vorm en grootte van elkaar. Ze zijn als visuele iconen in het landschap. Dit is theehuis 1: de cocon. The three tea houses - cocoon, temple and cloud - are sculptural objects, which vary from one another and serve as visual icons within the landscape. This is tea house 1: the cocoon. 三個球場休息茶藝館分別稱做 : 繭 寺 雲, 都是球場中的視覺焦點, 雕塑品般的設計讓三個都不相同, 這是第一個茶藝館 : 繭

37 70 Dit is theehuis 2: de tempel. This is tea house 2: the temple. 這是第二個茶藝館 : 寺 CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

38 72 73 與業主 當地建築師在俱樂部地下室的臨時工地辦公室, 討論室內設計與工程進度 Meeting the client and local partner in a temporary office in the basement of the building discussing the interior and execution of the project. Overleg met opdrachtgever en local partner over interieur en uitvoering in een tijdelijk kantoor in de kelder van het gebouw. CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

39 CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

40 De hotelkamer als het digitale kantoor. The guest room as digital office. 飯店房間成為數位辦公室

41 79CHUNCHEON 春川 ZUID-KOREA/SOUTH KOREA/ 南韓 GOLFCLUBHUIS/GOLF CLUBHOUSE/ 高爾夫球俱樂部

42 Markant is het minste wat men kan Striking is the least one can say of the 引人注目 是這個大學圖書館設 zeggen van de universiteitsbibliotheek. university library. The lawn around 計無庸置疑的特點 建築上方的草坪, Het grasveld rondom het gebouw is the building comes to a point, like a 如一張掀起的紙片, 成為可以行走的屋 aan één punt, als een velletje papier, lifted sheet of paper and forms a roof 頂 這掀起的草坪由柱子支撐, 底下的 opgetild en vormt een dak dat belopen on which one can walk. The raised 空間再由玻璃帷幕包覆 kan worden. De opgetilde grasmat lawn is supported by columns and 草坡被一座大型臺階切開, 將人帶 wordt ondersteund door kolommen en the main hall created underneath 向主樓層的入口 再遠處有一巨大圓錐 de grote hal die zo ontstaat, is voorzien features glass facades. 體插入草坪, 圓錐體頂端是開放結構 van glazen gevels. The slope is broken by a languid 此圓錐體有四十多公尺高, 它不僅是科 3 De helling wordt doorbroken door een lome trap die naar de entree op de bel-etage leidt. Verderop doorpriemt een enorme kegel het veld, waarvan de top uit een open constructie bestaat. De kegel, ruim veertig meter hoog, staat niet alleen symbool voor techniek, maar heeft tevens een functie staircase leading to the entrance on the bel-étage. Beyond, a huge cone pierces the lawn, the top of which is open. The cone, more than forty meters high, is not only a symbol of technology, but functions also as a light source: a glass plate has been placed in the roof of the cone which 技的象徵, 同時也有引入光線的功能, 在圓錐體正上方的玻璃天窗, 將日光引入整個建築的中央 這座圖書館對麥肯諾來說, 不僅是建築設計, 也是景觀設計 室內空間給人巨大的空間感, 這種感覺主要是來自于龐大的中心大廳, 這個震撼的空間就像大教堂般, 令人印象 in de lichtvoorziening: in het dak van allows daylight to penetrate into the 深刻又易於親近 de kegel bevindt zich een glazen plaat building. waardoor het daglicht tot midden in For Mecanoo, the library is not only het gebouw kan doordringen. building, but also landscape. TU Delft Library De bibliotheek is in het ontwerp van Mecanoo een gebouw dat niet alleen gebouw wil zijn, maar ook landschap. The interior is marked by vast spaciousness, particularly through the large central hall. The impressive Het interieur wordt gekenmerkt space has the effect of a cathedral, door een enorme ruimtelijkheid, met impressive but welcoming. Bibliotheek Technische TU Delft Library, 代爾夫特理工大學圖書館, name dankzij de grote, centrale hal. Universiteit Delft, Nederland The Netherlands (1997) 荷蘭 (1997 年 ) De indrukwekkende ruimte heeft het (1997) effect van een kathedraal, imponerend maar ook uitnodigend.

43 82 83 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

44 84 De bibliotheek is een gebouw dat eigenlijk geen gebouw wil zijn, maar een landschap. The library is a building that does not want to be a building, but a landscape. 這是個不想成為建築物, 而是成為地景的圖書館

45 87 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館 Als een velletje papier is het landschap aan een kant opgetild. Een kegel, het symbool van techniek, prikt als een push pin landschap en bibliotheek aan elkaar vast. The large roof-lawn is tilted up at one corner like a sheet of paper held at a single point. A cone, the symbol of technology, pierces the library and the landscape, affixing them like a push pin. 大片的屋頂草皮往ㄧ端傾斜, 就像只用ㄧ點著地的紙張, 代表科技的圓錐體穿過圖書館與草皮, 如同一顆圖釘般錨定整個設計

46 89 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

47 90 91 Binnen verbluft een hoogoprijzende hangende boekenkast. De diepblauwe achtergrond maakt de kast met boeken tot een wandvullend decor van een theaterstuk. Inside, a suspended bookcase creates a striking presence. The deep blue background and the wall-to-wall book case lend the feel of a theatre set. 室內懸吊的書架產生震撼的存在感, 深藍色的背景與連續的書牆, 產生劇場佈景般的戲劇性 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

48 92 93 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

49 94 95 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

50 96 97 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

51 98 99 De kegel geeft vorm aan de ronde, introverte leeszalen. Deze hangen aan de punt van de kegel, waardoor de hal een grote kolomvrije ruimte wordt. The cone shapes the round, introverted reading rooms, which hang from the apex of the cone, providing the hall with a large space free of columns. 圓錐形量體內是圓形的閱覽室, 結構懸吊在角錐的頂點, 形成無柱的空間 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

52 100 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

53 102 Ruimte en licht en een rustgevende akoestiek zijn voor het ontwerpen van een bibliotheek blijvende waarden. Space and light and careful acoustics are always valuable features in the design of a library. 空間氣氛 光線與聲學品質都是圖書館的設計重點

54 De bibliotheek is een gebouw van glas en gras. The library is a building of glass and grass. 這是一個玻璃與草構成的建築 105 DELFT 代爾夫特 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

55 De m 2 tellende Library of The 35,000 m 2 Library of Birmingham 面積三萬五千平方公尺的伯明罕圖 Birmingham is in zijn soort de grootste is the largest of its kind in Europe. 書館, 是全歐洲同類建築中最大的 van Europa. Centenary Square is the largest 世紀廣場是伯明罕最大的公共廣 Centenary Square is het grootste public square in Birmingham and is 場, 位於市中心, 廣場周圍座落著 publieke plein van Birmingham en located in the heart of the city. On 1936 年重建的歷史建築 Baskerville ligt in het hart van de stad. Aan het the square are the Baskerville House, House, 及 1964 年設計的知名混凝土 plein liggen het Baskerville House, een a monument designed in 1936 and 立面劇院 The Repertory Theatre monument ontworpen in 1936 en het the famous Repertory Theatre (REP), (REP) 既有的廣場缺乏識別性與獨 beroemde Repertory Theatre (REP), a concrete building designed in 特氣氛, 新的伯明罕圖書館設計將世紀 4 een betonnen gebouw ontworpen in Het plein mist identiteit en gezelligheid. De komst van de Library of Birmingham naar Centenary Square biedt een unieke kans het plein te transformeren in een levendige openbare ruimte. Mecanoo heeft de drie aan het plein The square lacks identity and intimacy. The arrival of the Library of Birmingham to Centenary Square offers a unique opportunity to transform the square into a lively public space. Mecanoo perceived the three buildings on the square as an ensem- 廣場轉型為一個有生氣的公共空間, 集娛樂 文化及紀念活動為一體 麥肯諾將三個座落在廣場的建築看成一個合奏 : 三段描述不同城市發展時代的樂章 最繁忙的人行徒步街將人們帶到世紀廣場, 圖書館懸挑的量體不僅為圖書館及劇院的公共入口提供遮蔽, 並提供大型的城市陽臺, 是鳥瞰整個廣 gelegen gebouwen opgevat als een ble: three palazzos form an urban 場活動的最佳地點 ensemble: drie palazzo s die de stede- narrative of important periods in the 伯明罕圖書館是一棟透明玻璃建 lijke ontwikkeling vertellen van drie history of the city. The busiest pedes- 築, 立面上細緻的金屬結構, 是來自於 verschillende periodes. De drukste trian route in the city leads pedes- 這個工業城市傳統工藝的靈感 室內的 Library of Birmingham voetgangersroute van de stad leidt naar Centenary Square. De uitkraging van de bibliotheek vormt een royale luifel die beschutting biedt aan de gemeenschappelijke entree van de bibliotheek en het REP en maakt een groots stadsbalkon mogelijk met trians into Centenary Square. The cantilever of the library is not only a large canopy that provides shelter at the common entrance of the Library and the REP, but additionally forms a grand city balcony with views of the events on the square. 電梯與電扶梯動態地配置, 以連接八個圓筒形空間, 這八個空間是圖書館的垂直街道, 也是引進陽光與通風的空間 最頂上的圓筒空間展示著 1882 年設計的莎士比亞紀念室, 裡頭是維多利亞風格的閱覽空間, 所有木頭材料都是從第一棟伯明罕中央圖書館保留至今 prachtig uitzicht op het plein. The Library of Birmingham is a trans- De Library of Birmingham is een trans- parent glass building. The delicate, Bibliotheek van Birmingham Library of Birmingham integrated with 伯明罕圖書館與 REP 劇院 parant, glazen gebouw. De delicate, metal skin in the form of circles is geïntegreerd met het REP the REP Theatre, United Kingdom 伯明罕, 英國 metalen huid in de vorm van cirkels inspired by the artisan tradition of Theatre, Verenigd Koninkrijk (2013 completion) (2013 年完工 ) is geïnspireerd op de ambachtelijke this once industrial city. The eight (2013 oplevering) traditie van de van oorsprong indus- circular spaces in the building, the triële stad. De acht cirkelvormige rotundas, play an important role in ruimtes, de rotunda s, spelen een the routing through the library. They belangrijke rol in de routing door also provide natural light and ventila- de bibliotheek. Ze zorgen ook voor tion. The rotunda on the roof houses daglicht en ventilatie. De rotunda op the Shakespeare Memorial Room het dak biedt onderdak aan de Shake- designed in speare Memorial Room ontworpen in 1882.

56 城市中最繁忙的人行徒步路徑 紅線, 經過 New Street 到新圖書館的位置 Centenary Square, 再到舊圖書館 The busiest pedestrian route of the city, the red line, runs via New Street to Centenary Square, the location of the new library, and continues on toward the former library. De drukste voetgangersroute van de stad, the red line, loopt via New Street naar Centenary Square, de locatie van de nieuwe bibliotheek en gaat door naar de verderop gelegen oude bibliotheek. 109 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

57 Birmingham is van oorsprong een industriële stad. Birmingham is originally an industrial city. 伯明罕原本是一個工業城市, 擁有豐富的歷史背景

58 113 Vanaf de luchthaven bereik je met de skyline en de trein het centrum van de stad. From the airport you reach the city centre by skyline and train. 由機場可搭乘捷運或火車到城市內 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

59 De Rotunda is al jaren één van de iconen van Birmingham en werd in 1965 gerealiseerd als een 81 meter hoog cilindrisch kantoorgebouw, in de volksmond de pillendoos. De architect James Roberts woonde zelf jarenlang op de bovenste verdieping in een prachtig penthouse. The Rotunda building has been one of Birmingham s icons for many years. It was completed in 1965 as an 81-meter high cylindrical office building, and in popular vernacular, it is known as the pill box. For many years, its architect, James Roberts, lived on the top floor in a beautiful penthouse. 照片中的圓柱建築是伯明罕市多年來的地標建築之一,81 公尺高的辦公大樓在 1965 年完工, 民眾給它的綽號叫做 藥罐, 建築師 James Roberts 多年來都住在頂層漂亮的閣樓中 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

60 116 Birmingham is met ruim een miljoen inwoners de op één na grootste stad van Engeland. Het is een zeer multiculturele stad met een zeer jonge bevolking. With over one million inhabitants, Birmingham is one of the largest cities in England. It is a multicultural city with a very young population. 擁有超過百萬居民的伯明罕是英國最大的城市之一, 人口特點是多元文化與年輕 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

61 De bouwplaats wordt afgeschermd door houten wanden waarop het ontwerp door Francine wordt uitgelegd in schetsen en tekeningen. The construction site is screened off by wooden partitions on which the design is explained by Francine in sketches and drawings. 木製工地圍籬被作為建築師法蘭馨介紹建築的媒介, 手繪與電腦圖面都是說明的一部分 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

62 In Mecanoo s stedenbouwkundig plan van Centenary Square zijn het Repetory Theatre (REP), de bibliotheek en Baskerville House opgevat als een ensemble: drie palazzo s die de stedelijke ontwikkeling vertellen van drie verschillende periodes. Het REP wordt gerenoveerd en geïntegreerd met de bibliotheek. In Mecanoo s urban plan of Centenary Square, the Repertory Theatre (REP), library and Baskerville House have been considered as an ensemble: three palazzos that form an urban narrative of three different periods. The REP is being renovated and integrated with the library. 在麥肯諾的 Centenary Square 都市設計提案中,the Repertory Theatre(REP) 圖書館 Baskerville House 三者被看成三段描述不同城市發展時代的樂章, 組成一段合奏, REP 將翻新並部份與新圖書館整合 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

63 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

64 Op het dak van de bibliotheek komt de Shakespeare Memorial Room ontworpen in Deze met hout beklede Victoriaanse leeszaal is afkomstig uit de eerste Centrale Bibliotheek van Birmingham. The library s rooftop will house the Shakespeare Memorial Room, designed in This Victorian reading room is lined with wood from the first Birmingham Central Library. 圖書館屋頂展示著 1882 年設計的莎士比亞紀念室, 裡頭是維多利亞風格的閱覽空間, 所有木頭材料都是從第一棟伯明罕中央圖書館保留至今 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

65 126 De Library of Birmingham is een transparant, glazen gebouw. Haar delicate, metalen huid in de vorm van cirkels is geïnspireerd op de ambachtelijke traditie van de stad. The Library of Birmingham is a transparent glass building. Its delicate filigree skin is inspired by the artisan tradition of this once industrial city. 伯明翰圖書館是ㄧ座透明玻璃建築, 如同金屬絲藝品的立面設計, 是由這個工業城市的工藝傳統而來

66 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

67 131 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

68 Een sequentie van rotunda s speelt niet alleen een belangrijke rol in de routing door de bibliotheek, maar zorgen tevens voor daglichttoetreding en ventilatie. A sequence of rotundas plays an important role not only in the routing through the library but also in providing natural light and ventilation. 一連串的圓筒空間形成圖書館的重要動線, 也提供引進陽光與通風的機能 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

69 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

70

71 139 BIRMINGHAM 伯明罕 VERENIGD KONINKRIJK/UNITED KINGDOM/ 英國 BIBLIOTHEEK/LIBRARY/ 圖書館

72 140 interview 專訪 Interview met Francine Houben door Jan Tromp Een onvergetelijk gebouw, dat is wat ik wil maken P 142 Interview with Francine Houben by Jan Tromp An unforgettable building, that is what I want to create P 162 讓人無法忘記的建築, 這就是我要設計的 揚 特龍埔專訪法蘭馨 荷本 P 182

73 Intuition takes me there Intuition takes me everywhere John Lennon knap gecompliceerd was. Ze zegt: Ik kan dingen heel mooi vinden, vanuit de auto. Hoe vaak rijdt ze niet per auto van Rotterdam naar Delft, 20 kilometer tussen woonhuis en kantoor. Mecanoo, het architectenbureau waarvan ze in 1984 medeoprichter was, is haar liefde. Ze begonnen met huizen en Een onvergetelijk gebouw, dat is wat ik wil maken Prille lente en zondagochtend. Onderweg naar het huis van haar jeugd, in het zuiden van het land. In de auto gaat het over de snelweg en de esthetische ergernissen. De geluidswallen. In haar ogen zijn ze ofwel goor en armoedig dan wel door kleur of materiaal te nadrukkelijk aanwezig. Voor beide varianten geldt: dat kan beter, mooier. Geluidswallen horen aards te zijn, zegt ze. Dienend aan het landschap, niet architectonisch. Groene wallen of muren van cortensstaal, dat volstaat. Je kunt zien dat men enorm zijn best heeft gedaan. Wat zonde van al die energie, denk ik dan. Ze is er vier, vijf jaar intensief mee bezig geweest. Ze doopte het mobiliteitsesthetiek. Het was een nieuw woord dat het ver zou schoppen. Het begrip kwam zelfs in het regeerakkoord terecht van een nieuw kabinet. Ze zou hoogleraar worden in Zwitserland en Nederland, met als leeropdracht die mobiliteitsesthetiek. Ze zat destijds in de VROM-raad, adviesorgaan voor de regering op Geluidswallen horen aards te zijn, zegt ze. Dienend aan het landschap, niet architectonisch. scholen, ook wel wijken. Inmiddels is Mecanoo internationaal doorgebroken, werd Houben enig eigenaar en heeft het bureau vier jonge partners. Het oeuvre van Mecanoo is uitgegroeid tot een ongekende breedte: behalve huizen, kantoren en scholen ook wolkenkrabbers, bibliotheken, parken, pleinen, snelwegen, conferentiecentra, theaters, een concertzaal en zelfs een kapel. Het werk is te vinden in Rotterdam en tal van andere plaatsen in Nederland. Maar ook in Taiwan, Korea, Spanje, Engeland. Ze was gasthoogleraar aan Harvard, ze geeft lezingen en colleges all over the world: São Paulo, Sydney, Manilla, Seattle om maar een paar plaatsen te noemen. Ofschoon heel veel in het vliegtuig en onderweg, mag je haar niet tot een jetset rekenen. Een vrouwelijke vrouw is ze wel. Altijd in kleding die van een ontwikkelde smaak getuigt, de lipstick is nooit buiten handbereik. Wat ze bovenal uitstraalt, is gemak van bewegen, of het nu onder kantoorgenoten is dan wel in het gezelschap van de koning van Spanje. In de auto tussen Rotterdam en Delft. Het uitzicht wordt beheerst door verkeersborden die boven de weg hangen en die aangeven dat de maximumsnelheid hier 80 is. Zo n slinger van borden, dat patroon van herhaling het spreekt haar aan, het wekt een indruk van rust en ordening. Ze fotografeert terwijl ze stuurt. Ze fotografeert alles wat los en vast zit, zonder ophouden. Zie het als haar aantekeningen. Ze heeft altijd een camera bij INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP ruimtelijk gebied. Ze vroeg zich af wat ze er te zoeken had, zo n raad met zich, altijd met bestuurlijk ingestelde mannen op leeftijd. De voorzitter had haar over- een groothoek- gehaald. Francine, had hij gezegd, als jij voor de visie zorgt, doe ik het lens. Ze heeft bestuurlijke. een hele serie Het was de tijd waarin het vooruitstrevend werd gevonden stedelijke fototoestellen. ontwikkeling langs de snelweg te plannen. Dan kon het landschap daar- Eigenlijk zou achter open worden gehouden. ze standaard Ze was er niet enthousiast over. Wat zij dan wilde? Esthetiek, had ze meer dan één gezegd. Voor de mobiele mens. Het was een antwoord dat in zijn eenvoud camera bij zich

74 willen hebben. Het wordt tijd voor een grotere Chaneltas, zegt ze met een Bij een andere gelegenheid vertelt ze over haar bewondering voor glimlach. Mijn camera is mijn schetsboek. Charles en Ray Eames, de Amerikaanse ontwerpers die vorm en emotie, Zondagochtend en Heerlen is nabij. In haar paspoort staat dat ze in rationaliteit en sensualiteit op een welhaast perfecte manier wisten Sittard is geboren, in Haar jeugd ligt vijftien kilometer zuidelijker, te combineren. Ze bezocht hen in het huis dat de Eames na de oorlog in het puntje van de provincie Limburg. Daar is ze gevormd. Van Sittard bouwden in de heuvels van Santa Monica, bij Los Angeles. Het was alsof herinnert ze zich tante Jannie. Ze was nog heel jong. In Heerlen loopt ze zij er zichzelf aantrof, haar diepste overtuiging van wat architectuur moet vijftig jaar na dato feilloos van de Zandweg naar het Bekkerveld, van huis zijn. Natuurlijk gaat het vak over techniek. Maar het is ook en vooral een naar school en kerk. Heerlen is een lelijke stad geworden, na het sluiten van de mijnen. De armoede heeft zich erin vastgebeten, als een teek. Haar Heerlen was mooi en opgewekt. Zo voelde het. Haar ouders - vader jurist bij de Staatsmijnen, moeder huisvrouw en spil van het gezin - hebben hier hun huis laten bouwen. Het is een typisch jaren vijftig pand. Ze roemt het optimisme van die tijd. De Tweede Wereldoorlog was overleefd, het verleden overwonnen, wat voor ons lag was een nieuwe tijd. Het huis aan de Zandweg dateert van Het is exemplarisch voor de tijdgeest: vrijstaand, met een gevel van natuursteen, wit gekeimde baksteen en hout. Stalen kozijnen. De blauwstalen voordeur was met zijn zes ronde gaten een pronkstuk van modernisme. Je kunt nog steeds goed zien waarom het voor een kind een avontuurlijk huis moet zijn geweest, al hebben de huidige bewoners het saaier gemaakt. Ze vertelt over de felle kleuren die het interieur kenmerkten, geel en blauw, rood en zwart. Ze zegt: Ik geloof dat mensen rondom hun vijfde levensjaar hun zintuigen ontwikkelen. Daarom is het zo belangrijk voor kinderen op te groeien in een omgeving die de zintuigen prikkelt. Ik geloof dat mensen rondom hun vijfde levensjaar hun zintuigen ontwikkelen. Daarom is het zo belangrijk voor kinderen op te groeien in een omgeving die de zintuigen prikkelt. zaak van voelen, proeven, zien, van ondergaan. In januari 2004 hield ze als hoogleraar de jaarrede, de Dies Natalis, aan de Technische Universiteit van Delft. Het is de universiteit waar ze is opgeleid. De eerste zin van die rede luidde: Je kunt alles proberen te omschrijven, maar veel heeft gewoon met intuïtie te maken. Weer een andere keer begint ze over de seizoenen en merkt ze op hoe fijn het is dat Nederland vier jaargetijden kent die echt van elkaar verschillen je voelt het verschil op je huid. Dat iemand zestien lentes is en dat je dat zo kunt zeggen. Besef hoe mooi dat is. Als jonge moeder woonde ze in een flat op elf hoog, met over een breedte van negen meter een luisterrijk uitzicht. Die heerlijke rijkdom om zon, regen en storm over het Hollandse landschap te zien trekken, die is onvergetelijk. Het zintuiglijke is leidraad in haar werk. Zelf gebruikt ze vaak het woord tactiel. Volgens het woordenboek is een tactiele persoon een handoplegger, een magnetiseur. Ze werkt ondogmatisch, of beter anti-dogmatisch; haar stijl is niet voorgeprogrammeerd, maar ze probeert zichzelf elke keer opnieuw uit te vinden. Haar architectuur is aards, in de zin dat haar ontwerpen altijd verbonden zijn met de natuurlijke omgeving en met de cultuur van stad of buurt. Van Zandweg naar Bekkerveld voeren de straten in Heerlen omlaag, van school INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP naar huis gaat het heuvelopwaarts. Het is een en al glooiing, golven zijn het, krullen die omlaag en omhoog buigen. Het kind Houben was verzot op de bochten en rondingen, op de holle wegen in heuvelachtig landschap die de dorpen van Limburg met elkaar verbonden. Met fonkelende ogen vertelt ze over de gewoonte van haar moeder om op de top

75 van een heuvel de auto tot stilstand te brengen. De motor ging af. voor de bouw van een hotel in Duitsland. Maar de opdrachtgever Dan ging het op zwaartekracht omlaag, steeds sneller. Tot de weg betaalde de laatste termijnen niet, de architecte die net een kind weer omhoog kroop tegen de volgende heuvel en ook het opduwen had gekregen, moest zien haar geld binnen te halen via de rechter. door de kinderen op de achterbank niet meer hielp en het vehikel Intussen kon ze niet meer rondkomen. Ze zegt: Heel herkenbaar tergend langzaam tot stilstand kwam: Dutch mountains. allemaal. * Ze was een keer in Moskou, sprak er een Nederlander die haar vertelde dat Russische architecten in hun land juist tot een elite behoren. Toen realiseerde ze zich hoe anders zij als architect is grootgebracht. Ik ben daarin naïef, zegt ze zonder schroom. Architectuur is een verslingering en een baan voor dag en nacht. En vervolgens: Wij waren nooit met geld bezig, dat ging volkomen Wie daar niet tegen kan, moet voor iets anders kiezen. Want voor langs ons heen. Het paste niet in de traditie van de Technische INTERVIEW NL JAN TROMP het geld hoef je het zeker niet te doen. En passant was die kwestie al eens ter sprake gekomen. Rechtstreeks daarnaar gevraagd zegt ze: Het is een slecht betaalde branche. De algemene indruk is misschien een andere. Architecten hebben meestal een grote auto of een indrukwekkend huis. Dat komt doordat ze van mooie dingen houden. Door de top zal goed worden verdiend. Maar voor de meesten geldt: heel hard werken en weinig verdienen. Voor een vrouwelijke architect komt daar nog een moeilijkheid bij. Die ligt niet in het vak, maar in de moederrol die een vrouw in Nederland nog altijd geacht wordt te vervullen. Koken, kinderen opvoeden, boodschappen doen dat palet. Met aanstekelijke opwinding vertelt ze over Bangkok ze noemt maar een plaats. Daar kijken ze je vol ongeloof aan als je hun vertelt over je dubbele last. In zo n stad als Bangkok hebben mensen met een drukke baan tenminste een auto met chauffeur, ze hebben thuis personeel rondlopen, ze hebben van allerlei gemak dat in Nederland ongebruikelijk wordt gevonden. Berustend: Enfin, het zijn van die kleine eyeopeners die je ervaart als je veel over de wereld reist. Ze is door ervaring wijzer en zakelijker geworden, in de loop der jaren. Dat wil zeggen: zij zelf eigenlijk niet. Hoe doelgericht ze ook overkomt, voor het financiële heeft ze altijd een zekere mate van onverschilligheid behouden. Maar ze heeft ervoor gezorgd dat ze mensen om zich heen heeft die het zakelijke aspect bewaken. Het resultaat is dat ze nu goed kan leven van haar werk. De eerste twintig jaar van haar carrière was dat anders. Al mijmerend komt ze uit bij een Engelse architecte die ze redelijk goed kent, een vakgenote van goede naam en faam. Die had een opdracht gekregen Wij waren nooit met geld bezig, dat ging volkomen langs ons heen. Het paste niet in de traditie van de Technische Universiteit Delft, maar ook niet in de opdracht die we voor onszelf zagen en voor ons bureau Mecanoo. Universiteit Delft, maar ook niet in de opdracht die we voor onszelf zagen en voor ons bureau Mecanoo. Het ging in de jaren 80 om het belang van de sociale woningbouw, om projecten die de gemeenschap ten goede kwamen. Dat was je inzet. Ik gaf laatst een lezing in Manilla, op de Filippijnen, ik zei tegen de studenten: Luister goed, ons vak is niet alleen bedoeld voor een elite. Het geeft een shock te ervaren dat zo n verhaal helemaal niet aankomt. Wij hebben in Nederland een traditie van meer dan honderd jaar, via de corporaties, via overheidsplanning, om de huisvesting van het volk belangrijk te vinden. In de rest van de wereld snapt men die boodschap en de ontwikkeling van de Nederlandse architectuur daarom niet. In 90 procent van de wereld is de woningbouw nog het best te vergelijken met wat Europa deed na de Tweede Wereldoorlog: productie maken, aantallen realiseren. Het komt aan op grootschaligheid, niet op leefbaarheid. Heel kleine woningen van veertig tot zestig vierkante meter in massaproductie. Flatgebouwen stapelen. Ze kan lang praten over die grauwe, inhumane bouw. Het is een onderwerp dat haar raakt in de ziel. Het stoort haar mateloos, die belangenverstrengeling in veel landen tussen politici, ambtenaren en aannemers. Strijdvaardig: Wij vonden als jonge architecten dat het anders moest, dat je niet zomaar flatgebouwen en woningen in fantasieloze rijen moest produceren. Wat wij probeerden was nieuwe voorbeelden te stellen. Jawel, ze zijn succesvol geweest. Het is gelukt een omslag in de volkshuisvesting te bewerkstelligen. Maar niet alleen op eigen kracht. Wat enorm geholpen heeft was dat opdrachtgevers krach- INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP INTERVIEW NL JAN TROMP

76 tige wethouders en enkele directeuren van woningcorporaties ook de noodzaak zagen van een kwalitatief sterke volkshuisvesting. Ze zegt: Je kunt als architect visionair zijn en voorbeelden willen stellen, maar zonder meedenkende opdrachtgever kom je nergens. mers, je local partner, vijf jaar heb je het met elkaar volgehouden, als het goed is heb je samen iets moois gemaakt. Daarna scheiden de wegen zich, iedereen gaat weer wat anders doen. Ik ben altijd verdrietig aan het eind, als ik een gebouw overhandig aan de mensen die er gebruik van maken. Vergelijk het met kinderen die je opvoedt en onvermijdelijk hun eigen weg gaan. Ik denk dan: ik hoop dat ze er goed voor zorgen. * We zijn in Lerida, Lleida op z n Catelaans, na Barcelona de tweede stad van Catalonië. Ze bouwde er een groot congrescentrum en theater, een indrukwekkend gebouw. Aards. Het kreeg de kleuren, dat gelige oranje, van de Spaanse aarde. De zandstenen die ze gebruikte, hebben dat ook. In het interieur heeft ze tot in details het fruit uit deze landbouwstreek verwerkt, op een eigen manier, anders zou het een cliché zijn. Menigeen op het bureau was tegen geweest. Ze vond dat ze moest doorzetten. Dit is wat ze nu eenmaal voor ogen had. Ze geeft vaak en hoog op van de medewerkers. In al mijn vuur zijn zij mijn aarde, de vaste grond. Ze is trots op de gemeenschap die ze vormen met elkaar. En toch: Er is wel degelijk één kapitein, hoor. Ontwerpen is geen democratisch proces. Maar als ze betere ideeën hebben volg ik die. Architectuur is een heel ingewikkeld beroep. Je moet zo veel weten, zo verschrikkelijk veel weten... Het beste werk maak je pas na je vijftigste. Lleida wordt gedomineerd door de vijftiende-eeuwse kathedraal Seu Vella, op de top van een heuvel. Nu bouwde zij als contrapunt haar cultureel centrum, aan de aarde ontsproten. Het zijn twee monumenten van de stad, zegt ze. Ze kijken naar elkaar. Het is een even opwindende als gewaagde gedachte, dat beseft ze als eerste. Ik ben altijd als de dood dat het niet goed wordt. Dadelijk vindt iedereen in Lleida het lelijk. Lichte huivering, maar ook: Nee, het is geen onzekerheid. Ik ben heel kritisch over mijn werk. Het is de verantwoordelijkheid die ik voel. Die gaat bij mij verder dan bij anderen, denk ik vaak. Een onvergetelijk gebouw, dat is wat ik wil maken. Onvergetelijke collectieve ruimtes. Die complexe en intense verhouding tot het werk heeft ook een weemoedige kant, zo blijkt: Stel je voor, je werkt vijf jaar aan een gebouw. Vijf jaar trek je op met allerlei partijen, opdrachtgever, aannemer, onderaanne- Architectuur is een heel ingewikkeld beroep. Je moet zo veel weten, zo verschrikkelijk veel weten... Het beste werk maak je pas na je vijftigste. Ik ben altijd verdrietig aan het eind, als ik een gebouw overhandig aan de mensen die er gebruik van maken. Vergelijk het met kinderen die je opvoedt en onvermijdelijk hun eigen weg gaan. Ik denk dan: ik hoop dat ze er goed voor zorgen. * Wat is nou de reden waarom je voor dit vak koos? De verbeelding. Het is het verlangen om dingen te maken die er nog niet zijn en die bijdragen aan de kwaliteit van het leven. Dat je denkt dat je ontwerp goed is en dat je iedereen weet te overtuigen dat is een fascinerend proces. Jij zegt: zo moet het. En ze doen het nog ook! Heb je nog altijd het idee dat je een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebt? Ja, dat heb ik zeker, ook al klinkt het misschien wat ouderwets. Ik ben opgeleid in de jaren zeventig, ik heb me ingezet voor sociale woningbouw. Als je nu naar het onderwijs kijkt en naar de tijdschriften over architectuur gaat het in sterke mate over star architecture. Over architectuur van de meest vreemde vormen, voor de hoogste budgetten. The sky is the limit. De jonge generatie moet weer terug naar de basis, vind ik. Dat is ook een financiële kwestie. De tijd van het grote geld is voorbij en men moet zich in Europa afvragen hoe om te gaan met bijvoorbeeld bestaande bouw, met kleinere projecten. Zoals je het nu formuleert komt die sociale bewogenheid niet voort uit innerlijke overtuiging, maar is het vooral een financiële en economische kwestie. Ja, misschien is dat zo. Ik weet dat eigenlijk niet. Kijk, er wordt tegen mij gezegd: Francine kan mooi praten over architectuur in dienst van de maatschappij, maar zelf zet ze monumentale gebouwen neer. Maar het zijn altijd publieke gebouwen, gebouwen voor de gemeenschap. Ik probeer altijd iets te maken dat mensen in een stad of regio verheft of verder brengt. Ik zeg graag van mijn werk: het is visionair en dienstbaar. Dienstbaar niet in de zin van onderdanig, gedienstig. Ik maak gebouwen INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP INTERVIEW NL JAN TROMP

77 voor de gebruikers, voor de bevolking. Dat vind ik het mooie van dit gedachten veel te hard gaan en ik de mensen niet meeneem in mijn beroep. gedachtenontwikkeling. Toch kan ik ook geconcentreerd luisteren. Dat onderscheidt een architect van de kunstenaar. Architectuur Je wekt de indruk dat je graag drie dingen tegelijk doet. Liever is geen autonome kunst. Ik vind wel dat je authentiek moet zijn als vier. architect. Maar een kunstenaar werkt voor zichzelf, een architect Liever tien. Ik denk dat ik wel luister, maar dat ik al luisterend heel voor een publiek. sterk eruit filter wat ik kan gebruiken. Dat wekt misschien de indruk Wat is visionair? van een matige luisteraar. Maar je moet goed begrijpen, als ik niet Visionair is het verbeeldende. Het is op de toekomst gericht zijn, op selecteer terwijl ik luister, krijg ik veel te veel te horen. een andere manier kijken en met nieuwe technieken willen werken. Ik kan scherp zijn. Functioneel kortaf. Ik krijg elke dag ontzettend 法蘭馨荷本 亞德弗朗森 ( 合夥人 / 技術總監 ) 愛倫凡得瓦 ( 合夥人 / 項目建築師 ) Francine Houben, with Aart Fransen (technical director/ partner) and Ellen van der Wal (architect/partner). Francine Houben samen met Aart Fransen (technisch directeur/partner) en Ellen van der Wal (architect/ partner). Gebouwen maken voor het brede publiek heeft iets behoudends. De smaak van het publiek is niet op vernieuwing uit. Ik ben daar niet zo negatief over. Als je uitlegt waarmee je bezig bent, als je ze meeneemt zijn mensen zeer wel bereid je te volgen, ook als het om gebouwen gaat die ze nog niet kennen. Toch bestaat er de indruk dat je bemoeienis met woningbouw voorbij is. Dat is niet waar. We zijn bij Mecanoo altijd woningbouw blijven doen. In het begin zal het tachtig procent van ons werkpakket zijn geweest, nu is het dertig procent. Maar we hebben het nooit losgelaten, in tegenstelling tot heel veel andere bureaus. We hebben intern discussie gehad over de vraag of we ermee moesten stoppen. Ik zei: nee, wij blijven het doen. Het houdt ons bij de mensen. We zijn er bovendien goed in, ik zie geen reden ermee te stoppen. Waarom was er discussie over? Nou ja, omdat de glamour natuurlijk in andere projecten zit. Dus als je niet uitkijkt word je daarin meegezogen. Ik wil dat niet. Ik wil dat we met elkaar het hele werkterrein blijven bestrijken. Ben je daar goed in, in met elkaar? Ik denk het wel. Dit beroep kan je niet in je eentje doen. Er zijn er die dat pretenderen, maar die Je moet mij altijd tegenspel bieden. Dat verwacht ik ook van de mensen om mij heen. We hebben 25 nationaliteiten in het bureau van Mecanoo. Niet iedereen uit die 25 landen kent een cultuur van tegenspreken. veel mails, heel veel van het personeel. Ik beantwoord die doorgaans met ja of nee. Met niet veel meer. Moeten sommigen aan wennen. Ben je dwingend? Nou ja, sommige dingen kan ik gewoon goed. Ik heb natuurlijk heel veel ervaring. En ik heb altijd gebrek aan tijd. Dat kan dominant overkomen. Dan denk ik: alles goed en wel, hier gaan we niet eindeloos over debatteren. Je moet mij altijd tegenspel bieden. Dat verwacht ik ook van de mensen om mij heen. We hebben 25 nationaliteiten in het bureau van Mecanoo. Niet iedereen uit die 25 landen kent een cultuur van tegenspreken. Waarom heb je 25 nationaliteiten om je heen? Mecanoo is beroemd over de hele wereld. Het maakt dat mensen graag aan ons bureau verbonden zijn. Het is bewust beleid van mij. We hebben zo n tachtig tot negentig mensen op het bureau. Je moet je voorstellen dat we ongeveer 25 bouwkundigen hebben, technische architecten. Die zijn bijna allemaal mannelijk en Nederlands. Dat zijn mijn steunpilaren. Ze zijn enorm belangrijk voor de stabiliteit van Mecanoo. Dan heb je de ondersteunende staf, ook Nederlands, vooral vrouwen. De rest zijn de ontwerpers, stedenbouwers, landschapsarchitecten, architecten. Die komen vanuit de INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP INTERVIEW NL JAN TROMP moet je niet geloven. Aan zo n project als de biblio- hele wereld. Het mooie is die mixture. Zo hebben we vrienden over theek van Birmingham zitten zo n vijftig, zestig man de hele wereld, er werken heel leuke mannen en vrouwen op het tegelijkertijd te werken. Ik ben een soort kapitein bureau, uit verre landen. Het is echt geweldig om zo je bedrijf te op het schip. Ik moet proberen de visie helder te runnen. Ik kan het iedereen aanraden. houden. En tegelijk moet ik luisteren naar iedereen die iets te berde wil brengen. Maar ben je daar nou zo goed in, in luisteren? Je bent ongeduldig. * Ik ben heel snel, dat is zo. Mijn gevaar is dat mijn

78 Ze beschouwt het als driehonderd meter hoog neer te zetten? een opdracht aan zich- Het was de patserigheid die haar tegenstond. En het besef dat een zelf altijd iets nieuws te aantal zeer bekende collega s bereid bleek te dansen naar de pijpen bedenken. Commercieel is van de machthebbers. het niet slim. Veel archi- Ze schreef haar ergernis op in een column voor een landelijke krant. tecten ontwikkelen in hun Voor zover er reactie kwam, was het de veronderstelling dat ze jonge jaren een zekere jaloers was, en de vaststelling dat zij ook zelf niet vies is van pres- eigen stijl. Is die eenmaal tige-objecten. gevonden, dan wordt die Ze verweert zich: Wat ik doe in Birmingham of in Taiwan heeft voor vastgelegd voor het nu en mij niets met onderdanigheid aan de macht te maken. Ik maak er in de verre toekomst. Voor vrijheid gebouwen die de gewone bevolking ten goede komen. 麥肯諾辦公室圖書館內的設計會議 Project meeting in Mecanoo s library. Projectvergadering in de Mecanoo bibliotheek. het hier en voor het verre buitenland. Aan details wordt geschaafd, maar die eenmaal verworven stijl blijft de stijl en wordt een product voor de internationale markt. Ze zegt: In Taiwan zijn we bezig om bepaalde vormen te ontwikkelen in samenwerking met de scheepsbouwindustrie. Hadden we nog nooit gedaan. In Lleida wilde ik met Spaanse aarde bouwen. We vonden een steen voor de gevel die voelt als Spaanse grond. Een ander zou zeggen: Mijn stijl is mijn stijl, of dat nu in Taiwan is dan wel in Spanje. We zeggen vaak tegen elkaar: als wij gewoon een gezond bureau zijn en we kunnen voortvarend investeren in vernieuwing, we houden wat over, dan is het goed. Over de architectuur die het vooral van glamour en bluf moet hebben, is ze beleefd kritisch. Het is niet mijn manier, klinkt het. En ook nog: Ik respecteer het. Maar dan: Het lijkt een vormentaal die permanent op zoek is naar opdrachtgevers bij wie het grote geld zit. Het kwam ook naar voren in een kritisch artikel dat ze publiceerde onder de veelzeggende kop Lakeien van de macht. Het kwam zo. Ze gaf een lezing in Sint Petersburg, op een verloren moment ging ze nog even naar een tentoonstelling waar inzendin- Wat ik doe in Birmingham of in Taiwan heeft voor mij niets met onderdanigheid aan de macht te maken. Ik maak er in vrijheid gebouwen die de gewone bevolking ten goede komen. De column stierf een zachte dood, debat bleef uit. Ze haalt berustend haar schouders op. Wat ze nog wel kwijt wil, is dat in haar tijd ze bedoelt toen zij nog studeerde het anders zou zijn gegaan. Dan zouden vast en zeker discussieavonden zijn georganiseerd en dan zouden felle uitspraken zijn gedaan tegen deelname aan patserige projecten als dat Gazpromkantoor. Het vreemde is: die toparchitecten die deelnamen aan de competitie in Sint Petersburg moeten in ongeveer dezelfde periode als zij hun universitaire opleiding hebben gevolgd, ergens in de jaren 70. Je zou denken: die moeten toch beter weten. Architectuur, zeker internationale, bestaat tegenwoordig bij de gratie van competities. Het is een simpel procedé: wie voor een project in aanmerking wil komen, meldt zich aan en stuurt tekeningen met een ontwerp en een maquette in. De jury beslist. Tot zover de theorie. De praktijk is weerbarstiger. Competities zijn dikwijls juridische wespennesten en zenuwslopende gevechten. Francine Houben zegt dat ze goed tegen haar verlies kan. Als het eerlijk gaat. Wat zou ze bedoelen? Kortaf: In mijn branche heb je soms het gevoel dat er gerommeld wordt. Ooit is ze zover gegaan samen met andere architectenbureaus een rechtzaak te beginnen over de toewijzing van het nieuws stadskantoor van Rotterdam. Verloren. Niet alleen de competitie, ook die rechtzaak. INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP gen stonden uitgestald voor het nieuwe hoofdkantoor van Gazprom. Ze had haar zinnen gezet op de opdracht. Rotterdam is tenslotte Het moest een driehonderd meter hoge toren worden. Louter grote haar stad. Ze is er gaan wonen direct na haar studententijd. Het namen zaten erbij uit de architectuur. Ze liep rond en dacht bij ontwerp dat Mecanoo indiende was overeenkomstig de bijzon- zichzelf: wat doen die collega s hier? Waarom gaan ze mee in het dere waarde die ze aan een stadshal voor de bevolking van de stad misverstand om in dat prachtige Sint Petersburg een gebouw van Rotterdam hechtte.

79 Dat Mecanoo niettemin verloor so be it. Wat bij Francine het thema aan de slag. Twee maanden lang gonsde het in Rotterdam Houben authentieke woede losmaakte was de manier waarop. van plannen en publicaties, van discussies tussen architecten, inge- De opdrachtgever had door een slimme juridische truc de hand nieurs, verkeersdeskundigen, stedenbouwkundigen, landschapsont- gelicht met de voorwaarden. Daardoor kon een bureau winnen werpers èn studenten. dat zich niet aan het budget had gehouden. Dat doet pijn. Ze beschouwt het na zoveel jaar nog als haar grootste persoonlijke * prestatie. Ik was gesloopt. Het was een geweldig festijn. Van erkenning is ze niet afhankelijk. Zegt ze. Ze is ook zo eerlijk om op te merken: Van succes kun je nooit genoeg hebben. Kan ze incasseren in die harde wereld van competities en bluf? Aan haar carrière lag geen enkel plan ten grondslag. Dat vindt Gedecideerd: Ik houd altijd mijn doel voor ogen. Ik weet dat ik ze tenminste zelf. Ze is begonnen uit idealisme, veel meer dan onderweg naar dat doel tegenslag zal ondervinden. Dat hoort erbij. uit ambitie. Niettemin, dat haar loopbaan een hoge vlucht heeft genomen en dat ze nu heel veel buiten Nederland opereert, lijkt haar bij nader inzien een logische ontwikkeling. Het zijn toch de ambities. Ze wil projecten doen die wezenlijk iets veranderen in de omgeving. Dat is in een klein land als Nederland maar in beperkte mate mogelijk. Zo wordt bijna als vanzelf de wereld je toneel. Het heeft een tijd geduurd, ook omdat zo n internationale carrière bijzondere eisen stelt aan het thuisfront, het bureau. Dat moet goed op orde zijn. Anders is zo n stap al snel te risicovol. Maar welke ambities zijn dat dan die ze in Nederland niet kwijt kan? Na enig duwen en trekken komt er een voorbeeld. Ze had de renovatie van het Rijksmuseum in Amsterdam wel voor haar rekening willen nemen. Ik zou het wel willen. Ik zou het ook kunnen. Maar ze wil niet mopperen. Ze wil slechts verklaren waarom ze haar grenzen is gaan verleggen, letterlijk. In 2003 organiseerde ze met een grote gedrevenheid de Eerste Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam. Ze was toen al honorary fellow van de Royal British Architects Association, ze gaf al twintig jaar lezingen over de hele wereld, ze had haar plek in het internationale systeem. En toch, het lijkt erop dat die biënnale haar enorm vooruit heeft geholpen. Het was een uitputtingsslag. Ze moest in anderhalf jaar een Ik wil gewaardeerd worden om wat ik kan, niet omdat ik vrouw ben. Het is toch geen prestatie vrouw te wezen? Wat blijft is mijn doel. Ik ben mijn hele leven gekomen waar ik wilde komen. Ik vergeet nooit dat ik als student bijzondere huizen en architecten wilde zien. Ik zorgde dat ik er netjes uit zag en belde aan. Ik kwam altijd binnen. * Bestaat er zoiets als vrouwelijke architectuur? Ik wil gewaardeerd worden om wat ik kan, niet omdat ik vrouw ben. Het is toch geen prestatie vrouw te wezen? Het kan wel helpen. Ik denk wel dat ik heel erg vanuit het kind en mensen denk. Voetbal is mannelijk. Architectuur is dat toch ook? Over het algemeen wel, ja. Je kunt de vrouwelijke toparchitecten in de wereld op een hand, misschien op twee handen tellen. En dat verandert voorlopig niet. Dat komt ondermeer door de aard van het werk. Je moet er zeven dagen per week 365 dagen per jaar mee bezig willen zijn. Je moet artistieke kwaliteiten hebben, zakelijke kwaliteiten, organisatorische kwaliteiten. Je moet communicatief zijn. Mannen hebben daar meer tijd voor, vermoed ik. Tegelijkertijd denk ik: ik wil zo niet over mijn vak praten. Ik doe gewoon wat ik doe. Of dat vrouwelijk of mannelijk is kan me niet INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP concept ontwikkelen van iets dat nog niet bestond. Wat ze wilde schelen. was een onderzoekende biënnale, met mobiliteit als centraal Het beste wat je erover kunt zeggen is dat ik een soort rolmodel thema, op het grensvlak van stedenbouw en architectuur. voor jonge mensen en vrouwelijke architecten ben geworden. Okay, Het lukte ontwerpers en researchers aan te trekken uit tien dat is prima. steden, uit de hele wereld. Bijzondere namen waren erbij als Zaha Er is natuurlijk na de Tweede Wereldoorlog heel veel lelijks Hadid, Thom Mayne, Gregg Lynn en Odile Decq. Die gingen met gebouwd. Slechte architectuur, slechte stedenbouw.

80 Ogenschijnlijk vanuit het niets zegt ze: Dat is wel allemaal door houvast. Er zijn gebouwen en steden die de onvoorspelbare mannen gebeurd. veranderingen in de tijd aankunnen. Waarom? Omdat ze van zich- Zo, die zit. zelf mooi zijn. Schoonheid is mijn leidraad. Ik probeer in publieke Ze hanteert tien statements (zie p. 346). Daar staat eigenlijk haar gebouwen onvergetelijke ruimtes te maken met een eigen identiteit. hele filosofie in. Ik wil zorgen dat mensen er trots op zijn, er plezier in hebben of Ze wil met Mecanoo humaan zijn, architectuur en stedenbouw liever nog, het als een geschenk zien en ervan gaan houden. bedrijven vanuit het perspectief van de mens, en zelfs het kind. Het kan natuurlijk veel academischer. Dat wil zij niet. Ze probeert zich voor te stellen hoe gebruikers haar werk aanvoelen. Die mensen hebben een baan, de kinderen moeten * naar school, aan het eind van de dag komt men thuis hoe is Mike Whitby is voor Birmingham wat Thatcher ooit was voor het het daar dan? Hebben ze een beetje prettige woonkamer? Waar kunnen de kinderen spelen? Ze probeert zich zo n leven voor te stellen en een antwoord te vinden op de vraag hoe dat bestaan veraangenaamd kan worden. Ze analyseert ook op rationele wijze, maar houdt ervan vervolgens haar intuïtie een belangrijk deel van het werk te laten doen. Mensen denken vaak dat intuïtie iets vrouwelijks is. Dat vindt ze maar onzin. Intuïtie heeft niets met het vrouwelijke van doen. Intuïtie is gebaseerd op ervaring. De belangrijkste natuurwetenschappelijke doorbraken begonnen met intuïtie. Wie heel veel ervaring heeft, kan veel met een gaaf ontwikkelde intuïtie. Ze heeft een kapel gebouwd in Rotterdam, op een begraafplaats. Ze noemt die kapel altijd haar meest intuïtieve gebouw. Haar jeugd was doortrokken van het rooms-katholieke geloof. Ze hoeft geen dikke boeken te lezen over het katholieke geloof. Ze hoeft zich alleen maar de geur van wierook voor de geest te halen. En de aanblik van door glas gefilterd licht. Het is grappig te bedenken dat ze is opgeleid aan de Technische Universiteit in Delft - allemaal bèta-studies. Zij en haar medestudenten van Bouwkunde werden altijd beschouwd als lui die maar wat aan het fröbelen waren. Die kleinering lijkt te hebben gewerkt. Aan veel architectuuropleidingen is men het vak gaan rationaliseren. Er is geprobeerd er iets academisch van te maken. Schoonheid is mijn leidraad. Ik probeer in publieke gebouwen onvergetelijke ruimtes te maken met een eigen identiteit. Ik wil zorgen dat mensen er trots op zijn, er plezier in hebben of liever nog, het als een geschenk zien en ervan gaan houden. Verenigd Koninkrijk: een gezond verstandpoliticus met een grote aantrekkingskracht op de gewone man/vrouw. Whitby over Thatcher: Zij keerde zich tegen het establishment, al denkt iedereen juist het tegengestelde. Hij is de burgemeester, The Leader, van Birmingham. Tenminste twee factoren hebben Birmingham getekend: de bombardementen tijdens de oorlog en het definitieve verval van de oude industrieën in het begin van de jaren zeventig. Het is de tweede stad van het land, in menig opzicht een herinnering aan de tijd dat England ruled the waves: alle etniciteiten van de Commonwealth zijn er vertegenwoordigd. De bibliotheek wordt zonder twijfel het paleis van het volk, zegt Whitby. Altijd een luide, opgewekte stem. De bibliotheek moet a people s palace worden, beaamt Francine Houben. Whitby is de opdrachtgever voor de grootste bibliotheek van Europa. Bijna 200 miljoen pond is er voor uitgetrokken. Mecanoo heeft het bouwwerk ontworpen. Francine Houben draait mee in de wereldtop. Toch wel stoer, noemt ze dat. In Engeland had ze nog nooit een competitie gewonnen. Daar leer je verrekte veel van. In Birmingham won ze. Ik denk dat ze aanvoelden dat ik het voor hun wilde maken. Ze liet namen achter zich als Foster en Koolhaas. Op de schutting rondom de gigantische bouwplaats in het centrum van de stad staat ze afgebeeld als een popster. Je moet wel bijzonder zijn om dit te INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP Ze zegt: Zo ben ik nooit geweest. Vroeger zei ik al dat een mogen bouwen, zegt ze. Ik geef er niks om, maar het is wel een project een taartje moest zijn, of een paleisje. Ik praatte toen voorwaarde. Het komt eruit zonder poeha. al in gevoelstermen over het werk. Dat is niet de traditie in mijn Ze kende Birmingham niet. Of het nu het theater- en congrescen- beroep. trum is van Lleida of de enorme bibliotheek naast het beroemde Niet het programma van eisen, maar schoonheid geeft mij Repetory Theatre van Birmingham dan wel het culturele landmark

81 158 辦公室二樓的走廊 Corridor on the first floor. van Kaohsiung in Taiwan, altijd maakt ze zich de plek op dezelfde manier eigen: te voet. In Birmingham liep ze drie dagen lang door de stad. Wat ze zag was de wirwar aan architectonische stijlen, zandsteen, blue bricks, red bricks, de rijke periode en het verval daarna. Een stad opgetrokken uit incidenten. Ik wil samenhang brengen, zei ze tegen Whitby, temidden van de etnische diversiteit en de sporen van het industriële verleden. Whitby spreekt in vergelijkbare termen. De kracht van de stad is dat we het onvoorspelbare van mensen begrijpen, zegt hij. Birming- Na het Centre for the Arts in Taiwan is Birmingham het grootste project in de geschiedenis van Mecanoo. Wat in 1984 begon als een avontuur van net afgestudeerde, jonge ontwerpers is dertig jaar later uitgegroeid tot een sterk en gezaghebbend bureau. Ze komt nog eens terug op de begintijd. We mogen vooral niet denken dat zij haar oorsprong heeft verloochend. Die lag in de sociale woningbouw. Nog altijd vindt ze die van cruciaal belang voor het vak. Wat zij en haar gedreven partners in de begintijd aan sociale woningbouw realiseerden, is een omslagpunt gebleken in het denken. Het INTERVIEW NEDERLANDS JAN TROMP ham ziet hij als een tempel van christenen, joden, sikhs, moslims thema van haar afstudeerscriptie was dat ook sociale woningbouw een Gang op de eerste verdieping. en nog tal van andere groeperingen. In de centraal gelegen bibliotheek moet het gevoel van gemeenschappelijkheid zijn bestemming vinden. Whitby: Francine heeft het ons beloofd en zij gaat het waarmaken. Het klinkt niet eens als een dreigement, veeleer zijn het woorden van geruststelling en vertrouwen. architectonische opgave is. Dat was toen een nieuw geluid. Ze zegt: Met Mecanoo hebben wij een belangrijke rol gespeeld in de verandering van het denken. Ik heb de wereld een beetje beter gemaakt. Ze glimlacht. Ze lijkt een beetje verlegen over zoveel vermetelheid. Maar dan toch: Vind ik wel, hoor. Ik heb de wereld een beetje beter gemaakt.

82 Het kantoor van Mecanoo is een grachtenpand uit 1750 met veel originele details ontworpen door de Italiaanse architect Bollina The Mecanoo office is a canal house from 1750 with many original details designed by the Italian architect Bollina. 麥肯諾的辦公室位在運河邊 是由意大利建 築師Bollina在1750年設計建造 至今仍保留許多 當時的細部

83 Intuition takes me there Intuition takes me everywhere John Lennon mobile person. It was an answer that was pretty complicated in its simplicity. She says: I can find things very beautiful, from the car. Who knows how many times she drives from Rotterdam to Delft, 20 km between home and office. Mecanoo, the architectural firm which she co-founded in 1984, is her love. They started with houses and schools, An unforgettable building, that is what I want to create Spring, and early on a Sunday morning. En route to her childhood home in the south of the country, the discussion in the car revolves around the highway and aesthetic annoyances: the sound barrier walls. In her eyes, they are either dirty or shabby, or because of colour or material choice, overly present. That goes for both variants: it could be better, more beautiful. Noise barriers should be serving the landscape, and not be architectural. Green barriers or Corten steel walls; that would do. You can see that people have done their utmost best. Then I think, what a waste of all that energy. She has been intensely involved with this for four or five years. She has been intensely involved with this for four or five years and christened it the aesthetics of mobility. It was a new word that would take it far. The concept found its way into the coalition agreement of a new Cabinet. She was to become a professor in Switzerland and the Netherlands, teaching the Noise barriers should be serving the landscape, and not be architectural. as well as neighbourhoods. Since then, Mecanoo has broken through internationally, Houben has become sole owner and the firm has four young partners. Mecanoo s oeuvre has grown to an unprecedented breadth of projects: along with homes, offices and schools, it also includes skyscrapers, libraries, parks, squares, highways, convention centres, museums, theatres, a concert hall and even a chapel. The work can be found in Rotterdam and many other places in the Netherlands. But also in Taiwan, Korea, Spain and England. She was visiting professor at Harvard, she gives talks and lectures all over the world: Sao Paulo, Sydney, Manila, and Seattle, just to name a few. Even though she is often in the plane and on the road, she cannot be considered as part of the jet set crowd. She is certainly a feminine woman: always dressed in clothing that reflects a refined taste and the lipstick is never out of reach. What she radiates above all, is ease of movement, be it with Mecanoo colleagues or in the company of the King of Spain. In the car between Rotterdam and Delft. The view is dominated by traffic suspended over the road, indicating that the speed limit here is 80 kilometres an hour. This array of signs, the pattern of repetition - it speaks to her, it gives her an impression of calm and order. She takes pictures while she steers. She photographs everything, non-stop. Think of it as her notebook. She always carries a camera, always INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP aesthetics of mobility. with a wide-angle lens. At that time she was a member of the VROM Council, which advises the She has a whole series government on the spatial domain. She wondered what she was doing in a of cameras. Actually, as council with administrative mindsets made up of men of a certain age. The a rule, she likes to have chairman had persuaded her. Francine, he said, if you provide the vision, I more than one camera will handle the implementation. with her. It s time for a At that time it was considered progressive to plan urban development bigger Chanel bag she along the highway. Yet this way, the countryside beyond could be kept open. says with a smile. My She was not enthusiastic. What did she want? Aesthetics, she said. For the camera is my sketchbook.

84 Sunday morning and Heerlen is near. It states in her passport that she to combine form and emotion, rationality and sensuality. She visited them in the house that the Eames built in the hills of Santa Monica near Los Angeles after the war. It was as if she has found herself, her deepest convictions of what architecture should be. Of course, it is often about the technical aspects. But it is also and above all a matter of feeling, taste, seeing, and of undergoing. In January 2004, as professor, she gave the yearly address during the Dies Natalis, at the Technical University of Delft. It is the university where she studied. The first sentence of that speech was: You can try to describe everything, but a lot has to do with intuition. Another time she began talking about the seasons and she commented on how nice it is that the Netherlands has four very different seasons - you feel the difference on your skin. In the Netherlands, someone can be sixteen springs old. That one can even say so is very beautiful. As a young mother, she lived in an apartment eleven storeys high and over nine meters wide with a splendid view. To see that glorious richness of the sun, rain and storms roaming over the Dutch landscape; this is unforgettable. The sensory guides her work. She often uses the word tactile. According to the dictionary, a tactile person is a magnetizer. She works non-dogmatically, or rather anti-dogmatically, her style is not pre-programmed, she instead tries to rediscover herself each time. Her architecture is earthy, in the sense that her designs are always in relationship with the natural environment and culture of the city or neighbourhood. In Heerlen, the streets descend from Zandweg to Bekkerveld, from school to home is uphill. It is all wavy slopes, winding up and down. As a child, Houben loved the curves and bends on the narrow streets which linked the villages in hilly Limburg landscape. With a sparkle in her eyes she talks about her mother driving the car to a halt at the top of a hill. The engine shut off. Then coasting downhill with gravity, ever faster. Until the road creeps uphill again and also the pushing of the kids in the backseat was no longer helping and the vehicle came to a painfully slow halt: Dutch mountains. was born in Sittard in The town of her youth lies fifteen kilometres south, at the tip of the province of Limburg. This is where she was formed. She thinks of Sittard and recalls her Aunt Jannie. She was still very young. Fifty years later in Heerlen, she walks from the Zandweg to the Bekkerveld by memory, from home to school and church. Heerlen has become an ugly city since the mines closed. Poverty holds fast, like a tick. Her Heerlen was beautiful and cheerful. That is how it felt. Her parents - father a lawyer in the State Mines, mother, housewife and the centre of the family - had their house built here. It is a typical fifties house. She praises the optimism of those days. After having survived World War II, the past was overcome, what lay before us was a new era. The house on the Zandweg dates back to It exemplifies the spirit of the times: free-standing, with a facade of natural stone, white painted brick and wood. Steel frames. The blue steel door with its six round holes was a masterpiece of modernism. You can still clearly see how it must have been a house full of adventure for a child, although the current occupants have made it more boring. She talks about the bright colours that characterized the interior, yellow and blue, red and black. She says: I believe that people develop their senses at around the age of five. It is important for children to grow up in an environment that stimulates the senses. On another occasion she talks about her admiration for Charles and Ray Eames, the American designers who knew how, in an almost perfect way, I believe that people develop their senses at around the age of five. It is important for children to grow up in an environment that stimulates the senses. INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP

85 * Architecture is an addiction, you work day and night. Anyone who cannot handle this, should choose something else. Because you certainly do not do it for the money. This issue had already been mentioned in passing. When asked directly about it she says: It is a poorly paid sector. The overall impression is perhaps different. Architects usually have a large car or an impressive home. That s because they love beautiful things. At the top, money will be well earned. But for most what holds true is: work hard and earn little. For a female architect, there is even more to deal with. This does not have to do with the job, but in the role of mother that a woman in the Netherlands is still supposed to fulfill. Cooking, raising children, shopping - that palette. With infectious excitement, she talks about Bangkok yet another city. They look at you in disbelief when you tell them about your double burden (work and kids). In a city like Bangkok, people with a busy job have at least a car with driver, house staff walking around, and all kinds of conveniences that are unusual in the Netherlands. Resigned: Well, it s those little eye openers that you experience when you travel around the world a lot. Through her experience, she has become wiser and more business savvy over the years. That is to say, she herself, actually not. How purposely she appears, for the financial she always retained a degree of indifference. But she has taken great care to have people around her who monitor the business side of things. The result now is that she can live well from her work. In the first twenty years of her career, this was different. Musing she thinks of an English architect who she knows quite well, a fellow of good reputation and fame. She had been given an assignment to build a hotel in Germany. But the client did not make the last payment. The architect, who had just had a baby, had to go through the courts to receive payment. In the meantime, she could not make ends meet. She says: all very recognisable. She was once in Moscow and a Dutchman told her that Russian architects in their country belonged to the elite. She then realised how differently she was brought up as an architect. I m naive about it, she says without hesitation. We were never concerned about the money, it went completely over our heads. It did not fit in with the tradition of the Delft University of Technology, nor with the ambition for Mecanoo. And then: We were never concerned about the money, it went completely over our heads. It did t fit in with the tradition of the Delft University of Technology, nor with the ambition for Mecanoo. In the 80s it was more about the importance of social housing projects that benefited the community. That was your pledge. I recently gave a lecture in Manila, the Philippines. I told the students: Listen, our job is not just for an elite. It is shocking that they don t understand this. In the Netherlands, we have a tradition of over one hundred years, by corporations and government planning that housing for people is important. This is why they don t understand this mission and the development of Dutch architecture in the rest of the world. In 90 percent of the world, the housing can best be compared to what Europe did after World War II: to produce, realise numbers. It comes down to scale, not quality of life. Tiny homes of forty to sixty square metres in mass production. Flat stacking. She can talk exhaustively about that grey, inhumane construction. It is a subject that touches her soul. The entanglement of interests in many countries between politicians, civil servants and contractors bothers her immensely. Ready for battle: As young architects we felt that things had to be different, that you just didn t have to produce apartment buildings and houses in unimaginative rows. We were trying to set new examples. Yes, they were successful. It worked to achieve a shift in public housing, but not just on its own. What helped enormously was that clients - powerful councilmen and some executive directors of housing associations - also saw the necessity for high value housing. She says: As an architect, you can be visionary and set examples, but without a client who thinks along with you, you get nowhere. INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP

86 * We are in Lerida, Lleida in the Catalan language, the second major city after Barcelona in Catalonia. Here she built a large convention centre and theatre, an impressive building. Terrestrial. It has the yellowish orange colours of the Spanish earth. The sandstone they used has that too. She worked the fruits of this agricultural region into the details of the interiors; in her own way, otherwise it would be a cliché. Many people at the office were against it, but she felt certain that she had to go through with it. This is what she envisioned. She speaks frequently and highly of the employees. In all my fire they are my earth, solid ground. She is proud of the community they form with each other. And yet: There is indeed one captain. Design is not a democratic process. But if they have better ideas I follow them. Architecture is a very complicated job. You need to know so much, so very much... You do your best work after fifty. Lleida is dominated by the fifteenth century cathedral Seu Vella, on top of a hill. Now, as a counterpoint, she built her cultural centre, sprung from the Spanish earth. These are two monuments of the city, she says. They look at one another. The idea is exciting as it is audacious, this she recognizes from the start. I m always scared to death that it is not going to turn out well. What if everyone in Lleida finds it ugly. Slight shiver, but also: No, it s not uncertainty. I am very critical of my work. It is the responsibility I feel. I often think I feel this more than others. An unforgettable building, that is what I want to make. Unforgettable collective spaces. This complex and intense relationship to work has a melancholy side, it seems: Imagine, you work five years on a building. Five years with various groups, clients, contractors, subcontractors, your local partner, five years sustained together, and if all goes well you have created something beautiful together. Then paths separate and everyone goes off to do something else. I m always sad at the end, when I hand over a building to the people who will use it. Compare it with the children you bring up who inevitably go their own way. I think then: I hope they take good care. Architecture is a very complicated job. You need to know so much, so very much... You do your best work after fifty. I m always sad at the end, when I hand over a building to the people who will use it. Compare it with the children you bring up who inevitably go their own way. I think then: I hope they take good care. * Then what are the reasons for choosing this profession? Imagination. It is the desire to make things that aren t here yet and to contribute to the quality of life. That you think your design is good and you know how to convince everyone - that s a fascinating process. You say: this is how it has to be. And they do it! Do you still feel that you have a social responsibility? Yes, I certainly do, even though it sounds rather old-fashioned. I was educated in the seventies and dedicated myself to social housing. If you look at education these days and at architecture magazines, it is very much about starchitecture, about architecture with the strangest shapes, for the highest budgets. The sky is the limit. I think that the young generation must return to the basics. This is also a financial issue. The era of big money is over in Europe and one should instead figure out how to deal with for instance existing buildings, with smaller projects. As you formulate it now, social conscience comes not from inner conviction, but it is mainly a financial and economic issue. Yes, maybe that is so. I don t really know. Look, it s been said to me: Francine can talk about beautiful architecture in the service of society, but she herself builds monumental buildings. But they are always public buildings, buildings for the community. I always try to make something in a city or region that elevates people. I say gladly of my work: it is visionary and serving. Serving not in the sense of submissive, obliging. I make buildings for the users, for the public. That I find is the beauty of this profession. That distinguishes an architect from the artist. Architecture is not an autonomous art. I do believe that one has to be authentic to be an architect. But an artist works for himself, an architect for a public. What is visionary? Visionary is imaginative. It is directed toward the future, seeing in another perspective and willing to work with new techniques. Making buildings for the general public sounds a bit conservative. Public taste is not geared toward the new. I m not so negative about it. If you explain what you re doing and INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP

87 take them along with you, people are very willing to follow, even if many from the staff. I usually answer yes or no, with not much it s about buildings they do not know yet. more. Takes some getting used to. There seems to be the impression that your intervention with Are you forceful? housing is over. Well, some things I can do just really well. Naturally I have lots of That s not true. At Mecanoo we are always going to continue desig- experience. And one thing I always lack is time, this can make me 麥肯諾辦公室圖書館內的設計會議 ning housing. Initially, eighty percent of our work was housing, now it s thirty percent. But have not let it go, unlike many other bureaus. We have had internal discussions about whether we should stop. appear dominant. Then I think: everything is fine and well, let s not debate endlessly about it. You should always say something if you disagree with me. I expect this from the people around me. We have 25 nationalities in the I said: no, we are going to keep on doing it. It keeps us human. We Mecanoo office. Not everyone from these 25 countries knows the Project meeting in the library. Projectvergadering in de bibliotheek. are also good at it, I see no reason to stop. Why was it under discussion? Well, because obviously the glamour is in doing other kinds of projects. So if you don t watch out, you ll be sucked into it. I do not want that. I want us to continue working together on every type of project. Are you good at working together? I think so. This job cannot be done on your own. There are those who pretend, but you should not believe them. On a project like the Library of Birmingham there are fifty, sixty people involved simultaneously. I m sort of the captain of the ship. I have to try to keep the vision clear. While taking into account what others suggest. But are you good at it, at listening? You seem impatient. I m very fast, it s true. My risk is that my thoughts go too quickly and I don t bring people along in my thought development. But I can listen well. You give the impression that you are doing three things at once. Four actually. Ten actually. I think that I listen well, but I strongly filter out what I can use. That perhaps gives the impression of a poor listener. But My risk is that my thoughts go too quickly and I do not bring people along in my thought development. But I can listen well. culture of open exchange of ideas regardless of position. Why do you have 25 nationalities around you? Mecanoo is known throughout the world. It makes people happy to be connected with our office. It is a deliberate approach of mine. We have about eighty to ninety people in the office. You have to imagine that we have about 25 engineers, technical architects. These are almost all male and Dutch. Those are my mainstays. They are extremely important for the stability of Mecanoo. Then you have the support staff, also Dutch, especially women. The rest are the designers, urban planners, landscape architects and architects. They come from all around the world. The great thing is the mixture. This way we have friends all over the world; very nice men and women work together, from far away countries. It s really great to run your business this way. I would recommend it to anyone. * She challenges herself to always think of something new. Commercially, it is not wise. Many architects develop their own style in their early years. Once found, it is fixed in the present and far into the future. For this place and far away places. Except for details, but once acquired, the style remains the style and becomes more a product for the international market. She says: In Taiwan, we are involved in the development of certain forms in cooperation with the shipbuilding industry. We had never done this before. In Lleida, I wanted to build with Spanish earth. INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP you must understand, if I did not We found a stone to use on the façade that looks and has the selectively listen, I would get way too much input. texture of the Spanish soil. Others would say: My style is my style, I can be sharp. Functionally short. I get lots of s every day, in Taiwan or in Spain.

88 We often tell each other: as long as we have a healthy practice, can that in her time - she means when she was in college - it might vigorously invest in innovation, and have something left over, then it s have gone otherwise. Then their certainly would have been discus- good. sion evenings organized and then strong statements would have Regarding architecture that is particularly about glamour and pride, been made against the participation in hot shot projects such as she is politely critical. It s not the Gazprom headquarters. The odd thing is: that the top archi- my way, she would say. And tects who participated in the competition in St. Petersburg should also: I respect it. But then: It have studied at university sometime in the 70s. You would think seems like a formal language they should know better. in constant search for clients Architecture, especially international, exists by the grace of with the big money. competitions. It is a simple process: whomever wishes to qualify Lunchroom 午餐室 This was also reflected in a critical article she published under the telling headline The servants of power. It came about like this. She gave a lecture in St. Petersburg, and when at a loss for what to do, she went to an exhibition in which entries were displayed for the new headquarters of Gazprom. It had to be a three hundred meter high tower. Purely big names in architecture were there. She walked around and thought to herself: what are these colleagues doing here? Why do they participate in the misguided idea that a three hundred metre high building should be lodged within the beauty of St. Petersburg? It was the posh-ness she was against, and the realization that a number of well-known colleagues were willing to dance to the tune of those in power. She wrote about her annoyance in a column for a national newspaper. When reactions came, it was assumed that she was jealous, for a project signs up and sends in design drawings and a model. The jury decides. That s the theory. In practice, it is more complicated. Competitions are often legal wasp nests and nerve-racking battles. Francine Houben says she can be good at losing. As long as it is honest. What could she mean? Curtly: In my industry, you sometimes get the feeling of things being manipulated. Once she went so far as to start a lawsuit over the allocation of the new city hall of Rotterdam along with other architects. Lost. Not only the competition, but also the trial. She had set her hopes on the project. In the end, Rotterdam is her city. She went to live there just after her studies. Mecanoo submitted a design for a city hall that would not only express the values but also go beyond the needs of the citizens of Rotterdam. Mecanoo lost nevertheless - so be it. For Francine Houben, what provoked authentic anger was the way it happened. The client, through a clever legal trick bent the rules. This allowed a bureau to win regardless of it being over budget. That hurts. * INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP and the insinuation that she too does not object to doing prestige Her career was not planned. Things happened along the way. She projects. began out of idealism, far more than from ambition. Nevertheless, She defends herself: What I do in Birmingham or in Taiwan has her career has taken off and works often outside of the Nether- nothing to do with subservience to the power network. I build free- lands, which for her on closer inspection seems to be a logical dom into buildings so that ordinary people benefit. development. Sounds like ambition. She wants to do projects that The column died a quiet death, debate failed to materialize. She really make a difference for their surroundings. In a small country shrugs her shoulders in resignation. What she still wants to say is like the Netherlands this is only possible to a limited extent. So the

89 world almost naturally becomes your stage. She is not dependent on recognition. She says. She is also honest It took a long time, because an international career such as this enough to note: You can never have enough success. makes special demands on the home front, the bureau. This Does she have enough resilience in this competitive world? Deci- should be well addressed. Otherwise, such a step can soon be sively: I always keep focused on my goal. I know that on my way to risky. that goal I will face adversity. That s just how it goes. What remains But which ambitions couldn t be realised in the Netherlands? After is my goal. some pushing, an example is given. She would have liked to reno- I have gotten everywhere in my life that I ve wanted to go. I never vate the Rijksmuseum forget that as a student I wanted to see extraordinary houses and in Amsterdam. I could architects. I made sure I looked tidy and rang the bell. I was always 原本教堂的屋頂桁架空間改為辦公空間, 綽號叫 駕駛艙 The cockpit, a work space in the rafters of the former chapel. De cockpit, een werkruimte in de nok van de voormalige kapel. have done it too. But she does not complain. She merely wants to explain why she pushes her boundaries, literally. In 2003, with a great passion, she organized the First International Architecture Biennale Rotterdam. She was already an honorary fellow of the Royal British Architecture Institute, gave lectures for twenty years throughout the world; she had her place in the international system. And yet, it seems that the biennial advanced her enormously. The amount of work was epic. She had to develop a concept of something that did not exist in eighteen months. What she wanted was an investigative biennial, with mobility as a central theme at the interface of urban planning and architecture. It attracted designers and researchers from ten cities around the world. Specific names such as Zaha Hadid, Thom Mayne, Greg Lynn and Odile Decq were there. They went to work on the theme. Rotterdam was buzzing for two months, plans and publications, discussions between architects, engineers, traffic experts, urban designers, landscape designers and students. After so many years, she sees this as her greatest personal achie- I want to be valued for what I could do, not because I am woman. Being a female isn t an achievement in itself. welcome inside. * Is there such a thing as female architecture? I want to be valued for what I could do, not because I am woman. Being a female isn t an achievement in itself. It might help. I feel that I do think from a child s and people s perspective. Football is masculine. Architecture is too, isn t it? Generally, yes. You can count the top woman architects in the world on one hand, maybe two. And that does not change over time. This is partly due to the nature of the work. You have to be working seven days a week, 365 days a year. You need to have artistic skills, business skills, organisational skills. You must be communicative. Men have more time for this, I suspect. At the same time I think: I don t want to talk about work so much. I just do what I do. Whether it is male or female I do not care. The best thing you can say about it is that I have become a sort of role model for young people and women architects. Okay, that s fine. After World War II they of course built a lot of ugly buildings. Bad architecture, bad urban planning. Seemingly out of nowhere she says: That s all done by men. So, point made. She employs ten statements (see p. 347). In fact, they include her entire philosophy. With Mecanoo, she wants to be humane and design architecture and urban plans from the perspective of the people, and even the child. Of course it could be more academic. She does not want INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP vement. I was wrecked. It was a great feast. that. She tries to imagine how users feel about her work. These

90 people have a job, the children must attend school and come by at least two factors: the bombing during the war and the final home at the end of the day - how is it there? Do they have a nice decline of industry in the early seventies. It is the second largest living room? Where can children play? She tries to imagine such a city, in many ways a reminder of the days when England ruled the life and to find an answer to the question of how life can be made waves: All ethnicities of the Commonwealth are represented. more pleasurable. The library should without doubt become the palace of the She also analyses rationally, but loves to follow her intuition which people says Whitby. Always with a loud, cheerful voice. is an important part of her work. People often think that intui- The library must become a people s palace, agrees Francine tion is something feminine. She thinks it s nonsense. Intuition has Houben. nothing to do with the female. Intuition is based on experience. Whitby is the client for the largest library in Europe, with nearly 景觀設計與都市計劃工作室 The landscape and urban planning studio. The major scientific breakthroughs began with intuition. Whoever has lots of experience, has a well-developed intuition. She designed a chapel in Rotterdam, in a cemetery. She calls the chapel her most intuitive building. The Roman Catholic faith pervaded her childhood. She does not need to read great volumes about the Catholic faith. She needs only to bring to mind the smell of incense. And the sight of light filtered through leaded glass. It s funny to think she was educated at the Technical University in Delft - all science disciplines. She and her fellow students of architecture were always seen as people who were just tinkering. This belittling seems to have worked. Many architecture schools are rationalising the profession. Attempting to make it more academic. She says: So I never was. I used to say that a project should be a pie or a palace. I always spoke about work in sensory terms. That is not the tradition in my profession. Not the brief, but beauty gives me something to hold on to. There are buildings and cities that can handle unpredictable changes over time. Why? Because they themselves are beautiful. Beauty is my guide. I try to create memorable spaces in public buildings with their own identity. I want to make sure that people are proud of it, enjoy it, or better still, see it as a gift and keep it well. * Projectvergadering over de Library of Birmingham Project meeting about the Library of Birmingham. 伯明罕圖書館設計會議 200 million pounds earmarked for the project. Mecanoo has designed the building. Francine Houben is at the top of her field. Pretty cool, she says. She had never won a competition in England. You learn a lot. In Birmingham, she won. I think they sensed that I wanted to make the Library for them. She left behind names like Foster and Koolhaas. On the fence around the huge site in the centre of town she is depicted as a pop star. You have to be pretty special to be allowed to build this, she says. I do not care, but it is a prerequisite. It comes out without fuss. She did not know Birmingham. Whether it s the theatre and conference centre of Lleida or the huge library next to the famous Repertory Theatre in Birmingham or the cultural landmark of Kaohsiung in Taiwan, she always gets to know the area in the same way: on foot. In Birmingham, she walked for three days through the city. What she saw was the jumble of architectural styles, sandstone, blue bricks, red bricks, the period of wealth and its decline. A city built of incidents. I want to create unity, she told Whitby, among the ethnic diversity and the relics of the industrial past. Whitby speaks in similar terms. The power of the city is that we understand the unpredictability of people, he says. He sees Birmingham as a temple of INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP De landschap- en stedenbouwkamer. Mike Whitby is for Birmingham what Thatcher was once for the UK: a healthy politician with common sense with great attraction to the ordinary man/woman. Whitby on Thatcher: She turned against the establishment, though everyone thinks exactly the opposite. He is the mayor, The Leader of Birmingham. Birmingham is marked Christians, Jews, Sikhs, Muslims and many other groups. In the centrally located library, the feeling of community will find its destination.

91 178 花園工作室 Whitby: Francine has promised us and she will make it true. It does not feel like a threat, but rather the words of reassurance and confidence. After the Center for the Arts in Taiwan, Birmingham is the largest project in Mecanoo s history. What began in 1984 as an adventure for recently graduated young designers has grown thirty years later into a strong and prestigious bureau. She goes back again to the early days. We should not think that she has abandoned her origin which was in public housing. As always she finds it of crucial importance for the profession. What she and her passionate partners realized in the early days of social housing, is a proven turning point in thinking. The theme of her thesis was that social housing is also an architectural challenge. That was a new idea. She says: Through Mecanoo, we played an important role in the change of thought. I ve made the world a little better. She smiles. She seems a bit shy at such audacity. But still: I think that, though. I have made the world a little better. INTERVIEW ENGLISH JAN TROMP De tuinkamer. The garden room.

92 Boven: Francesco Veenstra, één van de vijf partners van Mecanoo. Top: Francesco Veenstra, one of the five partners of Mecanoo. 上圖 方濟各 菲英司瓦 公司五位合夥人之一

93 直覺將我帶到那裡, 直覺將我帶到任何一方 約翰 藍儂 擴展到相當廣度 : 除了住宅 辦公樓和學校, 還有摩天大樓 圖書館 公園 廣場 高速公路 會議中心 博物館 劇院 音樂廳甚至是祈禱堂, 其設計成果可以在鹿特丹和荷蘭無數其他城市見到, 也可以在臺灣 韓國 西班牙及英國找到 她是哈佛大學的客座教授, 並在世界各地作過講 讓人無法忘記的建築, 這就是我要設計的 春天的一個周日早晨, 在去荷蘭南部法蘭馨童年房子的路上, 我們在車裡討論高速公路及美學上的缺陷, 隔音牆在她眼裡, 看起來汙穢破爛, 或由於色彩 材料使它們過分突出, 以上兩種狀況有同樣的結論 : 應更好 更美觀 隔音牆應是大地景觀的一部份, 如綠牆或耐候鋼牆都是適合的設計方式, 但不應該是建築上的表現, 你可以看出他們付出了很大的努力去設計, 我認為簡直就是白費力氣 她投入了四 五年精力, 創造了 移動性美學 這是一個大有發展前景的新名詞, 這個新概念甚至在新內閣的執政協約中出現 她在瑞士和荷蘭成為 移動性美學 的教授 隔音牆應是大地景觀的一部份, 但不應該是建築上的表現 座和授課, 如聖保羅 雪梨 馬尼拉 西雅圖不過是其中的幾個例子 即使她經常在飛機及交通上度過, 但從不是一般商業人士的模樣, 她是一位十分性感的女士, 總是衣著考究, 口紅不離手, 她更突出的氣質是她自如的舉止, 不論是在辦公同事中間, 或在西班牙國王的身旁 從鹿特丹到代爾夫特的汽車裡, 車窗景致由在高速公路上方的交通標誌主宰, 如 速限 80 公里, 一連串的標誌, 並重複出現, 她喜歡路上這種平順且有秩序的感覺 她在開車的同時也攝影, 她拍所有東西, 不間斷, 她把這些照片當作她的筆記, 她總是隨時攜帶廣角鏡頭相機, 她有一系列的照相機, 實際上她想隨身攜帶多個相機, 是時候買個大一點兒的香奈爾手提袋了, 她笑著說 我的相机就是我的素描本 周日早晨, 黑爾林 (Heerlen) 就快到了, 在她的護照上標明她於 1955 年出生於西塔德 (Sittard) 市 她的少年時代卻在 15 公里以南, 林堡省最南角度過, 她是在那裡成長的 講到西塔德市, 她想起她的姨媽 Jannie, 那時她還很小 在 50 年之後的黑爾林市, 她還能準確無誤地依記憶從沙路街走到賽馬廣場, 從家到學校和教堂 黑爾林在煤礦關閉後變成了一個醜陋的城市, 貧窮瞬間蔓延 她的黑爾林城市卻是美麗和充滿快樂, 她是這樣感覺的 她的父親是國營煤礦的法律顧問, 母親是家庭婦女及家庭中心人物, 父母親在這個城 專訪中文揚 特龍埔 她那時候在 住宅 - 空間管理 - 環境保護委員會 一個政府的空間管理 顧問 擔任委員 她自己奇怪為什麼當初會加入這種機構, 一個由上了年 紀的管理專業男士組成的機構 委員會主席當初說服了她, 他說 : 法蘭 馨 (Francine), 如果你提供願景, 我會負責執行 那是一個認為都市沿著高速公路發展是很前衛的時代, 這樣一來, 其 後的鄉村景色就能保留下來 她對此概念並不十分熱衷 她想要什麼? 美學, 她說, 為了移 動的人們 這是一個簡單的回答, 卻有著複雜的涵義, 她說 : 我從汽 車裡可以看到很多東西都是美的 她已經開車往返鹿特丹與代爾夫特無數次, 在家與辦公室之間的 20 公 里路程 身為創立於 1984 年的建築師事務所 麥肯諾 (Mecanoo) 的創 始建築師之一, 這家公司是她的至愛 她從住宅 學校及社區設計起步, 至今, 麥肯諾已經在國際上馳名, 法蘭馨 荷本 (Francine Houben) 現 在是唯一的公司擁有人, 公司另有四個年輕的合夥人 麥肯諾的作品已經

94 市建造房子, 典型 50 年代的房屋 她崇尚當時的樂觀主義, 二戰過去了, 感官體驗是她工作的指南 她自己經常運用 觸覺的 這個詞, 根據 戰勝了過去, 在我們面前是一個全新的時代 詞典的解釋, 一個觸覺感官敏銳的人也會是個 磁化器 在沙路街的房子建造於 1959 年 表達時代精神的設計 : 獨棟 自然石 她工作從不教條武斷, 更清楚地說, 她反對教條武斷, 她的風格是從 材 白色的磚及木料 鋼窗框, 有六個圓洞的藍色鋼門是現代主義風格的 不事前設定好一切, 每次都設法開發自己的潛能 她的建築風格是以土地 傑作 僅管現有的房主將房子改裝的單調了許多, 你仍然可以看到對於一 為本, 這裡是指她的設計向來是與自然環境及該城市或臨近環境相關連 個孩子來說, 為什麼這幢房子有十分的探險性 她講述當初室內的鮮豔色 在黑爾林城市從沙路街到賽馬廣場的街道是向下傾斜的, 從學校到家 彩, 黃色 藍色 紅色及黑色 她說 : 我堅信孩子在 5 歲的時候開始開發 是上坡道 到處是斜坡, 如波浪一般, 彎曲的道路向上 向下傾斜 兒童 各種感覺器官, 所以對於一個孩子來說, 生長在一個對其各種感官有啟發 時期的荷本, 極喜愛連接林堡省各個丘陵小鎮的弧狀和起伏小道 性的環境十分重要 在另一個場合, 她透露了她對查理斯 伊姆斯 (Charles Eames) 及蕾 伊姆斯 (Ray Eames) 的景仰 這對美國設計師將造型 感性 理智及感官知覺完美地融合在一起 她曾到伊姆斯夫婦於戰後在洛杉機聖塔莫妮卡丘陵上建造的房子裡拜訪過他們, 她似乎在那裡找到了自己, 並深深體會到何謂建築, 當然很多體會是關於建築技術, 但更是關於感覺 品味 視覺及經歷的組合 2004 年 1 月她在任教的代爾夫特理工大學校慶上講演, 這也是她所受教育的大學 她的開場白為 : 你可以試圖描述一切, 但解答常常是來自直覺 還有一次她講述對季節的感覺, 她指出荷蘭四季分明的氣候是多麼的宜人, 你可以從皮膚上感覺到變化 在荷蘭, 人們可以描述自己的年紀是十六個春天, 這是相當美的一種描述方式 在她還是一個新手媽媽的時候, 她住在公寓的第十一層, 附加九公尺寬的寬闊視野, 看著陽光 雨滴及暴風雪在荷蘭的地景上掠過, 是相當難以忘懷的經歷 我堅信孩子在 5 歲的時候開始開發各種感覺器官, 所以對於一個孩子來說, 生長在一個對其各種感官有啟發性的環境十分重要 帶著興奮的神情, 她講述著她母親將汽車停在小丘陵頂上的習慣, 關掉引擎, 然後汽車以重力下滑, 越來越快, 直到下一個丘陵到來, 道路開始上坡, 即使在後座的孩子們幫忙向上推都不管用, 汽車緩慢地停了下來, 這就是荷蘭的山 * 建築設計是一種癮, 設計者常常日夜不停的工作, 承受不了這一切的人, 就應該作其他工作, 人們決不是為了錢進這行 正好順便談談這個問題, 直接問她的看法, 她說 : 這是一個收入不佳的行業, 也許普遍印象與此相反, 建築師們大都有好車或引人注目的住宅, 這是因為他們喜歡有設計感的生活, 此行業尖端的建築師薪水不差, 但對大部分建築設計師來說, 工作辛苦 收入不豐 對於一個女建築師來說更是雪上加霜, 這與專業能力無關, 而在於荷蘭女人被認為應該扮演母親的角色 做飯 撫養孩子 採買 一整套家務 以帶有渲染力的的興奮語氣, 她講述起另一個城市 曼谷 如果你告訴泰國人, 你必須同時兼顧 專訪中文揚 特龍埔 工作與照顧小孩, 他們會以不可置信的眼神看著 你, 例如在曼谷, 有這麼繁忙工作的人通常擁有汽 車與司機 家裡有整理家務的管家, 以及其他各種 荷蘭人眼裡極不尋常的服務 她認命地說 : 嗯, 如果你走遍世界就會遇見 這些開眼界的事情 多年以來, 她的經驗使她變得更精明和商務 化, 換句話說, 她本性並非如此 儘管她會設定目 標並全力達成, 但財務上她經常無法達到預期成 效, 於是她在身邊安排能幫她管理好業務的專業 同事 結果是她現在可以很好地靠本身工作生活, 但 她職業生涯的前二十年確不同 在沉思中她想到一

95 個她認識的英國建築師, 一個名聲不錯的同行, 她得到一個在德國的 式, 不然很容易落入俗套 當時公司裡很多人都反對, 但她認為應該 旅館項目, 但客戶卻拒絕支付尾款, 剛剛生下嬰兒的英國建築設計師 堅持到底, 腦中已有清晰的想法浮現 她常常談起並誇獎她的員工, 只能通過法庭討回欠款, 當時她已入不敷出 在我如火焰般無邊際的想像世界中, 他們是我的大地, 紮實穩固的 她說 : 這一切都十分司空見慣 基礎 她有一次在莫斯科遇見一個荷蘭人告訴她, 在俄國建築師是屬於 她對她與公司成員組成的團 貴族階層 那時她才意識到她的建築師培育過程有多不同 隊十分驕傲, 但是 : 一艘 我在這方面十分無知, 她毫不遲疑地說 船上只能有一個船長, 設計 她接著說 : 我們從來沒有注意過收入的問題, 我們完全忽略了 並不是一個民主的過程, 但 這一點, 這與代爾夫特理工大學的傳統不合, 也與麥肯諾公司的主要 如果他們有更好的建議, 我 目標不同, 在 80 年代是以造福於社會的社會福利住宅項目為主, 這就 也會服從 像是我們的誓言 建築設計是個很複雜 我最近在菲利賓的馬尼拉講演, 我對學生們說 : 請注意, 我 的職業 你必須有豐富的知 們的行業不只是為社會頂層服務, 讓人吃驚的是他們無法理解這種觀點 在荷蘭近一百多年累積下來的傳統, 通過法人或政府計畫讓全民有房子住是很重要的課題, 這就是為什麼世界其他地方的人, 對這種建築師責任與荷蘭建築近代史常常無法理解 世界 90% 地區的住宅專案, 和歐洲二戰過後時期的住宅建型態相似, 大規模建造, 完成計畫的數量, 注重的是規模, 並不注重居住環境的品質 大量生產 40 到 60 平方公尺的小公寓, 一個挨著一個的公寓 她可以不停地講述那灰暗的 不人道的建築, 這是一個觸及她內心深處的話題, 她對各國政治家 公務員與承包商之間的利益之爭討厭至極 她帶著挑戰的語氣說 : 身為年輕的建築師, 我們認為應另闢新徑, 不應該不加考慮地建造沒有任何想像力的一堆公寓和住宅, 我們當時努力設立新典範, 確實, 他們成功了, 他們扭轉了社會住宅的設計趨勢, 但並不僅僅是建築設計的改變, 更重要的是 : 對住宅開發者的影響, 有影響力的議員和住宅機構的負責人們, 也認識到高品質住宅的重要性 她說 : 作為建築師你可以遠見卓識並作出榜樣, 但沒有業主的共識, 你還是達不到目的 * 我們在加泰羅尼亞省繼巴塞羅納第二大城市 萊里達市 ( 西班牙 我們從來沒有注意過收入的問題, 我們完全忽略了這一點, 這與代爾夫特理工大學的傳統不合, 也與麥肯諾公司的主要目標不同 識, 十分豐富的知識, 最佳的作品只會在 50 歲後出現, 萊里達市的風景, 是由十五世紀的 坐落在山頂的索衛拉大教堂主宰, 現在作為它的對應點, 她設計了從西班牙大地升起的文化中心, 這是城市的兩座地標, 她說, 它們遠遠相望 這是一個刺激同時大膽的想法, 她從開始就意識到這一點, 我非常害怕結果不如預期, 萊里達市民是否會認為它奇醜無比, 她輕微地顫抖, 但同時 : 不, 我不是沒有把握, 我向來用批評的眼光衡量我的工作, 我認為這就是責任感, 或許我的責任心過強 讓人無法忘記的建築物, 這是我要設計建造的, 令人難忘的公共場所 如此複雜且緊密的合作, 也有令人憂鬱的一面, 想想, 你花了五年的時間在一個建築物上, 在這五年其間, 你必須與各方持續合作, 與你的客戶, 你的營造公司, 你的營造商下包, 當地建築師與團隊, 你必須堅持五年, 如果成功了, 你們共同創造了一件美好的事物, 之後大家分道揚鑣, 各自繼續去忙其他事情 我在將建好的建築交接給使用者後, 總是十分憂鬱, 就像你養大的孩子不可避免地各自去走自己的路一樣, 我總是想, 我希望他們好好照顧這些建 專訪中文揚 特龍埔 語拼做 Lerida, 加泰羅尼亞語拼做 Lleida), 她在那裡建造了大型會 築物 議中心與劇場, 一個十分引人矚目的建築, 與大地相連, 建築有著西班牙泥土的黃橘顏色, 與當地用的沙岩建材顏色相同, 她還將該農業區盛產的水果融入到每個室內設計細節中, 當然是以自己獨特的方 *

96 是什麼原因使你選擇這個行業? 為什麼公司對此有討論? 想像力, 是想創建還沒有成型的事物, 以及致力提高生活質量的願望 你認為你的設計點子不錯並能說服每個人, 這是一個十分誘人的過程, 你說 : 這應該這樣子做, 而他們就照你的建議去做! 你仍認為你有社會的責任感嗎? 是, 我當然有, 即使聽起來很古板, 我在七十年代受教育, 將所有精力投入到社會住宅的議題上, 如果你看當今的教學和有關建築的雜誌, 大多數是關於明星建築設計, 總是有關最奇特的建築設計 最高的建設經費, 看似完全無界線 我認為新生代建築師應該回到原點, 這也是一 建築設計是個很複雜的職業 你必須有豐富的知識, 十分豐富的知識, 最佳的作品只會在 50 歲後出現 嗯, 因為其他類型建築設計更容易引人注目, 如果你不注意, 很容易就會被吸到那個旋渦裡, 我不想這樣 我希望持續在各種建築類型上努力 你擅長與大家 一起 工作嗎? 我認為是 這個職業不可能一個人完成, 有人假裝可以, 但你不應該相信他們, 例如伯明罕圖書館這個工程, 有五 六十人同時工作, 我就像是船長般, 必須把前景弄清楚, 並同時考量每一個人提出的建議 個經濟問題, 在歐洲花大錢的時代已經過去了, 人們應該想想怎樣再利用 萊里達文化中心石材立面的顏色與西班牙大地相同 The natural stone facade of La Llotja de Lleida is the colour of the Spanish earth. De natuurstenen gevel van La Llotja de Lleida heeft de kleur van de Spaanse aarde. 舊建築, 與用小尺度手法設計建築 如你現在所說, 社會道德感並非出於內心的信念, 而主要是經濟和財務上的問題 對, 也許是這樣 我也不確定 例如, 有人對我說 : 法蘭馨總是說好的建築設計應造福於社會, 但她自己卻造了一座又一座紀念性建築, 但這些都是公共建築, 社會共用的建築 我總是試圖設計有助提升城市或地區生活品質的建築 我喜歡這樣描述我的工作 : 提供願景和服務 提供服務並不等同於委曲求全, 我設計的建築是為了使用者和廣大群眾, 這是我覺得這個職業的美好之處 這是建築師與藝術家的區別, 建築設計不是純粹自發性的藝術, 我認為作為建築師應該誠懇, 藝術家為自己工作, 而建築師是為大眾工作 什麼是願景? 願景是一種想像, 放眼未來, 用另一種角度看事情, 願意運用新的技術 為大眾設計建築聽起來有點保守, 因為大眾並不一定會認同前衛概念 我對此並不那麼悲觀, 如果你清楚地解釋你的意圖, 我在將建好的建築交接給使用者後, 總是十分憂鬱, 就像你養大的孩子不可避免地各自去走自己的路一樣, 我總是想, 我希望他們好好照顧這些建築物 但你在這方面很擅長嗎, 例如在傾聽方面? 你似乎不太有耐心 我的思緒跳躍, 這是事實 我的缺點在於思緒太快, 又無法帶著大家一起經歷所有思考過程, 但我可以傾聽 你給人的印象是你常常同時做三件事情, 或是四件 可能是十件 我認為我很會傾聽, 但在聽的同時我過濾出我可以用的內容, 這也許會留給人一個不良聽眾的印象, 但你要記住, 如果我不是有選擇地聽, 我會收到過多訊息 我能很簡潔, 簡要地處理事情, 我每天都收到很多電子郵件, 大多數是員工發來的, 我通常只用 是 或 不 來答復, 不比這多, 有些人必須適應這一點 你是否很強勢? 嗯, 在很多方面我處理得很好, 因為我有很多經驗, 但我時間有限, 這樣會留下強勢的感覺, 一方面我認為 : 只要事情很順利, 我們不需要無止盡地爭論這個問題 若你有不同意見, 你必須提出來, 這也是我希望身邊的人能夠做得到, 在麥肯諾有 25 個國籍的員工, 但並不是每個國家都有無視工作職稱, 並提出相反意見的文化習慣 專訪中文揚 特龍埔 並帶著他們一起前進, 人們都願意跟從你, 即使是他們沒有 你為什麼有 25 個國籍的員工? 概念的建築 麥肯諾是世界著名的公司 這使人們願意在麥肯諾工作 這也 是我有意識的策略 我們有 80 至 90 人在麥肯諾工作, 你可以想 但給人的印象, 似乎你已不再做住宅類型的建築 像我們有大約 25 個建築工程師 ( 非建築師 ), 他們幾乎都是荷蘭籍男 這並不正確, 我們麥肯諾一直持續設計住宅, 開始 性, 他們是我的支柱, 他們對麥肯諾的穩定性起著極重要的作用, 然 的時候我們 80% 的項目是住宅, 現在是 30%, 但我們從未放 後就是後勤人員, 也都是荷蘭人, 幾乎全是女性 其他是設計師 城 棄, 這是與很多其他公司的不同 我們公司內部曾經討論過是否停止 市規劃師 景觀建築師和建築師等, 他們來自世界各地, 最棒的是整 接住宅案, 我說 : 不, 繼續作下去, 這讓我們保持人性關懷的本質, 況 個組合, 這樣一來我們世界各地都有朋友, 有來自於遙遠國家的優秀 且我們做得很好, 我找不到任何原因停止 員工, 有男有女, 這樣經營公司真是太棒了, 我向大家推薦

97 * 她總是把創新當作自己的任務, 從商業角度來說這並不明智, 很多建築師在他們年輕的時代已經發展形成某種風格, 一旦找到自己的風格, 便確定了從現在到將來的風格, 無論是在當地還是遙遠的國度, 或許細節上需要琢磨, 一旦整套成熟, 形成的風格會固定下來並在國際市場上販售 她說 : 在臺灣我們與造船業合作以發展出一種特殊建築語彙, 我們以前從未做過 在萊里達我想用西班牙的泥土建造, 我們找到一種有西班牙大地質感的石材 有的建築師也許會說 : 我的風格就是我的風格, 無論是在臺灣還是在西班牙 我們經常相互告誡, 只要我們是經濟上無虞的公司, 即使持續投入創新的設計, 剛好有點盈餘, 那就行了 對於只追求奪目耀眼和誇大的建築設計風格, 她客氣地批評 : 這不是我的作風, 我尊重這些作品, 但感覺像是一種不停地尋找有大錢客戶的建築語彙 這個看法也在她發表的一篇帶批判性文章中體現出來, 標題是 權力的僕人 文章的由來是這樣, 她在聖彼德堡講演, 順便她抽空去看新的 Gazprom 總部大樓的競圖成果展覽, 要求是 300 米高的超高層大樓, 投標者淨一色是建築設計行業裡的頂尖建築師 她邊走邊想 : 她的同行在這裡幹什麼? 他們為什麼跟隨一個誤導的想法, 在如此美麗的聖彼德堡建造一個 300 米高的大樓? 她反對誇大的設計主題, 以及著名同行對當權者附和的決定 她將她對此的反感寫在一個全國性報紙的一個專欄裡, 得到的反應總是臆測她嫉妒那些著名建築師, 並影射她若有機會做這些案子, 也不會拒絕 她對此反駁 : 我在伯明罕或臺灣所做的案子, 不需要對特定權勢屈膝附和, 我將民主自由的理念帶進設計概念中, 讓大眾都能從中受益 專欄無聲無息地停了, 辯論被迫提早結束 她無可奈何地聳了下肩膀, 她還想說的是, 在她的年代, 她是指在她大學期間, 做法會完全不同, 那時候一定會組織辯論晚會, 對參加像 Gazprom 辦公大樓這種誇大賣弄專案的投標者提出評論, 奇怪的是 : 參加競爭聖彼德堡辦公大樓設計的頂尖建築師們應該是跟她同一時期受大學教育, 都是在 70 年代, 你或許也會想到 : 他們應該很清楚這些看法 我的缺點在於思緒太快, 又無法帶著大家一起經歷所有思考過程, 但我可以傾聽 建築經由激烈的競圖後產生, 特別是國際招標的案子, 程序很簡單, 誰想中標, 就必須投標, 附上設計圖紙和模型, 由評審決定 到此為止是理論上的程序, 現實卻複雜得多, 競圖常常伴隨著法條迷宮和激烈爭鬥 法蘭馨 荷本認為她能承受失敗, 只要競爭是公平的 她是什麼意思? 簡而言之 : 在我這個行業裡, 有時你會感覺有人暗中操作 她曾經和其他建築設計公司一起對鹿特丹新市政大樓競圖結果進行法律訴訟, 但卻輸了, 不止是競圖失敗, 連官司也輸了 她衷心希望贏得此專案, 鹿特丹終究是她的城市, 她在大學畢業後就住在那裡, 提交的設計也符合鹿特丹市民對市政大廳的期望, 甚至比要求設計水準還更高, 麥肯諾到底還是輸了, 也只能接受了, 法蘭馨 荷本認為最讓人氣憤的是怎麼輸的, 項目發起人利用一個十分聰明的法律竅門改變競圖要求, 這樣一來, 一個並不符合預算要求的公司贏得了本專案, 這很傷人 * 她的事業從未基於任何事先計畫, 事情就這麼一一發生了, 她開始時是理想主義大於企圖心, 不管如何, 她的事業達到了一定層次, 甚至包含許多國際案, 對她來說就像是順理成章 她希望對生活環境產生正向變化的助力, 聽起來像是一種企圖, 但在荷蘭這麼小的國家可能性是有限的, 這樣一來, 世界就自然成了她的舞臺 這需要時間, 同時也因為在國際市場上操作需要符合特別的要求, 特別是公司本身, 這必須小心處理, 不然邁出這一步的風險太大 那麼她在荷蘭有什麼企圖無法達成? 在幾番詢問之後才她才舉出個例子, 她希望能設計改建阿姆斯特丹的國家博物館 我很希望, 也有這個能力, 但她不想嘀咕下去 她只想說明她為什麼要跨出荷蘭 在 2003 年, 她以極大的熱情策劃了第一屆鹿特丹國際建築設計雙年展, 當時她已經是英國皇家建築師協會的榮譽會員, 她已經在全世界作了二十年的講座, 她在國際上已佔有一席之地 但是, 雙年展還是對她的成長起了很大作用 整個工作過程如史詩般壯麗, 她必須在一年半之內想出一個尚未存在的新概念, 她希望那是一個帶有研究性質的雙年展, 以移動性作為中心主題, 探討都市建設和建築設計間的介面與領域 双年展成功地吸引了世界十个城市的设计师和研究人员, 著名人士如扎哈 哈迪德 (Zaha Hadid) 汤姆 梅恩 (Thom Mayne) 專訪中文揚 特龍埔

98 格莱克 林 (Gregg Lynn) 奥蒂勒 戴克 (Odile Decq) 他們依 是阿, 沒錯 主題發展展覽內容, 鹿特丹因此特別繁忙了整整兩個月, 平面與出版 她堅持十點宣言 ( 見 348 頁 ), 那是她的建築哲學觀 品紛出, 以及建築師 工程師 交通專家 都事設計師 景觀設計師 她想把麥肯諾變成 人性化, 以人的甚至以孩子的角度看事 和學生之間的討論 物, 並以這種觀點設計建築和規劃都市, 當然也可以用更學術化的方 她在這麼多年之後仍把這次活動當作她人生中最大的成就 我 式設計, 但她不想, 她總是嘗試想像使用者是怎麼體驗她的作品, 他 都垮了, 但收穫豐富 們有工作, 孩子要上學, 晚上人們回到家, 家是怎樣的? 他們的客廳 她並不依賴於得到認可, 她說 但她也坦誠地補充 : 人對讚賞 舒服嗎? 孩子在哪裡玩? 她試圖想像這種生活, 並試著將現有條件變 永遠不會滿足 得更加舒適 她在這充滿競爭的冷酷世界裡吃得消嗎? 她也以理性進行分析, 但直覺反而是更重要的元素 人們通常認 她胸有成竹 : 我總是著眼於我的目標 我知道在實現目標的過 為直覺與女性相連, 她覺得沒關聯, 直覺跟女性根本沒有任何關係 程中會遇到挫折 這是自然的, 但目標永遠不變 直覺基於經驗, 最重要的科學突破都是源於直覺, 經驗豐富的人, 我已經達到一生中所有想達成的目標, 我從未忘記在學生時 直覺會比一般人敏銳與正確 麥肯諾位在代爾夫特歷史老城內 Mecanoo is located in the historic city centre of Delft. Het kantoor van Mecanoo staat in het historische stadscentrum van Delft. 代想去拜訪特別的住宅和建築師, 總是衣著整齊並有禮貌地按門鈴, 也總是受到熱情歡迎 * 存在所謂的女性建築設計嗎? 我希望以我的能力被承認, 而不是因為我是女性 身為女人並不是一種成就 但卻能有幫助 我認為我會以小孩 大眾的角度看問題( 譯者注 : 意指並不局限於女性觀點 ) 她在鹿特丹建造了墓園裡的祈禱堂, 她認為這個祈禱堂是她最直覺的設計 她的童年是在羅馬天主教的薰染下度過, 因此她不需要讀有關天主教教義的書籍, 她只需要回想起燃香的味道, 以及日光由玻璃穿過的景象 想起来很滑稽, 她竟在代爾夫特理工大學就讀, 學校裡全是理工科, 她和其他建築系同學們總是被看成一群成天瞎忙的人 這種偏見似乎非常普遍, 許多學校將建築設計理性化, 並嘗試將建築學術化 她說 : 但是, 我從不這樣認為, 以前我說 一個項目 應該叫作 一個蛋糕 或 一座宮殿, 我那時候就已經用帶有感覺的詞語來談工作, 那並不是建築專業的習慣 建築需求不是我設計的準則, 而是美感本身 有些城市或建築能在不可預知的時代演變中度過重重考驗, 為什麼? 因為它們本身很美, 美感是我的指南, 我盡力設計出有自己特色且令人難以忘懷的公 專訪中文揚 特龍埔 足球是男性運動 建築設計不也是嗎? 共建築, 我希望人們為此驕傲並覺得享受, 甚至, 將空間視為一種贈 普遍來講, 是 全世界的頂尖女建築師屈指可數, 這個現實 禮並好好珍惜 暫時也不會改變, 一部份是因為工作的性質, 你必須一周 7 天 一年 365 天把精力放在上面, 必須有藝術細胞 商務技巧 組織能力, 還必須擅長溝通, 我認為男性有較多時間處理上述工作 同時我想: 我不想用工作的觀點來談, 我做我想做的事情, 是男性化還是女性化的職業對我來說無所謂 我希望以我的能力被承認, 而不是因為我是女性 身為女人並不是一種成就 * 邁克 威特比 (Mike Whitby) 對伯明罕的意義就等於柴契爾夫 對這個議題, 最有趣的評論是說 : 我是年輕建築師與女建築師 人 (Lady Thatcher) 對英國的意義 : 正直且對大眾有巨大魅力的政 的榜樣, 好吧, 這可以接受 治家 威特比評論柴契爾夫人 : 她對既定價值進行挑戰, 而大多數 當然在二戰之後建造了很多醜陋的建築, 無論是從建築設計, 人的思考卻恰恰相反 還是從都市規劃的角度來說, 她直視遠方, 說 : 這都是男人造 他是伯明罕市長, 伯明罕的 領袖 至少有兩個因素標誌著伯 成的 明罕 : 戰爭年代的轟炸和七十年代初期徹底衰退的工業, 這是英國的

99 第二大城市, 在很多方面讓人想起英國叱吒海洋的時代, 各民族在這裡定居下來並齊聚一堂 圖書館無疑是公眾的宮殿, 威特比以一貫響亮和悅耳的嗓音說 圖書館確實應該是公眾的宮殿, 法蘭馨 荷本附和 威特比是歐洲最大圖書館項目的客戶, 將近 2 億英磅的經費為此預備出來, 而麥肯諾是建築師 法蘭馨 荷本達到建築設計的世界頂級水準 感覺不錯, 她說 她之前從未在英國贏得競圖, 你會因此吸取很多教訓, 她在伯明罕贏了, 我認為他們感覺到我想為他們量身訂做一個圖書館 她將福斯特 (Foster) 庫哈斯(Koolhaas) 等建築業大名甩在身後, 在市中心龐大建築工地的施工圍籬上有她如同巨星般的圖像, 你必須有特別之處才會被允許建造這個圖書館, 她說 : 我並不在意, 但那是一個前提, 她平靜地脫口而出 她並不熟悉伯明罕 無論是萊里達的文化中心, 在伯明罕毗鄰著名劇院的圖書館, 或是臺灣高雄的文化地標, 她都以同樣的方式去認 識這些城市 步行 在伯明罕, 她在城市裡整整逛了三天 她看到的是各種建築風格的混合, 砂岩 藍磚 紅磚 繁盛的年代及之後的衰退, 一個由各種事件組合起來的城市 我想創造協調性, 她對威特比說, 在各種不同民族和工業歷史足跡之間 威特比說了類似的看法 : 城市的潛力, 是讓我們理解人的不可預測性, 他把伯明罕看做 : 基督徒 猶太人 錫克教徒 穆斯林和其他無數團體的宮殿, 座落在市中心的圖書館, 將會是民眾對城市認同的中心 威特比 : 法蘭馨承諾了我們, 而且她也會實踐諾言, 聽起來並不像威脅, 而更像安慰和信任 繼臺灣的藝術文化中心之後, 伯明罕圖書館是麥肯諾最大的一個工程項目 在 1984 年由幾個剛剛畢業的年輕建築師, 一同開始的探險人生, 在 30 年後已經發展成一個有實力 有名望的公司 她又談及創業之初, 我們不應該認為她會忘本, 忘記社會住宅, 她一直認為這種建築類型對該專業起著關鍵作用, 早期她和充滿熱情的夥伴一起完成社會住宅, 無疑是設計思考的轉捩點 她畢業設計的主題是 社會住宅也是建築設計的重要課題, 當時是新概念, 她說 : 麥肯諾在改變建築思想意識方面起了很重要的作用 我將世界變得更美好了一點, 她微笑著說 她似乎對自己如此大膽有些靦腆, 但還是繼續說 : 我是這樣認為, 我將世界變得更美好了一點 專訪中文揚 特龍埔

100

101 De Bijlmermeer is een grote uitbrei- The Bijlmer area is a large urban 拜爾莫是阿姆斯特丹在六 七十年 ding van Amsterdam uit de recente expansion of Amsterdam that came 代的新開發區域, 市政府計劃更新拜爾 jaren zestig en zeventig. De gemeente out of the late sixties and seventies. 莫區已有好一段時間, 計劃一部分是將 is al geruime tijd bezig met plannen For quite some time, the municipa- 現有的拜爾莫區改建成有 700 個住宅和 de Bijlmermeer te revitaliseren. Deel lity has been working on plans to 占地 6 公頃體育設施的新城市公園 van de vernieuwingsstrategie is de revitalise the area. Part of this urban 全新的拜爾莫公園在 2011 年正式 omvorming van het bestaande Bijlmer- renewal strategy involves the trans- 開放, 當地的居民將會自行定義出公園 park tot een nieuw stadspark met formation of the Bijlmerpark into a 的界線 樹林圖案的不鏽鋼欄杆與八個 zevenhonderd woningen en zes hectare new urban park with seven hundred 拱門入口, 界定出住宅區與公園之間的 sportvoorzieningen. homes and six hectares of sports 模糊界線 In 2011 is het Bijlmerpark in gebruik facilities. 絲帶般的人行步道優雅地穿梭在拜 5 genomen, een echt stadspark waar in de nabije toekomst woningen met golvende bewegingen het park zullen omzomen. De Bijlmer Bomen Rand vormt de overgang tussen park en woningen: een zwevende omranding van gekapte bomen op roestvrij stalen In 2011, Bijlmerpark opened to the public, a real city park where in the near future, residences will define the undulating edges of the park. The Bijlmer Trees Edge marks the transition between park and residences: a floating border made of felled trees 爾莫公園內, 連結北半邊的 文化 主題與南半邊的 自然 主題, 之間還有大量水景 彩色植栽 橋與水上平台點綴, 公園內還有許多特殊樹種, 如巨大獨特的紅杉及一大片玉蘭花, 讓人們在拜爾莫公園四季中都有不同的感官享受 pootjes met acht poorten naar het resting on stainless steel legs with 運動與遊戲場配置在公園正中央, park. eight archways into the park. 週圍以樹群圍繞, 在主要路徑兩旁是完 Slingerende paden verbinden het Paths wind like elegant ribbons 全開放的兒童遊戲與標準運動場地, 而 culturele noordelijke deel met het through Bijlmerpark and connect 一旁 7 公尺高的土丘上, 特別種植引蝶 natuurlijke zuidelijke deel dat geken- the cultural northern part of the 的花灌木, 提供公園另一個優美景緻 Bijlmerpark merkt wordt door veel water, oeverplanten, bruggetjes en een vlonder. park with the natural, southern part with a lot of water, colourful plants, In het park staat een heel scala aan bridges and a deck over the water. grote karakteristieke bomen, zoals Bijlmerpark features a range of de Mammoetboom en velden met distinctive trees, large trees like the Bijlmerpark, Amsterdam, Bijlmerpark, Amsterdam, 拜爾莫公園, 阿姆斯特丹, bijzondere bomen zoals bloeiende giant sequoia and fields of special Nederland (2011) The Netherlands (2011) 荷蘭 (2011 年 ) magnolia s. In het Bijlmerpark kun je trees such as flowering magnolias. alle seizoenen zien en ruiken. In Bijlmerpark you can see and smell De sportvelden voor georganiseerde every season. sport liggen centraal in het park Playing fields for organized sports omringd door boompartijen. Langs are located in the middle of the park het hoofdpad liggen vrij toegankelijke surrounded by trees. Along the main sport- en spelvoorzieningen voor jong path are freely accessible sport and en oud. Een ruim zeven meter hoge play facilities for young and old. A heuvel begroeid met vlinderstruiken seven-meter high hill covered with zorgt voor een prachtig uitzicht. butterfly bushes provides a magnificent view.

102 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

103 Bijlmerpark is ontworpen als een ervaring die de zintuigen beroert: je ruikt de lente, je ziet kleuren verschieten tijdens de seizoenen, je ervaart de diversiteit aan bomen, struiken, planten en kruiden, je hoort de vogels zingen. Bijlmerpark is designed to touches the senses: you can smell the spring, see colours change over the seasons, experience the diversity of trees, bushes, plants and herbs, and hear birds sing. 拜爾莫公園被設計為感官享受的場域, 聞到春天的氣息, 看見顏色隨著季節變換, 經驗生態的多樣性, 喬木 灌木 植栽 香草 與鳥叫 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

104 204 De Bijlmermeer, waar tegenwoordig bijna mensen met meer dan 150 nationaliteiten wonen, is ontworpen in de jaren zestig. De wijk wordt gekenmerkt door hoogbouw van tien verdiepingen in een kenmerkende honingraatstructuur. Het nieuwe Bijlmerpark is onderdeel van de transformatie van deze wijk. The Bijlmermeer neighbourhood, which today houses almost 100,000 people of over 150 nationalities, was designed in the sixties as a series of nearly identical high-rise buildings laid out in a hexagonal grid. The Bijlmerpark is part of the transformation of this neighbourhood. 拜爾莫社區擁有來自 150 個國家的 10 萬居民, 在 60 年代規劃興建, 全區配置相同的高層住宅於六角形的格子中 拜爾莫公園是整個社區改造計劃的一部分 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

105 206 Uitzicht vanaf de vlinderheuvel. View from the butterfly hill. 在 蝴蝶丘 (de vlinderheuvel) 的景致

106 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

107 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

108 212

109 215 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

110 Elegante paden en bruggen slingeren zich langs solitaire bomen, waterpartijen, eilandjes en glooiende heuvels. Elegant lanes and bridges meander along solitary trees, water, small islands and loping hillocks. 優雅的小徑和小橋在樹群 水景 小島和土丘之間穿梭 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

111 Het natuurpark in het zuidelijk deel kenmerkt zich door veel water, kleurrijke velden met oeverplanten en bruggetjes. The southern part of the park is a nature park with a lot of water and large fields with colourful plants and bridges. 公園南側是個包含大量水體 橋樑與彩色植栽的自然生態公園

112 221 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

113 Rond de sportvelden staat een bijzonder gevlochten kanten hekwerk met bijzondere patronen en decoraties. Het is ontworpen door kunstenaars. Artisanal braided lace fence work decorated with patterns surrounds the sports fields. 運動公園以手工編織的圖案籬笆包圍 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

114 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

115 De sportvelden voor georganiseerde sport liggen centraal in het park omringd door boompartijen. 227 Sports fields for organized activities are located in the middle of the park. 運動公園位在全區的中央

116 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

117 Bijlmerpark is een park voor de buurt met een grote diversiteit aan plekken voor verschillende doelgroepen. Bijlmerpark is a park for the neighbourhood featuring a great diversity of areas for different interests. 為這個社區特別設計的拜爾莫公園, 包含許多不同使用機能的區域, 滿足各種使用需求

118 Het park is bedacht voor kinderen van alle leeftijden met vele speelmogelijkheden. The park is designed with children of all ages in mind and features a variety of recreation and play areas. 設計階段即考量各兒童年齡層的需求, 配置各種休閒區與遊戲區 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

119 Dit is het natuurpark, het ecologische deel van het park waar je de vogels kan horen zingen. Nature park, the ecological area of the park where you can hear the birds sing. 生態公園, 這裡是聆聽鳥鳴的最佳場所 AMSTERDAM 阿姆斯特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 BIJLMERPARK 拜爾莫公園

120

121 Dit voormalige kazerneterrein is de This former military terrain is the 原軍事基地重新利用, 新建一個歌 locatie voor een concertzaal, een location for a concert hall, opera 劇院 一個音樂廳 一個中劇院 一 operahuis, een theater, een kleine house, theatre, recital hall and an 個演奏廳, 總共有 6000 席, 及一個戶 concertzaal en een openluchttheater. outdoor theatre. It has a total of 外劇場, 都擁有最先進的劇場設計與 Het telt in totaal zitplaatsen en 6,000 seats and features the most 設備 beschikt over de modernste theater- modern theatre design and techno- 徫武營藝術中心將成為擁有 150 萬人 technieken. logy. 口 臺灣最大港口城市 高雄的象徵, Het Wei-Wu-Ying Center for the Arts The Wei-Wu-Ying Center for the Arts 周圍占地 65 公頃的公園也在競圖設計範 wordt het nieuwe icoon van het 1,5 will become the new icon for the 1.5 圍之內, 對麥肯諾最重要的靈感來源, 6 miljoen inwoners tellende Kaohsiung, de grootste havenstad van Taiwan. Het omliggende 65 hectare grote park maakte deel uit van de ontwerpopgave. Belangrijke inspiratiebron voor Mecanoo architecten zijn de eeuwenoude Banyanbomen, die behoren tot s werelds grootste bomen. million residents of Kaohsiung, the largest harbour city in Taiwan. The surrounding 65 hectare park is part of the design brief. An important source of inspiration for Mecanoo s design are the ancient banyan trees, which are among the world s largest trees. 是基地上的老榕樹群, 該樹屬於世界上最大的樹種 麥肯諾設計的建築體有 225 公尺長 160 公尺寬, 建築屋頂的開口 開放的通道及大型開放空間, 使之成為一個室內與室外景致交融在一起的多孔建築 部分由植栽覆蓋的房頂以自然而有效率的方式冷卻這棟亞熱帶氣候建築, Het gebouw van Mecanoo is 225 meter Mecanoo s building is 225 meters 廳院間有遮蔽的公共空間 榕樹廣場, breed en 160 meter diep. Door de wide and 160 meters deep. Openings 讓整棟建築成為相當通透的量體, 室內 openingen in het dak, de passages in the roof, passageways and open 與室外之間的層次輕盈豐富, 讓大眾在 en open ruimtes ontstaat een bijna spaces create an almost porous 不受豔陽與風雨的影響下, 穿梭於廳院 Wei-Wu-Ying Center for the Arts poreus gebouw waar interieur en exterieur samenvloeien. Het deels met gras en planten bedekte dak zorgt voor een natuurlijke en efficiënte koeling van het gebouw in het subtropische klimaat. Het grote dak creëert een informele, publieke ruimte om te flane- building where interior and exterior merge. The partially grass and plant covered roof creates natural and efficient building cooling in the subtropical climate. The large roof also creates an informal public space underneath where the city residents 之間, 打太極等運動, 或只是輕鬆一下 在房頂與地面交接處是可容納數千觀眾的戶外劇場 ren, tai chi te beoefenen, te mediteren can stroll, practice tai chi, mediate or Wei-Wu-Ying Center for the Wei-Wu-Ying Center for the Arts, 衛武營藝術文化中心, of te relaxen. Waar het dak de grond just relax. Where the roof touches the Arts, Kaohsiung, Taiwan Kaohsiung, Taiwan (2014 completion) 高雄, 臺灣 (2014 年完工 ) raakt, wordt het een openluchtthe- ground an open-air theatre is created (2014 oplevering) ater dat plaats biedt aan duizenden that can accommodate thousands of bezoekers. visitors.

122 240 Het 1,5 miljoen inwoners tellende Kaohsiung is een van de grootste havensteden van de wereld. Met de bouw van het Wei-Wu-Ying Center for the Arts wil de stad haar omslag symboliseren van een havenstad naar een moderne, culturele stad. Ruimte voor bijschrift. Naar mijn idee kan dat zowel kort als lang. Als het wat wil toevoegen zou het nog persoonlijker worden als Francine zelf een (persoonlijke) notititie maakt bij elk beeld. With 1.5 million inhabitants, Kaohsiung is one of the largest harbour cities in the world. By building the Wei-Wu-Ying Center for the Arts, the city will manifest its evolution from a harbour city to a modern cultural city. 高雄是世界最大的港口城市之一, 居民約 150 萬人, 藉由興建衛武營藝術文化中心, 這個城市將正式宣佈轉型為文化之都

123 Kunstlicht speelt een belangrijke rol in deze tropische stad waar het vroeg donker wordt. Lighting plays a crucial role in this tropical city where it gets dark early. 因熱帶氣候城市天色較早暗, 燈光是日常生活相當重要的元素

124 244 Een groot deel van het dagelijks leven vindt s avonds plaats op straat, vanwege de warmte overdag. Because of the daytime heat, daily street life takes place in the evenings. 因白天日照炎熱, 到晚間才是街道生活最活絡的時候

125 In Kaohsiung wordt de openbare ruimte gebruikt als informeel podium. In de Banyan Plaza in het Wei-Wu- Ying Center for the Arts kan op informele wijze dans, tai chi, meditatie en street dance worden beoefend, beschut tegen zon en regen. In Kaohsiung, public space becomes an informal stage. In Banyan Plaza in the Wei-Wu- Ying Center for the Arts, tai chi, dance, meditation and street dance are all happening, protected from the sun and rain. 在高雄, 公共空間經常成為非正式的舞臺, 因此設計衛武營藝術文化中心時, 將 榕樹廣場 這個防曬 防雨的空間留給太極 舞蹈 冥思 街舞等活動

126 Scooters zijn het belangrijkste transportmiddel in de stad. Inmiddels is er een metrosysteem aangelegd. Scooters are the primary means of transportation in the city. Meanwhile, a metro system is being constructed. 摩托車是城市內的主要交通工具, 另外, 捷運近年剛完工營運 248

127 Het nieuwe theatercomplex ligt in het Wei-Wu-Ying Metropolitan Park, een voormalig kazerneterrein in de stad. The Wei-Wu-Ying Metropolitan Park, the site of a former military complex, is the location for the new theatre. 衛武營藝術文化中心與衛武營都會公園曾經是軍方的訓練基地 KAOHSIUNG 高雄 TAIWAN 台灣 CENTRE FOR THE ARTS 衛武營藝術文化中心

128 Het theatercomplex is opgebouwd uit vier losse zalen. Het dak is een ruimtelijk vakwerkspant dat niet alleen de zalen overkluist, maar ook een openluchtfoyer creëert, de Banyan Plaza, geïnspireerd op de tropische Banyanboom. The complex is composed of four separate theatres. The roof is a spacious truss that not only covers the theatres, but also creates an open-air lobby, the Banyan Plaza, inspired by the tropical Banyan tree. 主體建築包括四個劇院, 以及受榕樹所啟發的開放空間 榕樹廣場, 全部覆蓋在ㄧ片屋頂之下 KAOHSIUNG 高雄 TAIWAN 台灣 CENTRE FOR THE ARTS 衛武營藝術文化中心

129 254 Voor de gevelconstructie worden technieken gebruikt uit de locale scheepsbouwindustrie. Techniques used in the local shipping industry are being used for the construction of the façade. 複雜的曲面建築外殼, 是利用當地的造船工業技術來建造

130 Werkzaamheden in de kelder van de theaterzaal. Activities in the basement of the playhouse. 中劇院地下室的工程

131 De bouwvakkers beschermen zich tegen de zon. Construction workers protecting themselves from the sun. 施工人員的防曬方式

132 260 Schema van de bouwvolgorde van het staalwerk. Scheme of the construction order for the steel work. 鋼構分區施工圖

133 Overleggen met de opdrachtgever en bezoek bouwplaats. Meetings with the client and site visit. 與業主開會, 視察工地

134 264 Overleg op een van de scheepswerven van Kaohsiung. Meeting at one of Kaohsiung s shipping yards. 參觀高雄當地的造船廠

135 為達到最佳音響效果, 全案造型最複雜的 2000 席音樂廳, 特地建造 1:10 音響測試模型 To perfect the complex acoustics in the 2000 seat concert hall a 1:10 physical model of the largest and most complex hall in the theatre was constructed. Van de concertzaal met 2000 stoelen is een 1:10 maquette gemaakt om de akoestiek van de grootste en meest complexe zaal van het theater te testen en te perfectioneren Grote concertzaal (2000 stoelen), 2. Operahuis (2250 stoelen), 3. Theaterzaal (1250 stoelen) en 4. Kleine concertzaal (500 stoelen) 1. Concert Hall (2000 seats), 2. Opera House (2250 seats), 3. Playhouse (1250 seats) and 4. Recital Hall (500 seats) 1. 音樂廳 2000 席, 2. 戲劇院 2250 席, 3. 中劇院 1250 席, 4. 演奏廳 500 席 4

136 Belangrijke inspiratiebron voor het ontwerp zijn de eeuwenoude Banyanbomen op de locatie. An important source of inspiration for Mecanoo s building design were the existing centuries-old Banyan trees on location. 麥肯諾的設計概念來自於基地內的百年榕樹 KAOHSIUNG 高雄 TAIWAN 台灣 CENTRE FOR THE ARTS 衛武營藝術文化中心

137 Concept (boven). Paviljoen A Piece of Banyan, een 1:6 studiemodel van 20 x 3,5 x 4,3 meter op de Salone Internazionale del Mobile 2008 in Milaan, Italië (onder). Concept (top). Pavilion A Piece of Banyan, a 1:6 study model of 20 x 3.5 x 4.3 metres at the Salone Internazionale del Mobile 2008 in Milan, Italy (bottom). 概念圖 ( 上圖 ) 2008 年米蘭 the Salone Internazionale del Mobile 的展覽館 榕樹的局部 (A Piece of Banyan), 是一個六分之一模型, 尺寸 2 0 x 3.5 x 4.3 公尺 ( 下圖 )

138 272 Het gebouw is 225 meter breed, 160 meter diep en telt m2. Door de openingen in het dak, de passages en open ruimtes ontstaat een bijna poreus, tropisch gebouw waar interieur en exterieur samenvloeien. The 141,000 m2 building complex is 225 metres wide and 160 metres deep. Because of the openings in the roof, the passageways and open spaces, an almost porous, tropical building is created in which interior and exterior blur. 總面積 平方公尺的主體建築長 225 公尺 寬 160 公尺, 歸功於大量屋頂開口 通道與開放空間, 這個熱帶且通透的建築類型, 將建築室內外的界線抹除了

139 In het centrum van Rotterdam In the centre of 19th century Rotter- 建築師 HJ 範德布靈克 (H.J. van den ontwierp de architect H.J. van den dam, the architect HJ van den Brink Brink) 在十九世紀鹿特丹市中心設計 Brink in de negentiende eeuw de designed the Roman Catholic St. 了羅馬天主教徒墓地 聖勞綸斯, 作 rooms-katholieke begraafplaats Sint Lawrence cemetery as an Italian 為埋葬意大利人的墓地 死亡的場域 Laurentius als een Italiaanse dodenak- graveyard: a campo santo. The neo- 屬於該墓地的新哥德式祈禱堂及建於 ker: een campo santo. De neogotische Gothic chapel central to the cemetery 1963 的祈禱堂都有十分嚴重的地基問 kapel die bij de begraafplaats hoorde and the later chapel of 1963 both 題 麥肯諾設計了第三個祈禱堂, 並重 en ook de kapel uit 1963 ondervonden experienced serious foundation 新施作基礎結構 ernstige funderingsproblemen en problems and had to be demolished. 聖瑪莉婭天使祈禱堂的動線設計, moesten worden gesloopt. Mecanoo Mecanoo designed the third chapel, 是來自生命連續的概念, 由生前到死 ontwierp de derde kapel, met een with a new foundation. 後 空間本身是由連續彎曲的有機型牆 7 nieuwe fundering. De routing van de Kapel Heilige Maria der Engelen is gebaseerd op het vertrouwen in de voortgang van het leven, ook na de dood. De ruimte heeft een organische vorm met een continue, gebogen muur, zeventig centimeter opgetild van de grond. De The routing of the Saint Mary of the Angels Chapel is based on faith in the continuation of life here on earth and also after death. The space has an organic shape with a continuous, curved wall, lifted seventy centimetres off the ground. The wall is intensely blue with texts from the Requiem 面構成, 牆面離地 70 公分, 塗上強烈的藍色, 手寫上各種語言的安魂曲, 反映出鹿特丹的文化背景 屋頂如同一片折紙般飄浮空間之上, 金色的室內天花由下往上照亮, 一個天窗將一道光束帶進室內 新的聖瑪莉亞天使祈禱堂, 以鑄寫歷史痕跡的珠寶之姿, 站立在一個充滿 muur heeft een intens blauwe kleur in many languages; the cemetery is a 回憶的基地上 met teksten uit het Requiem in vele place for the multicultural population talen; de begraafplaats is een plek of Rotterdam. The roof floats like a voor de multiculturele bevolking van folded sheet of paper over the space. Saint Mary of the Angels Chapel Rotterdam. Het dak zweeft als een gebogen vel papier boven de ruimte. Het gouden plafond wordt met kunstlicht van onderen aangestraald. Via een opening in het plafond valt een bundel daglicht naar binnen. The golden ceiling reflects the artificial lights from below. A stream of natural light flows through an opening in the ceiling. The Saint Mary of the Angels Chapel is like a precious jewel, a new chapel Kapel Heilige Maria der Engelen is als in an old location, which subtly hints een kostbaar kleinood, een nieuwe at what has come before. kapel op een oude locatie, waar op Kapel Heilige Maria der Saint Mary of the Angels Chapel, 聖瑪莉亞天使祈禱堂, subtiele wijze wordt verwezen naar wat Engelen, Rotterdam, Nederland Rotterdam, The Netherlands (2001) 鹿特丹, 荷蘭 (2001 年 ) eerder is geweest. (2001)

140 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

141 Kapel Heilige Maria der Engelen staat op een R.K. begraafplaats uit de 19e eeuw. De kapel kreeg een organische vorm met een gevel van zink aan de buitenzijde en een zwevend gouden plafond. Saint Mary of the Angels Chapel is situated on a 19th century Roman Catholic Cemetery. The chapel has an organic shaped form with a zinc exterior façade and a floating golden roof. 聖瑪莉亞天使祈禱堂位在十九世紀建造的羅馬天主教徒墓地上, 有機的造型由鋅板牆面與金色懸浮屋頂構成 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

142 281

143 Hoge taatsdeuren vormen de toegang tot de kapel. Hierdoor krijgt de kapel zowel binnen als buiten een continue wand. The chapel has high invisible doors, creating a continuous wall inside as well as outside. 祈禱堂的出入口設計成與牆面等高且隱藏細部, 塑造室內與室外連續的牆面 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

144 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

145 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

146 289

147 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

148 De kapel staat op de exacte locatie van de twee vorige kapellen uit 1869 en 1963, die gesloopt moesten worden vanwege funderingsproblemen. The chapel is situated on the exact location of two former chapels from 1869 and 1963 which had to be demolished due to foundation problems. 祈禱堂就蓋在 1869 年與 1963 年兩座舊教堂的位置之上, 之前兩座建築都因為基礎結構問題必須拆除 ROTTERDAM 鹿特丹 NEDERLAND/THE NETHERLANDS/ 荷蘭 KAPEL/CHAPEL/ 教堂

149 Op de oever van de rivier de Segre, Just outside the centre of the city 在西班牙萊里達市中心不遠的塞格維 iets buiten het centrum van de stad of Lleida on the banks of the Segre (Segre River) 河畔, 麥肯諾設計了 Lleida is La Llotja verrezen, een groot River is La Llotja, a large theatre and 一座大型劇場兼會議中心 La Llotja, theater en congrescentrum. Mecanoo conference centre. Mecanoo regar- 融入萊里達市的獨特地景中 設計概念 heeft het landschap van Lleida, Lerida ded Lleida s landscape (Catalan for 的視覺主題可以三個尺度來描述 大尺 in Catalaans, opgevat als een boeiend Lerida) an extraordinary backdrop for 度是將建築視為河與山的連接, 城市尺 decor voor het horizontale gebouw. De the horizontal building. The mise-en- 度是找出劇場與河流視覺構成的平衡, mise-en-scène is op drie schaalniveaus scene has been elaborated on three 街道尺度是形塑建築懸臂下的遮雨遮陰 uitgewerkt: als een schakel tussen levels of scale: as a link between river 空間 8 rivier en berglandschap, als uitgewogen compositie tussen rivier en stad en, door zijn uitkragingen, als beschutting tegen zon en regen. Het grote natuurstenen bouwwerk van ruim m 2 lijkt aan de Spaanse aarde te zijn ontsproten. De liggende vorm van het gebouw levert op het dak and mountain landscape, balanced composition between river and city, and with its cantilevers, as shelter from sun and rain. The large stone building of over 37,000 m 2 appears to have sprung from out of the Spanish earth. The building s horizontal form provides a 這座三萬七千平方米的大型建築以當地石板包覆立面與廣場, 產生像是由西班牙土壤中孕育而生的感覺, 建築的水平造型同時讓屋頂成為一個大型花園, 懸挑下的遮蔭空間與側邊的戶外劇場, 讓廣場成為適合舉行各種活動的場所 室內的材料提供不同機能的識別性與方向性, 外部採用天然石材, 而內部 een grote tuin op. Onder de uitkragin- large garden on the roof, while under 主要是白色的乾式牆 gen begint een plein voor evenemen- the cantilevers begins a square for 因這個區域以盛產各種水果聞名, ten, met de trappen van het naastgele- events, with the stairs of the adjacent 大劇院在深色木牆上挖出樹與葉子狀的 gen gebouw als tribune. building serving as a tribune. Mate- 照明, 營造果園的氛圍, 在建築內各個 La Llotja de Lleida Materialen brengen in het interieur onderscheid en oriëntatie aan. De buitenkant is van natuursteen. De rials ensure distinction and orientation in the interior. The exterior is of stone. The interior is mostly of white 空間也能看到以果樹圖案與水果色彩為主題的裝修細部 binnenkant heeft vooral witte, gestucte stucco. wanden. The region of Lleida is famous for La Llotja de Lleida, Lerida, La Llotja de Lleida, Lerida, 萊里達文化中心 De regio van Lleida is beroemd fruit production. The theatre has the Spanje (2010) Spain (2010) 萊里達, 西班牙 (2010 年 ) vanwege fruitproductie. Het theater semblance of an orchard with walls heeft de sfeer van een boomgaard met of dark wood, within which, cut out wanden van donker hout en daarin trees of light. The colour palette of uitgesneden bomen van licht. Het fruit is a theme throughout the buil- kleurenpallet van fruit is een thema ding and is repeated in small details. dat door het gehele gebouw in kleine details terugkomt.

150 297 Historische kathedraal Seu Vella. Historic Seu Vella cathedral. Seu Vella 大教堂 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

151 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

152 De regio rond Lleida is beroemd vanwege haar fruitproductie. The region around Lleida is famous for its fruit production. 萊里達 (Lerida) 地區以水果生產出名

153 303 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

154 305 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

155 Vanuit de opgetilde foyer met panoramaraam heb je een prachtig uitzicht op de oude kathedraal Seu Vella en rivier de Segre. From the tilted foyer with panorama window one has a spectacular view to the old Seu Vella cathedral and the Segre river. 在懸挑的大廳內可藉由大片全景窗戶望向 Seu Vella 大教堂與塞格維河 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

156 La Llotja kraagt 16 meter uit boven het plein. La Llotja juts out 16 metres above the square. La Llotja 懸挑離地 16 公尺高 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

157 De horizontale vorm van het gebouw maakt een grote tuin mogelijk op het dak, terwijl onder de uitkragingen een plein begint voor evenementen met de trappen van het tegenover-gelegen gebouw als tribune. The building s horizontal form allows for a large garden on the roof, while under its cantilevers begins an event square - the stairs of the adjacent building serving as a tribune. 建築的水平造型讓屋頂成為一個大型花園, 懸挑下的遮蔭空間與側邊的戶外劇場, 讓廣場成為適合舉行各種活動的場所

158 313 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

159 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

160 Het kleurenpallet van fruit is een thema dat door het gehele gebouw in kleine details terug komt. The colour palette of fruit is a theme that recurs in small details throughout the building. 在建築內各處都可看到以水果色彩圖案為主題的裝修細部 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

161 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

162 Het theater heeft de sfeer van een boomgaard met wanden van donker hout en daarin uitgesneden bomen van licht. The theatre has the atmosphere of an orchard with walls of black wood in which trees of light have been sliced out. 大劇院在深色木牆上挖出樹與葉子狀的照明, 營造身在果園中的氣氛 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

163 323 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

164 325 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

165 De entreehal en de lounge op de eerste verdieping. Entrance hall and lounge on 1st floor. ㄧ樓大廳 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

166 328 Duizenden blaadjes verlichten de theaterzaal met 1000 stoelen. Thousands of leaves light the 1000 seat theatre hall. 數以千計的葉子照亮 1000 席的大劇院 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

167 331 s Avonds toont het gebouw haar verrassende en kleurige interieur. In the evening the building shows its surprising and colourful interior. 到了晚上, 建築以驚奇地與彩色地面貌呈現 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

168 333 De daktuin met lounge heeft een spectaculair uitzicht op de oude kathedraal. The roof garden with lounge features a spectacular view of the old cathedral. 屋頂花園有各種休息室的機能, 還有大教堂的美好景色 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

169 335 LERIDA/LLEIDA/ 萊里達 SPANJE/SPAIN/ 西班牙 THEATER/THEATRE/ 劇院

170 336

171 PROJECTGEGEVENS/PROJECT SPECIFICATIONS/ 項目細節 Montevideo, Rotterdam Programme: Tower of 152,317 m² with total floor area of 57,530 m² of which 36,867 m² apartments, 905 m² pool, fitness and service space, 6,129 m² offices, 1,608 m² retail and a parking garage of 8,413 m² Design: Realisation: Client: ING Real Estate, The Hague Structural engineer: ABT bv, Delft Building services consultant: Schreuder Groep, Heerhugowaard Building physics consultant: Adviesbureau Peutz & Associes bv, Zoetemeer Contractor: Besix, Brussels, Belgium Awards: International Highrise Award (2007), Dedalo Minosse (2007) and Building Quality Award (2007) Whistling Rock Country Club golf clubhouse Programme: Golf clubhouse of 7,500 m 2 with 27 holes golf course, starter house, restaurants, 3 tea houses, luxury apartment, pro shop, service areas, wine cellar, banquet rooms, bathing areas, multiple lobby areas and cart parking for 100 carts Design: Realisation: Client: Donglim Leisure Development Co Ltd, Seoul, South Korea Local partner: Gansam Partners Architects & Associates, Seoul, South Korea Project manager: Donglim Leisure Development Co Ltd, Seoul, South Korea Consultants golf course: Robinson Golf, Inc., Laguna Beach, CA, U.S.A. Field Consultant, Seoul, South Korea Landscape consultant: Pinnacle Landscape Company, Santa Ana, CA, U.S.A. Contractor: Dong Lim Engineering & construction Co. LTD, Seoul, South Korea TU Delft Library Programme: University library of app. 15,000 m2 with underground book archive, reading rooms, university publisher, offices, Trésor for historical books and exhibitions, study spaces, book binder and bookshop. Steel Building Prize 1998, Corus Construction Award 2000 Design: Execution: Client: ING Real Estate, The Hague; Delft University of Technology Structural engineer: ABT bv, Delft Mechanical engineer: Ketel raadgevende ingenieurs b.v., Delft Electrical engineer: Deerns Raadgevende Ingenieurs b.v., Rijswijk Main contractor: Van Oorschot Versloot Bouw b.v.; Boele van Eesteren V.O.F., Rotterdam Contractor climate wall: Scheldebouw architectural components, Middelburg Library of Birmingham integrated with the REP Theatre Programme: 35,000 m 2 library with adult and children s library, quiet study centre, music library, community health centre, multimedia, British Film Institute, archive & heritage, Shakespeare Memorial Room, business & learning, offices, climate controlled exhibition gallery, cafes and lounge space, roof terraces, new shared auditorium (300 seats with neighbouring Repertory Theatre and urban design for Centenary Square, 1 st prize competition Design: Execution: Client: Birmingham City Council Engineering: Buro Happold, Birmingham, Glasgow, UK Theatre consultant: Theateradvies bv, Amsterdam Design manager: Davis Langdon Schumann Smith, London, UK Planning consultant: GVA, Birmingham, UK Project manager for client: Capita Symonds, Birmingham, UK Contractor: Carillion PLC, West Midlands, UK Awards: Commendation for significant contribution to Town Planning in the West Midlands 2011 PROJECTGEGEVENS/PROJECT SPECIFICATIONS/ 項目細節

172 PROJECTGEGEVENS/PROJECT SPECIFICATIONS/ 項目細節 Bijlmerpark, Amsterdam Programme: Masterplan for the renewal of the Bijlmerpark of 32 ha including 700 homes, about 6 ha. sports, offices and school, 1st prize competition Design: Implementation: Client: District Amsterdam Zuidoost Design bridges: Mecanoo architecten, Delft Design lace fence: Dutch Design House Demakersvan, Rotterdam Design game park, playing strip, king crawl, sand- and waterplay: Carve ontwerp- en ingenieursbureau, Amsterdam Consultant implementation/realisation: Marie-Laure Hoedemakers landscape architect, Amsterdam Contractor bridges: Haasnoot Bruggen BV, Rijnsburg Contractor: Ballast Nedam, Nieuwegein Wei-Wu-Ying Center for the Arts, Kaohsiung, Taiwan Programme: Theatre complex of 141,000 m 2 in the Wei-Wu-Ying Metropolitan Park with a total capacity of 6,000 seats: Concert Hall 2,000 seats, Opera House 2,250 seats, Playhouse 1,250 seats, Recital Hall 500 seats, public library of 800 m 2, 1,000 m 2 of rehearsal/education halls for music and dance, 2 conference halls with 100 and 200 seats and stage building workshops, 1 st prize competition Design: Execution: Client: Preparatory Office of The Wei-Wu-Ying Center for the Arts of the Council for Cultural Affairs, Taiwan Local architect: Archasia Design Group, Taipei, Taiwan Structural engineer: Supertech, Taipei, Taiwan Mechanical engineer: Yuan Tai, Taipei, Taiwan Electrical engineer: Heng Kai, Taipei, Taiwan Acoustic consultant: Xu Acoustique, Paris, France Theatre consultant: Theateradvies bv, Amsterdam, The Netherlands; Yi Tai, Taipei, Taiwan Lighting consultant: CMA lighting, Taipei, Taiwan Organ consultant: Oliver Latry, Paris, France Roof and facade consultant: CDC, Taipei, Taiwan Steel skin consultant: Vuyk Engineering, Groningen, The Netherlands 3D advisor: Lead Dao, Taipei, Taiwan Contractor: Chien Kuo Construction Company Ltd., Taipei, Taiwan Steel Skin contractor: Ching Fu Shipbuilding Company, Kaohsiung, Taiwan Awards: Chicago Athenaeum International Architecture Award 2009, International Design Award 2009, Cityscape Architectural Award 2008 Saint Mary of the Angels Chapel, Rotterdam Programme: Catholic Chapel of 120 m 2 built on the remains of chapel from 19th century and design of the public space Design: Execution: Client: R.K. begraafplaats St. Laurentius, Rotterdam Structural engineer: ABT b.v., Delft Contractor: H&B Bouw b.v., Sassenheim Artist: Mark Deconink Theatre and Congress Centre La Llotja de Lleida, Lerida, Spain Programme: Theatre and congress centre of 37,500 m² with a theatre hall (1,000 seats), also functioning as a congress hall, 2 congress halls with 400 and 200 seats, a multifunctional space, 2 foyers, 9,500 m 2 of parking, lounge, terraces, a public square of 15,325 m 2, Mercolleida office and retail of 2,591 m 2, 1 st prize competition Client: Centre de Negocis i de Convencions S.A., Lleida, Spain (project); Municipality of Lleida (competition) Competition Design: Architect: Mecanoo architecten, Delft Structural engineer: ABT bv, Delft Acoustics consultant: Peutz b.v., Zoetermeer Electrical and mechanical engineer: Deerns Raadgevende Ingenieurs bv, Rijswijk Costs consultant: Basalt Bouwkostenadvies b.v., Nieuwegein Project realisation Design: Execution: Architect: Mecanoo architecten, Delft in collaboration with Labb arquitectura S.L, Barcelona, Spain Contractor: UTE Dragados + Obrum, Barcelona, Spain Structural engineer: BOMA, Barcelona, Spain Acoustics consultant: Higini Arau, Barcelona, Spain Electrical and mechanical engineer: Einesa Ingenieria S.L., Lleida, Spain Technical architect: J/T Ardèvol i Associats S.L, Barcelona, Spain Costs consultant: J/T Ardèvol i Associats S.L, Barcelona, Spain Security and fire safety consultant: Einesa Ingenieria S.L., Lleida, Spain Project manager: Eptisa S.A. Direcció Integrada, Barcelona, Spain Awards: Chicago Athenaeum International Architecture Award 2011, Dedallo Minose 2011 PROJECTGEGEVENS/PROJECT SPECIFICATIONS/ 項目細節

173 MECANOO PEOPLE/麥肯諾同事 Kristof Houben 2. Job van Stralen 3. Wan-Jen Lin 4. Sofia Pereira 5. Dayo Oladunjoye 6. Ron van Lochem 7. Elife Koctas 8. Anne Marie van der Weide 9. Joan Alomar 10. Rodrigo Louro Flor 11. Judith de Jongste 12. Kerem Masaraci 13. Frederico Francisco 14. Thomas van Schaick 15. Niels Hoeve 16. Gijs Sluijter 17. Yuli Huang 18. Christa de Bruin 19. Nelleke van Gulik 20. Huib de Jong 21. Angela van der Zee 22. Ronald Dumas 23. Carmen Da Silva Pereira 24. Hanneke Hollander 25. Henk Bouwer 26. Machteld Schoep 27. Leon van der Velden 28. Martijn Meester 29. Sylvie Beugels 30. Ellen van der Wal 31. Francesco Veenstra 32. Francine Houben 33. Aart Fransen 34. Nuno Gonçalves Fontarra 35. Paul Ketelaars 36. Branco Giebels 37. Eduardo Garcia Diaz 38. Inga Hilburg Reem Saouma 40. Patrick Arends 41. Sjaak Janssen 42. Fedele Canosa 43. Rick Splinter 44. Koen Heslenfeld 45. Sandra Hoogendijk 46. Sjoerd Redel 47. Friso van der Steen 48. Nicolo Riva 49. Joost van der Laan 50. Marijke Gantvoort 51. Robert van Rij 52. Marta Roy Torrecilla 53. Danny Lai 54. Willeke Smit 55. Toon de Wilde 56. Ayla Ryan 57. Arno Ottevanger 58. Seger Bekkers 59. Maarten Tenten 60. Linda den Hartog 61. Barbara van Boxtel 62. Richard Hagg 63. Jasper Tonk 64. Nick Marks 65. Ching-Mou Hou 66. Jarno Koenen 67. Julie Bonder 68. Louise Bjørk 69. Magnus Weightman 70. Marcos Rodriguez 71. Milo Greuter 72. Polina Strukova 73. Tim van Beurden 74. Yan Shi 75. Thomas-Luuk Borest 76. Yuri Sigmund 77. Luuk van Wijlick 78. Niels Onderstal 79. Sijtze Boonstra 80. Tanja Broekhuijsen 65 MECANOO PEOPLE/麥肯諾同事

174 Biografie / Biography / 建築師生平 Francine Houben is in 1955 geboren in Sittard, in het zuiden van Nederland. Zij is oprichter en creatief directeur van Mecanoo architecten in Delft. In 1984 studeerde ze cum laude af als architect aan de Technische Universiteit Delft. Ze won een groot aantal prijzen, zoals de Maaskantprijs voor Jonge Architecten, de Jhr. Victor de Stuerspenning, de Scholenbouwprijs, de Nationale Staalprijs, de A.M. Scheudersprijs, de Nederlandse Bouwprijs, de Cityscape Architectural Award en de Chicago Athenaeum International Architecture Award. Sinds 2000 is Francine Houben professor Architectonische Vormgeving en Mobiliteitsesthetiek aan de Technische Universiteit Delft. Van 2000 tot 2001 was zij professor in de mobiliteitsesthetiek aan de Università della Svizzera Italiana, Accademia di architettura, Mendrisio in Zwitserland. In 2001 ontving ze een honoray fellowship van de Royal British Architects Association. Ze publiceerde in datzelfde jaar haar manifest over architectuur Compositie, Contrast, Complexiteit. Francine Houben was directeur van de Eerste Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam 2003 met als thema Mobility, A Room with a View. Van was zij lid van het International Design Committee van Londen. Van was zij Stadsbouwmeester van Almere. In 2007 is zij benoemd tot visiting professor aan Harvard University in de U.S.A. In 2007 ontving zij honorary fellowships van de American Institute of Architects and the Royal Architectural Institute of Canada. In 2008 werd zij in Nederland uitgeroepen tot zakenvrouw van het jaar (de Veuve Clicquot Business Woman of the Year Award) vanwege de professionele organisatie van Mecanoo. In 2010 werd zij benoemd als lid van de Akademie der Künste in Berlijn, vanwege haar verdiensten op het gebied van architectuur. Francine Houben schrijft sinds 2007 columns in Het Financieele Dagblad. Francine Houben was born in 1955 in Sittard, in the south of the Netherlands. She is founder and creative director of Mecanoo architecten in Delft. She graduated as an architect with cum laude honours from the Technical University Delft in She has won numerous design awards, including the Maaskant Prize for Young Architects, the Jhr. Victor de Stuerspenning Prize, the Best School Building Prize, the National Steel Construction Prize, the A.M. Schreuders Prize, the Dutch Building Prize, the Cityscape Architectural Award and the Chicago Athenaeum International Architecture Award. In 2000 Francine Houben was instated as professor in Architecture and Aesthetics of Mobility at the University of Technology in Delft, The Netherlands. She was professor at the Universitá della Svizzera Italiana, Accademia di architettura, in Mendrisio in Switzerland in In 2001 she received an honorary fellowship of the Royal Institute of British Architects in London and published her manifesto on architecture the book Composition, Contrast, Complexity. Francine Houben was director of the First International Architecture Biennale Rotterdam 2003, with the theme Mobility, a room with a view. From she was a member of the International Design Committee of London. From she was City Architect of Almere. In 2007 Francine Houben was appointed visiting professor at Harvard University. In 2007 she received honorary fellowships to the American Institute of Architects and the Royal Architectural Institute of Canada. In 2008 she was awarded the Veuve Clicquot Business Woman of the Year Award for the professional quality of Mecanoo. In 2010, she was appointed member of the Akademie der Künste in Berlin, for her merits in the field of architecture. Francine Houben has been writing columns for the daily financial newspaper Het Financieele Dagblad since 法蘭馨 荷本生於 1955 年於荷蘭南部的城市 西塔德 (Sittard), 她創建位在代爾夫特 (Delft) 的麥肯諾建築師事務所, 為公司創意總監 1984 年她以優異成績畢業於代爾夫特理工大學 (Technical University Delft) 的建築系 她贏得多個設計大獎, 如鼓勵年輕建築設計師的 the Maaskant Prize the Jhr. Victor de Stuerspenning Prize 最佳學校建築獎 國家鋼鐵建築獎 the A.M Schreuders Prize 荷蘭建築獎 城市景觀獎 和 芝加哥學院國際建築獎 法蘭馨 荷本於 2000 年成為代爾夫特理工大學的 建築與移動性美學 教授 2000 年至 2001 年她是瑞士門德里西奧市 (Mendrisio) 的盧加諾大學建築學院 (the Universitá della Svizzera Italiana, Accademia di architettura) 教授 2001 年獲倫敦皇家計學院頒發榮譽建築師資格, 並於同年出版她的建築宣言 : 組成 對比和複雜 (Composition, Contrast, Complexity) 法蘭馨 荷本在 2003 年成為首屆鹿特丹建築雙年展的策展人, 主題是 移動性 一個有視野的空間 (Mobility, a room with a view) 2003~2005 年她是倫敦 the International Design Committee 的委員 2007 在哈佛大學擔任客座教授, 同年獲得美國 American Institute of Architects 與加拿大 Royal Architectural Institute of Canada 兩個榮譽建築師資格 2008 年她因麥肯諾的專業成就, 在荷蘭被評為年度最佳商業女強人 (de Veuve Clicquot Business Woman of the Year Award) 2010 年她因在建築設計上的成就, 被任命為柏林 the Akademie der Künste 的成員 從 2007 年起至今, 她還為財經日報 (Het Financieele Dagblad) 撰寫專欄 BIOGRAFIE/BIOGRAPHY/ 建築師生平

175 Mecanoo statements Mecanoo statements MECANOO STATEMENTS Geloofsbelijdenis in tien statements. Francine Houben noemt de statements het belangrijkste wat ze in haar leven heeft opgeschreven. Elke nieuwe Mecanoomedewerker moet die statements kennen. Men komt binnen, men krijgt het boek, men leest. Ze heeft het afgekeken van een topman van Shell. Die vertelde haar dat alle medewerkers een kaartje op zak dragen waarop de geboden van het bedrijf staan. Het was een idee dat ze graag opvolgde. In het kort de statements en de essentie van hun bedoeling. 1. Grond als kostbaar bezit Los Angeles met zijn overvloed aan grond, Tokio waar elke vierkante meter is bebouwd en dichtgetimmerd. En Nederland dat zijn grond verkwist. De boodschap: wees je bewust van de waarde van grond. 2. Liefde voor de natuur Nederland is het maakbaarste land van de wereld. Het land is zo maakbaar, dat je het ook kapot kunt maken. Put uit de rijkdom van water en lucht, bomen en bladeren, gras, keien en rotsen. 3. Collectieve verantwoordelijkheid voor duurzaamheid Voor de waterhuishouding vinden we een collectieve verantwoordelijkheid vanzelfsprekend. Voor de duurzaamheid is die verantwoordelijkheid geen andere. 4. Stedenbouwkundige rijkdom We moeten gebouwen en huizen ontwerpen die net als de Hollandse herenhuizen door de eeuwen heen de grote veranderingen in gebruik en schoonheid aankunnen. 5. Samenwerking als uitdaging Interessante ontwikkelingen binnen de architectuur ontstaan door diegenen die binnen de gefragmenteerde ontwerp- en bouwpraktijk de vrijheid weten te creëren om te experimenteren èn samen te werken. 6. Regisseur en scenarioschrijver De architect levert niet meer alleen het ontwerp. In een meer hybride proces vervult de architect de rol van regisseur en scenarioschrijver. De architect is de leidende figuur die met ideeën, beelden, sferen, maquettes en tekeningen onderzoekt wat de opdrachtgever eigenlijk wil. 7. Handschrift en taal Stijl is een achterhaald fenomeen. In de architectuur is een sterk handschrift nodig, dat verschillende talen schrijft om adequaat op iedere locatie en opgave te kunnen reageren. 8. Compositie van leegte Ruimte, of beter gezegd leegte, is een essentieel onderdeel van compositie, van ritme en elegantie. De ruimte tussen contrasterende vormen laat elke vorm op zichzelf beter tot uiting komen, ook in de architectuur. 9. Analyse en intuïtie Je kunt alles proberen te analyseren, maar veel heeft gewoon met intuïtie te maken. 10. Arrangement van vorm en emotie Architectuur moet alle zintuigen bespelen en is nooit een puur intellectueel, conceptueel of visueel spel. Wat uiteindelijk telt is het arrangement van vorm en emotie. Credo in ten statements. Francine Houben calls the statement the most important thing that she has ever written down. Each new Mecanoo employee must know the statements. One comes in, gets the book, reads. She got the idea from a Shell top man. He told her that all employees have a card in their pocket with the company commandments. It was an idea that she gladly ran with. Briefly, the statements and the nature of their intention. 1. Land is an expensive commodity Los Angeles, with its abundance of land, Tokyo where every square metre has been put to use. And the Netherlands that wastes its land. The message: be aware of the value of land. 2. Love of nature The Netherlands is the most malleable country in the world. The land is so malleable that you can destroy it too. Draw inspiration from the wealth of water, skies, trees and leaves, grass, stones and rocks. 3. Collective responsibility for sustainability The collective responsibility for the management of water goes without saying. For sustainability this also holds true. 4. Wealth of urban planning We must design buildings and houses that, like the time-hallowed Dutch mansions, can stand up to extensive changes in use and beauty. 5. Cooperation as challenge Interesting developments in architecture are produced by those who manage to create the freedom to experiment and to work together within the fragmented practice of design and building. 6. Director and script writer The architect no longer supplies the design alone. The architect performs the role of director and script writer in a more hybrid process. The architect examines what the client actually wants through ideas, images, environments and drawings. 7. Handwriting and language Discussion about style is not essential in the long run. Architecture needs a handwriting that can write in different languages in order to be able to respond adequately to each location and assignment Composition of empty space Space, or rather empty space, is an essential part of composition, rhythm and elegance. The space between contrasting forms enhances each form, and this is true in architecture as well. 9. Analysis and intuition You can try to analyse everything, but a lot is just a question of intuition. 10. Arrangement of form and emotion Architecture must appeal to all the senses. Architecture is never a purely intellectual, conceptual or visual game alone. What counts in the end is the arrangement of form and emotion. MECANOO STATEMENTS

176 麥肯諾宣言 Mecanoo architecten 麥肯諾宣言 以十點宣言傳達的設計原則, 是法蘭馨 荷本認為她寫過最重要的文字與想法 每個新的麥肯諾成員都必須知道這十點宣言, 一進公司就會拿到手冊閱讀 這是她從殼牌石油公司的一位高層人士學來的, 他告訴她所有的員工都有一 Mecanoo architecten in Delft, officieel opgericht in 1984, wordt geleid door oprichter architect/creatief directeur Francine Houben en technisch directeur Aart Fransen. Samen met de architecten Francesco Veenstra, Ellen van der Wal en Paul Ketelaars vormen zij de vijf partners van Mecanoo. De multidisciplinaire ontwerpen van Mecanoo vormen een combinatie van technische, menselijke en speelse elementen met oog voor detail. Bij elke opgave wordt gezocht naar innovatieve, duurzame oplossingen die aansluiten bij de specifieke context. Naam De naam Mecanoo is een combinatie van drie woorden: het Britse montagespeelgoed Meccano, het dadïstische tijdschrift Mécano van Theo van Doesburg uit 1922 en het motto OZOO, waaronder de winnende prijsvraag voor Jongerenhuisvesting Kruisplein in Rotterdam - op de locatie van de voormalige dierentuin - werd ingediend in 1981 door de oprichters van Mecanoo, toen nog studenten aan de TU Delft. Het logo van de duiker is een symbool voor vrijheid van denken en optimisme. Locatie kantoor Het kantoor van Mecanoo staat aan één van de oudste grachten van Nederland, de Oude Delft, in het historische centrum van Delft. Het grachtenhuis dateert uit 1750 en is ontworpen door de Italiaanse architect Bollina. Het interieur wordt gekarakteriseerd door een gang van ongeveer 40 meter lang met een monumentaal trappenhuis, plafonds en deuren met stuc- en snijwerk in de stijl van Lodewijk XIV. In de negentiende eeuw woonden enkele vooraanstaande Delftenaren in het pand. In 1886 is het verkocht aan het Rooms-katholiek Armbestuur, later de St. Hippolytusstichting, die er een pension huisvestte voor bejaarden, dat later uitgroeide tot een ziekenhuis. In 1970 vertrok het ziekenhuis naar een nieuwe locatie en kwam een architectenbureau in het pand. In 1983 huurt Mecanoo er een kamer, tegenwoordig is Mecanoo gehuisvest in het hele grachtenpand aan de Oude Delft 張隨身卡片, 上面印有公司準則, 她很喜歡這個 349 點子 下面是麥肯諾卡片上的宣言和意義 1. 土地是珍貴的財富洛杉機有無邊無際的土地, 而東京的每塊地都被充分利用, 荷蘭則是浪費土地 寓意是 : 請意識到土地的價值 2. 向自然學習荷蘭是世界上最有人造性質的國家, 這裏的土地有相當高的可塑性, 人們也因此非常容易的摧毀或忽略大自然 寓意是 : 從豐富的水 天空 樹 葉 草 石頭和岩石中汲取靈感 3. 永續是共同的責任水利管理無庸置疑是公眾集體的責任, 永續 這個議題亦同 4. 都市規劃的力量我們必須設計如同荷蘭別墅般, 能夠經得起使用與美感考驗的建築物和住宅 5. 以合作為挑戰有趣的建築發展, 是由那些設法開發新試驗的自由度, 並在分散的設計與工程領域中合作的人們手中產生 6. 導演與編劇建築師不再單獨提供設計 建築師在一個更複雜多元的過程中, 擔任導演和編劇的角色 建築師必須藉由想法 圖像 氛圍 模型和圖紙描繪出客戶完整的需求 7. 手跡與語言風格的討論並不是長期執業的思考中心 建築需要一個能以不同 語言 寫出的 手跡, 以充分反應每個案子的地點和任務 8. 虛擬空間的構成 空間 或是說 虛擬空間, 是 構成 節奏 和 優雅 最重要的元素, 對比形式之間的空間, 襯托出各個形的特點 建築空間構成也是一樣的原則 9. 分析與直覺你可以嘗試分析一切, 但很多時候只是直覺的問題 10. 形式與情感的安排建築必須呼應所有的感官知覺, 而不只是純學術的 概念的 視覺的推演, 設計成果最終還是回歸到形式和情感的安排 Oeuvre In de beginjaren werkte Mecanoo voornamelijk aan sociale woningbouwprojecten in stedelijke vernieuwingsgebieden. Tegenwoordig richt het bureau zich op complexe, multifunctionele projecten en integrale gebiedsontwikkeling, waarin stedenbouw, landschap, architectuur en interieurarchitectuur worden gecombineerd. Het oeuvre van Mecanoo is ongekend breed: huizen, scholen en complete woonwijken, theaters, bibliotheken en wolkenkrabbers, parken, pleinen en snelwegen, steden, polders en Randstad, hotels, musea en zelfs een kapel. Ontwerpfilosofie Mecanoo ontwikkelde vanaf de oprichting een steeds helderder signatuur. De drie woorden uit de titel van Francine Houben s boek - compositie, contrast, complexiteit gepubliceerd in 2001, vatten de uitgangspunten samen van Mecanoo s ontwerpfilosofie. Maximalistisch zou een goed neologisme kunnen zijn voor deze architectuur die warm en tastbaar is en altijd een rijke zintuiglijke ervaring biedt. Bureau Mecanoo heeft zich ontwikkeld tot een gerenommeerd internationaal architectenbureau met een internationale, multidisciplinaire staf met ondermeer architecten, interieurontwerpers, stedenbouwkundige, landschapsarchitecten en bouwkundigen. Mecanoo is actief in Nederland en het buitenland, waaronder China, Taiwan, Zuid- Korea, Rusland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. MECANOO ARCHITECTS

177 Mecanoo architecten 麥肯諾建築師事務所 MECANOO ARCHITECTS Mecanoo architecten is based in Delft, the Netherlands and was officially founded in The practice is directed by founding architect, Francine Houben and technical director Aart Fransen. Together with architects Francesco Veenstra, Ellen van der Wal 麥肯諾建築師事務所於 1984 年在荷蘭代爾夫特市成立, 獲國際認同的設計是由主創建築師 Francine Houben( 法蘭馨荷本 ) 與技術總監 Aart Fransen( 亞德弗朗森 ) 共同領導, 公司合夥人有 Francesco Veenstra ( 方濟各菲英司瓦 ) Ellen van der Wal( 愛倫 progressively on an extensive and varied 350 and Paul Ketelaars they form the partners 凡得瓦 ) Paul Ketelaars( 保羅凱特拉斯 ) oeuvre. In the early years the work consisted 麥肯諾從開業起便逐漸發展出清楚的設 351 概念出發點總是由都市與社會結構開始, 結計風格, 法蘭馨荷本 2001 年的著作標題 合技術面 人性面與趣味性考量, 思考提案組成 對比 複雜, 可以總結麥肯諾建築的對環境帶來的影響, 及如何提供美感經驗, 基礎, 設計本質從不是冷酷 抽象 極簡, 麥肯諾的每個案子都會結合建築 都市規而是溫暖的 觸覺的 感官經驗的觸媒, 或劃 景觀等專業的觀點, 為每塊基地提出最許應該造個新詞 maximalist 來說明這種富創意的設計 風格 of Mecanoo. The firm s designs include technical, humane and playful aspects with consideration for the larger urban and social fabric; how it affects the environment and how beauty can be created. Mecanoo innovatively combines the disciplines of architecture, urban planning and landscape architecture and approaches each project contextually. Firm name The name Mecanoo is a combination of three different words, the British model construction kit Meccano, the dadaïst pamphlet Mécano drawn up by Theo van Doesburg in 1922 and the motto Ozoo, adopted in 1981 by the original founding members of Mecanoo while still students at the TU Delft for their competition entry for a housing complex in the area of Rotterdam s former zoo. The diver logo represents freedom of thinking and optimism. Office location Mecanoo is located on one of the oldest canals of the Netherlands, the Oude Delft, in the historic city centre of Delft. This canal house dating from 1750 was designed by the Italian architect Bollina. The interior has a 40-metre long corridor with a stairwell, ceilings and doors with stucco work and carvings in the style of Louis XIV. After Oude Delft 203 had been occupied in the nineteenth century by several leading citizens, it was sold in 1886 to the Roman Catholic charity for the poor, later the St. Hippolytus Foundation. Until 1970 it served as lodging for the elderly and later as a hospital. In 1983 Mecanoo rented a part of the canal house and now occupies the entire building. Oeuvre Since 1984 Mecanoo has been working mainly of social housing projects in urban renewal areas. Currently the work focuses on complex, multifunctional buildings and integral urban developments, combining urban planning, landscaping, architecture and interior design. Project types include houses, schools and complete neighbourhoods, theatres, libraries and sky scrapers, parks, squares and highways, cities and polders, hotels, museums and places of worship. Design philosophy From the start Mecanoo developed an increasingly clear signature. The three words in the title of Francine Houben s book: composition, contrast and complexity, published in 2001, sum up the basis of Mecanoo s architecture but say little about its nature, which in all respects is the complete opposite of cool, abstract and minimalist. Maximalist might be an appropriate neologism for this architecture that is warm and tangible and always offers a rich sensory experience. Practice Mecanoo has grown into a prominent international architecture practice with an international, multi-disciplinary staff composed of architects, interior designers, urban planners, landscape architects and architectural engineers with projects in the Netherlands, China, Taiwan, South Korea, Russia, Germany, the UK and the United States. 公司名稱 Mecanoo 這個名字是由三個單字結合而來, 第一個是英國的建造玩具品牌 Meccano, 第二個是 1922 年由 Theo van Doesburg 繪製的新造型主義 (neoplasticism) 手冊 Mecano, 第三個是來自 1984 年贏得前鹿特丹動物園基地上之新建集合住宅時, 幾位當時仍是代爾夫特理工大學學生的公司合夥人之座右銘 Ozoo 飛翔的人形圖案, 代表公司的自由思考與樂觀哲學 公司位置 麥肯諾位在荷蘭歷史最悠久的運河 Oude Delft 老代爾夫特 旁, 在代爾夫特市中心的運河歷史建築內,1750 年由義大利建築師 Bollina 設計, 室內有一個 40 公尺的長廊連接樓梯, 天花與門都有路易十五風格的浮雕裝飾,Oude Delft 203 號在十九世紀被幾位富豪當過住宅,1886 年賣給羅馬天主教助貧機構 (the Roman Catholic charity for the poor), 後來賣給 St. Hippolytus Foundation,1970 年成為老人安養院, 之後更成為醫院,1983 年麥肯諾承租這棟樓的一小部分, 現在員工已占滿整棟樓 設計作品麥肯諾自 1984 年創立後, 作品量與範圍持續累積, 早期作品集中在都市更新區域的社會住宅設計, 現在則較專注在多功能且複雜的建築機能或都市整合開發案, 結合都市規劃 景觀 建築與室內設計, 類型包含 住宅 學校 社區規劃 高級酒店 劇院 博物館 圖書館 摩天大樓 公園 廣場 高速公路 都市設計 海浦新生地, 甚至教堂 設計哲學 設計實踐麥肯諾已經成長為荷蘭最傑出的建築師事務所之一, 公司內有來自世界各地不同專業的員工, 包含建築師 室內設計師 都市規劃師 景觀建築師與建築工程師 作品遍及荷蘭 西班牙 中國 台灣 韓國 日本 俄國 德國 英國 美國等地 麥肯諾建築師事務所

178 Colophon Publisher Uitgeverij de Kunst 2011 Uitgeverij de Kunst b.v., Wezep; Mecanoo architecten; author Photography Harry Cock Author Jan Tromp Concept, coordination and photography editor Judith Baas All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, photocopied, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means for example, electronic, photocopy, audio recording, without the prior written permission of the publisher. ISBN Book design Jelle F. Post Text editor Hanneke Hollander Translation Ayla Ryan (English) Ching-Mou Hou 侯慶謀 ; Vertaalbureau AABEE B.V., Rotterdam (Chinese) NUR 648 Printed and bound in the Netherlands Photographs Mecanoo staff Machteld Schoep 3d renderings and drawings Mecanoo architecten Graphic Design Chinese text Bonte Graphics Printer Drukkerij Tienkamp, Groningen

179 dutch mountains francine houben / mecanoo architecten Dit boek is meer dan een boek over architectuur. Het gaat over prachtgebouwen, all over the world, naar Nederlands ontwerp. Het gaat over een vrouw die zichzelf is gebleven in de wonderlijke en harde wereld van de internationale architectuur. Het gaat over het weergaloze succes van een nog altijd idealistisch gemotiveerd architectenbureau, Mecanoo uit Delft. This book is more than a book about architecture. It s about beautiful buildings, all over the world, Dutch designed. It s about a woman who has remained herself in the wonderful and challenging world of international architecture. It s about the unparalleled success of the still idealistically motivated Delft-based architects, Mecanoo. ISBN