Lesson 13

Size: px

Start display at page:

Download "Lesson 13"

辅幼戚
6 years ago
Views:

1 13. ЦАГ АГААР( 天氣 ) Dialogue 1: A: Өнѳѳдѳр их халуун байна шүү! B: Харин тийм ээ, их халуун байна. A: Маргааш ямар байх вэ? B: Маргааш харин бороо орно гэсэн. Dialogue 2: A: Сайн уу? B: Сайн, сайн уу? Маргааш цаг агаар ямар байх вэ? A: Маргааш 25 градус дулаан байна. Бороогүй, тэнгэр цэлмэг. A: Би маргааш хѳдѳѳ явна. B: Аа тийм үү, тэгвэл маргааш сайхан ѳдѳр болно. Dialogue 3: А: Гадаа одоо ямар байна вэ? B: Гадаа жаахан бүрхэг байна. Бороо орж магадгүй. А: За тэгвэл шүхрээ авъя. B: Шүхрээ авсан нь дээр. Dialogue 4: А: Энэ долоо хоногт тэнгэр ямар байх вэ? 1 1

2 B: Энэ долоо хоногт их халахгүй. Долоо хоногийн сүүлээр жаахан бороотой. Өдөртөө хэм дулаан. Шөнөдөө харин сэрүүн. А: Чи хаанаас мэдсэн бэ? B: Би радио сонслоо. Dialogue 5: А: Зун Монголд хэр халах вэ? B: Тийм ч их халахгүй ээ. А: Ѳѳ тийм үү? Манай Японд 7, 8 дугаар сар их халуун. B: Та 7, 8 дугаар сард Монголд жуулчлаарай. 生詞詞彙詞典形式釋義 цаг агаар 天氣氣候 ѳнѳѳдѳр 今天 Харин тийм ээ 是啊 маргааш 明天 бороо 雨 гэсэн гэх 據說 градус 度 тэнгэр 天天氣 цэлмэг 晴天 тэгвэл тэгэх 那樣的話 гадаа 外面 бүрхэг 陰天 2 2

3 詞彙詞典形式釋義 магадгүй магад 確定或許 шүхрээ шүхэр 傘 дээр 好強 долоо хоногт долоо хоног 週星期 халахгүй халах 變熱. 否定 сүүлээр сүүл 尾巴. 工具格 хэм 尺度 шөнөдөө шөнө 夜晚 мэдсэн мэдэх 知道 радио 收音機 сонслоо сонсох 聽 хэр тийм ч 怎麼那樣地 жуулчлаарай жуулчлах 作客. 第 2 人稱祈願文法說明 1. 表示預期推測 х байх: 動詞詞典形式 -x 加上存在動詞 байх, 表示預期推測該動作行為將發生 2. 假定副動詞詞綴 -вал/-вэл/-вол/-вөл; -бал/-бэл/-бол/-бөл ( 如果的話 ) -бал/-бэл/-бол/-бөл 加在以 в,л,м 結尾的動詞詞幹上, 其他情形使用 -вал/-вэл/-вол/-вөл 3. гэх 說 :a. гэсэн 聽說據說 ; b. гэж 引語標記, 相當於引號 3 3

4 14. Ажлын өдөр( 工作日 ) Dialogue 1: A: Та ѳглѳѳ хэдэн цагт босдог вэ? B: Би ѳглѳѳ бүр 6 (зургаан) цагт босдог. A: Таны хичээл хэдэн цагт эхэлдэг вэ? B: Миний хичээл 9 (есөн) цагт эхэлдэг. Dialogue 2: A: Та ѳглѳѳ хэдэн цагт босдог вэ? B: Би ѳглѳѳ 6 цагт босдог. A: Амралтын ѳдѳр хэдэн цагт босдог вэ? B: Амралтын ѳдѳр 7 (долоон) цагт босдог. Dialogue 3: А: Та босоод юу хийдэг вэ? B: Би босоод нүүр гараа угааж, усанд орж, цайгаа уудаг. Тэгээд хувцсаа ѳмсѳѳд ажилдаа явдаг. Dialogue 4: А: Та ажилдаа юугаар явдаг вэ? B: Би ажилдаа галт тэргээр явдаг. А: Танай ажил хол уу? 1 4

5 B: Галт тэргээр 30 минут явна. А: Аа тийм үү, хол биш байна. Dialogue 5: А: Та ажил дээрээ юу хийдэг вэ? B: Би утсаар ярина, хуралд сууна, захиа бичнэ. А: Та долоо хоногт хэдэн ѳдѳр ажилладаг вэ? B: Би 7 хоногийн 5 ѳдѳр ажилтай. Хагас, бүтэн сайнд амардаг. Dialogue 6: А: Та ѳдѳр хэдэн цагт үдийн цайгаа уудаг вэ? B: Би ѳдѳр бүр 13 цагт үдийн цайгаа уудаг. А: Та хаана үдийн цай уудаг вэ? B: Би манай ажлын гуанзанд үдийн цай уудаг. 生詞詞彙詞典形式釋義 ѳглѳѳ 早晨 босдог босох 起床. 習慣貌 бүр 每 ; 全 хичээл 課 эхэлдэг эхлэх 開始. 習慣貌 амралтын ѳдѳр 假日 2 5

6 詞彙詞典形式釋義 нүүр угааж угаах 洗. 並列副動詞 ус усанд орох тэгээд 臉水洗澡然後 хувцсаа хувцас 衣服. 反身領屬 ѳмсѳѳд ѳмсѳх 穿. 分離副動詞 тэргээр тэрэг 車. 工具格 хол дээрээ хурал захиа 遠上會議 бичнэ бичих 寫. 現在未來式 хагас бүтэн үдийн үд 正午. 領屬格 гуанз ѳглѳѳний цай үдийн цай үдийн хоол 信半全食堂早餐午餐午餐 3 6

7 15. Мѳнгѳ солих Dialogue 1: A: Би йенээр тѳгрѳг солимоор байна. B: Та энд нэрээ бичээд, гарын үсгээ зурна уу? Та хэдэн тѳгрѳг авах вэ? A: Би 500,000 (таван зуун мянган) тѳгрѳг авъя. Dialogue 2: A: Сайн байна уу? Ойрхон мѳнгѳ солих газар байна уу? B: Ард кино театрын тэнд олон газар байгаа. A: За баярлалаа. Dialogue 3: A: Сайн байна уу? Та монгол тѳгрѳг авмаар байна уу? Танд ямар мѳнгѳ байна вэ? B: Надад япон мѳнгѳ/японы йен байна. 1 йен хэдэн тѳгрѳг вэ? A: Нэг йен 11 (арван нэгэн) тѳгрѳг байна. B: За би 200,000 (хоёр зуун мянган) тѳгрѳг авъя. A: За энэ таны мѳнгѳ, сайн тоолоорой. Dialogue 4: A: Би ВИЗА картнаас 10 мянган йен авмаар байна. B: Ѳѳ за болно, таны паспорт байна уу? A: Байна байна, энэ миний паспорт. 1 7

8 B: Та ямар дэвсгэрт авах вэ? A: Мянгат байна уу? B: Байна, байна. За энэ таны мѳнгѳ. A: Баярлалаа, баяртай. Dialogue 5: A: Би данснаасаа нэг сая тѳгрѳг авъя. B: Таны паспорт юмуу үнэмлэх байна уу? A: Паспорт алга, жолооны үнэмлэх байна. B: Жолооны үнэмлэх болно. Та энд гарын үсгээ зураарай. A: Хаана зурах вэ? B: Яг энд. Танд бал байна уу? A: Байна байна, за май, би гарын үсгээ зурлаа. B: Баярлалаа. Dialogue 6: A: Би арван мянган йенээр тѳгрѳг солимоор байна. B: Гурван хувийн татвартай. 詞彙詞彙詞典形式釋義 йенээр йен 日円 ( 工具格 ) тѳгрѳг 蒙古圖格里克 солимоор солих 交換 ( 目的動名詞 ) бичээд бичих 書寫 ( 先行副動詞 ) гарын үсгээ гарын үсэг 簽名 ( 反身領屬 ) үсгээ үсэг 字 2 8

9 詞彙詞典形式釋義 зурна зурах 簽字 ; 畫 мѳнгѳ мѳнгѳ(н) 錢 ; 銀 газар ард 地方人民 кино кинон 電影 театрын театр 戲院 олон 許多 надад 我 ( 與位格 ) япон тоолоорой тоолох 請數一數 ( 第 2 人稱祈願 ) ВИЗА картнаас VISA 卡 ( 從比格 ) дэвсгэрт дэвсгэр 紙幣票面額 ( 共同格 ) данснаасаа данс(ан) 從自己的帳戶 ( 帳戶 + 從比格 + 反身領屬 ) сая юмуу үнэмлэх алга 百萬或 [ 名詞 ] 證書 ;[ 動詞 ] 證明沒有 жолооны жолоо(н) 駕駛 ; 韁繩方向盤 яг бал 正好 май 給你 ( 給人東西時的叫喚聲 ) хувийн xувь 百分比 ( 領屬格 ) татвартай татвар 稅手續費 ( 共同格 ) 筆 3 9

10 1. + ½= хоёрны нэг; 3/5 = тавны гурав уул/-үүл 3. Та нар хоёр хоёроор орж ирээрей. 4. н н н 4 10

11 16. Зан чанар Dialogue 1: A: Нараагийн япон хэл их сайн юм! B: Тийм, түүний япон хэл маш сайн. Тэр надаас сайн ярьдаг. A: Тэр яагаад япон хэлэнд тийм сайн бэ? B: Нараа их сэргэлэн хүн учраас япон хэлдээ сайн байна. A: Тэр хаана сурсан бэ? B: Нараа монголд япон хэл сурсан. Dialogue 2: A: Сайн байна уу? B: Сайн, сайн байна уу? A: Ууганбаатар ямар хүн бэ? B: Ууганбаатар их сайн хүн. Dialogue 3: A: Би танаас юм асууя. Дулам ямар хүн бэ? B: Дулам их ажилсаг хүн. A: Өө тийм үү? Баярлалаа. B: Зүгээр зүгээр. 1 11

12 Dialogue 4: A: Дорж ямар хүн бэ? B: Дорж бол их залхуу хүн. A: Тэр одоо юу хийж байна? B: Тэр орон дээрээ хэвтэж байна. Dialogue 5: A: Болд ямар хүн бэ? B: Болд их тусч хүн. Тэр дандаа хүнд тусалдаг. A: Тийм үү? Болд сайн хүн юмаа. Dialogue 6: A: Оюун ямар хүн бэ? B: Тэр их сэргэлэн хүн. A: Тийм үү? B: Тийм ээ, тэр сэргэлэн хүн учраас гадаад хэл амархан сурдаг. 詞彙詞彙詞典形式釋義 түүний түүн 他的 маш 很 яагаад 為什麼 сэргэлэн 聰明 учраас учир 緣故. 從比格 сурсан сурах 學習. 完整貌 ажилсаг 勤勞 2 12

13 詞彙詞典形式釋義 залхуу орон ор 床懶惰 хэвтэж хэвтэх 躺. 並列副動詞 тусч дандаа 熱心總是 тусалдаг туслах 幫助. 習慣貌 амархан 容易 3 13

現代蒙古語文法簡說

現代蒙古語文法簡說一字母息里爾蒙文 (Cyrillic Mongolian) 1946 年起在蒙古國正式使用, 共有 35 個字母, 其中元音字母 12 個, 半元音字母 1 個, 輔音字母 20 個, 硬音符號和軟音符號各一個 1. 元音字母 :а, э. и, о, ѳ, у, ү, е, ё, я, ю, ы 2. 長短元音 :а-aa, э-ээ. и-ий, о-оо, ѳ-ѳѳ, у-уу,