原住民族語言研究發展中心 Indigenous Languages Research and Development Center 台灣原住民族語新創詞詞彙彙編 - 泰雅語 A Glossary of New Words in Formosan Languages in Atayal 張裕龍 (ilong moto) 研究員編 2014 年 12 月 27 日
第一波田調新創詞詞彙表 (2- 泰雅語 ( 賽考利克方言 )) 序詞彙族語 1 碩士 2 博士 3 村長 4 鄰長 5 警察 6 藝術家 7 戶籍 8 高速鐵路 9 高速公路 10 行政院 11 教育部 1.labang pqwasan / 2.labang pinqwasan 寬廣的學習寬廣的學習 ziq pqwasan 深入紮根的學習 mrhuw qalang 部落首領 mrhuw qutux lhoyan 4.5 個房子的部落的首領 mrhuw klahang alang 保護部落的單位 kblay minnanaq ngayun 做特別觀賞的 lalu na ngasal 家的名字 tehelaw na kisya 很快的火車 tuqi hlawgal 很快的道路 mrhuw pspun kwara pcyawgun 衡量所有事務的首領 mrhuw pspun kwara pcyawgun pqbaq 衡量所有教育事務的首領 2
12 原民會 13 公司 14 工廠 15 展覽 16 展覽館 17 傳統儀式 18 科技 19 媒體 20 電影 21 現代 22 貿易 23 歷史 1.mrhuw na klahang yancumin 照顧原住民的單位 2.mrhuw na klahang gaga yancumin 照顧原住民文化的單位 kosi 公司 ( 日借 ) kozyo 工廠 ( 日借 ) pkgan na ngngayun 排列觀賞的 1.ngasal na ngngayun / 2.ngasal na pkgan ngngayun 觀賞的館排列觀賞的館 gaga kinraran 過去最大的法律規範 kinbaqan na kinbahan ( 或 kbahan) 非常棒的新事物 smatu mita hngiyan mwani 輸送現在的聲音 ngayal ega 看的電影 kinbahan 現代, 一代又一代 pyugal qqaya 交換物件 ywaw kinkesan 過去的事 3
24 紀念 25 文化 26 藝術 27 原住民 28 自由 29 自治 30 健保 31 保育 32 門檻 33 權利 34 權力 35 民主 sbahul sm inu 回頭重來想念 gaga 文化, 禁忌, 規範 minnanaq ngayun 特別觀賞的 1.squliq tqsu balay minaki rhyal qani / 2.yancumin 最早先曾居住在這土地的人原住民 ( 中借 ) sbukah na inlungan 心靈解放 kahul te hgal nanaq smpun 從他自己決定的 plahang hi hoken 保護身體的保險 plahang hlahuy 保護山林 sinnualan 同意的點 kinlokah ta nanaq 天生的力量 qpzing na mrhuw 首領的力量 spngan ta nanaq 自己規定 4
36 政見 knita 看法 5
第二波田調新創詞詞彙表 (2- 泰雅族語 ) 序中文詞彙族語詞彙 1 交流道 byaqan qara tukiy 要下去的岔路 2 3 捷運 ceyun ( 中譯 ) 術科 gigit ( 日譯 ) 4 5 衝浪 重金屬 gmluw sbas bsilung 跟著海浪 sinragan(na)koba 工廠的汙染 6 影印機 kikay psyasing( 日譯 ) 照相機器 7 手機 soci ( 中譯 ) 8 9 10 11 行車記錄器招牌小耳朵 ( 天線 ) 憂鬱症 psyasing pinknyan 照走過的路的 1. pyang blaq (n-niqun) / 2. kanpang 最好的食物 ( 日譯 ) antenna ( 日譯 ) innbu na msu ut inlungan 阻塞心思的病 6
12 病毒 punu ( 有生命的 ) 病毒 13 14 15 公里 koli ( 日譯 ) 公斤 koking ( 日譯 ) 訂單 cyumon ( 日譯 ) 16 17 18 生產 獎狀 漂流木 1. kmloh 收成 / kinlhan 產品 (n) 2. melaqi 生小孩 qnabu 獎賞 qhuniq minqlywi 木頭漂流 19 化學 hwasye ( 中譯 ) 20 化石 m btunux 變石頭 21 豪雨 sn iyal 豪雨 / magap 陣雨 22 23 24 25 豪大雨冰川 ( 河 ) 北極圈南極圈 sn iyal iyal 更加大的豪雨 llyung tlaka 冰川 bu na cinbwanan 世界的頂端 klbu na cinbwanan 世界的底部 7
26 海嘯 tora bsiliung 巨的海浪 27 28 中央政府 cyu ok ( 日譯 ) 地方政府 kensebu ( 日譯 ) 縣政府 29 地方法院 ho ing( 日譯 ) 30 31 32 高等法院最高法院鄉 ( 鎮 市 ) 公所 wagiq ho ing 高等法院 ( 日譯 ) pyang wagiq ho ing 最高法院 ( 日譯 ) gokosyo ( 日譯 ) 33 衛生所 esesyo ( 日譯 ) 34 35 36 37 博物館記者會單位原子彈 khu 倉庫 linhuyan (na) sinbung kisya 新聞記者聚會 ( 日譯 ) kki an 工作單位 kaki 駐足, 駐所, 在 gensi bakurang ( 日譯 ) 原子炸彈 38 憲法 kite ( 日譯 ) 8
39 40 41 42 43 44 45 46 47 法律制度判決書規範條文聽證會揭牌勘災經驗 horit ( 日譯 )/ gaga 習俗, 律法 gaga 習俗, 律法 sinpngan biru 衡量的書 gaga 規範 pinqtuxan gaga 一條規範 mung pinlhoyan 聽的聚會 pkita kanpang 使看的招牌 ( 日譯 ) gmuyaw hinriqan 巡視受災地 qinbaqan 所經驗的 48 責任 sekining ( 日譯 ) 49 50 51 52 專利基礎募款核定 kenli na saxa ( 日譯 ) 個人權利 puqing 根基, 源頭 psimuw pila 募集金錢 sinnwalan 允許, 答應 9
53 54 55 56 58 59 60 61 62 63 64 65 66 星期推展認證危機演員殖民者歌手代言人裁判派遣工 ( 臨時工 ) 志工幫派商業化 rehay 天 rmur pinspngan 衡量 abunay / zzihung ( 日譯 ) 困難 ; 危險 squliq psibay 演戲的人 mlahang / kinlhangan 殖民被殖民者 ppqwas 唱歌的人 squliq ptke 發言人 pspung / smpung 裁判 squliq tnu mtzyo / tmu 被派工作的人派遣 gise ptzyo ( 日譯 ) 犧牲的工作者 gluw (na) loman 幫派 ( 閩譯 ) m syobay iyal 更加成為商店的 10
67 68 動土儀式 甄選 qmes psyagun 工作的儀式 gmwayaw 選擇 69 70 政治 sezi ( 日譯 ) 研究 kenkyuw ( 日譯 ) 71 72 73 74 75 76 77 78 79 金曲獎自籌款才華行銷公信力初賽決賽虛詞餿水油 qnabu na qwas / qnabu na sibay 歌的獎戲的獎 pila pinslyan nanak / pila pinsli 自己籌的錢 qinbaqan 所會的 baq pposa 好的通路 snhyun kwara 大家信任 inringan pspung 起初的比賽 ( 未開始 ) pucing pinspngan 結尾的比賽 ( 已經要結束, 有結束 ) byaqan ke 降下來的話語 sinqruw nniqun 黑心食品 11
80 81 82 83 84 85 86 87 保溫杯化學肥料 ( 電腦 ) 網路衛生管理意外險 ( 保險 ) 有機 ( 無毒 ) 核廢料核電廠 pslhul qsya na kopu 使水暖的杯子 xiryo ( 日譯 ) 註 : 肥料都是化學做的 tennaw wanglu 電腦網路 ( 中譯 ) pklahang ese 管理衛生 smi hokeng ( 投保 ) --> 裡面包含所有的險 ini psi iyu 沒有噴灑藥 syup (na) gensi 原子垃圾 ( 日譯 ) gensi hacytensyo 原子發電所 ( 日譯 ) 12