37 5 2018 9 GeologicalScienceandTechnologyInformation Vol.37 No.5 Sep. 2018 doi:10.19509/j.cnki.dzkq.2018.0526,,. [J].,2018,37(5): 191-199. 1,2, 1 1,2, 1 1, (1., 5000;2. ( ), 5000) :,, Piper Gibbs 122 HCO 3-Ca Mg, 2+ Mg 2+ ( ) HCO 3 SO -Ca Mg SO HCO 3-Ca Mg, 2+ Mg 2+ HCO 3 -,SO 2- HCO 3-Na,Na + Cl - HCO 3 - HCO 3-Ca Mg HCO 3 SO -Ca Mg, HCO 3-Na,Ca 2+ Mg 2+ HCO 3 - SO 2-,Na + Cl - :Piper ; ; ; :P61.3 :A :1000-789(2018)05-0191-09,,, 38% [1],, ( ),,,,, Piper [2] 10.19 Gibbs [3] 13151 1523N, [],, ( ),,, Fisher 1, [5-11],,,,,, -,,, 20 :2018-03-07 : : (1602265;150222); (16A170012) : (1981 ),, E-mail:wuyazun@163.com : (1983 ),, E-mail:ylzz5211@sina.com
192 2018, 50, 600 t, : ( ) ( ) ( ) 1 ( ) 20 m, 1 160~180 m,,,,,, 1 2 2,,,,, 1,.5~5.5 m,,,,,,, 1, Fig.1 Distributionmapofthegroundwatersamplingpoint 1,,, :E ;m c, (meq/l);m a (meq/l) 2,122 ±5%, ( Piper ),, Gibbs,,, 122,, 32, 21, 32, 37 ( 1), 3 3,, 3.1 Ca 2+ Mg 2+ Na + K + HCO 3 - SO 2- Cl -, 122 Ca 2+ Mg 2+ EDTA,Na + ( 1), Piper K +,SO 2- ( 2) Cl -,HCO 3-1 2, HCO 3 - Ca 2+ Mg 2+, HCO 3 -, (1) 306.02 mg/l HCO 3-Ca Mg, HCO 3 SO -Ca Mg (TDS), E = mc- ma mc+ ma 100 (1) (meq/l)= ( / ) / 219.15~622.82mg/L, 38.30mg/L
5 : 193 1 Table1 Statisticsofconventionalwaterchemicalironsinmainwaterfiledaquifersinthestudyarea Ca 2+ Mg 2+ Na + +K + HCO - 3 Cl - SO 2- TDS 62.32 3.80 0.03 196.7 1.33 1.3 219.15 ρb /(mg L -1 ) 130.10 31.50 29.50 13.90 80.12 123.80 622.82 83.16 20.33 8.38 306.02 1. 35. 38.30 (N=32) 0.21 0.26 0.89 0.15 1.1 0.80 0.27 17.30 5.25 7. 7.21 16.2 28.2 95.7 69.22 9.96 1.61 211.23 1.95 56.9 296.6 ρb /(mg L -1 ) 302.50 7.00 89.68 513.20 9.99 537.50 1202.80 151.9 28.01 23.92 339.70 16.2 230.20 68.1 (N=21) 0.2 0.31 0.95 0.23 0.62 0.6 0.38 6.15 8.63 22.63 78.66 10.12 16.62 23.32 3.96 1.50 0.55 270.92 5.32 1.35 272.83 ρb /(mg L -1 ) 166.88 106.50 528.78 1211.80 90.0 9.10 1127.30 66.55 20.37 139.08 89.85 29.3 67.93 559.93 (N=32) 0.75 0.9 1.13 0.8 0.75 1.39 0.3 9.60 19.1 157.6 233.10 22.00 9.68 21.7 0.92 0.56 78.89 297.8 5.30 0.8 285.83 ρb /(mg L -1 ) 9.30 8.20 7.00 1078.80 139.97 21.70 111.76 11.12 6.6 267.38 569.6 8.23 19.72 665.00 (N=37) 1.12 1.5 0.0 0.32 0.82 2.06 0.3 12.1 9.65 106.51 18.65 39.0 0.6 228.0 Fig.2 2 Piper Piperthreelinediagram ofhydrochemicalcomposi- tiongroundwaterinthestudyarea HCO 3 - SO 2- Ca 2+, Ca 2+ Mg 2+ CaCO 3 MgCO 3, Na + K +, 78.89~7mg/L, 267.38mg/L, ρ ( HCO 3 - ) 297.8~1078.80 mg/l, 569.6mg/L HCO 3 - +CO 2-3 Ca 2+ +Mg 2, Piper,,, HCO 3-Ca Mg HCO 3 SO -Ca Mg, HCO 3-Na 1 20 m,,,,, ρ (SO 2- ) ρ (Na + +K + ), 139.08mg/L ρ (TDS), 272.83~ Mg 2+ ρ ( SO 2- ) 1127.30mg/L, 559.93mg/L HCO 3 SO -Ca Mg SO HCO 3.2 3-Ca Mg ρ ( SO 2- ), Gibbs [12] TDS 56.9~537.5 mg/l, 230.20 mg/l Na + /(Na + +Ca 2+ ) Cl - /(Cl - +HCO 3- ) ρ (TDS) 296.6~1202.80 mg/l, (Gibbs ), 68.1mg/L - HCO 3- Na + K +, 3 Gibbs Ca 2+ Mg 2+ [13-1], HCO 3-Na, Gibbs [15-16],
19 2018 Gibbs, ρ ( TDS) -, Na + /(Na + +Ca 2+ ) Cl - /(Cl - +HCO 3 - ) ( Gibbs ( 3-b) 1), Cl -, Na + /(Na + +Ca 2+ ) Cl - /(Cl - +, HCO 3 - [18] ) 0.5,,, Gibbs, ρ (TDS) Na + /(Na + +Ca 2+ ) Cl - /(Cl - +HCO 3- ) ( 1),,, [17] -,, 3, 2, Gibbs, Gibbs ( 3-a) 3 Gibbs Fig.3 Gibbsmapsofgroundwaterin HebiCoalfield 3.3 c(cl - ), Na + 3.3.1, Cl - Na + (1)Na + K + Cl - [21], Na +, - c c(ca 2+ + Mg 2+ )- [19-20] 0.5c(HCO 3 - ), HCO 3 - Na +, Na + Cl - 1 1 -a Na + HCO 3-1 1,, : Na + 2.33NaAlSi 2O 8+8.6H 2O+2CO 2= Na 0.33Al 2.33Si 3.67 O 10 (OH) 2 +2Na + +2HCO 3 - + 1 1, c(na + ) 3.32H SiO (2)
5 : 195 Fig. CorrelationdiagramofconventionalionsingroundwaterofHebiCoalfield -b c(ca 2+ +Mg 2+ ) 0.5c(HCO 3 - ) Na + -HCO 3-1 1, Ca 2+ Mg 2+ Na + -a c(cl - ) ( ) -b c(hco 3 - ), c(ca 2+ +Mg 2+ ) 0.5c(HCO 3 - ) Na +, 1 1 Ca 2+ Mg 2+,, Na + ( ) ; HCO 3 - [21] (2)Ca 2+ Mg 2+ HCO 3 - SO 2- -c 1 1 Piper,, Ca 2+ Mg 2+ HCO 3 - SO 2-,, ( ) Ca 2+ Mg 2+ ( ), Ca 2+ Mg 2+ : CaCO 3+H 2CO 3 幑幐 Ca 2+ +2HCO 3 - (3), HCO 3 -, HCO 3 -, CaMg(CO 3 ) 2 +2H 2CO 3 幑幐 Ca 2+ + Mg 2+ +, (2) HCO 3 - () HCO 3 -, CaSO 2H 2O Ca 2+ +SO 2- +2H 2O (5),
196 2018, (2) -d c(ca 2+ + 5 F 1 F 2 Mg 2+ ) 0.5c(HCO 3 - +SO 2- ) 1 1, Ca 2+ Mg 2+ SO 2- -c,so 2- HCO 3 - F 2 Ca 2+ + Mg 2+, -d,, Ca 2+ +Mg 2+, Ca 2+ [28], Mg 2+ SO 2-, (6) :, SO 2-2FeS 2+7O 2+2H 2O=2FeSO +H + +2SO 2-, -c,d (6), SO 2- SO 2- H +,, Ca 2+ [29] +, Mg 2+ Ca 2+ Mg 2+ SO 2- Ca 2+ Mg 2+ 3.3.2, F 2,, [22-26] (1) 122 Ca 2+ Mg 2+ Na + HCO 3 - Cl - SO 2- TDS, (F 1,F 2,,F n ), [27], 75% 2 F 1 53.136%, F 2 29.09%, 82.230%, 5 F 1 F 2, Fig.5 Loaddistributionofthemain waterfiledaquifersinf 1 andf 2inthestudyarea 2 Table2 Load value,eigenvalueandcontributionrateof principalcomponentobtained bythe maximum variancerotationmethod 1(F1) 2(F2) Ca 2+ -0.265 0.907 Mg 2+ -0.292 0.782 Na + 0.867-0.58 HCO 3-0.878-0.236 Cl - 0.696-0.219 SO 2-0.105 0.93 TDS 0.916 0.32 3.720 2.037 /% 53.136 29.09 /% 53.136 82.230 F 1 Na + Cl - HCO 3 - TDS Na + HCO 3 - Cl - Na +,,TDS, F 1 (3) 122 F 1-F 2 ( 6),, F 2,, Piper ( 2) HCO 3 - SO 2- Ca 2+ Mg 2+,, Ca 2+
5 : 197, Ca 2+ Mg 2+,, 2,, ;,,,, (1) HCO 3-Ca 6 Mg, HCO 3 SO -Ca Mg,TDS Fig.6 Principalcomponentloadscoreofgroundwatersamplesin ; HCO 3 HebiCoalfield SO -Ca Mg SO HCO 3-Ca Mg,SO 2- ; Mg 2+ HCO 3-Ca Mg HCO 3 SO -Ca Mg, HCO 3-Na ;, HCO SO 2- H + 3 - Na + K +,Ca 2+ Mg 2+, HCO 3-Na, (2), 6,, F 2 F 1, (3) Ca 2+ Mg 2+ HCO 3 - SO 2- ( ) ( Piper ( 2), ),Na + Cl - HCO 3 - Ca 2+ Mg 2+, ρ (TDS) Ca 2+ Mg 2+ HCO 3 -,,SO 2-, Na + Cl -, HCO 3 - Ca 2+ Mg 2+ Na + Cl - Ca 2+ Mg 2+,Na + Cl - HCO 3-6, Ca 2+ Mg 2+ HCO 3- SO 2- F 1,,, Na + Cl - () 122 F 2, F 2, F 1 F 2, HCO 3 - Na + K +,Ca 2+ Mg 2+,Na + K +,
198 2018 [16], : [J].,201,1(3):29-35.,,. [J].,2016,27(5):59-63. [17]. [D]. :,2013. [1]. [M]. : [18],,. [M]. :,2006.,2010. [2],,,. [19]SunLinhua,GuiHerong.Groundwaterqualityandevolutionin [J].,2010,26(2):136-138. adeeplimestoneaquifer,northernanhuiprovince,china:evi- [3],,,. 13151 dencefromhydrochemistry[j].freseniusenvironmentalbul- [J].,2015,1(6):0-3. letin,2013,22():1126-1131. [],. 1523N [20]KarroE,MarandiA,Vaikm er.theoriginofincreasedsalini- [J].,2013,(8):187-190. tyinthecambrian-vendianaquifersystemonthekoplipenin- [5] PandaU C,SundaraySK,RathP,etal.Applicationoffactor sula,northernestonia[j].hydrogeologyjournal,200,12(): andclusteranalysisforcharacterizationofriverandestuarine 2-35. watersystems:acasestudyfrom MahanadiRiver(India)[J]. [21]SamiK.Rechargemechanismsandgeochemicalprocessesina JournalofHydrology,2006,331(3):3-5. semi-aridsedimentarybasin,easterncape,south Africa[J]. [6] PanagopoulosGP,AngelopoulouD,TzirtzilakisEE,etal.The JournalofHydrology,1992,139(1/):27-8. contributionofclusteranddiscriminantanalysistotheclassifi- [22]RavikumarP,SomashekarR K.Principalcomponentanalysis cationofcomplexaquifersystems[j].environmentalmonito- andhydrochemicalfaciescharacterizationtoevaluategroundw- ringandassessment,2016,188(10):591. aterqualityinvarahiriverbasin,karnatakastate,india[j]. [7],,,. SVM B8 C13 Applied WaterScience,2015,7(2):75-755. [J].,2011, [23]ReddyKS,KumarM S.Principalcomponentanalysis:Deeper 31(12):225-230. aquifergroundwaterqualityofbhaskarraokuntawatershed, [8] LiJianlin,Zhang Hongyun.ApplicationofBPneuralnetwork Nalgondadistrict,AndhraPradesh,India[J].NatureEnviron- todetermineofminewaterinrushsourcesbasedon Matlab[C] ment& PolutionTechnology,2012,11(3):25-29. [2] InternationalConferenceon ArtificialInteligence.Manage- Yidana S M,Banoeng-Yakubo B.Analysisofgroundwater mentscienceandelectroniccommerce.ieee,2011:179-182. qualityusingmultivariateandspatialanalysesintheketaba- [9],. Fisher sin,ghana[j].journalofafricanearthsciences,2010,58(2): [J].,2011,36( 1):131-136. 220-23. [10],,. [25],,,. [J].,2009,3(1):33-38. : [J].,2010,29 [11]SunLinhua.Statisticalanalysisofhydrochemistryofgroundw- (6):9-100. ateranditsimplicationsforwatersourceidentification:acase [26]ChenLuwang,Xie Wenping,FengXiaoqing,etal.Formationof study[j].arabianjournalofgeosciences,201,7(9):317- hydrochemical composition and spatio-temporal evolution 325. mechanism under mining-induceddisturbanceinthelinhuan [12]GibbsRJ.Mechanismscontrolingworldwaterchemistry[J]. coal-miningdistrict[j].arabianjournalofgeosciences,2017, Science,1970,170:1088-1090. 10(3):57. [13] MiretzkyP,ConzonnoV,CireliA F.Geochemicalmechanism [27]CloutierV,LefebvreR,TherrienR,etal.Multivariatestatisti- controling pampasic ponds hydrochemistry:salado River calanalysisofgeochemicaldataasindicativeofthehydrogeo- DrainageBasin,Argentina[J].RevistaBrasileiradeRecursos chemicalevolutionofgroundwaterinasedimentaryrockaqui- Hídricos2001,6()29-39. fersystem[j].journalofhydrology,2008,353(3):29-313. [28] [1]LiPeiyue,Qian Hui,WuJianhua,etal.Majorionchemistryof. : [C] 2010 shalowgroundwaterinthedongshengcoalfield,ordosbasin, China[J].Mine WaterandtheEnvironment,2013,32(3):195-.2012. 206. [29],. SO 2-,Ca 2+,Mg 2+ [15],,. [J].,1998,17( 2):111-11.
5 : 199 HydrogeochemicalCharacteristicsandControlingFactorsof Main WaterFiledAquifersintheTypicalNorthChinaCoalfield WuYazun 1,2,PanChunfang 1,LinYun 1,2,CaoFeilong 1,WangZijie 1 (1.InstituteofResources& Environment,HenanPolytechnicUniversity, Jiaozhou Henan5000,China;2.ColaborativeInnovationCenterofCoalbed Methaneand ShaleGasforCentralPlainsEconomicRegion,JiaozuoHenan5000,China) Abstract:Thediferenceinthegroundwaterchemistrycaused bythediferentcontrolfactorsduring groundwaterformationandevolutionisthebasisofminewaterinrushsourceidentification.inordertore- vealthehydrochemicalactionandcontrolfactorsofthemainwaterfiledaquifersinthecoalmine,taking thetypicalnorth Chinatypecoalmine,eg.HebiminingarealocatedintheeastpiedmontofTaihang Mountainasanexample,thisstudyanalyzedconventionalwaterchemicalions (Ca 2+,Mg 2+,Na +,K +, HCO - 3,Cl -,SO 2- andtdsof122groundwatersamplesin Hebicoalminingarea,usingstatisticalmeth- ods,piperdiagram,gibbsdiagram,principalcomponentmethodandioncorrelationofmultivariatestatis- tics.theresultsshowthatrockweatheringprocessisthemaininfluencingfactorforthemainwaterfiled aquiferincoalmine.themainhydrochemicaltypesofordovicianlimestonegroundwaterarehco 3-Ca Mg,andCa 2+ and Mg 2+ inwater,mainlycomingfrom dissolutionofcarbonaterocks (calciteanddolo- mite).themainhydrochemicaltypesofgroundwaterinthesecondlimestoneaquiferoftaiyuanformation arehco 3 SO -Ca MgandSO HCO 3-Ca Mg.TheCa 2+,Mg 2+ and HCO 3 - aremainlyfromcarbon- atedissolutionandso 2- derivedfromgypsumdissolutionandoxidationofpyrite.themainhydrochemical typeofsandstonewateris HCO 3-Na.TheNa +,Cl - and HCO 3 - arederivedfrom halitedissolutionand weatheringofsilicateminerals.thehydrochemicaltypesofgroundwaterintheeighthlimestoneaquiferof TaiyuanFormationhaveboththeHCO 3-Ca Mg,HCO 3 SO -Ca MgandHCO 3-Na.Thesourcesofthe Ca 2+,Mg 2+,HCO - and SO 2- areconsistent withthegroundwaterinthesecondlimestoneaquiferof TaiyuanFormation.TheNa + andcl - aremainlyfromdissolutionofhaliteandthemixingprocessbetween groundwaterintheeighthlimestoneaquiferoftaiyuanformationandsandstonegroundwater. Keywords:Piperdiagram;ioncorrelationanalysis;principalcomponentanalysis;NorthChinatypecoal mine