Jingui Yaolue chap. 1

Size: px

Start display at page:

Download "Jingui Yaolue chap. 1"

鬼申屠
5 years ago
Views:

1 1 JINGUI YAOLÜE CH.1 臟腑經絡先後病脈證第一 Zàng fu jīng luò xiān hòu bìng mài zhèng dì yī 問曰 : 上工治未病, 何也? 師曰 : 夫治未病者, 見肝之病, wèn yuē:shàng gōng zhì wèi bìng,hé yě?shī yuē :fū zhì wèi bìng zhě,jiàn gān zhī bìng, 知肝傳脾, 當先實脾, 四季脾王不受邪, 即勿補之 ; zhī gān chuán pí,dāng xiān shí pí, sì jì pí wáng bù shòu xié,jí wù bu zhī; 中工不曉相傳, 見肝之病, 不解實脾, 惟治肝也 zhōng gōng bù xiaǒ xiāng chuán,jiàn gān zhī bìng,bù jiě shí pí,wéi zhì gān yě 夫肝之病, 補用酸, 助用焦苦, 益用甘味之藥調之 Fū gān zhī bìng,bu yòng suān,zhù yòng jiāo ku,yì yòng gān wèi zhī yào diào zhī 酸入肝, 焦苦入心, 甘入脾脾能傷腎, 腎氣微弱, 則水不行 ; Suān rù gān,jiāo ku rù xīn,gān rù pí Pí néng shāng shèn,shèn qì wēi ruò,zé shui bù xíng; 水不行, 則心火氣盛 ; 心火氣盛, 則傷肺, 肺被傷, shui bù xíng,zé xīn huo qì shèng;xīn huo qì shèng,zé shāng fèi,fèi bèi shāng, 則金氣不行 ; 金氣不行, 則肝氣盛故實脾, 則肝自愈 zé jīn qì bù xíng;jīn qì bù xíng,zé gān qì shèng Gù shí pí,zé gān zì yù 此治肝補脾之要妙也肝虛則用此法, 實則不在用之 Ci zhì gān bu pí zhī yào miào yě Gān xū zé yòng ci fa,shí zé bù zài yòng zhī

2 2 經曰 : 虛虛實實, 補不足, 損有餘, 是其義也餘臟準此 Jīng yuē: xū xū shí shí,bu bù zú,suň yoǔ yú,shì qí yì yě Yú zàng zhuň ci 夫人稟五常, 因風氣而生長, 風氣雖能生萬物, Fū rén biňg wu cháng,yīn fēng qì ér shēng cháng,fēng qì suī néng shēng wàn wù, 亦能害萬物, 如水能浮舟, 亦能覆舟 yì néng hài wàn wù,rú shui néng fú zhōu,yì néng fù zhōu 若五臟元真通暢, 人即安和客氣邪風, 中人多死 Ruò wu zàng yuán zhēn tōng chàng,rén jí ān hé Kè qì xié fēng,zhōng rén duō si 千般疢難, 不越三條 : 一者, 經絡受邪, 入臟腑, 為內所因也 ; Qiān bān chèn nán,bù yuè sān tiáo :yī zhě,jīng luò shòu xié,rù zàng fu,wèi nèi suo yīn yě ; 二者, 四肢九竅, 血脈相傳, 壅塞不通, 為外皮膚所中也 ; èr zhě,sì zhī jiǔ qiào,xiě mài xiāng chuán,yōng sāi bù tōng,wèi wài pí fū suo zhōng yě; 三者, 房室金刃蟲獸所傷以此詳之, 病由都盡 sān zhě,fáng shì jīn rèn chóng shòu suo shāng Yi ci xiáng zhī,bìng yóu dū jìn 若人能養慎, 不令邪風干忤經絡 ; Ruò rén néng yaňg shèn,bù lìng xié fēng gān wu jīng luò; 適中經絡, 未流傳臟腑, 即醫治之 shì zhōng jīng luò,wèi líu chuán zàng fu,jí yī zhì zhī 四肢才覺重滯, 即導引吐納針灸膏摩, 勿令九竅閉塞 ; Sì zhī cái jué zhòng zhì,jí daǒ yiň tu nà zhēn jiǔ gāo mó,wù lìng jiǔ qiào bì sāi ;

3 3 更能無犯王法禽獸災傷, 房室勿令竭乏, gèng néng wú fàn wáng fa qín shòu zāi shāng,fáng shì wù lìng jié fá, 服食節其冷熱苦酸辛甘, 不遺形體有衰, 病則無由入其腠理 fú shí jié qí lěng rè ku suān xīn gān,bù yí xíng ti yoǔ shuāi,bìng zé wú yóu rù qí còu li 腠者, 是三焦通會元真之處, 為血氣所注 ; Còu zhě,shì sān jiāo tōng huì yuán zhēn zhī chù,wèi xiě qì suo zhù ; 理者, 是皮膚臟腑之文理也 li zhě,shì pí fū zàng fu zhī wén li yě 問曰 : 病人有氣色見於面部, 願聞其說 Wèn yuē:bìng rén yoǔ qì sè jiàn yú miàn bù,yuàn wén qí shuō 師曰 : 鼻頭色青, 腹中痛, 苦冷者死 ; 一云腹中冷, 苦痛者死 Shī yuē:bí tóu sè qīng,fù zhōng tòng,ku lěng zhě si ;yī yún fù zhōng lěng,ku tòng zhě si 鼻頭色微黑者, 有水氣 ; 色黃者, 胸上有寒 ; Bí tóu sè wēi hēi zhě,yoǔ shui qì ;sè huáng zhě,xiōng shàng yoǔ hán; 色白者, 亡血也, 設微赤非時者死 ; 其目正圓者痙, 不治 sè bái zhě,wáng xiě yě,shè wēi chì fēi shí zhě si ;qí mù zhèng yuán zhě jìng,bù zhì 又色青為痛, 色黑為勞, 色赤為風, Yòu sè qīng wèi tòng,sè hēi wèi láo,sè chì wèi fēng, 色黃者便難, 色鮮明者有留飲 sè huáng zhě biàn nán,sè xiān míng zhě yoǔ líu yiň

4 4 師曰 : 病人語聲寂然喜驚呼者, 骨節間病 ; Shī yuē :bìng rén yu shēng jì rán xi jīng hū zhě,gu jié jiān bìng; 語聲喑喑然不澈者, 心膈間病 ; yu shēng yīn yīn rán bù chè zhě,xīn gé jiān bìng; 語聲啾啾然細而長者, 頭中病 yu shēng jīu jīu rán xì ér cháng zhě,tóu zhōng bìng 一作痛師曰 : 息搖肩者, 心中堅 ; 息引胸中上氣者, 咳 ; Yī zuò tòng shī yuē:xī yáo jiān zhě,xīn zhōng jiān;xī yiň xiōng zhōng shàng qì zhě,ké ; 息張口短氣者, 肺痿唾沫 xī zhāng koǔ duaň qì zhě,fèi wěi tuò mò 師曰 : 吸而微數, 其病在中焦, 實也, 當下之即愈 ; 虛者不治 Shī yuē :xī ér wēi shù,qí bìng zài zhōng jiāo,shí yě,dāng xià zhī jí yù ;xū zhě bù zhì 在上焦者, 其吸促, 在下焦者, 其吸遠, 此皆難治 Zài shàng jiāo zhě,qí xī cù,zài xià jiāo zhě,qí xī yuaň,ci jiē nán zhì 呼吸動搖振振者, 不治 Hū xī dòng yáo zhèn zhèn zhě,bù zhì 師曰 : 寸口脈動者, 因其旺時而動, 假令肝旺色青, Shī yuē :cùn koǔ mài dòng zhě,yīn qí wàng shí ér dòng,jia lìng gān wàng sè qīng, 四時各隨其色肝色青而反色白, 非其時色脈, 皆當病 sì shí gè suí qí sè Gān sè qīng ér faň sè bái,fēi qí shí sè mài,jiē dāng bìng

5 5 問曰 : 有未至而至, 有至而不至, 有至而不去, 有至而太過, Wèn yuē:yoǔ wèi zhì ér zhì,yoǔ zhì ér bù zhì,yoǔ zhì ér bù qù,yoǔ zhì ér tài guò, 何謂也? 師曰 : hé wèi yě? Shī yuē : 冬至之後, 甲子夜半少陽起, 少陽之時, 陽始生, 天得溫和 dōng zhì zhī hòu,jia zi yè bàn shaǒ yáng qi,shaǒ yáng zhi shí,yáng shi shēng,tiān dé wēn hé 以未得甲子, 天因溫和, 此為未至而至也 ; Yi wèi dé jia zi,tiān yīn wēn hé,ci wèi wèi zhì ér zhì yě ; 以得甲子, 而天未溫和, 為至而不至也 ; yi dé jia zi,ér tiān wèi wēn hé,wèi zhì ér bù zhì yě ; 以得甲子, 而天大寒不解, 此為至而不去也 ; 以得甲子, 而天 yi dé jia zi,ér tiān dà hán bù jiě, ci wèi zhì ér bù qù yě ;yi dé jia zi,ér tiān 溫如盛夏五六月時, 此為至而太過也 wēn rú shèng xià wu lìu yuè shí,ci wèi zhì ér tài guò yě 師曰 : 病人脈浮者在前, 其病在表 ; 浮者在後, 其病在裡, Shī yuē :bìng rén mài fú zhě zài qián,qí bìng zài biaǒ;fú zhě zài hòu,qí bìng zài li, 腰痛背強不能行, 必短氣而極也 yāo tòng bèi qiáng bù néng xíng,bì duaň qì ér jí yě 問曰 : 經云 : 厥陽獨行, 何謂也? Wèn yuē:jīng yún: jué yáng dú xíng,hé wèi yě?

6 6 師曰 : 此為有陽無陰, 故稱厥陽 Shī yuē :ci wèi yoǔ yáng wú yīn,gù chēng jué yáng 問曰 : 寸脈沉大而滑, 沉則為實, 滑則為氣, 實氣相搏, Wèn yuē:cùn mài chén dà ér huá,chén zé wèi shí,huá zé wèi qì,shí qì xiāng bó, 血氣入臟即死, 入腑即愈, 此為卒厥, 何謂也? 師曰 : xiě qì rù zàng jí si,rù fu jí yù, ci wèi zú jué,hé wèi yě?shī yuē: 唇口青, 身冷, 為入臟即死 ; 如身和, 汗自出, 為入腑即愈 chún koǔ qīng,shēn lěng,wèi rù zàng jí si ;rú shēn hé,hàn zì chū,wèi rù fu jí yù 問曰 : 脈脫入臟即死, 入腑即愈, 何謂也? wèn yuē:mài tuō rù zàng jí si, rù fu jí yù, hé wèi yě? 師曰 : 非為一病, 百病皆然 Shī yuē:fēi wèi yī bìng,baǐ bìng jiē rán 譬如浸淫瘡, 從口起流向四肢者可治, 從四肢流來入口者不可治 ; pì rú jìn yín chuāng,cóng koǔ qi líu xiàng sì zhī zhě kě zhì,cóng sì zhī líu lái rù koǔ zhě bù kě zhì 病在外者可治, 入裡者即死 bìng zài wài zhě kě zhì,rù li zhě jí si 問曰 : 陽病十八, 何謂也? Wèn yuē:yáng bìng shí bā,hé wèi yě? 師曰 : 頭痛項腰脊臂腳掣痛 Shī yuē: tóu tòng xiàng yāo jí bì jiaǒ chè tòng

7 7 陰病十八, 何謂也? 師曰 : Yīn bìng shí bā,hé wèi yě? Shī yuē : 咳上氣喘噦咽腸鳴脹滿心痛拘急 ké shàng qì chuaň yuě yān cháng míng zhàng maň xīn tòng jū jí 五臟病各有十八, 合為九十病, 人又有六微, 微有十八病, Wu zàng bìng gè yoǔ shí bā,hé wèi jiǔ shí bìng,rén yòu yoǔ lìu wēi,wēi yoǔ shí bā bìng, 合為一百八病, 五勞七傷六極婦人三十六病, 不在其中 hé wèi yī baǐ bā bìng,wu láo qī shāng lìu jí fù rén sān shí lìu bìng,bù zài qí zhōng 清邪居上, 濁邪居下, 大邪中表, 小邪中裡, 䅽飪之邪, Qīng xié jū shàng,zhuó xié jū xià,dà xié zhōng biaǒ,xiaǒ xié zhōng li, xin rèn zhī xié, 從口入者, 宿食也五邪中人, 各有法度, 風中於前, cóng koǔ rù zhě,sù shí yě Wu xié zhōng rén,gè yoǔ fa dù,fēng zhōng yú qián, 寒中於暮, 濕傷於下, 霧傷於上, 風令脈浮, 寒令脈急, hán zhōng yú mù,shi shāng yú xià,wù shāng yú shàng,fēng lìng mài fú,hán lìng mài jí, 霧傷皮腠, 濕流關節, 食傷脾胃, 極寒傷經, 極熱傷絡 wù shāng pí còu,shī líu guān jié,shí shāng pí wèi, jí hán shāng jīng,jí rè shāng luò 問曰 : 病有急當救裡救表者, 何謂也? Wèn yuē:bìng yoǔ jí dāng jìu li jìu biaǒ zhě,hé wèi yě? 師曰 : 病, 醫下之, 續得下利清穀不止, 身體疼痛者, 急當救裡 ; Shī yuē :bìng,yī xià zhī,xù dé xià lì qīng gu bù zhi,shēn ti téng tòng zhě,jí dāng jìu li ;

8 8 後身體疼痛, 清便自調者, 急當救表也 hòu shēn ti téng tòng,qīng biàn zì diào zhě,jí dāng jìu biaǒ yě 夫病痼疾加以卒病, 當先治其卒病, 後乃治其痼疾也 Fū bìng gù jí jiā yi zú bìng,dāng xiān zhì qí zú bìng,hòu naǐ zhì qí gù jí yě 師曰 : 五臟病各有所得者愈, 五臟病各有所惡, Shī yuē :wu zàng bìng gè yoǔ suo dé zhě yù,wu zàng bìng gè yoǔ suo è, 各隨其所不喜者為病病者素不應食, 而反暴思之, 必發熱也 gè suí qí suo bù xi zhě wèi bìng Bìng zhě sù bù yīng shí,ér faň bào sī zhī,bì fā rè yě 夫諸病在臟, 欲攻之, 當隨其所得而攻之, Fū zhu bìng zài zàng,yù gōng zhī,dāng suí qí suo dé ér gōng zhī, 如渴者, 與豬苓湯餘皆仿此 rú kě zhě,yu zhūlíng tāng Yú jiē faňg ci

Mixtions Pin Yin Homepage

Mixtions Pin Yin Homepage an tai yin 安胎饮 775 ba wei dai xia fang 八味带下方 756 ba zhen tang 八珍汤 600 ba zheng san 八正散 601 bai he gu jin tang 百合固金汤 680 bai hu jia ren shen tang 白虎加人参汤 755 bai hu tang 白虎汤 660 bai