LUCAS 1:1 1 LUCAS 1:13 Lucas Yu Luca nchcui' cha' yu 'in yu Teófilo 1 Qui'an 'a nu cua' msu'hua juesa ca'an lyicua quityi re tsaña'an nu cha' ñi ca ya

Transcription

1 LUCAS 1:1 1 LUCAS 1:13 Lucas Yu Luca nchcui' cha' yu 'in yu Teófilo 1 Qui'an 'a nu cua' msu'hua juesa ca'an lyicua quityi re tsaña'an nu cha' ñi ca yato'o lja hua, 2 chcui ña'an jui nu ngulo'o 'in hua, nu na'an tloo cha' re ti' xa mdyisnan na, lo' mchcuan yu cunta si'yana tsa ycui' yu cha' re lo'o nten. 3 Can' cha' lo'on nan' mdo'o tiqueen ca'an quityi re lyicua la 'in um, 'un ñi Teófilo, si'yana cua' nguia nan tsu'huen nchgaa cha' re lo'o cha' tiyaa, ti' la suun se'en mdyisnan na, 4 si'yana ca cuiya' tsu'hue ti' um lo' a cu'ni tucua ti' um lo'o cha' nu cua' jui nu ngulo'o 'in um. Ycui' angujle cha' 'in yu Xuhua 5 Xa ncua yu Herode ree se'en lyi'ya loo Judea, ndi'in sca yu naan Zacaría nu ntsu'hui cunta 'in laa, cui' ta 'in Abía, lo' cuna'an 'in Zacaría can' naan Elisabet, ta nten 'in Aarón. 6 Chcuaa can' ñi ndi'in cha' 'in tloo Ndiose, tsu'hue nguia ncha'an can' nchgaa cha' nu ndlo Ñi X'nan na tñan lo'o cha' nu mdi'in tyaa ñi. 7 Una a mdi'in sñe' jun si'yana Elisabet la' ña'an a mdu'hui sñe', a cunta chcuaa jun cua' cula jun. 8 Yato'o lja ngui'ni Zacaría tñan 'in Ndiose, cui' tsaan nu m'ni ca'an 'in ta nu ntsu'hui yu, 9 mdo'o xu'hue yu tiquin tucua yu na nu xityi'i ni' lyaa 'in Ñi X'nan na, ña'an cha' nu cua' ntsu'hui 'in yu nu ndlo tñan ni' lyaa. 10 Ña'aan quichen ne' ndi'in nde lyiya', nchcui' lyi'o ne' 'in Ndiose lja ndiquin na xityi'i can'. 11 Xacan' ngu'ya ton sca angujle 'in Ñi X'nan na tloo yu, luhua' tso' cueen se'en ndiquin na can'. 12 Xa na'an Zacaría 'in angujle can', ytsen yu lo' a ngujlyo 'a ti' yu ña'an ca. 13 Una angujle can' juin lo'o yu: A cutsen Zacaría, si'yana cua' mxcuen Ndiose cha' nu njñan, nten 'in nu lca Elisabet ntsu'hui cha' tyi'in sca

2 LUCAS 1:14 2 LUCAS 1:25 sñe', lo' tyi'in tyaa nii ca naan Xuhua. 14 Ndyijyin ya' ca tsu'hue chu'hui tiquee si'ya cha' re, cui' cuaña'an qui'an 'a nten ca tsu'hue chu'hui tiquee ne' xa ca cune' cuhui', 15 si'yana tlyu tucui ca can' tloo Ndiose. A ntsu'hui cha' co'o can' vino uta sidra, si'yana cua' lca mtsa'an yu'hui can' lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose xa tiyaan chendyu. 16 Cu'ni can' cha' si'yana qui'an ne' Israel xitucui ne' lo' tsa qui'an ti' ne' 'in Ñi X'nan na, ñi nu lca Ndiose 'in ne'. 17 Chcua loo yu cu'ni yu tñan 'in Ñi X'nan na lo'o nu chcui lca tiquee yu tsaña'an cha' cuiya' nu mdon lo'o Elía, cu'ni yu cha' chca tsu'hue lca tiquee nten cula can' lo'o sñe' ne', cui' cuaña'an nu lye' ti' tyisnan cu'ni tñan tsu'hue, ña'an ca si'yana tyi'in tya tiyaa yu sca quichen nu cuan xu'hue 'in Ñi X'nan na. 18 Xacan' juin Zacaría 'in angujle can': Ña'an ta tca chu'hui lyoon cha' re? A cunta cua' culan, cui' cuaña'an nten 'ñan. 19 Mxcuen angujle can' 'in yu: Nan' lcan Gabriel nu nguilyu tloo Ndiose, cui' ñi ngua'an tñan ñi 'ñan si'yana chcuin' lo'o lo' ca jlyo ti' cha' tsu'hue re. 20 Una ti' cua' ñii a tca 'a chcui' tsaya' tiyaa tsaan nu tsato'o cha' re, si'yana a ya qui'an ti' cha' nu ycuin' lo'o. 21 Nten can' nta ne' 'in Zacaría nde lyiya', lo' nduhue ti' ne' ñi cha' lyee 'a ndiya' yu ni' lyaa can'. 22 Una xa mdyi'o yu a ncua 'a chcui' yu, xacan' ngu'ya ne' cunta si'yana na'an xñii yu sca cha' ni' lyaa can'. Xtyi n'ni yaa' ti yu ntsa' yu cha' nu na'an yu, lo' a ncua 'a chcui' yu. 23 Xa yatii tsaan nu nguilyu yu ni' lyaa, xacan' nguila yu nde se'en ndi'in yu. 24 Chon' nde'en can' mxilyo ña'an Elisabet, lo' tsani' ca'yu coo' a la 'a mdo'o ne', lo' nchcui' ne': 25 Ndeña'an m'ni Ñi X'nan na lo'on si'yana nguia yu'hui ti' ñi 'ñan, lo' a caja 'a cha' chcui' nten lo'on cua' ña'an ti. Ycui' angujle cha' 'in Jesús

3 LUCAS 1:26 3 LUCAS 1:38 26 Xa cua' nguiaa scua coo' mxilyo ña'an Elisabet, xacan' ngua'an tñan Ndiose 'in angujle Gabriel can', tsaa quichen Nazaret se'en lyi'ya loo Galilea, 27 se'en ndi'in sca ne' cuna'an tsa suhue ti nu a nchca qui'ni ca'an yu qui'yu 'in, una cua' ncua cuiya' cha' si'yana ca cuilyi'o ne' 'in sca yu naan See, cui' ta nten 'in Davi, lo' ne' cuna'an can' naan ne' María. 28 Xacan' mdiyaa angujle se'en ndi'in ne' cuna'an can' lo' juin: Ca tsu'hue chu'hui tiquee tsaña'an cha' tsu'hue nu mdo'o tiquee Ndiose lo'o! Si'yana Ñi X'nan na ndi'in lo'o, lo' tlyu la xu'hue mdaa Ndiose 'in que nchgaa la ña'an ne' cuna'an. 29 Una xa na'an 'in angujle can', ytsen lo'o cha' nu ngune 'in, lo' msu'hua cha' tiquee cha' ñi cha' ca lca cha' can'. 30 Xacan' juin angujle: María, a cutsen, si'yana Ndiose ndyu'hui cuiya' ti' ñi 'in. 31 Cua' ñii ntsu'hui cha' xilyo ña'an lo' tyi'in sca cuhui' qui'yu 'in, lo' tyi'in tyaa nii cuhui' ca naan cuhui' Jesús. 32 Ntsu'hui cha' ca ñi sca nu ndon loo, lo' ca naan ñi Sñe' Ndiose, ñi nu tlyu lati, cui' Ndiose X'nan na xiton 'in ñi, lo' chcuan ñi cunta cha' cuiya' nu mdaa Ndiose 'in Davi, nu lca sti ta nten 'in ñi, 33 tsala xaa culo ñi tñan 'in ta nten 'in Jacob, lo' a ntsu'hui cha' tsatii cha' cuiya' 'in ñi. 34 Xacan' juin María 'in angujle can': Ña'an ta tsato'o cha' re si'yana a nchca sca yu qui'yu qui'ni ca'an 'ñan? 35 Mxcuen angujle can': Espíritu nu Luhui 'in Ndiose qui'ya yu'hui 'in, scati Ndiose ñi nu tlyu lati cu'ni ñi cha' cho'o yu'hui cha' cuiya' 'in ñi 'in, lo' nu ntsu'hui cha' ca cune' can' lca sca nu Luhui, can' cha' ca naan can' Sñe' Ndiose. 36 Cua' ñii ca cuiya' ti' si'yana lo'o Elisabet nu ti' nchca ta'a, cua' mxilyo ña'an siya' cua' cula, cua' nguiaa scua coo' 'in lo'o cha' can', cui' nu nchcui' ne' 'in si'yana a ndyi'in sñe', 37 una cha' nu 'in Ndiose, a sca cha' tucui. 38 Xacan' juin María: Nde ndon lo' ca ja'an 'in Ñi X'nan na, lo' tsato'o nchgaa cha' nu ycui' um lo'on. Xacan' mdo'o angujle can' nguiaa.

4 LUCAS 1:39 4 LUCAS 1:55 Ya na'an María 'in Elisabet 39 Xi'i ti mducui, ndla ti m'ni María cha' mdo'o nguiaa sca quichen ndi'in lja qui'ya se'en lyi'ya loo Judea, 40 xa mdiyaa se'en nducua na'an 'in Zacaría, ycui' cha' 'in Elisabet. 41 Yato'o xa ngune 'in Elisabet ycui' cha' María can', ngüi ti' Elisabet nguñan yu'hui cuhui' can' 'in, cui' ña'an lcaa mtsa'an yu'hui Elisabet lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose. 42 Cui' xaa mdo'o ycui' cueen: Tsu'hue ca xu'hue nu'huin que 'in nchgaa la ña'an ne' cuna'an, lo' tlyu ca xu'hue ntsu'hui 'in ñi nu lca sñe'. 43 Nduhue tin' ñi cha' m'ni ca'an cha' re 'ñan si'yana jyi'an Ñi X'nan yan ycui' cha' 'ñan. 44 Ña'aan xa ngune 'ñan ycui' cha', cui' xaa nguñan yu'hui cuhui' re 'ñan loo nu lyee tsu'hue ntsu'hui tiquee cuhui'. 45 Tsu'hue ca xu'hue si'yana ya qui'an ti', a s'ni tsato'o cha' nu cua' mdi'in tyaa Ñi X'nan na lo'o. 46 Xacan' juin María: Lo'o nu chcui cusya 'ñan cu'nin tnun 'in Ñi X'nan na, 47 lo' ndyijyin ya' tsu'hue ntsu'hui tiqueen lo'o Ndiose, Ñi nu ndlo laa 'ñan, 48 si'yana mdi'in tyaa ñi quiloo ñi 'ñan, nan' nu lca nguso 'in ñi, lo' ti' cua' ñii nchgaa ta nten nu caan nde loo re, chcui' si'yana tlyu ca xu'hue ntsu'hui 'ñan. 49 Si'yana Ñi nu tla la cha' 'in m'ni ñi sca cha' nu tnu lo'on, lo' lca ñi sca nu Luhui 'a. 50 Tsala xaa ña'an 'tnan ti' ñi 'in nten tsalca nu nchca ja'an 'in ñi. 51 M'ni ñi scasca cha' nu tnu lo'o cha' cuiya' 'in ñi, ngujlyo ñi 'in nu siye' lo'o cha tiyaa 'in can'. 52 Mchcuan ñi cha' cuiya' 'in nu ndlo tñan loo chendyu re, lo' mscuen cuaan ñi 'in nu jo'o la ndi'in cha' 'in. 53 Mdaa ñi nchgaa loo cha' tsu'hue 'in nu nda'an nguite' ti', una nu cuilyiya' mxnu ñi 'in can' cua ti ña'an. 54 Mda yaa' ñi 'in ne' Israel nu lca nguso 'in ñi, nguia yu'hui ti' ñi 'in ne' lo' tsala ña'an mña'an 'tnan ti' ñi 'in ne', 55 cha' nu mdi'in tyaa ñi lo'o nu ncua nten cula 'in na, cui' Abraham lo'o ta nten nu lca sñe' can', lo' nguinu scua cha' re tsala xaa.

5 LUCAS 1:56 5 LUCAS 1:71 56 Can' nguinu María lo'o Elisabet tsani' snan coo', chon' nde'en can' mxitucui nde quichen tyi. Xa ncua cune' yu Xuhua 57 Xa ya tucua tsaan can' mdiyaan sca cuhui' qui'yu 'in Elisabet. 58 Ta'a ndi'in ne' cui' ti can' lo'o nchgaa la ña'an ta'a jun, xa ynan ne' cha' si'yana Ndiose tlyu cha' tsu'hue m'ni ñi lo'o jun, tsu'hue yu'hui tiquee ne'. 59 Xa ncua snu' tsaan cuhui' can', yaa jun se'en ntsu'hui cha' ca circuncida 'in cuhui', lo' mdi'in tyaa ne' nii cuhui' si'yana ca naan cuhui' Zacaría, ña'an naan sti cuhui'. 60 Una jyi'an cuhui' mxcuen: Si'i cuaña'an ca naan cuhui', Xuhua ca naan cuhui'. 61 Lo' juin ne' xacan': Ñi cha' ca naan cuhui' cuaña'an, lo' ñi sca ta nten 'in, a naan cuaña'an? 62 Xacan' m'ni yaa' ti ne' 'in sti cuhui' cha' ña'an ca naan cuhui'. 63 Cui' xaa mjñan yu sca ca' lyo' ti, lo' ndeña'an ngua'an yu loo na: Xuhua ca naan cuhui'. Xacan' nchgaa ne' yuhue ti' ne'. 64 Ticui' xaa nguila cha' nchcui' 'in Zacaría can', lo' mdyaa yu xu'hue 'in Ndiose. 65 Ndyijyin 'a ya' nduhue ti' nchgaa nten ndi'in cui' ti can', cuaña'an scasca quichen ndi'in lja qui'ya se'en lyi'ya loo Judea mscua cueen cha' can'. 66 Nchgaa nu ngune 'in cha' can' msu'hua ne' cha' tiquee ne', lo' nchcui' ne': Ñi na ña'an ndi'in cha' 'in cuhui' cua? Lo' Ñi X'nan na ntsu'hui ñi cunta 'in cuhui'. Cha' nu mxiycui' Ndiose 'in Zacaría 67 Lo' Zacaría sti cuhui' mtsa'an yu'hui lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose lo' ndeña'an mxiycui' ñi 'in: 68 Tlyu ca cha' tsu'hue ntsu'hui 'in Ndiose X'nan ne' Israel, si'yana cua' mdiyaan ñi se'en nu culo laa ñi quichen 'in ñi, 69 mxiton ñi sca nu tla la cha' 'in nu culo laa 'in na, nu yaan loo ta nten 'in Davi nu ncua nguso 'in ñi, 70 cui' tsaña'an cha' nu mxiycui' ñi 'in nchgaa nu mdo'o hui 'in ñi ti' culoo, 71 si'yana culo laa ñi 'in na tuyaa' ta'a cusuun

6 LUCAS 1:72 6 LUCAS 2:5 na lo'o nchgaa nu nxcuan tloo 'in na, 72 lo' cuaña'an ña'an 'tnan ti' ñi 'in nchgaa nten cula 'in na, lo' nguia yu'hui ti' ñi cha' nu mxnu ñi 'in can', 73 cui' cha' nu mdi'in tyaa ca ñi lo'o nten cula 'in na Abraham, cha' nu ntsu'hui cha' taa ñi 'in na, 74 si'yana tyi'o laa na tuyaa' ta'a cusuun na, lo' cuaña'an taa ñi cha' cuiya' cu'ni na tñan 'in ñi lo'o nu chcui lca tiquee na, 75 luhui cha' tiyaa 'in na cu'ni na tñan tsu'hue tloo ñi tsala xaa. 76 Nu'huin nu lca sñen', ntsu'hui cha' caja nu culo'o naan 'in si'yana lca yu nu nxiycui' Ndiose 'in, ñi nu tlyu lati. Si'yana chcua loo lo' cu'ni chu'hue tucueen nu caan Ñi X'nan na. 77 Lo' culo'o 'in quichen 'in ñi ña'an ntsu'hui cha' tyi'o laa ne', ña'an ca si'yana cu'ni ñi cha' tlyu ti' 'in ne' lo'o qui'ya nducui ne'. 78 Si'yana tlyu cha' tsu'hue mdo'o tiquee Stina Ndiose lo'o na, can' cha' ti' la ni' cuaan ncua chcan' sca xaa nu yaan 'in na, 79 si'yana tyu'hui xaa 'in nchgaa nu ndi'in se'en tla yta, nchgaa nu nsu'hua nchcun cha' ndyija 'in, a cunta si'yana culo'o ñi 'in na tucueen nu tsaa na, lo' cuaña'an tca tyi'in tsu'hue na. 80 Cuhui' can' nguia nguilo cuhui', lo' cuaña'an nguia ndyija juesa 'in lo'o tso' nu 'in Ndiose, lo' mdi'in yu sca se'en ngutyi tsaya' mdiyaa tsaan nu ngulo'o tloo yu 'in ne' Israel. 2 Xa ncua cune' Jesús 1 Yato'o yu nu lca ree Augusto César, mdi'in tyaa tla yu sca cha' si'yana nchgaa nten cha'an scua nii ne' ña'aan se'en ndlo yu tñan. 2 Cha' re yato'o culoo xa ngu'ya yu Cirenio tñan se'en lyi'ya loo Siria. 3 Cunda scaa nten nguiaa ne' quichen tyi ne' si'yana cha'an scua nii ne'. 4 Can' cha' lo'o yu See mdo'o yu quichen Nazaret se'en lyi'ya loo Galilea, nguiaa yu quichen tyi Davi, cui' Belén se'en lyi'ya loo Judea, si'yana lca yu ta nten 'in Davi, 5 can'

7 LUCAS 2:6 7 LUCAS 2:19 ntsu'hui cha' cha'an scua nii jun lo'o María nu lca cuilyi'o yu, lo' cua' nchcui cuii' cha' tiyaan sñe' can' chendyu. 6 Yato'o lja ndi'in jun can', ya tucua xaa nu ntsu'hui cha' tyijyin yu'hui 'in. 7 Mdi'in sca cuhui' 'in, sñe' nu culoo, lo' nguxen sca te' 'in cuhui', mdi'in tyaa 'in cuhui' sca se'en ndyu'hui na nchcu 'ni, si'yana a jui na'an se'en quinu jun. Cha' 'in angujle lo'o yu nu na'an seen slya' 8 Tu'hua quichen can' ndi'in tucua snan yu nu na'an seen slya', ntsu'hui yu cunta 'in 'in chcui tla. 9 Tsati ntyin ngulo'o tloo sca angujle 'in Ñi X'nan na 'in yu, la ni' cuaan mdo'o sca xaa 'in Ñi X'nan na msu'hua lo'o 'in yu, lo' lyee ytsen yu. 10 Una juin angujle can' lo'o yu: A cutsen um, si'yana nde ljyan lo'on sca cha' tsu'hue 'in um tsaña'an nu ca tsu'hue chu'hui tiquee nchgaa nten: 11 Si'yana tla re ñii, quichen tyi Davi, ngula ñi nu culo laa 'in um, can' nu lca Cristo ñi nu lca X'nan na. 12 Nde sca cuiya' nu ndyi'in tyaan 'in um: Quia nan um 'in sca cuhui' nu ntsu'hui ni' yca se'en ndyu'hui na nchcu 'ni. 13 Tsati ntyin ncua chcan' qui'an la angujle la ni' cuaan nu ngui'ni tnu 'in Ndiose, lo' nchcui': 14 Cu'ni tnu na 'in Ndiose, ñi nu nducua ni' cuaan, cua' ñii caja ña'an tyi'in tsu'hue nten loo chendyu re, si'yana cuaña'an lca tiquee ñi lo'o ne'! 15 Yato'o xa mxitucui angujle can' nde ni' cuaan, yu nu na'an seen slya' can' mdyisnan nchcui' yu scasca yu: Tsaa na quichen Belén lo' ca cuiya' ti' na cha' nu yato'o, tsaña'an mtsa' Ñi X'nan na 'in na. 16 Ticui' xaa mdo'o yu nguiaa yu, lo' nguija lyoo yu 'in María lo'o yu See, lo' cuhui' can' nscua cuhui' ni' yca se'en ndyu'hui na nchcu 'ni. 17 Xa na'an yu 'in cuhui' can', mdaa yu suun lo'o jun nchgaa cha' nu ngune 'in yu cha' 'in cuhui'. 18 Nduhue ti' nchgaa nu ngune 'in cha' nu ycui' yu nu na'an seen slya' can'. 19 Nguinu yu'hui cha' can' tiquee María, lo' qui'an cha'

8 LUCAS 2:20 8 LUCAS 2:31 nguñan ti' si'ya cha' nu yato'o. 20 Xacan' yu nu na'an seen slya' can' mxitucui yu nguiaa yu, ngui'ni tnu yu 'in Ndiose lo' ndyaa yu xu'hue 'in ñi si'ya nchgaa cha' nu na'an yu lo' ngune 'in yu, cui' tsaña'an cha' nu ycui' angujle can' lo'o yu. Mxnu jun cunta 'in cuhui' yaa' Ñi X'nan na 21 Xa mda'a snu' tsaan can' m'ni jun cha' ncua circuncida 'in cuhui', lo' mdi'in tyaa jun nii cuhui' si'yana ca naan cuhui' Jesús, cui' nii nu mdi'in tyaa angujle xa ti' lyijyi xilyo ña'an María. 22 Xa mda'a tsaan nu ntsu'hui cha' suhui jun 'in jun, tsaña'an nu nchcui' lee ngua'an scua Moisé, xacan' ya lo'o jun 'in cuhui' quichen Jerusalén, si'yana xnu jun cunta 'in cuhui' yaa' Ñi X'nan na. 23 (Si'yana ndeña'an nguinu scua cha' loo lee 'in Ñi X'nan na: Cuhui' qui'yu nu culoo 'in jyi'an, can' nu tucua tloo Ñi X'nan na 'in.) 24 A cunta si'yana taa jun sca lcuan nu squin tucua tloo Ndiose tsaña'an nchcui' lee 'in Ñi X'nan na: Ntsu'hui cha' taa jun tsa ta ngroo uta tucua scun' jo'o nu cune' ti. 25 Cui' quichen Jerusalén ndi'in sca yu nu naan Simeón, lca yu sca nu ñi ndi'in cha' 'in lo' n'ni tnu yu 'in Ndiose, lo'o yu nta yu tsaan nu ntsu'hui cha' tyi'o laa ne' Israel, lo' mtsa'an yu'hui yu lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose. 26 Cua' mtsa' Espíritu 'in yu si'yana a tyi'o yu loo chendyu re, cha' si'i la cua' na'an tloo yu 'in ñi nu mdo'o hui ca 'in Ñi X'nan na. 27 Cui' tsaan can' mdu'hui Espíritu tiquee yu si'yana tsaa yu ni' lyaa, lja xacan' mdiya lo'o jun 'in cuhui' can', si'yana cu'ni ne' lo'o cuhui' tsaña'an nu nchcui' lee. 28 Xacan' mdi'in tyaa scun yu Simeón can' 'in cuhui', mdyaa yu xu'hue 'in Ndiose, lo' nchcui' yu: 29 Ñi X'nan hua, cua' ñii tca chcuan um 'ñan ña'an cha' nu cua' mdi'in tyaa um, 30 si'yana cua' na'an tloon 'in ñi nu ntsu'hui cha' culo laa 'in hua, 31 cui' cha' tsu'hue nu cua' mdi'in tyaa um nu cu'ni tsu'hue 'in

9 LUCAS 2:32 9 LUCAS 2:42 nchgaa nten, 32 nde nu lca sca xaa nu sla cha' tiyaa 'in ne' gentil, cui' cuaña'an ca tsu'hue chu'hui tiquee ne' Israel nu lca quichen 'in um. 33 Yu See lo'o jyi'an cuhui' nduhue 'a ti' jun cha' nu nchcui' Simeón can' cha' 'in cuhui'. 34 Lo' mjñan yu Simeón 'in Ndiose si'yana ncuan ñi 'in jun, xacan' juin yu 'in María jyi'an cuhui' can': Nde nu ngulo ton Ndiose, lo' si'ya ñi re qui'an 'a ne' Israel tyiton ne', a cunta qui'an ne' ntsu'hui cha' tlyu ne', lo' caja nu ña'an ti'i 'in, 35 (lo' cha' re tyijyin xi'yu na ni' cusya 'in tsaña'an nchca ti' sca xlyu), ña'an ca si'yana ca chcan' loo tsaña'an lca cusya 'in nchgaa nten. 36 A cunta ni' lyaa can' nguilyu Ana, sca ne' cuna'an nu nxiycui' Ndiose 'in, sñe' Fanuel nu lca ta nten 'in Aser, a cunta cua' cula ne', lo' mdi'in ne' lo'o cuilyi'o ne' cati yjan xa ncua suhue ne', 37 lo' cua' nguiaa jacua yla ntsu'hui jacua yjan nu nguinu ne' lo'o cha' ycui' ti. Nchgaa xaa nguilyu ne' ni' lyaa ngui'ni tnu ne' 'in Ndiose, tla lo' cucha nchcui' lyi'o ne' 'in ñi, cui' cuaña'an ngui'ni ne' ayuna. 38 Lja xacan' mdiyaa ne' se'en nguilyu jun lo'o cuhui' can', lo' mdyaa ne' xu'hue 'in Ndiose, a cunta nchcui' ne' cha' 'in cuhui' can' lo'o scasca ne' Jerusalén nu nta tsaan nu ntsu'hui cha' culo laa ñi 'in ne'. Xa mxitucui jun quichen Nazaret lo'o Jesús 39 Xa cua' msu'hua ta jun cha' 'in jun tsaña'an nchcui' lee 'in Ñi X'nan na, xacan' mxitucui jun se'en lyi'ya loo Galilea, cui' quichen tyi jun se'en lca Nazaret. 40 Cuhui' can' nguia nguilo cuhui', ndyija juesa 'in cuhui', nguia ndyu'hui cha' tiyaa 'in cuhui', a cunta lyee ndyu'hui cuiya' ti' Ndiose 'in cuhui'. Xa nguija lyoo Jesús ni' lyaa 41 Nchgaa yjan ndyi'an nten cula 'in Jesús ta'a Pascua quichen Jerusalén. 42 Xa ntsu'hui Jesús tichcua yjan ya lo'o jun 'in ñi se'en nchca ta'a quichen can', tsaña'an

10 LUCAS 2:43 10 LUCAS 3:1 cha' nu cua' ntsu'hui 'in ne'. 43 Lo' ña'aan mdyi ta'a can' mxitucui jun nde quichen tyi jun, una a ngujlyo ti' nten cula 'in Jesús si'yana nguinu ton ñi se'en lca Jerusalén, 44 ñan ti' jun cha' ta yaan Jesús lja nten nu yaa ta'a can', lo' chcui tsaan cua' mda'an jun xa mdyisnan ngunan jun 'in Jesús lja nten nu ti' nchca ta'a jun, uta lja nchgaa la ña'an ta'a tsu'hue jun, 45 lo' a nguija lyoo ñi, can' cha' xiya' mxitucui jun nde Jerusalén nu nguia nan jun 'in ñi. 46 Una yato'o la mda'a cucha can' nguija lyoo jun 'in ñi ni' lyaa, nducua ñi lja yu nu m'ni cha'an cha' 'in lee, lo' ndon nscan ñi cha' nu nchcui' yu lo' ñicha' ñi 'in yu. 47 Nchgaa nu ne 'in cha' nu nchcui' ñi, nduhue ti' ne' si'yana tsu'hue cha' tiyaa nda'an lo'o ñi, lo' nchgaa cha' nxcuen ñi 'in ne'. 48 Xa na'an jun 'in ñi nducua ñi lja yu can', yuhue 'a ti' jun lo' juin jyi'an ñi: Sñen', ñi cha' m'ni lo'o hua cuaña'an? Ña'an jan ñi, nan' lo'o sti nda'an nan hua 'in, lo' lyee 'a msu'hua cha' nduhue ti' tiquee hua 49 Xacan' mxcuen Jesús 'in jun: Ñi cha' nda'an nan um 'ñan, ta a jlyo ti' um si'yana 'ni cha' 'ñan lo'o tñan 'in Stin? 50 Una a ngu'ya jun cha' tiyaa ñi cha' ycui' ñi cuaña'an. 51 Xacan' mxitucui ñi lo'o jun nde quichen Nazaret, lo' ncua ja'an ñi 'in jun lo'o nchgaa cha'. Nguinu yu'hui nchgaa cha' can' ni' cusya 'in jyi'an ñi. 52 Jesús nguia nguilo ñi, a cunta lo'o cha' tiyaa 'in ñi, lyee ndyu'hui cuiya' ti' Ndiose 'in ñi, ticui' cuaña'an ndyu'hui cuiya' ti' nten 'in ñi. 3 Cha' 'in yu Xuhua nu mducua tya 'in nten 1 Yato'o cui' yjan nu cua' nchca 'tñu nu ndlo yu Tiberio César tñan ña'aan quichen can', xacan' lca yu Poncio Pilato bsya se'en lyi'ya loo Judea, lo' yu Herode tetrarca ndlo tñan se'en lyi'ya loo Galilea, lo' yu Lpe ta'a ngula yu ndlo tñan se'en lyi'ya loo Iturea lo'o se'en lca Traconite,

11 LUCAS 3:2 11 LUCAS 3:12 lo' yu Lisanias tetrarca ndlo tñan se'en lyi'ya loo Abilinia. 2 Yu Anás lo'o Caifás ndlo yu tñan ni' lyaa, cui' xacan' mxiycui' Ndiose 'in yu Xuhua, sñe' Zacaría, xa mda'an yu se'en ngutyi can'. 3 Mda'an yu luhua' se'en su chco tlyu Jordan, nchcui' yu lo'o nten si'yana xilo'o chon' ne' qui'ya ngui'ni ne' lo' chcua tya ne', lo' Ndiose cu'ni ñi cha' tlyu ti' 'in ne', 4 cui' tsaña'an nguinu scua cha' loo quityi nu ngua'an yu Isaía, yu nu mxiycui' Ndiose 'in cua' s'ni, lo' nchcui' na: Ndeña'an nchcui' cueen yu nu nda'an se'en ngutyi can': Cu'ni chu'hue um tucueen nu caan Ñi X'nan na, lo' sla um sca tucueen nu ñi ti ni' cusya 'in um. 5 Nchgaa se'en lca lja yuu cha'an yu'hui na, lo' quinu lyicua nchgaa se'en nducua qui'ya, lo' tucueen nu nxiti'in ntsu'hui cha' ca ñi na, a cunta tucueen nu chen ña'an chca lyicua na. 6 Lo' ña'aan nten chendyu ca cuiya' ti' ne' si'yana Ndiose tca culo laa 'in ne'. 7 Qui'an 'a nten ndyi'an ne' se'en ndon yu Xuhua can' si'yana chcua tya ne', lo' ndeña'an nchcui' yu lo'o ne': 'Un ta nten nu cuiñi, ti nu ngulo'o 'in um si'yana xnan yu'hui um, lo' a qui'ni ca'an 'in um lo'o cha' nsin' ti' nu tyi'o tiquee Ndiose tiyaa xaa? 8 Can' cha' cu'ni um scasca tñan tsu'hue, lo' cuaña'an ca chcan' loo si'yana cua' mxilo'o chon' um qui'ya 'in um, lo' a quiñan ti' um: Cua' mdo'o laa hua si'yana Abraham lca nten cula 'in hua. Una cunen lo'o um sca cha' Ndiose tca xiton ñi quee ndu'hui re lo' ca na sñe' Abraham. 9 A cunta cua' ndon tiyaa chcuan yca nu si'yu la suun yca, can' cha' nchgaa yca nu a ndyi'yu mti loo, xi'yu na lo' chu'hui na loo quii'. 10 Nten can' mñicha' ne' 'in yu Xuhua can': Huare' jan ñi, ñi na ta cu'ni hua? 11 Xacan' mxcuen yu: Nu ntsu'hui tucua ta ste', taa sca na 'in nu a ntsu'hui na 'in, ticui' cuaña'an lo'o nu ndi'in na nu najo'o 'in, ta yaa' can' 'in nu a ndi'in na 'in. 12 Lo'o tucua snan yu nu ndlo tñi mdiyaa can' si'yana chcua tya yu, lo' juin yu 'in yu Xuhua

12 LUCAS 3:13 12 LUCAS 3:22 can': 'Un ñi nu lca Bstro, huare' jan ñi, ñi na ta cu'ni hua? 13 Xacan' mxcuen yu Xuhua can': A jñan um qui'an la tñi 'in nten, cui' tsaña'an nu ntsu'hui cha' su'hua lyiya' ti ne'. 14 A cunta lo'o tucua snan yu sindatu mñicha' yu 'in yu Xuhua can': Huare' jan ñi, ña'an ta cu'ni hua? Juin yu Xuhua can': A culo um tñi 'in ne' lo'o juesa, uta su'hua um qui'ya 'in ne' lo'o cha' cuiñi, cui' ca nu quinu tsu'hue tiquee um lo'o tsaña'an siya' ti um. 15 Si'yana nchgaa nten can' ñan ti' ne' cha' ta cui' yu Xuhua can' lca yu Cristo, 16 can' cha' mxcuen yu 'in nten can': Nan' nu cha' ñi lo'o tyi'a ti nducuan tyan 'in um, una ntsu'hui cha' caan sca ñi nu tla la cha' 'in que 'ñan nan', lo' tsu'hue 'a chu'hui tiqueen cha' cua na taa ñi cha' cuiya' xtin' tsa tisnan ti ñi. Can' ñi nu ntsu'hui cha' tucua tya 'in um, una lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose, a cunta lo'o quii'. 17 Si'yana cua' nducua na yaa' ñi nu scuin trigo, lo' xo' ñi nu cua' nguhui can' lo' xu'hua se'en ñi 'in na, una quixin trigo can' su'hua ñi 'in na loo quii' nu a ntsu'hui cha' ti' tyuhui'. 18 Qui'an 'a cha' ti' ycui' yu Xuhua lo'o nten can', mda cueen yu 'in ne' tsaña'an nguiaa cha' tsu'hue 'in Ndiose. 19 Yato'o ngusun lo'o yu Xuhua can' 'in Herode tetrarca, si'ya cha' nu ngulyaa yu 'in Herodía, cuilyi'o Lpe ta'a ngula yu, a cunta si'ya nchgaa la ña'an cha' ngunan' nu ngui'ni yu, 20 lo' si'i tsacua ti ña'an, cui' ca nu nde lyee la nguso' tucua yu qui'ya chon' yu si'yana msu'hua yu 'in Xuhua can' na'an chcuan. Xa mducua tya Jesús 21 Yato'o xa nducua tya nten can', lo'o Jesús mducua tya ñi, lo' lja nchcui' lyi'o ñi 'in Ndiose nguila tucua ni' cuaan, 22 can' ncua chcan' nguiaan Espíritu nu Luhui 'in Ndiose se'en ndon ñi, lo' ngu'ya tucua Espíritu can' que ñi tsaña'an ndyi'ya tucua sca scun' jo'o, lo' ngune ycui' sca

13 LUCAS 3:23 13 LUCAS 3:35 nu ycui' la ni' cuaan: Nu'huin lca Sñen' nu ta'a lati 'ñan, tsu'hue 'a ntsu'hui tiqueen lo'o. Cha' 'in ta nten 'in Jesús 23 Jesús ntsu'hui ñi cla tyii yjan xa mdyisnan m'ni ñi tñan 'in Ndiose. Nchcui' nten si'yana See lca sti ñi, lo' sti See can' ncua naan Elí, 24 lo' sti Elí ncua naan Matat, sti Matat ncua naan Leví, sti Leví ncua naan Melqui, sti Melqui ncua naan Jana, sti Jana ncua naan See, 25 sti See ncua naan Matatía, sti Matatía ncua naan Amós, sti Amós ncua naan Nahum, sti Nahum ncua naan Esli, sti Esli ncua naan Nagai, 26 sti Nagai ncua naan Maat, sti Maat ncua naan Matatía, sti Matatía ncua naan Semei, sti Semei ncua naan See, sti See ncua naan Judá, 27 sti Judá ncua naan Joana, sti Joana ncua naan Resa, sti Resa ncua naan Zorobabel, sti Zorobabel ncua naan Salatiel, sti Salatiel ncua naan Neri, 28 sti Neri ncua naan Melqui, sti Melqui ncua naan Adi, sti Adi ncua naan Cosam, sti Cosam ncua naan Elmodam, sti Elmodam ncua naan Er, 29 sti Er ncua naan Josué, sti Josué ncua naan Eliezer, sti Eliezer ncua naan Jorim, sti Jorim ncua naan Matat, 30 sti Matat ncua naan Leví, sti Leví ncua naan Simeón, sti Simeón ncua naan Judá, sti Juda ncua naan See, sti See ncua naan Jonán, sti Jonán ncua naan Eliaquim, 31 sti Eliaquim ncua naan Melea, sti Melea ncua naan Mainán, sti Mainán ncua naan Matata, sti Matata ncua naan Natán, 32 sti Natán ncua naan Davi, sti Davi ncua naan Isaí, sti Isaí ncua naan Obed, sti Obed ncua naan Booz, sti Booz ncua naan Salmón, sti Salmón ncua naan Naasón, 33 sti Naasón ncua naan Aminadab, sti Aminadab ncua naan Aram, sti Aram ncua naan Esrom, sti Esrom ncua naan Fares, sti Fares ncua naan Judá, 34 sti Judá ncua naan Jacob, sti Jacob ncua naan Isaac, sti Isaac ncua naan Abraham, sti Abraham ncua naan Taré, sti Taré ncua naan Nacor, 35 sti Nacor ncua naan Serug, sti Serug ncua naan Ragau, sti Ragau ncua naan Peleg, sti Peleg ncua naan Heber, sti

14 LUCAS 3:36 14 LUCAS 4:10 Heber ncua naan Sala, 36 sti Sala ncua naan Cainán, sti Cainán ncua naan Arfaxad, sti Arfaxad ncua naan Sem, sti Sem ncua naan Noé, sti Noé ncua naan Lamec, 37 sti Lamec ncua naan Matusalén, sti Matusalén ncua naan Enoc, sti Enoc ncua naan Jared, sti Jared ncua naan Mahalaleel, sti Mahalaleel ncua naan Cainán, 38 sti Cainán ncua naan Enós, sti Enós ncua naan Set, lo' sti Set ncua naan Adán nu lca sñe' Ndiose. 4 Laxa'an ncua ti' xityu 'in Jesús loo qui'ya 1 Jesús mtsa'an yu'hui ñi lo'o Espíritu 'in Ndiose xa mdo'o ñi chco tlyu Jordan can', lo' Espíritu mdu'hui tiquee ñi si'yana tsaa ñi sca se'en ngutyi, 2 can' yu'hui lyijyi ñi tsani' tucua yla tsaan, lo' ncua ti' laxa'an xityu 'in ñi loo qui'ya. Ñi sca na lo' a ycu ñi chcui lja xacan', xa mda'a tsaan can' mdyisnan ngute' ti' ñi. 3 Xacan' juin laxa'an 'in ñi: Cha' lca Sñe' Ndiose, cu'ni cha' si'yana quee ndu'hui re chca na jaslya. 4 Una mxcuen Jesús: Ndeña'an nchcui' quityi 'in Ndiose: Si'i tsaloo ti si'ya cha' nchcu ndyu'hui nten chendyu, cui' ca nu si'ya nchgaa cha' nu nchcui' Ndiose. 5 Xacan' ya lo'o laxa'an 'in ñi sca loo qui'ya cuaan, ticui' xaa can' ngulo'o 'in ñi ña'aan sca chcui chendyu se'en ndlo ne' tñan, 6 lo' juin 'in ñi: Ña'aan cha' cuiya' re tyaan cunta 'in lo' cui' cuaña'an lo'o cha' cuilyiya' taan 'in, si'yana tuyaan' nguinu nchgaa cha' re, lo' taan 'in na 'in nu nchca tin', 7 cha' nu'huin tyi'ya xtyin' tloon lo' cu'ni tnu 'ñan, nchgaa cha' re quinu na 'in. 8 Mxcuen Jesús: Tyi'o tso' siin' laxa'an, si'yana ndeña'an nchcui' quityi 'in Ndiose: 'In Ndiose X'nan ntsu'hui cha' cu'ni tnu, lo' scati 'in ñi ca ja'an. 9 Xacan' ya lo'o laxa'an 'in ñi quichen Jerusalén, lo' ycuen lo'o 'in ñi la que laa sca se'en cuaan lati, lo' juin 'in ñi: Cha' lca Sñe' Ndiose, tyi'o cuaan re lo' qui'ya ton la 'ya cua, 10 si'yana ndeña'an

15 LUCAS 4:11 15 LUCAS 4:22 nchcui' quityi 'in Ndiose: Culo ñi tñan 'in angujle 'in ñi si'yana chu'hui cunta 'in, 11 lo' su'hua yaa' can' 'in se'en nguiaa, si'yana a tsa ton quiya' loo quee. 12 Xacan' mxcuen Jesús: Ndeña'an nchcui' quityi 'in Ndiose: A tyijyin lyoo 'in Ndiose X'nan. 13 Si'yana a ncua 'in laxa'an xityu 'in ñi loo qui'ya, mdo'o tso' sii' ñi sca co' xaa. Xa mdyisnan m'ni Jesús tñan 'in Ndiose 14 Jesús mxitucui ñi se'en lyi'ya loo Galilea, mtsa'an yu'hui ñi lo'o cha' cuiya' 'in Espíritu, lo' mdyisnan mscua cueen cha' 'in ñi sca chcui se'en can'. 15 Ngulo'o ñi 'in nten na'an se'en ndiyo' ti'in ne', lo' nchgaa tucui tsu'hue ntsu'hui tiquee lo'o ñi. Jesús mxitucui ñi quichen Nazaret 16 Jesús nguila ñi quichen Nazaret, quichen se'en ylo ñi, lo' tsaan nu nxitñan' ne' judio yten ñi se'en ndiyo' ti'in ne', tsaña'an cha' nu cua' ntsu'hui 'in ñi, lo' mdyiton ñi si'yana chcui' ñi quityi 'in Ndiose, 17 mdaa ne' quityi 'in ñi se'en mxiycui' Ndiose 'in Isaía, msla ñi 'in na lo' nguija lyoo sca se'en nchcui': 18 Mtsa'an yu'huin lo'o Espíritu 'in Ñi X'nan na, can' cha' ngulohui ñi 'ñan si'yana chcuin' cha' tsu'hue 'in ñi lo'o nu ti'i ña'an chendyu 'in, ngua'an tñan ñi 'ñan si'yana cu'ni chcan cusya 'in nu lu'un ti'. Chcuin' lo'o nu ntsu'hui nchcun si'yana tca tyi'o laa, slan quiloo nu cuityin', lo' culo laan 'in nu nsñi su'hua yaa' cui'in xa'an 'in. 19 A cunta chcuin' lo'o nten si'yana cua' ya tucua yjan nu cu'ni Ñi X'nan na sca cha' tsu'hue lo'o ne'. 20 Xacan' mxcun' ñi quityi can', mdyaa ñi 'in na 'in yu nu ntsu'hui cunta 'in na, yten tucua ñi lo' nchgaa nu ndiyo' ti'in can' nan' 'ya 'in ñi, 21 lo' juin ñi: Cua' ñii ya tucua tsaan ña'an nchcui' quityi re lo'o um. 22 Nchgaa ne' tsu'hue ndaa ne' suun cha' 'in ñi, nduhue ti' ne' si'yana tsu'hue 'a nguiaa cha' nu nchcui' ñi, lo' scasca ne' nchcui'

16 LUCAS 4:23 16 LUCAS 4:34 ne': Ta si'i sñe' yu See lca yu re? 23 Xacan' juin ñi: A s'ni ntsu'hui nu ñan ti' cha' re lo'on: 'Un ne' nu n'ni rmiyu, cu'ni chca 'in ticuii', tsala ña'an qui'an cha' nu cua' ngune 'in hua m'ni quichen Capernaum, una cua' ñii cu'ni 'in na quichen tyi re. 24 Ti' juin la ñi: Nu cha' ñi cunen lo'o um, sca nu nxiycui' Ndiose 'in, a ndyijyi nu nducuan xu'hue 'in quichen tyi. 25 Cha' ñi si'yana qui'an 'a ne' cuna'an Israel nguinu lo'o cha' ycui' ti lja mda'an ycui' Elía, xa nu a ngu'ya 'a quioo tsani' snan yjan tlu'hue, lo' lyee ngu'ya bju'ñan sca chcui se'en can', 26 una a ngua'an tñan Ndiose 'in yu Elía tsaa yu se'en ndi'in scasca ne' cuna'an can', cui' ca nu yaa yu quichen Sarepta se'en lyi'ya loo Sidón, se'en ndi'in sca ne' cuna'an nu nguinu lo'o cha' ycui' ti. 27 Cui' cuaña'an xa mda'an yu Eliseo, yu nu mxiycui' Ndiose 'in, qui'an 'a nu ti'i lo'o quitso' la ndi'in quichen Israel, una ñi sca can' lo' a mchca, cui' ca nu scati yu Naamán mchca yu, yu nu mdo'o se'en lyi'ya loo Siria. 28 Nchgaa nu nguio' ti'in can' ycuen tique' lo'o ñi xa ngune 'in ne' cha' can', 29 cui' xaa mdyiton ne' lo' ngulo ne' 'in ñi nde tu'hua quichen, ya lo'o ne' 'in ñi loo qui'ya se'en chen ña'an, can' ncua ti' ne' xityu ne' 'in ñi. 30 Una Jesús mdijin ñi tlu'hue la lja ne', mdo'o ñi nguiaa ñi. Jesús ngulo ñi cui'in xa'an 'in sca yu Capernaum 31 Xacan' mdo'o Jesús nguiaa ñi quichen Capernaum se'en lyi'ya loo Galilea, lo' ndlo'o ñi 'in nten tsaan nu nxitñan' ne'. 32 Nduhue 'a ti' ne' tsaña'an cha' nu ndlo'o ñi si'yana nchcui' ñi tsaña'an nchcui' sca nu nda'an lo'o cha' cuiya'. 33 Se'en nguio' ti'in ne' nguilyu sca yu nu ntsu'hui cui'in xa'an 'in, 34 lo' nchcui' cueen yu: A cu'ni lyi'o 'in hua! Ñi cha' nducui ndijin loo hua, Jesús Nazaret? Ta cua' ljyaan si'yana cujlyo 'in hua? Nan' ndyu'huin lyoon tucui lca, nu'huin lca ycui' ca nu mdo'o hui 'in Ndiose.

17 LUCAS 4:35 17 LUCAS 4:43 35 Una Jesús ngusun lo'o ñi 'in cui'in xa'an can', lo' juin ñi: Seen tyi'in, tyi'o se'en ntsu'hui cua. Cui' xaa mxitlyu cui'in xa'an can' 'in yu lja nten can', cui' ña'an lcaa mdyi'o cui'in xa'an can' 'in yu lo' a sca ti'i ncua 'in yu. 36 Yuhue 'a ti' nchgaa nu ndi'in can', lo' nchcui' ne': Ñi cha' nchca ti' chcui' cha' re si'yana lo'o cha' cuiya' ndlo yu tñan 'in cui'in xa'an, lo' nchca ja'an 'in yu? 37 Cui' xaa ti can' mscua cueen cha' 'in Jesús sca chcui se'en can'. Xa m'ni chca Jesús 'in jyi'an laa yu Tyo 38 Xacan' mdyi'o Jesús se'en ndiyo' ti'in ne', mdiyaa ñi la na'an 'in yu Tyo se'en nscua jyi'an laa yu ti'i si'yana lyee ndu'hui tique' 'in, lo' mjñan jun cha' tsu'hue 'in ñi si'ya ne'. 39 Mxiton Jesús se'en nscua ne' lo' ngusun lo'o ñi 'in tique' can', mdyi'o na 'in ne', cui' xaa mdyi tucui ne' lo' m'ni cunta ne' 'in jun. Xa m'ni chca Jesús qui'an nu ti'i 40 Xa msiin tsaan can' mdyisnan mdiya lo'o ne' 'in nu ti'i lo'o cuati loo quicha se'en ndon Jesús, cunda scaa ne' mdi'in tyaa ñi yaa' ñi 'in ne' lo' mchca ne'. 41 A cunta qui'an nu mdo'o cui'in xa'an 'in, lo' nxi'ya cueen lo' nchcui': Nu'huin lca ycui' ca Sñe' Ndiose. Una ngusun lo'o ñi 'in cui'in can' lo' a mdaa 'a ñi cha' cuiya' ti' chcui', si'yana cua' jlyo ti' cui'in xa'an can' si'yana lca ñi ycui' ca Cristo. Jesús ycui' ñi cha' 'in Ndiose se'en lyi'ya loo Galilea 42 Xa cua' ngu'ya xaa mdo'o Jesús nguiaa ñi nde tu'hua quichen se'en scati ñi, una mdyisnan ngunan nten can' 'in ñi, xa mdiyaa ne' se'en ndon ñi ncua ti' ne' si'yana a tyi'o tso' ñi quichen can', 43 una juin ñi 'in ne': 'Ni cha' tsa ycuin' cha' tsu'hue 'in Ndiose scasca la quichen tsaña'an ntsu'hui cha' culo ñi tñan 'in ne', si'yana can' tñan ljyaan.

18 LUCAS 4:44 18 LUCAS 5:11 44 Scasca se'en ndiyo' ti'in ne' judio se'en lyi'ya loo Galilea, mda'an ycui' ñi cha' 'in Ndiose. 5 M'ni Jesús cha' nguinu qui'an 'a cula 1 Yato'o xa ndon Jesús tu'hua tiyo' Genesaret, lo' nten qui'an can' nsta su'hua ta'a ne' tloo ñi loo nu lyee lca tiquee ne' quine 'in ne' cha' 'in Ndiose. 2 Na'an ñi nducui tucua yca na'an cui' ti tu'hua tyi'a se'en ndlyu yu cuta cula ñjyi'an yu quitan 'in yu. 3 Xacan' yten ñi ni' sca yca na'an cui' nu 'in yu Simón, mjñan ñi cha' tsu'hue 'in yu si'yana tcan' na'an chin' yu 'in na nde loo tyi'a can', yten tucua ñi lo' mdyisnan ngulo'o ñi 'in nten. 4 Xa mdyi ycui' ñi lo'o ne', juin ñi 'in yu Simón can': Ya lo'o um yca na'an re 'in um la se'en tlya la cua, lo' cuun um quitan cua 'in um lo' xñi um cula. 5 Mxcuen yu Simón can' 'in ñi: 'Un ñi nu lca Bstro, chcui tla m'ni hua cuta lo' ñi sca cula a jui 'in hua, una cuun hua quitan re si'yana 'un ndlo um tñan 'in hua. 6 Xa nguun yu 'in na qui'an 'a cula nguinu 'in yu, nu hasta lo'o mda' quitan can'. 7 Xacan' m'ni yaa' ti yu 'in nu ntsu'hui ni' xca yca na'an can' si'yana can ta yaa' 'in yu. Cui' xaa mdiyaa yu lo' m'ni cha'an yu chcuaa yca na'an can', nu tichin' ti na a ngutyin' yu'hui na. 8 Yu Simón Tyo can' xa na'an yu cha' re mdyi'ya xtyin' yu tloo ñi lo' juin yu: Ñi X'nan, tyi'o tso' um siin' si'yana nan' lcan nten qui'ya chendyu. 9 Si'yana qui'an cula msñi yu, lyee msu'hua yu cha' nduhue ti' tiquee yu lo'o nchgaa ta'a nda'an yu, 10 cui' cuaña'an lo'o chcuaa sñe' Zebedeo, yu Jacobo lo'o yu Xuhua, msu'hua yu cha' tiquee yu, cui' yu nu ta'a ngui'ni yu Simón can' tñan. Una Jesús juin ñi lo'o Simón can': A cutsen si'yana ti' cua' ñii tyisnan cu'ni cuta, tyicana 'in nten. 11 Xacan' nchgaa yu ngulyo sti yu yca

19 LUCAS 5:12 19 LUCAS 5:19 na'an can' la tu'hua ysin, mxnu yu nchgaa na 'in yu lo' mducui ncha'an yu 'in ñi. M'ni chca Jesús 'in sca yu ti'i lo'o quitso' la 12 Yato'o lja nguilyu Jesús sca quichen, mdiyaa ton sca yu qui'yu nu ngujlyo nguxen quitso' la 'in, lo' xa na'an yu 'in Jesús cui' xaa mdyi'ya xtyin' yu tloo ñi lo' mdyi'ya sti yu tloo yu la lyuu, mjñan yu cha' tsu'hue 'in ñi lo' juin yu: Ñi X'nan hua, cha' nchca ti' um tca cu'ni chca um 'ñan. 13 Xacan' mxñii ñi yaa' ñi lo' m'ni ca'an ñi 'in yu, lo' juin ñi: Nchca tin' cu'nin chcan 'in, quinu luhui. Ticui' xaa can' ngulyijyi quitso' la can' 'in yu lo' mchca yu. 14 Ngulo ñi tñan si'yana a chcui' yu lo'o ñi sca tucui cha' nu yato'o, tsaloo juin ti ñi 'in yu: Yaa, lo' culo'o 'in tloo nu ntsu'hui cunta 'in laa, taa sca lcuan tsaña'an nu ngulo Moisé tñan, cuaña'an ca cuiya' ti' nten si'yana cua' mchca. 15 Una nde lyee la mscua cueen cha' 'in ñi, qui'an nten nguio' ti'in tloo ñi se'en nu ton nscan ne' cha' nu nchcui' ñi, a cunta si'yana cu'ni chca ñi 'in ne' lo'o quicha nu ntsu'hui 'in ne'. 16 Una Jesús la' ña'an ndyi'o ñi nchcui' lyi'o ñi 'in Ndiose se'en scati ñi. M'ni chca Jesús 'in sca yu ti'i nu cuti ti' ña'aan 17 Yato'o sca tsaan ndlo'o Jesús 'in nten, lja can' nducua tucua snan ne' fariseo lo'o yu nu m'ni cha'an cha' 'in lee, nu mdo'o scasca quichen se'en lyi'ya loo Galilea lo'o Judea, a cunta lo'o nu mdo'o quichen Jerusalén, lo' Jesús nda'an lo'o ñi cha' cuiya' 'in Ñi X'nan na nu cu'ni chca ñi 'in nten. 18 Xacan' tucua snan yu qui'yu mdiya lo'o yu sca qui'ñan se'en nscua sca yu ti'i nu cuti ti' ña'aan, ncua ti' yu si'yana sten lo'o yu 'in la se'en ndon Jesús. 19 Una a ncua sten yu si'ya nten qui'an can', can' cha' ycuen yu nde que na'an lo' msla yu sca se'en, can' mdyi'ya yu qui'ñan se'en nscua nu ti'i can' tlu'hue la se'en ndon Jesús.

20 LUCAS 5:20 20 LUCAS 5:31 20 Xa na'an ñi si'yana lyee ndiya qui'an ti' yu nu mdyi'ya qui'ñan can', xacan' juin ñi 'in nu ti'i can': Ña'an jan ñi, cua' nguten qui'ya nducui. 21 Ne' escriba lo'o ne' fariseo cui' xaa mda'an cha' tiquee ne' lo' nguñan ti' ne': Ta tnu 'a tiquee yu re ña'an nchcui' ca'an yu 'in Ndiose? Ta si'i scati Ndiose nchca 'in ñi nxicuten ñi qui'ya? 22 Jesús ngu'ya ñi cha' tiyaa ña'an cha' nu ñan ti' ne', lo' juin ñi: Ñi cha' ñan ti' um cuaña'an lo'o cha' nu ycuin' re? 23 Ti ña'an ta cha' nu a tucui la chcuin' lo'o yu ti'i re: Ta cunen lo'o yu cua' nguten qui'ya nducui, uta chcuin' lo'o yu, tyiton lo' quiaa? 24 Ña'an jan ñi, ca jlyo ti' um si'yana lo'on nan', Yu Qui'yu nu Mdo'o nde ni' Cuaan, ntsu'hui cha' cuiya' 'ñan xicuten qui'ya nducui nten chendyu, (xacan' juin ñi 'in yu ti'i can':) Nan' chcuin' lo'o, tyiton, xñi s'ñan lo' quiaa la na'an 'in. 25 Cui' xaa mdyiton yu tloo na'an nchgaa nten can', msñi yu s'ñan yu, mdo'o yu nguiaa yu nde ña'an 'in yu, lo' ngui'ni tnu yu 'in Ndiose. 26 Nchgaa ne' can' ndyijyin ya' yuhue ti' ne', lo' m'ni tnu ne' 'in Ndiose, msu'hua ne' cha' tiquee ne' lo' nchcui' ne': La ñii na'an na sca cha' nu tnu ca. Xa msi'ya Jesús 'in yu Leví 27 Xa cua' mdijin cha' can' mdo'o Jesús nguiaa ñi, se'en mdijin ñi na'an ñi sca yu ndlo tñi nu naan Leví, nducua yu se'en nsu'hua lyiya' nten tñi, xacan' juin ñi 'in yu: Chcui ncha'an 'ñan. 28 Cui' xaa mdyiton yu lo' mxnu yu nchgaa tñan can', lo' mducui ncha'an yu 'in ñi. 29 M'ni yu Leví cha' ncua sca ta'a la na'an 'in yu si'ya Jesús, a cunta tyun ta'a ndlo yu tñi nducua ycu yu can' tsatlyu lo'o ta'a tsu'hue yu. 30 Ne' escriba lo'o ne' fariseo mdyisnan nchcui' tyijyin ne' lo'o yu ta'a nda'an ñi, lo' nchcui' ne': Ñi cha' nducua ycu um lo' ndyi'yo um tsatlyu lo'o yu ndlo tñi, lo'o yu nducun'? 31 Xacan' mxcuen Jesús 'in ne': Nten nu a la 'in

21 LUCAS 5:32 21 LUCAS 6:2 ti'i, a 'ni cha' 'in lo'o rmiyu, una nu ti'i, can' nu 'ni cha' 'in lo'o na. 32 Nan' a ljyaan si'ya nten nu a nducui qui'ya, cui' ca nu ljyaan si'ya nu nducui qui'ya si'yana xilo'o chon' ne' qui'ya ngui'ni ne'. Cha' 'in ne' nu n'ni ayuna 33 Xacan' juin ne' 'in ñi: Ñi cha' ta yu ta'a nda'an yu Xuhua la' nchgaa ti xaa n'ni yu ayuna lo' nchcui' lyi'o yu 'in Ndiose, cui' cuaña'an ta 'in ne' fariseo, una ñi cha' ta yu ta'a nda'an nu'huin nchcu yu lo' ndyi'yo yu? 34 Mxcuen ñi 'in ne': Ta tca xicu'ni um 'in nu nda'an se'en ndyija cuilyi'o ne', lo' cu'ni can' ayuna lja nu ti' nducua yu nu ndyija cuilyi'o can'? 35 Tyicana tiyaa xaa, a la 'a quine cueen yu nu ndyija cuilyi'o re, la xacan' cu'ni can' ayuna. 36 Xacan' mdi'in tyaa ñi sca cha' lo' juin ñi: A tucui nu nsi'yu tsa yu'hue te' tiji lo' nxcuan su'hua 'in na lo'o te' cula, si'yana cha' cu'ni ne' cuaña'an, cua' ngujlyo ne' te' tiji can', a cunta a nchcua ta'a te' tiji can' lo'o te' cula. 37 Cui' cuaña'an a tucui nu nsu'hua vino nu tca mdo'o ni' sca cuijyin quijyin nu cua' cula, si'yana cha' cu'ni ne' cuaña'an, vino can' chcuen na lo' cu'ni na cha' cutsu quijyin can', tsato'o quilo vino lo' jlyo quijyin can'. 38 Can' cha' ntsu'hui cha' chu'hui vino nu tca mdo'o ti ni' sca cuijyin quijyin nu tiji, lo' ñi vino lo' ñi quijyin can' a jlyo na. 39 A cunta nu ndyi'yo vino nu cua' s'ni mdo'o, a ndyi'o tiquee can' co'o vino nu tca mdo'o ti si'yana ndeña'an nchcui' can': Tsu'hue la vino nu cua' s'ni mdo'o. 6 Mston yu juun trigo tsaan nu nxitñan' ne' 1 Yato'o sca tsaan nu nxitñan' ne' judio, mdijin xi'yu Jesús lo'o yu ta'a nda'an ñi sca loo jyaan se'en nducua trigo, mdyisnan mston yu 'in na, mycui yaa' yu 'in na si'yana tyi'o scua' na lo' cu yu mti na. 2 Tucua snan ne'

22 LUCAS 6:3 22 LUCAS 6:13 fariseo juin ne' lo'o jun: Ñi cha' ta ngui'ni um sca cha' nu a nga'an cha' cu'ni na tsaan nu nxitñan' na? 3 Mxcuen Jesús 'in ne': Ta na a nchca chcui' um quityi tsaña'an nguinu scua sca cha' 'in yu Davi xa lyee ngute' ti' yu lo'o ta'a mda'an yu? 4 Yten yu se'en n'ni tnu ne' 'in Ndiose lo' msñi yu jaslya nu cua' ncuan 'in Ndiose, cui' jaslya nu nchcu tsalca yu nu ndlo tñan se'en can', una Davi ycu 'in na, a cunta mdaa yu 'in na 'in ta'a nda'an yu. 5 Lo' juin ñi 'in ne': Yu Qui'yu nu Mdo'o nde ni' Cuaan, lo'o tsaan nu nxitñan' na lca Ñi X'nan na. Mchca sca yu qui'yu nu ngutyi sca tso' yaa' 6 Yato'o xca tsaan, ticui' tsaan nu nxitñan' ne' judio, yten Jesús se'en n'ni tnu ne' 'in Ndiose, mdyisnan ngulo'o ñi 'in nten, lja can' ntsu'hui sca yu qui'yu nu ngutyi yaa' tso' cueen 'in. 7 Ne' escriba lo'o ne' fariseo nsñi ne' cunta 'in Jesús cha' ta cu'ni chca ñi 'in yu ti'i can' tsaan nu nxitñan' ne', ña'an ca si'yana su'hua ne' qui'ya 'in ñi. 8 Una Jesús ngu'ya ñi cunta cha' nu ntsu'hui tiquee ne', lo' juin ñi 'in yu nu ngutyi yaa' can': Tyiton lo' caan la tlu'hue re. Cui' xaa mdyiton yu lo' mdiyaa yu la se'en ndon ñi. 9 Xacan' juin Jesús 'in nten can': Cua' ñii cuñichan' 'in um sca cha': Ñi tñan tca cu'ni na tsaan nu nxitñan' na, cha' nu tsu'hue uta cha' nu a tsu'hue? Culo laa na 'in nten uta na taa na ya' caja ne'? 10 Xacan' mxina'an ñi tyi'iin se'en ndi'in nten can', lo' juin ñi 'in yu ti'i can': Xñii yaa'. Cui' xaa mxñii yu 'in na lo' mchca tsu'hue na 'in yu. 11 Una ne' fariseo lo'o ne' escriba lyee 'a msin' ti' ne', lo' nchcui' ne' cha' ña'an ca tyisnan su'hua ne' qui'ya 'in Jesús. Ngulohui Jesús 'in tsa tichcua yu ta'a tyi'an ca ñi 12 Yato'o sca tsaan ycuen Jesús sca loo qui'ya si'yana chcui' lyi'o ñi 'in Ndiose, can' ycui' lyi'o ñi 'in Ndiose chcui tla. 13 Xa ngu'ya xaa msi'ya Jesús 'in nchgaa nu nducui

23 LUCAS 6:14 23 LUCAS 6:23 ncha'an 'in ñi, ngulohui ñi 'in tsa tichcua yu ta'a tyi'an ca ñi, lo' ngulo'o naan ñi 'in yu apóstol si'yana tyi'an yu lo'o cha' cuiya' 'in ñi. 14 Ngulohui ñi 'in Simón, nu mdi'in tyaa ñi nii ca naan Tyo, lo'o yu Ndre ta'a ngula yu, lo'o Jacobo, yu Xuhua, yu Lpe lo'o yu Bartolomé, 15 yu Mateo, lo'o Toma, lo'o yu Jacobo sñe' Alfeo, yu Simón nu nchcui' ne' lo'o lca Zelote, 16 yu Juda ta'a ngula Jacobo, lo'o Juda Iscariote yu nu mdyaa 'in Jesús nde loo la. M'ni chca Jesús 'in nten qui'an 17 Xacan' mdo'o Jesús loo qui'ya can' nguila ñi sca se'en ntin' lo'o nchgaa ta'a nda'an ñi, a cunta can' nguio' ti'in qui'an nten nu mdo'o se'en lyi'ya loo Judea, lo'o quichen Jerusalén, lo'o luhua' nde 'ya la se'en ndi'in quichen Tiro lo'o Sidón, se'en nu quine 'in ne' cha' nu nchcui' ñi, lo' cu'ni chca ñi 'in ne' lo'o scasca quicha ntsu'hui 'in ne'. 18 Cui' cuaña'an mchca nchgaa nu ndijin nu ti'i si'ya cui'in xa'an nu ntsu'hui 'in. 19 Nchgaa nten can' nan ne' ña'an nu cula' ne' 'in ñi, si'yana lo'o cha' cuiya' nda'an lo'o ñi ngui'ni chca ñi 'in nchgaa nu ti'i. Cha' nu ngulo'o Jesús 'in nten qui'an can' 20 Xacan' mxina'an ñi se'en ndi'in ta'a nda'an ñi lo' juin ñi: Tsu'hue ca xu'hue 'un nu ti'i ña'an chendyu 'in, si'yana cua' jui cha' tsu'hue 'in um se'en ndlo Ndiose tñan. 21 Tsu'hue ca xu'hue 'un nu nguite' ti', si'yana cha'an yu'hui cusya 'in um tiyaa xaa. Tsu'hue ca xu'hue 'un nu nguinan, si'yana nde loo la re ca tsu'hue chu'hui tiquee um. 22 Tsu'hue ca xu'hue um xa caja nu xcuan tloo 'in um, uta caja nu culo tso' 'in um, ta taja ne' 'in um, lo' chcui' ne' cua' ña'an ti cha' 'in um, si'yana nguiaa um tso' 'in Yu Qui'yu nu Mdo'o nde ni' Cuaan. 23 Ca tsu'hue chu'hui tiquee um lo' cha'an yu'hui um lo'o cha' nducui ti', si'yana tlyu cha' tsu'hue nu cua' jui 'in um la ni'

24 LUCAS 6:24 24 LUCAS 6:35 cuaan, si'yana cui' cuaña'an m'ni nten cula 'in can' lo'o nchgaa nu mxiycui' Ndiose 'in cua' s'ni. 24 Una 'tnan ca nchgaa 'un yu cuilyiya', si'yana a sca na ndiya lyijyi 'in um. 25 'Tnan ca 'un nu a ntsu'hui cha' nda'an ngute' ti', si'yana tiyaa xaa quite' ti' um. 'Tnan ca 'un nu nda'an nstyi cua' ñii, si'yana tiyaa xaa tyi'an ynan um. 26 Una 'tnan ca um xa nchgaa tucui ndaa loo um, si'yana cuaña'an m'ni nten cula 'in can' lo'o yu nu mda'an ycui' cha' cuiñi, lo' nchcui' si'yana Ndiose mxiycui' 'in. Chu'hui cha' tsu'hue 'in na lo'o nu ti'i ti' 'in na 27 Una chcuin' sca cha' lo'o um, 'un nu ndon nscan cha' re: Chu'hui cha' tsu'hue 'in um lo'o nu ti'i ti' 'in um, lo' cu'ni um tsu'hue lo'o nu nxcuan tloo 'in um, 28 cui' cuaña'an lo'o nu ndaja 'in um cu'ni um tsu'hue lo'o can', lo' jñan um 'in Ndiose si'ya cha' 'in nu na'an ti'i 'in um. 29 Cha' ntsu'hui nu jyi'in sca tso' sca' um, taa um ya' jyi'in can' xca tso' na, lo' cha' nde'en nu culyaa te' tucuin nu lco' um, taa um ya' lyaa can' lo'o xcan' um. 30 Ña'an nu ti nu jñan na ndi'in 'in um tyaa um 'in na 'in, cui' cuaña'an cha' cui'ya na nu ndi'in 'in um, a tyi'an ñicha' um 'in na. 31 Tsaña'an nducua tloo um cu'ni nten lo'o um, cuaña'an ntsu'hui cha' cu'ni um lo'o ne'. 32 Una cha' ntsu'hui cha' tsu'hue 'in um lo'o tsalca nu tsu'hue ntsu'hui tiquee lo'o um, ñi cunta ntsu'hui 'in um xacan'? Si'yana cuaña'an nguiaa cha' 'in nten chendyu, ntsu'hui cha' tsu'hue 'in ne' lo'o tsalca nu tsu'hue ntsu'hui tiquee lo'o ne'. 33 Cha' cu'ni um tsu'hue lo'o tsalca nu ngui'ni tsu'hue lo'o um, ñi cunta ntsu'hui 'in um xacan'? Si'yana ticui' cuaña'an n'ni nten chendyu. 34 Cha' taa um tñi jñi' tsalca nu tca xu'hua 'in na lo'o sñe' na, ñi cunta ntsu'hui 'in um xacan'? Si'yana cuaña'an n'ni nten chendyu, ndaa can' tñi njñi' xca tucui si'yana nducua la na chcuan. 35 Una 'un chu'hui cha' tsu'hue 'in um lo'o nu ti'i ti' 'in um, cu'ni um tsu'hue

25 LUCAS 6:36 25 LUCAS 6:44 lo'o can', taa um na jñan can' siya' a nducua 'a tloo um ti' tyaa can' 'in na, cuaña'an ca tlyu la cha' tsu'hue nu qui'ni ca'an 'in um, lo' ca jlyo ti' nten si'yana lca um sñe' Ndiose, ñi nu tlyu lati, si'yana ngui'ni ñi 'tnan 'in nu lye' ti' lo'o nu nducun'. 36 Can' cha' ña'an 'tnan ti' ta'a um tsaña'an nguiaa cha' 'in Stina Ndiose lo'o um. A su'hua qui'ya ta'a na 37 A su'hua um qui'ya 'in xca tucui, lo' cuaña'an a caja nu su'hua qui'ya 'in um. A culo um yuhue' 'in xca tucui, lo' cuaña'an a caja nu culo yuhue' 'in um. Cu'ni um cha' tlyu ti' 'in ta'a nten um, cui' cuaña'an caja nu cu'ni cha' tlyu ti' 'in um. 38 Taa um cha' tsu'hue 'in xca tucui, lo' cuaña'an caja nu taa cha' tsu'hue 'in um, sca cuiya' nu chcui lo' mtsa'an yu'hui, si'yana tsaña'an cuiya' nu ndaa um, cui' cuaña'an cuiya' caja nu tyaa 'in um. 39 Xacan' mdi'in tyaa ñi sca cha' lo' juin ñi 'in nten can': Ta tca 'in sca nu cuityin' tyi'an lo'o 'in xca nu cuityin'? Ta si'i chcuaa can' tsato'o tyu yu'hui sca tuyuu? 40 A sca nu ngui'ni cha'an, ta ndon loo la que 'in nu ndlo'o 'in, una nchgaa tucui nu tsu'hue m'ni cha'an, a s'ni tiyaa can' cuiya' 'in nu ndlo'o 'in. 41 Ñi cha' nxñi um cunta yuu nu ntsu'hui quiloo ta'a nten um, lo' a n'ni cunta um ti' ña'aan co' yca nu ntsu'hui quiloo um? 42 Ña'an ta xtyi ti' um chcui' um lo'o can': Tyaa um culyoon yuu nu ntsu'hui quiloo um, lo' a n'ni cunta um co' yca nu ntsu'hui quiloo um? 'Un ne' cuiñi, culo nducua la culyoo um co' yca nu ntsu'hui quiloo um, la xacan' ca chcan' 'in um culyoo um yuu nu ntsu'hui quiloo xca tucui. Tca chu'hui lyoo na 'in nten cua' ña'aan tñan n'ni ne' 43 Sca yca nu tsu'hue a tca cui'yu mti nu a tsu'hue loo na, cui' cuaña'an lo'o yca nu a tsu'hue, a tca cui'yu mti nu tsu'hue loo na. 44 Si'yana cunda scaa yca nchca chcan'

26 LUCAS 6:45 26 LUCAS 7:5 ña'an na si'ya mti nu ndyi'yu loo na, can' cha' a ntsu'hui cha' nsu ne' mti higo loo yca quiche', lo' ñi uva a nsu ne' 'in na loo yca quiche'. 45 Sca nten nu tsu'hue, chacui' cha' tsu'hue ndyi'o ni' cusya 'in can', cui' cuaña'an lo'o nu nducun', ticui' cha' nducun' ndyi'o ni' cusya 'in, si'yana cua' ña'aan cha' nu mtsa'an yu'hui ni' cusya 'in ne', can' cha' nu ndyi'o tu'hua ne'. Cha' 'in tucua loo suun na'an 46 Ñi cha' ndlo'o naan um 'ñan: Ñi X'nan hua, Ñi X'nan hua, lo' a nducua um tñan cha' nu nchcuin'? 47 Nchgaa nu nducui ncha'an 'ñan, lo' ndon nscan cha' nu nchcuin' lo' nducua tñan 'in na, 48 nguiaa cha' 'in can' tsaña'an nguiaa cha' 'in sca nten nu mtñan na'an 'in, mjñi can' qui'ñi lo' mdi'in tyaa suun 'in na loo quee, lo' xa mdo'o tyi'a yuu m'ni 'in na'an can', una a mdlyu na si'yana tsu'hue ndi'in suun na. 49 Una tsalca nu ngune 'in cha' nu ycuin' lo' a nducua tñan 'in na, nguiaa cha' 'in can' tsaña'an nguiaa cha' 'in sca nten nu mtñan na'an 'in, una a mjñi se'en ndi'in suun na, lo' xa mdo'o tyi'a yuu m'ni 'in na'an can', cui' xaa mdlyu na lo' ngujlyo na ña'aan na. 7 M'ni chca Jesús nguso 'in x'nan sindatu 1 Xa mdyi ycui' Jesús lo'o nten can', mdo'o ñi nguiaa ñi quichen Capernaum. 2 Can' nscua sca yu ti'i, cui' nguso 'in x'nan sindatu nu lyee ndyu'hui cuiya' ti' x'nan 'in, lo' cua' caja ti yu. 3 X'nan sindatu can' xa ynan yu cha' si'yana mdiyaa Jesús quichen can', cui' xaa mjñan yu cha' tsu'hue 'in tucua snan qui'yu cula nu ndon loo la 'in ne' judio, si'yana tsa te'en yu 'in Jesús lo' cu'ni chca ñi 'in yu nguso can'. 4 Xa mdiyaa yu se'en ndon Jesús lyee 'a mjñan yu cha' tsu'hue 'in ñi, lo' nchcui' yu: Yu x'nan sindatu cua, ntsu'hui suun 'in yu ta yaa' um 'in yu, 5 si'yana nsu'hua

27 LUCAS 7:6 27 LUCAS 7:16 loo yu quichen tyi na, a cunta cua' mtñan yu sca na'an se'en n'ni tnu na 'in Ndiose. 6 Xacan' mdo'o Jesús nguiaa ñi lo'o yu. Xa cua' tiyaa ti ñi se'en nducua na'an 'in yu x'nan sindatu can', cui' xaa ngua'an tñan yu chcua xnan ta'a tsu'hue yu nu ya ycua 'in ñi lo' chcui' yu lo'o Jesús: Ñi X'nan, a nchca tin' taan tñan 'in um lyee la, si'yana a ntsu'hui suun 'ñan tsaa um se'en ndi'in, 7 can' cha' a msti tin' tsa jñan cha' tsu'hue 'in um, una ñii tsaloo ti chcui' um sca cha' lo' chca nguso 'ñan. 8 Si'yana lo'on nan' ntsu'hui x'nan, a cunta ndi'in sindatu nu ndlon tñan 'in, lo' xa cunen lo'o can': Nde se'en tsaa, lo' tsaa yu, uta chcuin' lo'o xca yu: Cuan lya, cui' xaa caan yu, uta chcuin' lo'o sca nguso 'ñan: Nde tñan cu'ni, cui' xaa cu'ni yu 'in na. 9 Xa ngune 'in Jesús cha' can', yuhue 'a ti' ñi 'in yu, mxiton ñi ycui' ñi lo'o nten nu ljyan ncha'an 'in ñi: Ñi sca ne' Israel lo' a nchcua ta'a cha' 'in ne' lo'o yu re tsaña'an nu ndiya qui'an ti' yu 'ñan. 10 Xa mxitucui yu nu ngua'an tñan x'nan sindatu can', na'an yu si'yana cua' mchca yu nguso can'. M'ni Jesús cha' mdyiqui'o sñe' sca ne' cuna'an Naín 11 Chon' nde'en can' mdo'o Jesús nguiaa ñi sca quichen naan Naín, tsatlyu lo'o nu ngui'ni cha'an 'in ñi lo'o nten qui'an can'. 12 Xa cua' tiyaa ti ñi tulo'o tu'hua quichen can', mchcua ta'a ñi lo'o nten qui'an nu nguia tsi' 'in sca nu ngujui, lo' lca can' tyi ca ña'an sca sñe' ne' cuna'an nu nguinu lo'o cha' ycui' ti. 13 Ñi X'nan na xa na'an ñi ljyaan ne' cuna'an can', cui' xaa mña'an 'tnan ti' ñi 'in ne', lo' juin ñi lo'o: A cunan 'a um. 14 Xacan' mdiyaa ñi cui' ti se'en ljyaan caja can', yla' ñi 'in na, lo' ycan' ton yu nu lyi'ya 'in na, lo' juin ñi 'in nu ngujui can': Nu'huin yu tsa suhue ti nan' nchcuin' lo'o, Tyitucui. 15 Cui' xaa mdyitucua yu, mdyisnan ycui' yu, lo' mdyaa ñi cunta 'in yu 'in jyi'an yu. 16 Nchgaa nten can' ytsen ne' lo' m'ni tnu ne' 'in Ndiose,

28 LUCAS 7:17 28 LUCAS 7:26 lo' nchcui' ne': La ñii ngulo ton Ndiose sca nu tlyu lati lja na nu nxiycui' ñi 'in. A cunta ntsu'hui nu nchcui': La ñii mdiyaan ycui' ca Ndiose nu culo laa quichen 'in ñi. 17 Lo' ña'aan se'en lyi'ya loo Judea lo'o scasca quichen ndi'in cui' ti can' mscua cueen cha' 'in Jesús. Msu'hua yu Xuhua nu ya ñicha' 'in Jesús 18 Ta'a nda'an yu Xuhua can' mtsa' 'in yu nchgaa cha' nu yato'o can'. Xacan' msi'ya yu Xuhua can' 'in tucua ta'a nda'an yu, 19 lo' ngua'an tñan yu 'in si'yana tsa ñicha' 'in Jesús cha' cui' ca ñi lca ñi nu ntsu'hui cha' caan, uta quita yu 'in xca tucui. 20 Xa mdiyaa chcuaa yu can' se'en ndon Jesús, juin yu 'in ñi: Yu Xuhua nu mducua tya 'in nten msu'hua yu 'in hua si'yana cuñicha' hua 'in um cha' cui' um lca um ñi nu ntsu'hui cha' caan, uta quita hua 'in xca tucui? 21 Ticui' xaa can' m'ni chca ñi 'in qui'an nu ti'i lo'o cuati loo quicha, lo'o nu ntsu'hui cui'in xa'an 'in, a cunta qui'an nu cuityin' msla ñi quiloo. 22 Xacan' mxcuen Jesús 'in yu: Quia ytsa' um 'in yu Xuhua nchgaa cha' nu na'an um lo' ngune 'in um: Nu cuityin' nguila xaa quiloo, nu co' quiya' cua' nchca ndyi'an, nu ti'i lo'o quitso' la nguinu luhui, lo'o nu cu'un cua' ne 'in, ndyiqui'o nu ngujui, lo' nu ti'i ña'an chendyu 'in ndyijyi nu nchcui' cha' tsu'hue 'in Ndiose lo'o, 23 tsu'hue ca xu'hue nu a ngui'ni tucua ti' lo'on. 24 Xa cua' mdo'o yu nu ngua'an tñan yu Xuhua can' nguiaa, xacan' mdyisnan ycui' ñi lo'o nten cha' 'in yu Xuhua: Tucui ca 'in ya nan' 'ya um se'en ngutyi cua? Ta 'in nu chin' cha' 'in tsaña'an nguiaa cha' 'in quii nu mcha ti'in cui'in? 25 Cha' si'i, tucui ca 'in ya nan' 'ya um xacan'? Ta cui' 'in sca yu qui'yu nu lco' te' tsu'hue ña'an? Ña'an jan ñi, nu lco' te' tsu'hue ña'an nu nda'an lo'o cha' nducui ti' 'in, can' nu ndi'in na'an 'in ree. 26 Tucui ca 'in ya na'an um cha' na can'? Ta 'in yu nu nxiycui' Ndiose 'in? Cui' yu, una cunen lo'o um