Diễn biến sinh lý, sinh hóa và hóa học khi cơ thể vận động

Similar documents
NO CIIOONG THUONG NIEN NAM 2017 DAI H(.M DONG COn Vietcombank ran HANiOf-JMCP DAI THlTONG VIET NAM C0NG HOA XA HOl CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tur do

UBND HUYEN KHANH SON PHONG GIAO DUC VA DAO TAO CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ty do - Hanh phuc S6: /9 5 /GD&DT Khanh San, ngay 03 thdng

BAN CHAP HANH TRUNG ITOOVG * BANG CONG SAN VIET NAM S6 42-CT/TW H** Noi, ngay 16 thdng 4 ndm 2010 CHI THI CUAB0CfflNHTRI -\ T r ve tiep tuc doi moi, n

Phục hồi chức năng bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não

Khoa học xã hội và nhân văn: mười năm đổi mới và phát triển

Giáo trình tư duy thơ hiện đại Việt Nam

DANH SÁCH KHÁCH HÀNG NHẬN 100 LẦN SOCIALBOOST PLUS THÁNG 8/2017 Họ và Tên LAI THUY DUONG NGUYEN THI THANH DUONG VU ANH NGUYEN THU HUYEN BUI HAI YEN NG

SBD HO TEN Ngày Sinh Sửa đổi DOAN THI AI DAO THI AN DO VAN AN DO XUAN AN LE

BẢNG KẾT QUẢ THI ANH VĂN THIẾU NHI CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC CAMBRIDGE (YLE) Kỳ thi ngày: 27/04/2019 Buổi: Sáng Cấp độ: Flyers Candidate number First name La

TIEM LUC CAN BANG-BAOVE SINH THAI VA PHAT TRIEN NONG THON QUA XAY DUNG HE THONG CHAN NUOI GIA CAM DAC SAN TAI VIETNAM

BO KHOA HOC VA CONG NGHE S6: 13/2015/TT-BKHCN CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu do - Hanh phiic Ha Ngi, ngay 21 thdng 7 nam 2015 THONG T

MM CBTT/SGDHCM-06 (Ban hanh kern theo Quyit dinh so 07/2013/QD-SGDHCM ngay 24/07/2013 cua TGD SGDCK TPHCMvi Quy chi Cong bs thong tin tai SGDCK TPHCM)

SBD HỌ TEN Ngày Sinh Sửa đổi NGUYEN VINH AI DO XUAN AN HOANG VAN AN LUU LE HONG AN

CONG TY CO PHAN DAu TU san XUAT VA THUONG MAl SEN VIET GROUP.. CHUONG TRINH DAo TAO eo BAN

n5 SBD HO TEN NGÀY SINH LE NHU AI DINH THAI AN DOAN THI HOANG AN HO MY AN LE

YLE Flyers AM.xls

Ngân hàng câu hỏi thi, kiểm tra môn những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin

UBND TINH HA TINH S6 GIAO DUG VA DAG TAG So: /SGDDT-GDTrH V/v huong din cong tac pho bien, giao due phap luat quy 1/2015 CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIE

Giáo trình luật môi trường

Movers PM.xlsx

SBD HO N5 TEN NGAY SINH BUI NGOC AN HOANG THI NHI AN HOANG THI UT AN NGUYEN BINH AN

Danh Sách Trả Thưởng Chi Tiêu Đợt 1 (1/12/ /12/2018) STT TEN_KH SO_THE GIẢI HOÀN TIỀN 1 NGUYEN THI SEN XXXXXX0125 1,000,000 2 DOAN HUONG G

STT Tên Khách hàng Số điện thoại Ngày giao quà dự kiến 1 NGUYEN QUAN TUNG 0966xxx838 5/15/ PHAM NHUT MINH 0936xxx848 5/15/ LAO VAN DOAN 09

N5 SBD HO TEN Ngày Sinh 0001 HOANG VAN AN LUU LE HONG AN NGUYEN CONG AN NGUYEN DINH NGAN AN

(36).pdf

Giáo trình hình thái, giải phẫu học thực vật

STT Tên Khách hàng Số điện thoại Ngày giao quà dự kiến 1 NGUYEN QUAN TUNG 0966xxx838 5/15/ PHAM NHUT MINH 0936xxx848 5/15/ LAO VAN DOAN 09

YLE Movers PM.xls

UBND TINH SON LA SO' GIAO DUC VA BAO TAO CONG HO A XA H0I CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ttr do - Hanh phuc S6: 1341/KH-SGDDT Son La, ngay 28 thdng 9 na

YLE Starters PM.xls

STT Tên KH Số điện thoại Hạng thẻ 1 NGUYEN THI HOANG YEN 0933xxx TITANIUM STEPUP CREDIT 2 PHAM NGOC PHUONG 0945xxx TITANIUM STEPUP CREDI

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Pre- Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR

BCD CHlTONG TRINH TONG KET TKD Doc lap - Tir do - Hanh phuc VA TRI AN KHACH HANG ' " ( l* /PCHT-KD Yinh, ngay th

BO CONG AN CONG HOA XA HOI CHTJ NGHIA VIET NAM Boc lap - Tu 1 do - Hanh phiic S6: 213 /TTr-BCA-A61 Ha Not, ngay 26 thdng 6 ndm 2013 TO? TRINH ^ f Ve d

CONG TY CP NHI/A BINH MINH CQNG HOA XA HQI CHU NGHIA VlfT NAM Doc lap -T ir d o - Hanh phuc NGHIQUYET Tp. H6 Chi Mink, ngay 20/4/2018 DAI HQI CO DONG

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Movers RESULTS FOR SEMESTER II THE ACADEMIC YEAR INTERNATIONAL ENGLISH

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Elementary 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLISH PROG

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM No. Class: Starter 1 Name RESULTS FOR SEMESTER I ACADEMIC YEAR

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Elementary 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLISH PROG

UBND THANH PHO CAN THO TRUING DAI HOC KYTHUAT -CONG NGHE CANTHO CONG HO A XA H0I CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu do - Hanh phuc QUY DINH To chuc thi,

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Pre- Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER 1 SCHOOL YEAR

Quy tắc mô tả tài liệu thư viện

STT Tên Khách hàng Số điện thoại Ngày giao quà dự kiến 1 NGUYEN QUAN TUNG 0966xxx838 15/05/ PHAM NHUT MINH 0936xxx848 15/05/ LAO VAN DOAN

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM No. Class: Starter 1 Name Speaking Listening Grammar Reading &

YLE Movers PM.xls

DANH SÁCH KHÁCH HÀNG NHẬN THƯỞNG GIẢI TUẦN VÀNG TRẢI NGHIỆM ĐỢT 2 STT CIF Tên Khách hàng STT CIF Tên Khách hàng LU THAO NGOC

Thiết kế bài giảng hóa học 12 nâng cao. Tập 1

BO YTE CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu* do - Hanh phuc S6:3JL/2018/TT-BYT Ha Noi, ngay ''f'z-thang/i/f nam 2018 THONG TIT Quy dinh vic

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM No. Class: Starter 1 Name Speaking Listening Grammar Reading &

BQ KHOA HOC VA CONG NGHE CQNG HOA XA H0I CHU NGHIA VlfT NAM Doc lap - Tu* do - Hanh phiic S6: 12/2015/TT-BKHCN Ha Mi, ngay 20 thdng 7 nam 2015 THONG T

Luatsd: QUOCHOI /2013/QH13 CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ty do - Hanh phuc LUAT NHAP CANH, XUAT CANH, ClT TRU CUA NGlTOtt NlTCfC NGOAI

Mục lục 1.Chú ý an toàn 2.Danh sách các bộ phận 4~5 6 3.Chú ý trong thi công 7 4.Các bước thi công chính Chuẩn bị lắp đặt bồn tắm~lắp đặt bồn tắm (1)C

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLISH PR

Họ tên Quà tặng Điện thoại Ngày NGUYEN XUAN TRUONG 20, xxxx999 3/15/2017 9:00 HOANG THI HONG PHUONG 500, xxxx818 3/15/2017 9:04 LE DUC HAI

STT Tên Khách hàng Số điện thoại Ngày giao quà dự kiến 1 NGUYEN QUAN TUNG 0966xxx838 5/15/ PHAM NHUT MINH 0936xxx848 5/15/ LAO VAN DOAN 09

Luật hải quan Việt Nam và quốc tế

STT Tên Khách hàng Số điện thoại Ngày giao quà dự kiến 1 NGUYEN QUAN TUNG 0966xxx838 5/15/ PHAM NHUT MINH 0936xxx848 5/15/ LAO VAN DOAN 09

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM No. Class: Starter 1 Name Speaking Listening Grammar Reading &

DANH SÁCH HOÀN TIỀN THÁNG 11 CTKM "SINH NHẬT VUI ƯU ĐÃI LỚN" DÀNH CHO KH MỚI STT Tên KH CMND Số tiền hoàn 1 LE ANH THUY ,403 2 NGUYEN THI

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Pre-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLIS

UBND THI XA DONG XOAI CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM PHONG GIAO DUCVA DAO TAO Doc lap - Ty do - Hanh phuc S6 : ^bg /KH-PGDDT Dong Xoai, ngayjl tha

Họ tên Quà tặng Điện thoại Ngày TRINH ANH VIET 20, xxxx555 3/3/2017 9:00 NGUYEN CAM TU 20, xxxx057 3/3/2017 9:00 DO THI HONG DIEP 500,000

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR 2016

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Upper-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER I ACADEMIC YE

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Pre-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER I SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLISH

N5 SBD HỌ TEN NGAY SINH DUONG QUOC AI CHU MINH AN NINH VAN AN PHAM THI THUY AN

BẢNG KẾT QUẢ THI ANH VĂN THIẾU NHI CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC CAMBRIDGE (YLE) Kỳ thi ngày: 06/04/2019 Buổi: Sáng Cấp độ: Movers Candidate number First name La

STT Tên KH Số điện thoại Hạng thẻ 1 NGUYEN THI HOANG YEN 0933xxx TITANIUM STEPUP CREDIT 2 PHAM NGOC PHUONG 0945xxx TITANIUM STEPUP CREDI

No. THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Pre-Intermediate 1 Name Speaking Listening Grammar RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL

Results- Vietnam 2015 (OK).xlsx

Họ tên Giải thưởng Điện thoại Ngày giờ PHUNG THI KIM HOA 20, xxxx666 15/04/2017 NGUYEN THI MY HUONG 20, xxxx445 15/04/2017 NGUYEN NGOC ANH

BO YTE CUC QUAN LY DUOC CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu1 do - Hanh phuc S6: /QD-QLD Ha Noi, ngay/q thang nam 2019 QUYET DINH Ve viec b

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Upper-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II ACADEMIC Y

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Flyers 1 RESULTS FOR SEMESTER II THE ACADEMIC YEAR 2015

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Elementary 1 RESULTS FOR SEMESTER I ACADEMIC YEAR Date

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL RESULTS FOR SEMESTER I SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Date of issue: Ja

TONG LIEN DOAN LAO B0NG VIETNAM LIEN DOAN LAO DpNG TINH SON LA C0NG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ty do - Hanh phuc So: 26/HD-LDLD Son La, n

UBND HUYEN QUOC OAI PHONG GIAO DUC VA DAO TAO CONG HOA XA HQI CHU NGHIA VI$T NAM Doc lap - Tu do - Hanh phuc S6 :30 /QB-PGD&BT QuSc Oai, ngayj$thang 3

UBND THI XA DONG XOAI PHONG GIAO DUG VA DAO TAO CONG HOA XA HQI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu- do - Hanh phiic S6: /PGDDT-THCS DSngXoai, ngay Zttthd

KET for Schools_ August xls

BO GIAO DUG VA DAO TAO S6:10/2018/TT-BGDDT CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ty do - Hanh phuc Ha Noi, ngay 30 thang 3 nam 2018 THONG Tir Q

No. THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Movers 2.1 Name Speaking RESULTS FOR SEMESTER II THE ACADEMIC YEAR List

BCH DOAN TINH BINH PHl/OC *** DOAN TNCS HO CHI MINH So: -CV/TDTN-TC Blnh Phu&c, ngay 01 thang 6 nam 2018 Ve viec khao sat cong tac can bo Doan va sink

HUYEN UY BINH GIANG BAN TUYEN GIAO * So 32 - CV/BTG BANG CONG SAN Vl^^T NAM Binh Giang, ngay 30 thdng 11 nam 2015 GIAY MO1 Kinh gui: B/c Bi thu chi bp

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Pre-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER II SCHOOL YEAR INTERNATIONAL ENGLIS

TRlTONG DAI HOC LAM NGHIEP TRUING THPT LAM NGHIEP C0NG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Tu do - Hanh phuc ' S6: ////)7TB-THPT-VP Ha Noi, ngay 1

BO GIAO DUC VA DAO TAO CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap - Ty do - Hanh phuc S6: M /2019/TT-BGDDT THONG TIT Ha Noi, ngay&thdng 02 nam

Dtf THAO CONG TY CO PHAN DICH VU XUAT KHAU LAO DONG VA CHUYEN GIA van k ien DAI HOI DONG CO DONG THtftfNG NIEN nam 2017 T hanh pho Ho Chi M inh, ngay

UBND TINH SON LA BAN CHI DAO XAY DV*NG NONG THON M0I So.v/i /BCD-VPDP C0NG HOA XA H0I CHU NGHIA VIET NAM Dpc lap - Ty do - Hanh phuc San La, ngay Dty


THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL Class: Starters RESULTS FOR SEMESTER II THE ACADEMIC YEAR INTERNATIONAL ENGLIS

TONG LIEN DOAN LAO DQNG VIET NAM LIEN DOAN LAO DQNG TINH SON LA S6: /HD-LDLD C0NG HOA XA H0I CHU NGHIA VIET NAM Doc lap- Ty do- Hanh phiic Son La, nga

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: TOEFL Beginner 1 RESULTS FOR SEMESTER I ACADEMIC YEAR 2

UBND HUYEN KHANH SON PHONG GIAO DUG VA DAO TAO CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Boc lap - Ty do - Hanh phuc S6:656 /KH-GD&DT Khdnh San, ngay 25 thdn

THE ASIAN INTERNATIONAL SCHOOL INTERNATIONAL ENGLISH PROGRAM Class: Upper-Intermediate 1 RESULTS FOR SEMESTER I ACADEMIC YE

TRU'CfNG CDCN THU fiuc CONG H6A XA HQI CHU NGHIA VIET NAM KHOA CO KHI 6 TO D$c lap - Tu- do - Hanh phiic KEHO^CHDAOTAO KHOA TUYfeN SINH NAM 2017 (Ban

UY BAN NHAN DAN TiNH SON LA CONG HOA XA HOI CHU NGHIA VIET NAM Doc lap-tir do-hanh phuc S5: 69 /KH-UBND Son La, ngay 19 thang 4 nam 2017 KE HOACH To c

BAO CAO HOAT DONG CUA HOI DONG QUAN TRI VA KET QUA SXKD NAM 2015, KE HOACH NAM 2016 BAO CAO GUI DAI KOI DONG CO DONG THLTONVG NIEN NAM 2016 DANH GIA V

BO GIAO DUC VA BAO TAO CONG HOA XA H0ICHU NGHIA VIET NAM Boc lap - Tu do - Hanh phuc So 10/2016/TT-BGDBT Ha Noi, ngay 05 thang 4 nam 2016 THONG TIT r

Transcription:

b s. n g u y n h a c t h u y d ii n bien sinh ly, SINH HOAVAHOA HOC KHI CO THE VAN BONG JYEN.ieu NHA XUAT BAN Y HOC

BS. NGUYEN HAC THUY DIEN BIEN SINH LY, SINH HOA VA HOA HOC KHI Cff THE VAN DONG n h A x u a t b a n y h o c HA NOI - 2001

LO I NOI DAU Trong qua trinh dat nuoc tien len cong nghiep hoa, hien dai hoa, viec nang cao sure khoe va doi song van hoa cho moi nguoi da tro thanh mot yeu cau cap bach mang tinh xa hoi. De dap ung yeu cau do, tac gia bien soan quyen sach nay mong muon gop mot phan nho de ph vu sir hieu biet them ve qua trinh dien bien sinh ly, sinh hoa, bien hoa, cac yeu to ufc che - hung phan than kinh, xuyen suot ca the con nguoi song va trudng thanh cho tat ca cac anh chi dang cong tac lao dong tri oc, lao dong chan tay... Dac biet phuc vu trong va ngoai benh vien cho cac thaythuoccac huan luyen vien, cac sinh vien a cac trtfcmg dai hoc, trung hoc, nhting khan gia yeu the thao, va cac van dong vien. Dai song con nguofi tu luc lot long cho den khi trut hoi thd cuoi cung, no duoc trai qua cac thoi ky : sinh, lao, benh, tii. Sir dien bien phat trien ca the no cung trai qua nhieu khau nhu : qui luat thay cu doi moi, di hoa va dong hoa... Tat ca con ngiroi tren hanh tinh nay muon song can phai giai phong nang lirong can thiet cho ca the, nang ltftfng nay co diroc la nhof sir phan giai vat chat til cac chat ben ngoai dira vao ccf the va chat song trong co the luon luon tan vd chuyen hoa ra khoi co the. Qua trinh nay duoc goi la di hoa. 3

Va con nguc/i can thu nhan nhung vat chat huru co va vo co(tu thit, ca, rau, trung, qua, siia...) roi bien no thanh ( dinh duong) chat song, thanh phan cau tao cua te bao de cho con nguoi ton tai va phat trien, qua trinh nay goi la dong hoa. Muon hieu biet day du ve qua trinh song chung ta can nghien cuu, nam bat su bien hoa hoa hoc va qua trinh dien bien sinh ly phat sinh trong co the khi lao dong, van dong, khi nghi ngoi va om dau. Cung nhu muon biet dirgfc qua trinh song phai nghien cuu anh huomg cu the cua qua trinh qua lai cua ctf the va moi trtfdng quanh ta. Cu the la phai nhin nhan de khai niem co the gay ducrc an tuong qua trinh cua nao bo lam viec, hung phan. urc che va su dieu khien cua he than kinh trung uong trong qua trinh lao dong, van dong va nghi ngoi. Nam duoc chuc nang cua tim, bo may tuan hoan lam viec co bop, van hanh mau di khap co the cung nhu nam duoc chuc nang cua phoi, bo may ho hap thuc hien nhiem vu ho hap trao doi oxy, thai carbonic trong qua trinh lao dong, van dong, luyen tap, thi dau cung nhu liic nghi ngoi va om dau nhu the nao? Dong thoi, nam b kt duoc qua trinh hap thu protid, glucid, lipid vao co the va bien hoa chung, cung nhu tong hop cac chat ay qua qua trinh chuyen hoa khi lao dong, van dong, luyen tap thi dau nhu the nao de chung ta biet duoc cai gi tranh, cai gi can va tim cac phuorng phap bao 4

ve, de ra cac cach ring xur, thuc hien an uong, boi duang, nghi ngoi, lao dong cho thich hap. Dac biet, vai cac thay co giao, cac sinh vien, hoc sinh d cac trudng, cac bac si o benh vien can n&m bat, cu the hoa de long vao cac chuang trinh giang day va dieu tri benh nhan. Bien soan quyen sach nay co tham khoa cac tai lieu cua Lam Thu Mo (Trung Quo'c), GS. LuP.Frolop, GS. Sockin, GS. I-A-Koplep, GS. A.H.Kreptonhhicop va G Pharephen (Lien Xo), GS. Runhehedoman (Thuy Dien)... Hy vong co the gop dutfc mot phan nho, giup cac anh chi, cac ban tim hieu them cac dac diem ca ban ve churc nang hoat dong, cua nao bo, tim, phoi, su chuyen hoa cua cac chat protid, glucid, lipid... Neu ngiing chuyen hoa la ngving sir song, roi loan chuyen hoa la ro'i loan chiic nang ca the ve qua trinh sinh ly, sir bien hoa hoa hoc trong bap thit khi lao dong, hoat dong va yen nghi cung nhir qua trinh sinh ly lam cho sir bien hoa hoa hoc trd thanh ca nang hoat dong cua ca the trong hoat dong lao dong, luyen tap va thi dau. Sir chuyen hoa khac trong qua trinh nghi ngoi va lao dong van dong. Tap sach nay chsc khong khoi nhung thieu sot, mong duac su quan tam gop y cua anh chi va cac ban. Xin cam an! NHA XUAT BAN Y HOC 5

: X. 4. ^

MUC LUC Loi noi dau 3 Sinh ly va su chuyen hoa co the khi van dong 9 Chuyen hoa protid 16 Chuyen hoa glucid 22 Chuyen hoa lipid 28 Qua trinh lien quan giua nhting chuyen hoa cac glucid, protid va lipid 33 Chuyen hoa niiffc trong cor the 37 Chuyen hoa muoi trong cor the 40 Tac dung tong hup cac chat trong ca the 42 Tom lai 45 Bo nao voi cac to chuc van dong co the 46 Hung phan va uc che 54 Tuan hoan voi van dong 57 Ho hap voi van dong 69 Qua trinh sinh ly khi van dong 77 Bien hoa hoa hoc bsp thit khi van dong 95 Qua trinh bien hoa sinh ly khi van dong 115 Cac tuyen noi tiet cung lien quan den dien bien sinh ly, sinh hoa va hoa hoc trong co the 145 Cac tuyen noi tiet 148 7

SINH LY VA SU CHUYEN HOA CO THE KHI VAN DONG Trong qua trinh phat trien cuoc song con ngudi bao gid cung phai tieu hao mot so' nang luong nhat dinh, dong thdi cung can phai tiep nap mot luong dinh dudng tii ben ngoai de bu d ip lai cho su tieu hao do, neu khong se khong bao gid co the phat trien va ton tai duoc. Vi vay con ngudi luon luon phai hap thu nhiing chat can thiet cho co the tu moi trudng xung quanh de cung cap nang luong cho co the phat trien. Co the con ngudi da hap thu nhiing chat gi d moi trudng xung quanh minh? Moi ngudi deu biet hang giay, hang phut chung ta phai hit thd khong khi, phai uong nude, phai an thit, an rau, ngu coc va nhiing thiic an can thiet khac... Sau khi nhiing thiic an do vao cothe qua qua trinh tieu hoa, bien hoa va hang loat chuyen hoa no se trd thanh nhiing thanh phan bo ich cho to chuc cua co the. Song song vdi su bien hoa do, mot so chat trong co the khong ngung phan hoa de sinh ra nang luong huu ich va nhiing chat ba vo dung (nhu nude tieu, phan, mo hoi v.v...) Nang luong dung de cung cap cho cac hoat dong lao dong tri oc va lao dong chan tay cua moi ngudi hang ngay trong cuoc song chung ta, con nhiing chat ba thi thai ra ngoai co the. 9

Cur nhu vay, ca the khong ngiing trao doi chat vcri moi trudng xung quanh suot nam thang, suot ca doi song con nguoi. Nghia la co the luon luon nhd vao nhiing vat chat d moi trirong ben ngoai de doi moi vat chat cau tao trong co the minh. Qua trinh trao doi cac chat do, trong sinh ly hoc (Paplop), goi la sir chuyen hoa. Co the luon luon lien he vdi moi trirong ben ngoai, do la tinh chat co ban hang dau cua sir song. Cho nen sir chuyen hoa la dieu kien tien quyet b it buoc phai co cho sir can thiet de co the song ton tai. Nhiing vat chat can thiet hang ngay cho co the, co nude, hap thu oxy trong khong khi, glucid, lipid, protid, sinh to va chat muoi vo co, v.v.. d trong cac loai thuc an nhu thit, rau, chat beo va ngii coc. Nhiing chat protid, glucid va lipid co rat nhieu trong cac loai thuc an, no chinh la nguon nang luong can thiet cho ddi song chuc nang, no cung la nguon nhiet the cua chung ta. Nhung chat ay can nhieu hay it la tuy theo dieu kien sinh hoat, lao dong (lao dong tri oc hoac lao dong chan tay, lao dong nang hay nhe...) cua con ngudi, tuy theo khi hau nong lanh va tinh hinh co the nhu sinh trudng, chira de, om dau v.v.. Thi du, trong lao dong nang nhoc, tap the due the thao... thi co nang chuyen hoa cung tang len, do do so luong glucid, protid va lipid v.v.. can thiet cua co the cung tang len. Che do sinh hoat cua moi ngudi, su s ip xep thdi gian lao dong va nghi ngoi, so'lan an uo'ng va so'luong an, tinh 10